Cái chết của một ngôn ngữ: tiếng Việt Sài G̣n cũ
[B][SIZE=2]Trịnh Thanh Thuỷ[/SIZE][/B]
[CENTER][COLOR="#FF0000"][B][SIZE=5] Hăy Ǵn Giữ Tiếng- Việt -Trong -Sáng Của Saigon Cũ [/SIZE][/B][/COLOR][/CENTER]
[B]Vấn đề ngôn ngữ là vấn đề của muôn thuở, không riêng ǵ của người Việt[/B]
Trong bài viết này, tôi muốn bàn về một thực trạng của tiếng Việt mà đă đến lúc, chúng ta không thể không suy nghĩ về nó một cách nghiêm túc. Đó là nguy cơ diệt vong của một thứ tiếng Việt mà người miền Nam Việt Nam dùng trước năm 1975 hay c̣n được gọi là tiếng Việt Sài G̣n cũ.
Thứ tiếng Việt đó đang mất dần trong đời sống hàng ngày của người dân trong nước và chẳng chóng th́ chầy, nó sẽ biến thành cổ ngữ, hoặc chỉ c̣n t́m thấy trong tự điển, không c̣n ai biết và nhắc tới nữa.
Điều tôi đang lo lắng là nó đang chết dần ngay chính trong nước chứ không phải ở ngoài nước. Người Việt hải ngoại mang nó theo hành tŕnh di tản của ḿnh và sử dụng nó như một thứ ngôn ngữ lưu vong. Nếu người Việt hải ngoại không dùng, hay nền văn học hải ngoại không c̣n tồn tại, nó cũng âm thầm chết theo.
Nh́n tiếng Việt Sài G̣n cũ từ từ biến mất, ḷng tôi bỗng gợn một nỗi cảm hoài. Điều tôi thấy, có lẽ nhiều người cũng thấy, thấy để mà thấy, không làm ǵ được. Sự ra đi của nó âm thầm giống như những dấu tích của nền văn hoá đệ nhất, đệ nhị cộng hoà VN vậy.
Người ta không thể t́m ra nghĩa trang Mạc Đĩnh Chi, Cổ Thành Quảng Trị, nghĩa trang Quận Đội, Trường Vơ Bị Thủ Đức, Trường Nữ Trung học Gia Long , Trường Trung Học Petrus Trương Vĩnh Kư , Trường Nữ Trung Học Lê Văn Duyệt v.v... Tất cả đă thay đổi, bị phá huỷ hoặc biến đi như một sắp xếp của định mệnh hay một định luật của tạo hoá.
Nhắc đến tiếng Việt Sài G̣n cũ là nhắc tới miền Nam Việt Nam trước 1975. V́ cuộc đấu tranh ư thức hệ mà Nam, Bắc Việt Nam trước đó bị phân đôi. Sau ngày Miền Nam bị cưỡng chiếm năm 75, miền Nam thực sự bước vào sự thay đổi toàn diện. Thể chế chính trị thay đổi, kéo theo xă hội, đời sống, văn hoá và cùng với đó, ngôn ngữ cũng chịu chung một số phận.
Miền Bắc thay đổi không kém ǵ miền Nam. Tiếng Việt miền Bắc đă chịu sự thâm nhập của một số ít ngữ vựng miền Nam. Ngược lại, miền Nam chịu ảnh hưởng trực tiếp sự chi phối của ngôn ngữ miền Bắc trong mọi lănh vực.
Nguời dân miền Nam tập làm quen và dùng nhiều từ ngữ mà trước đây họ không bao giờ biết tới. Những: đề xuất, bồi dưỡng, kiểm thảo, sự cố, hộ khẩu, căn hộ, ùn tắc, ô to con, xe con, to đùng, mặt bằng, phản ánh, bức xúc, tiêu dùng, tận dụng tốt, đánh cược, chỉ đạo, quyết sách, đạo cụ, quy phạm, quy hoạch, bảo quản, kênh phát sóng, cao tốc, doanh số, đối tác, thời bao cấp, chế độ bao cấp, chế độ xem, nâng cấp, lực công, nền công nghiệp âm nhạc, chùm ảnh, chùm thơ, nhà cao tầng, đáp án, phồn thực, sinh thực khí, từ vựng, hội chứng, phân phối, mục từ, kết từ, đại từ, nghệ sĩ ưu tú, nghệ sĩ nhân dân,v.v...dần dà đă trở thành những từ ngữ quen thuộc trong đời sống hàng ngày của người dân miền Nam.
