Nhật bỏ chính sách quân sự Chiến tranh Lạnh, đối phó thách thức mới
(Dân trí) - Nhật hôm nay đă tiết lộ kế hoạch sửa đổi sâu rộng đối với chính sách quốc pḥng, thực thi thái độ linh hoạt hơn và chuyển đổi nguồn lực tập trung của nước này do lo ngại trước việc củng cố quân sự của Trung Quốc và chương tŕnh hạt nhân của Triều Tiên.
Nhật sẽ chuyển đổi sự tập trung nguồn lực vào hải quân và không quân.
Bản Chỉ đạo chương tŕnh Quốc pḥng, được nội các của Thủ tướng Nhật Naoto Kan phê chuẩn, theo đó sẽ chi 23,49 ngh́n tỷ yên (280 tỷ USD) cho quốc pḥng trong ṿng 5 năm, bắt đầu từ tháng 4 tới, giảm 3% so với chi tiêu cho giai đoạn 5 năm kết thúc vào tháng 3/2010, do công nợ của nước này đă tăng gấp đôi GDP.
Kế hoạch nhấn mạnh củng cố quốc pḥng của Nhật ở phía tây nam, nơi nước này chia sẻ biên giới biển với Trung Quốc, bằng cách tăng cường máy bay chiến đấu trên đảo Okinawa, miền nam đất nước và quân đồn trú trên các ḥn đảo nhỏ hơn.
Bản cập nhật chính sách này là bản cập nhật lớn đầu tiên trong ṿng 6 năm qua và là lần đầu tiên dưới thời Đảng Dân chủ của Thủ tướng Naoto Kan, đảng đă giành chiến thắng áp đảo lần đầu tiên sau nhiều năm vào năm ngoái.
Trong phản ánh lo ngại về nước láng giềng khổng lồ của ḿnh, Trung Quốc, bản Chỉ đạo mới bày tỏ lo ngại tới việc tăng chi tiêu quốc pḥng ngày càng lớn của Trung Quốc, quá tŕnh hiện đại hóa các lực lượng vũ trang diễn ra nhanh chóng, cũng như việc gia tăng các hoạt động hàng hải của nước láng giềng.
“Những động thái này, cộng với việc thiếu minh bạch trong các vấn đề quân sự, an ninh, đă trở thành vấn đề lo ngại cho khu vực cũng như cộng đồng quốc tế”, báo cáo cho biết.
Ngoài ra, tài liệu cũng gọi chương tŕnh hạt nhân và tên lửa của Triều Tiên là “nhân tố làm bất ổn nghiêm trọng và hiện hữu đối với an ninh của đất nước chúng ta cũng như khu vực”.
Quan hệ Trung – Nhật đă bị tổn hại nghiêm trọng kể từ tháng 9 vừa qua, khi Nhật bắt giữ một thuyền trưởng tàu cá Trung Quốc, tàu đă va chạm với 2 tàu tuần tra Nhật gần dăy đảo tranh chấp trên biển Hoa Đông mà Nhật gọi là Sankaku trong khi Trung Quốc gọi là Điếu Ngư.
Song chỉ đạo quốc pḥng cũng kêu gọi nỗ lực xây dựng mối quan hệ hai bên tốt đẹp hơn trong khi khuyến khích Bắc Kinh hành động với tư cách là một thành viên có trách nhiệm của cộng đồng quốc tế.
Thay đổi tập trung nguồn lực vào không, hải quân
Trong nỗ lực nhằm cũng cố khả năng quốc pḥng nói chung, trong bối cảnh ngân sách hạn hẹp, Nhật lên kế hoạch sẽ chuyển các nguồn lực sang không quân và hải quân.
Khả năng quân sự của Nhật trước đây thường tập trung ở miền bắc, với một binh đoàn xe tăng lớn, “di sản” của thời Chiến tranh Lạnh, khi họ được triển khai nhằm đối phó với Liên Xô cũ.
Theo chỉ đạo mới, chỉ đạo xuyên suốt 10 năm tới, số lượng xe tăng sẽ được cắt giảm 1/3 xuống 400 xe và số đầu quân chính thức sẽ cắt giảm 1.000, xuống c̣n 154.000, mặc dù số đầu quân thực tế đă thấp hơn con số chính thức.
Ngược lại, Nhật dự kiến sẽ tăng số lượng tàu ngầm từ 16 lên 22 bằng cách đặt mua thêm các tàu mới và giữ lại số tàu ngầm hiện có hoạt động trong thời gian dài hơn. Trong khi đó, Nhật sẽ củng cố số lượng tàu chiến được trang bị hệ thống tên lửa đạn đạo Aegis từ 4 lên 6.
Một nghiên cứu cũng sẽ được tiến hành nhằm trả lời cho vấn đề cấm xuất khẩu vũ khí có từ nhiều thập kỷ nay. “Đă là một xu thế giữa các nước phát triển, khi củng cố khả năng về thiết bị quân sự và cắt giảm chi phí bằng cách cùng tham gia vào việc phát triển và sản xuất vũ khí của quốc tế”, chỉ đạo cho biết.
“Chúng tôi sẽ xem xét các biện pháp phù hợp với xu thế lớn này”.
Lệnh cấm tự ban hành nhiều thập kỷ nay của Nhật chủ yếu nhằm vào việc xuất khẩu vũ khí và vào phát triển, sản xuất vũ khí với các nước khác không phải là Mỹ, khiến các nhà thầu quân sự của nước này như Mitsubishi Heavy Industries khó “làm ăn”, phải cắt giảm chi phí và “theo đuổi” các công nghệ vũ khí kém tối tân.
Bên cạnh có bước chuyển đổi chiến lược về các nguồn lực quân sự, Nhật cũng đặt mục tiêu củng cố khả năng quân sự bằng củng cố mối quan hệ an ninh bền chặt hơn nữa với đồng minh Mỹ, trong khi cũng củng cố hợp tác với các đối tác khu vực như Hàn Quốc, Australia, Ấn Độ và ASEAN.
“Liên minh Mỹ - Nhật sẽ vẫn không thể thiếu được trong việc đảm bảo ḥa b́nh và an toàn của đất nước chúng ta”, bản chỉ đạo cho hay.
Bản chỉ đạo cho biết thêm, mặc dù vậy, Nhật cũng rất cần phải giảm gánh nặng của cộng đồng trong việc cho Mỹ đặt các căn cứ quân sự tại nước này, bởi người dân thường phàn nàn ở đâu có các căn cứ Mỹ là ở đó cũng đồng nghĩa với tai nạn, tội phạm và ô nhiễm gia tăng.
Mối quan hệ Mỹ - Nhật đă trở lên khó khăn khi đảng Dân chủ lên nắm quyền vào năm ngoái và Thủ tướng Yukio Hatoyama khi đó đă theo đuổi cam kết di dời một căn cứ không quân của lính thủy đánh bộ Mỹ ra khỏi Okinawa, nơi đồn trú gần một nửa trong tổng số 50.000 quân Mỹ tại Nhật.
Song hồi tháng 5 vừa qua Nhật và Mỹ đă nhất trí vẫn theo thỏa thuận đạt được năm 2006, đó là di dời căn cứ tới một khu vực ít dân cư hơn nhưng vẫn ở trên đảo này. Hiện kế hoạch đang đối mặt với sự phản đối mạnh mẽ của người dân địa phương.
Phan Anh
Theo Reuters
