Hồn Đại Việt Giọng Hàn Thuyên
Hồn Đại Việt Giọng Hàn Thuyên
Vào dịp xuân Canh Dần 2010, tôi có anh bạn học ở Pháp sang thăm, nhân dịp muốn tôi đưa đến trường Văn Lang xin một ít sách giáo khoa dạy tiếng Việt mang về Pháp.
Tôi được biết Trường Văn Lang tại San Jose nổi tiếng từ lâu lắm, nhưng chưa có dịp ghé thăm lần nào. Lấy được hẹn, chúng tôi đến và được ban giám hiệu tiếp đón rất nhiệt tình niềm nở. Chúng tôi được hướng dẫn đi xem các lớp học đang giảng. Trường dạy từ lớp một cho đến lớp 10. Đến đâu chúng tôi cũng thấy không khí đầm ấm. Thầy cô ân cần, trò chăm chỉ . Bầu không khí văn học, tươi vui của các phòng lớp đã nói lên tất cả lòng hiếu học và tình tự yêu tiếng VIỆT và quê hương.
Tôi bỗng nhớ tới thi sĩ Đông Hồ.
Trong số các thày đồ , thì tôi kinh mến thi sĩ Đông Hồ đặc biệt, vì ông tuy là người Minh Hương sinh trưởng tại Hà Tiên, thế mà lại nặng lòng với tiếng Việt. Ông hâm mộ Phạm Quỳnh qua tạp chí Nam Phong. Giữa ông và giới làng văn, làng báo Bắc Hà đă không c̣n lằn ranh địa phương Nam, Bắc. Ông trở lên một cây bút cự phách của báo Nam Phong. Ông nối chí phong trào Đông Kinh Nghĩa Thục, mở Trí Đức học Xá dạy Việt ngữ, có những học sinh ở xa, ông dạy hàm thụ theo lối gửi thư, mà tiêu đề in trên đầu trang là :
[CENTER]Ríu rít đàn chim kêu
Cha truyền con nối theo,
Huống là tiếng mẹ đẻ
Ta lẽ nào không yêu ?[/CENTER]
Trường bị thực dân Pháp đóng cửa ba lần, ông đã ai oán tả :
[CENTER]Hội nghiên bút tao phùng đâu nữa,
Lệ văn chương giọt ứa cảm hoài,
Mịt mù trong cõi trần ai,
cao sơn lưu thủy ai người tri âm,
Thôi đành chịu người thua cảnh ngộ,
Cảnh không may thực khó mà nên,
Hồn Đại Việt giọng Hàn Thuyên,
Năm năm ba bận tình duyên lỡ làng.[/CENTER]
Chứng kiến không khí học đường Văn Lang tự do thoải mái hôm nay, lòng cảm cựu nhớ Thi Sĩ Đông Hồ và các bậc tiền bối đá kiên trì truyền dạy tiếng Việt nên xin chép ít vần thơ sau. Xin đa tạ tấm lòng yêu tiếng Việt của quí vị :
[CENTER]
Duyên gặp gỡ tương tri thủa nọ
Khúc nam huân ngọn gió khéo đưa
Cung đàn dìu dặt tiếng tơ.
Hàn Thuyên Đại Việt hồn xưa bàng hoàng
Tiếng mẹ với tiếng đàn náo nức
Hồn thơ chung hồn nước xôn xao.
Hồn phong nhã, tiếng thanh tao
Nguồn thơ Quốc ngữ nao nao biển lòng.
Trường Việt Ngữ Văn Lang ngõ rộng
Hạt Quốc văn gieo giống tinh hoa
Trải bao gió lộng sương pha
Tốt tươi hồng hạnh rườm ra quế lan.
....
Đây thế hệ anh hoa tuấn tú
Đêm ngày đang vui thú sách đèn
Say sưa nghĩa lý thánh hiền
Đông Tây kim cổ triền miên mộng vàng
Đang đợi những huy hoàng cao cả
Đang bắt tay luyện đá vá trời
Một trời mực đậm son tươi
Một trường đại học , một trời Văn Khoa.
Van Nuong
7-9-2012[/CENTER]
...học giả tử ư giảng tọa
...
[center]
[i]
Hồn Đại Việt, giọng Hàn Thuyên
Nền móng văn chương cổ điển,
Đặt đây viên đá đầu tiên,
Xây dựng tương lai c̣n hẹn.
[/i]
[/center]
.
.
.
[quote=Nguyễn Hiến Lê (1)]
Tôi nghĩ trời đă lựa cho ông một cái chết rất hợp với cuộc đời của ông mà có lẽ cũng rất hợp ư ông nữa: ông ngất đi trong khi ngâm thơ về hai Bà Trưng, giữa giảng đường Văn Khoa trong cánh tay môn sinh. Đúng như câu của Lương Khải Siêu: "chiến sĩ tử ư sa trường, học giả tử ư giảng tọa"
[RIGHT]
Viết ở Saigon ngày 1.3.70
nhân ngày giỗ đầu Đông Hồ
[/RIGHT]
[/quote]
(1) Nguyễn Hiến Lê, [i]Mười Câu Chuyện Văn Chương[/i], Văn Nghệ Xuất Bản, California, USA, 1986.
*
* *
Người Pháp đô hộ Việt Nam gần 100 năm, họ đă tạo ra một tầng lớp trí thức trung lưu mới. Có rất nhiều người trở thành những học giả, những nhà giáo dục xuất sắc... tại sao họ vẫn c̣n giữ được những giá trị văn hóa cổ điển của Việt Nam?
Cộng sản đô hộ Việt Nam cũng lâu gần bằng người Pháp đô hộ Việt Nam: tụi nó chẳng tạo ra được bao nhiều người ra hồn. Xuất sắc nhất có lẽ cũng chỉ hai vị, giáo sư khảo cổ Hà Văn Tấn, và tiến sỹ ngôn ngữ học Nguyễn Tài Cẩn, tiến sỹ Cẩn là dân Nga mà ra. C̣n lại th́ thật là lu mờ.
Người Pháp đă thành công tiêu diệt cấu trúc xă hội cổ điển của Việt Nam, nhưng họ đă không dập được tin thần Việt Nam.
-- Trí thức quốc nội bây giờ... viết ra mang khẩu nghiệp. (Người khác đă viết rồi!)
*
* *
[i]Bắc Kỳ con bỏ vô lon kêu chít chít...[/i] theo như ông Nguyễn Ngọc Ngạn chép th́ đây là con nít Nam Kỳ ghẹo con nít Bắc Kỳ di cư thời cụ Diệm. Chỉ là con nít ghẹo nhau.
[i]Bắc Kỳ ăn cá rô cây[/i] sách chép (không nhớ sách nào) th́ câu này có từ lâu lắm rồi, từ thời các Chúa Nguyễn; rồi [i]ăn nhằm lựu đạn chết cha Bắc Kỳ![/i] Chắc là dân Nam Kỳ sau 1975 trù cái đám ăn cướp 1975?