Có những từ ngữ miền Nam và miền Bắc trước 75 đồng nghĩa và cách dùng giống nhau. Có những từ cùng nghĩa nhưng cách dùng khác nhau. Tỷ như chữ "quản lư" là trông nom, coi sóc. Miền Nam chỉ dùng từ này trong lănh vực thương mại trong khi miền Bắc dùng rộng hơn trong cả lănh vực cá nhân như một người con trai cầu hôn một người con gái bằng câu: "Anh xin quản lư đời em". Hoặc từ "chế độ" cũng vậy, miền Nam chỉ dùng trong môi trường chính trị như "chế độ dân chủ". Miền Bắc dùng bao quát hơn trong nhiều lănh vực như "chế độ xem", "chế độ bao cấp". Có những từ miền Bắc dùng đảo ngược lại như đơn giản - giản đơn; bảo đảm - đảm bảo; dăi dầu - dầu dăi; vùi dập - dập vùi. v.v...
Song song với việc thống nhất đất nước, chính quyền Việt Nam đă thống nhất hoá tiếng Việt và gọi đó là "tiếng Việt toàn dân". Cuối năm 1979, đầu năm 1980, Ủy ban Khoa học Xă hội Việt Nam đă phối hợp với Viện Khoa học Giáo dục tổ chức một số cuộc hội thảo về vấn đề chuẩn hoá tiếng Việt. Bộ Giáo dục cũng thông qua một số quy định về chính tả trong sách giáo khoa cải cách giáo dục. Ngày 01/7/1983, Quyết nghị của Hội đồng chuẩn hoá chính tả và Hội đồng chuẩn hoá thuật ngữ đă được ban hành và áp dụng cho các sách giáo khoa, báo và văn bản của ngành giáo dục.
Khi tiếng Việt được thống nhất và chuẩn hoá, toàn quốc sử dụng chung một thứ ngôn ngữ theo một tiêu chuẩn, mẫu mực nhất định. Tiếng Việt Sài G̣n cũ, gồm những từ ngữ mà tiếng Việt miền Bắc đă có từ ngữ thay thế, sẽ bị quên đi hoặc bị đào thải.
Những từ ngữ thông dụng cho cuộc chiến trước đó sẽ biến mất trước tiên. Những: trực thăng, cộng quân, tác chiến, địa phương quân, thiết vận xa, xe nhà binh, lạnh cẳng, giới chức(hữu) trách, dứt điểm, phi tuần, chào băi, tuyến pḥng thủ, trái bộc pha, viễn thám, binh chủng, phi hành, gia binh, ấp chiến lược, nhân dân tự vệ, chiêu hồi, chiêu mộ, v.v… hầu như ít, thậm chí không được dùng trong hiện tại. Những từ ngữ thông dụng khác như ghi danh, đi xem đă bị thay thế bằng đăng kư, tham quan.
Nhiều từ ngữ dần dần đă bước vào quên lăng như:sổ gia đ́nh, tờ khai gia đ́nh, phản ảnh, đường rầy, cao ốc, bằng khoán nhà, tĩnh từ, đại danh từ, túc từ, giới từ, khảo thí, khán hộ, khao thưởng, hữu sự, khế ước, trước bạ, tư thục, biến cố, du ngoạn, ấn loát, làm phong phú, liên hợp, gá nghĩa, giáo học, giáo quy, hàm hồ, tráng lệ, thám thính, tư thất, chẩn bệnh, chi dụng, giới nghiêm, thiết quân luật, v.v...
Ở hải ngoại, khi bắt đầu cầm bút, trong tâm thức một người lưu vong, viết, đối với tôi, là một động tác mở để vỡ ra một con đường: Đường hoài hương.
Nhiều người viết hải ngoại cũng t́m đến con đường về cố hương nhanh nhất này như tôi. Hơn nữa, để đối đầu với cơn chấn động văn hóa thường tạo nhiều áp lực, tôi xem viết như một phương pháp giải toả và trám đầy nỗi hụt hẫng, rỗng không của một người vừa ly dị với quê hương đất tổ sau một hôn phối dài.
Tôi không bao giờ để ư đến việc ḿnh viết cho ai, loại độc giả nào, trong hay ngoài nước, và họ có hiểu thứ ngôn ngữ ḿnh đang dùng hay không v́ lúc đó, chỉ có một vài tờ báo điện tử liên mạng mới bắt đầu xuất hiện ở hải ngoại. Sau này, nhờ kỹ thuật điện toán ngày một phát triển, cầu giao lưu giữa trong và ngoài nước được nối lại, độc giả trong và ngoài nước đă có cơ hội tiếp xúc, thảo luận, đọc và viết cho nhau gần như trong gang tấc. Đó là lúc tôi được tiếp xúc với ḍng văn học trong nước và làm quen với nhiều từ ngữ mới lạ chưa từng được nghe và dùng. Ngược lại, trong nước cũng vậy, số người lên mạng để đọc những ǵ được viết bởi người cầm bút ngoài nước cũng không ít.
Thế hệ chúng tôi được người ta âu yếm gọi là thế hệ một rưỡi, thế hệ ba rọi hay nửa nạc nửa mỡ, cái ǵ cũng một nửa. Nửa trong nửa ngoài, nửa tây nửa ta, nửa nam nửa bắc, nửa nọ nửa kia, cái ǵ cũng một nửa.
Do đó, nhiều lúc tôi phân vân không biết ḿnh nên dùng nửa nào để viết cho thích hợp nữa. Nửa của những từ ngữ Sài G̣n cũ hay nửa của tiếng Việt thông dụng trong nước? Ḿnh có nên thay đổi lối viết không?
Tôi nghĩ nhiều người viết hải ngoại cũng gặp khó khăn như tôi và cuối cùng, mỗi người có một lựa chọn riêng. Không chỉ trong lănh vực văn chương, thi phú mà ở các lănh vực phổ thông khác như giáo dục và truyền thông cũng va phải vấn đề gay go này. Việc sử dụng nhiều từ ngữ thông dụng của quốc nội ở hải ngoại đă gặp nhiều chống đối và tạo ra những cuộc tranh luận liên miên, dai dẳng.
Các cơ quan truyền thông như báo chí, truyền thanh, truyền h́nh thường xuyên bị chỉ trích và phản đối khi họ sử dụng những từ trong nước bị coi là "chữ của Việt Cộng" và được yêu cầu không nên tiếp tục dùng. Nhất là ở Nam Cali, báo chí và giới truyền thông rất dễ bị chụp mũ "cộng sản" nếu không khéo léo trong việc đăng tải và sử dụng từ ngữ. Chiếc mũ vô h́nh này, một khi bị chụp, th́ nạn nhân xem như bị cộng đồng tẩy chay mà đi vào tuyệt lộ, hết làm ăn v́ địa bàn hoạt động chính là cộng đồng địa phương đó.
Trong chương tŕnh của các Đài Truyền H́nh Hải Ngoại , chúng ta được xem nhiều h́nh ảnh cộng đồng người Việt hải ngoại cố ǵn giữ bản sắc văn hoá Việt Nam bằng cách mở các lớp dạy Việt ngữ cho các con em.
Khắp nơi trên thế giới, từ nơi ít người Việt định cư nhất cho tới nơi đông nhất như ở Mỹ, đều có trường dạy tiếng Việt.
Riêng ở Nam California, Mỹ, hoạt động này đang có sự khởi sắc. Ngoài những trung tâm Việt ngữ đáng kể ở Little Saigon và San José, các nhà thờ và chùa chiền hầu hết đều mở lớp dạy Việt ngữ cho các em, không phân biệt tuổi tác và tŕnh độ.
Nhà thờ Việt Nam ở Cali của Mỹ th́ rất nhiều, mỗi quận hạt, khu, xứ đều có một nhà thờ và có lớp dạy Việt ngữ.
Chùa Việt Nam ở Cali bây giờ cũng không ít. Riêng vùng Westminster, Quận Cam, Cali, đi vài con đường lại có một ngôi chùa, có khi trên cùng một con đường mà người ta thấy có tới 3, 4 ngôi chùa khác nhau.
Việc bảo tồn văn hoá Việt Nam được các vị hướng dẫn tôn giáo như linh mục, thượng tọa, ni sư nhắc nhở giáo dân, đại chúng mỗi ngày. Lớp học tiếng Việt càng ngày càng đông và việc học tiếng Việt đă trở thành một trong những mối quan tâm hàng đầu của cộng đồng lưu vong.
"Tại Trung tâm Việt ngữ Hồng Bàng, năm nay số học sinh nhập học tiếng Việt lên tới 700 em. Những thầy cô dạy tiếng Việt đều làm việc thiện nguyện hoàn toàn, đă hết ḷng chỉ dạy cho các em, nhất là các em vừa vào lớp mẫu giáo tiếng Việt" (trích Việt báo, Chủ nhật, 9/24/2006)
Về vấn đề giáo tŕnh th́ mỗi nơi dạy theo một lối riêng, không thống nhất. Sách giáo khoa, có nơi soạn và in riêng để dạy hoặc đặt mua ở các trung tâm Việt ngữ. C̣n ở đại học cũng có lớp dạy tiếng Việt cho sinh viên, sách thường được đặt mua ở Úc.
Một giảng sư dạy tiếng Việt tâm sự với tôi: "Khi nào gặp những từ ngữ trong nước th́ ḿnh tránh đi, không dùng hoặc dùng từ thông dụng của Sài g̣n cũ trước 75 v́ nếu dùng cha mẹ của sinh viên, học sinh biết được, phản đối hoặc kiện cáo, lúc ấy phải đổi sách th́ phiền chết."
Sự dị ứng và khước từ việc sử dụng tiếng Việt trong nước của người Việt hải ngoại có thể đưa tiếng Việt ở hải ngoại đến t́nh trạng tự ḿnh cô lập. Thêm nữa, với sự phát triển rầm rộ của kỹ thuật điện toán và thế giới liên mạng, báo chí, truyền thông của chính người Việt hải ngoại đến với mọi người quá dễ dàng và tiện lợi. Độc giả cứ lên mạng là đọc được tiếng Việt Sài G̣n cũ nên họ dường như không có nhu cầu t́m hiểu tiếng Việt trong nước. Kết quả là tiếng Việt trong và ngoài nước chê nhau!!!
C̣n tiếp...
Không Dùng Chữ Của Việt Cộng
[B][SIZE=2]Nam Nguyễn's Blog[/SIZE][/B]
Lời người viết: Trong thời gian vừa qua cộng đồng người Việt chúng ta tại nhiều nước trên thế giới đă tổ chức lễ tưởng niệm biến cố Tết Mậu Thân năm 1968 để ghi nhớ tội ác của bọn Việt gian cộng sản. Chúng ta phải ghi nhớ và ghi vào sử sách, lưu truyền cho hậu thế biết về tội ác của bọn chúng.
Bên cạnh việc làm rất có ư nghĩa nêu trên, chúng ta cũng ĐỪNG QUÊN RẰNG bọn Việt cộng hiện nay ĐANG tiếp tục xúc tiến một biến cố MẬU THÂN THỨ HAI TẠI HẢI NGOẠI! [COLOR="#FF0000"]Đó chính là sự xâm lăng về CHỮ NGHĨA,[/COLOR] một dạng của cuộc tổng công kích mà chúng đă từng làm hồi năm 1968. Có khác chăng là cuộc tổng công kích lần này diễn ra trên mặt trận văn hóa, mới nh́n qua ai cũng cho là "tầm thường" nhưng thật ra nó chính là liều thuốc độc vô cùng nguy hiểm v́ nó di hại rất lâu dài, có thể làm cho chúng ta bị thua Việt cộng.
Một số tờ báo lớn tại quận Cam bên Mỹ thường dùng những chữ rặt của Việt cộng. Đôi khi đọc báo của người quốc gia mà chúng ta tưởng như là đang đọc báo.... Nhân Dân ở trong nước! Sặc sụa mùi khỉ đột của bác và đảng! Và mới đây, một ông phóng viên khi phỏng vấn chiến sĩ Lư Tống đang tuyệt thực đă nói:
- ... cảnh sát Mỹ đă MỜI ANH LƯ TỐNG LÊN [COLOR="#FF0000"]LÀM VIỆC!!![/COLOR]
Có thể đây là điều vô ư v́ nọc độc của bọn cộng sản đang ngấm dần vào mỗi con người chúng ta mà trong một lúc nào đó bất cứ ai trong chúng ta cũng có lần trở thành cái loa tuyên truyền cho cộng sản một cách vô thức!
Nhận thức được sự nguy hiểm của cuộc xâm lăng chữ nghĩa của Việt cộng, mỗi chúng ta phải quyết liệt chống lại nó. Cuộc tổng công kích Tết Mậu Thân của Việt cộng vẫn đang tiếp diễn ở dạng khác. Chúng ta không thể vô tâm, lo vui chơi, đến khi cảm thấy nghẹt thở th́ sợi giây tḥng lọng của bầy ác quỷ nó đă siết cổ ḿnh, vùng vẫy th́ đă quá muộn! Bài viết dưới đây nói về sự nguy hiểm của "viên thuốc độc bọc đường" và nhiệm vụ của chúng ta phải làm ǵ. Xin kính mời quư bạn đọc theo dơi.
Công cuộc chống cộng sản của chúng ta đă và đang được thể hiện qua nhiều lănh vực mà trong đó truyền thông báo chí là một trong những lănh vực rất quan trọng.
* Truyền thông báo chí là phương tiện giúp chúng ta người Việt hải ngoại trên khắp thế giới liên lạc với nhau.
* Vận động sự ủng hộ của quốc tế.
* Quảng bá niềm tin "Chính Nghĩa Tất Thắng" trong nội bộ cộng đồng người Việt ở hải ngoại.
* Tố cáo tội ác của cộng sản, vạch trần những mưu gian của tập đoàn Việt gian cộng sản bán nước để người dân trong nước và thế hệ con cháu sau này có dịp hiểu biết lịch sử.
* Vận động toàn bộ đồng bào trong và ngoài nước cùng thực hiện một cuộc tổng nổi dậy, thanh toán dứt điểm chế độ cộng sản bạo tàn, khát máu.
Nhưng tiếc thay, khi bày tỏ lập trường, thái độ chống cộng, chúng ta lại dùng quá nhiều chữ của Việt cộng. Vấn đề này cũng dễ hiểu v́ trong suốt thời gian sống dưới chế độ cộng sản, người dân đă bị nhồi sọ, đầu độc quá nhiều. Lâu dần, theo thời gian, sự nhiễm độc này đă biến thành một thói quen và chúng ta đă dùng những chữ nghĩa độc hại của Việt cộng một cách vô thức. Có thể nói chúng ta đă tự đầu độc chúng ta, tự bôi nhọ chúng ta theo đúng ư bọn cộng sản muốn!
Xin đơn cử một vài ví dụ.
Tôi đă nghe những cuộc đối thoại như sau đây diễn ra hàng ngày:
- Hồi trước ngày GIẢI PHÓNG, gia đ́nh tôi sống ở quận Ba Sài G̣n, nhà cao cửa rộng, đời sống rất là thoải mái nhưng sau ngày GIẢI PHÓNG, gia đ́nh tôi bị đưa đi vùng kinh tế mới ở.....
- Sau ngày GIẢI PHÓNG, thằng con tôi đang học dở dang lớp 12, sau đó nó TRÚNG TUYỂN NGHĨA VỤ QUÂN SỰ, bị đưa qua bên Cam-Bu-Chia để làm NGHĨA VỤ QUỐC TẾ rồi chết ở bên đó!!!
- Dạ thưa bác, cha cháu là sĩ quan NGỤY, sau ngày GIẢI PHÓNG bị đi HỌC TẬP CẢI TẠO....
- Dạ, chồng tôi là công chức NGỤY QUYỀN ÁC ÔN, phải HỌC TẬP tới 10 năm lận!
- Dạ, công an đă mời chồng em lên LÀM VIỆC v́ họ ghép tội chồng em là PHẢN ĐỘNG.
- Tôi bị đưa vào trại giam v́ can tội vượt biên, PHẢN BỘI TỔ QUỐC.
Nêu trên là những ví dụ điển h́nh trong hàng ngàn trường hợp chúng ta dùng chữ nghĩa của Việt cộng để tự bôi nhọ, tự kết án chúng ta. Có thể nói bất cứ người nào - kể cả người viết bài này - cũng bị cộng sản tẩy năo, vấn đề tùy theo mức độ nhiều hay ít, tùy theo hoàn cảnh sống và tùy theo cá nhân người đó CÓ Ư THỨC ĐỀ KHÁNG hay không. Sự nhiễm độc "phóng xạ cộng sản" nhiều tới mức ngay cả những người làm truyền thông chuyên nghiệp ở hải ngoại, những nhà văn, nhà báo chống cộng cũng bị mắc phải. Chúng ta cứ xem những tờ báo lớn của người Việt ở quận Cam sẽ thấy: chữ nghĩa, ngữ vựng (Việt cộng gọi là từ vựng) của cộng sản được dùng nhan nhản!
Một ví dụ khác: Một MC nổi tiếng của trung tâm Thúy Nga Paris đă giới thiệu với khán giả về nội dung một bản nhạc, trong buổi tŕnh diễn Paris By Night 88, chủ đề nhạc Lam Phương:
-... bản nhạc Bức Tâm Thư của nhạc sĩ Lam phương kêu gọi thanh niên ĐI ĐỘNG VIÊN mà bây giờ [COLOR="#FF0000"]CHÚNG TA [/COLOR] gọi là đi NGHĨA VỤ QUÂN SỰ ..."
Trong một lần khác vị MC này đă kể cho khán giả nghe về cuộc đời của ông ta sau năm 1975 là:
-... tôi đi [B]HỌC TẬP[/B] ba năm..."
[COLOR="#FF0000"]Một nhà văn có khá nhiều những tác phẩm chống cộng mà c̣n bị "nhiễm phóng xạ" như vậy th́ thử hỏi những người dân b́nh thường khác như thế nào?[/COLOR]
Tất nhiên, tôi nghĩ rằng ông ta đă sơ ư và một cách vô thức, dùng những chữ của Việt cộng, bởi v́, Việt cộng đă liên tục cố ư đầu độc tinh thần của chúng ta và những sinh tử phù mà bọn chúng cấy vào đầu chúng ta sẽ c̣n tiếp tục di hại qua nhiều năm tháng lâu dài.
Một trường hợp khác tôi c̣n nhớ: Mới đây, trong cuộc biểu t́nh chống tờ báo Viet Weekly, phóng viên của Việt Nam Exodus đă phỏng vấn một người tham gia biểu t́nh và người này đă tự giới thiệu ḿnh như sau:
-.... hồi trước, tôi là trung úy NGỤY QUÂN , đă từng ở tù cộng sản...."!!!
C̣n tiếp..