Nhất nhật bất kiến như tam thu hề.
[QUOTE=Tigon;82123]Xa VL có 2 ngày , mà tưởng chừng như lâu lắm .
Hôm kia đi biểu t́nh , bị trúng nắng , mệt quá .
Vừa mất tiếng , vừa nhức đầu , ho ...
Bây giờ mới bớt một chút .
Đă vậy mà c̣n phải lo cho cô em bị người ta đụng xe . Cô ta th́ mới qua không lâu , tiếng Anh không rành lắm . C̣n ḿnh th́ bị cảm nắng tắt tiếng , nói nghe thều thào như sắp chết , nói ǵ cũng phải nhắc đi nhắc lại nhiều lần , thật là phiền .
Mai khoẻ hơn sẽ post bài mới
Cáo lỗi cùng các bạn
Tigon[/QUOTE]
Xin chị Tigon cứ yên tâm tĩnh dưỡng.
Mấy tuần vừa qua, CT cũng trải qua nhièu ngày u ám. Cái máy PC vần ươn ḿnh.
Cụ Nguyễn Du kinh nghiệm đoạn đường "chiến binh" này nên mới bảo:
Ba thu dọn lại một ngày ..dài ghê
Mây Tần khoá kín song the
Bụi hồng lẽo đẽo đi về chiêm bao...
Hi hi
Chúc chị chóng hồi sức để tả xung, hữu đột, trừ gian, diệt bạo...
GIÔNG TỐ của Vũ Trọng Phụng
Theo lời yêu cầu của một số thân hữu , Tigon và nhóm Hà Nội sẽ khởi đăng truyền dài " Giông Tố " của Vũ Trọng Phụng , một tiểu thuyết gia nổi tiếng của Hà Nội năm nào .
tigon sẽ post Chương đầu , và anh Cả Thộn sẽ phụ trách tiếp những trang sau
[CENTER][COLOR="#800000"][SIZE=5][B]GIÔNG TỐ [/B][/SIZE][/COLOR]
CHUONG I[/CENTER]
Mặt trăng rất to và rất tṛn, chiếu vằng vặc... cánh đồng lúa chín như một tấm thảm vàng. Con đường quan lộ rải nhựa, như một con rắn bóng nhễ nhại, nằm uốn khúc trên tấm thảm ấy. Những làng mạc xa xa hiện ra những nét vẽ thẳng đen ś.
Đó là vào tháng mười, năm 1932.
Giữa lúc đêm khuya tịch mịch ấy, trên con đường quan lộ, mà thỉnh thoảng mới có một vài cây xoan không lá khẳng khiu và tiều tụy như thứ cây trong những bức họa về “cảnh chết”, một chiếc xe ḥm phăng phăng chạy hết tốc lực, thân xe chỉ là một cái chấm đen bóng, c̣n hai ngọn đèn sáng quắc chiếu dài hàng nửa cây số th́ như hai cái tên vun vút bay dưới ánh trăng.
Xe đương phăng phăng chạy th́ đến gần một chỗ ngoặt mà bên đường có một lớp quán gạch và một cây đa cổ thụ, bỗng dần dần chậm lại, rồi đứng hẳn.
Khi xe đă đứng dừng lại lâu rồi, người ta c̣n thấy sự cố sức của người tài xế mở máy śnh sịch mấy lần nữa mà xe vẫn không nhúc nhích được một ly. Rồi th́ từ xe bước xuống, hai người tài xế hấp tấp ra mũi xe, lật miếng sắt che máy ra, loay hoay kiểm điểm bộ máy. Trong khi hai người chưa t́m được cỗ xe chết v́ lẽ ǵ, th́ từ trong ḥm kính thấy đưa ra một câu hỏi gắt rất ngắn, nhưng cũng đủ làm cho cả hai run lập cập.
- Thế nào?
Vài phút im lặng, rồi người tài xế chính ấp úng đáp:
- Bẩm quan, con đă thấy rồi. Cái ống cao su dẫn ét xăng có một đoạn nát nhủn, đến nỗi xăng chảy cả ra ngoài nhưng mà xuống không thoát.
- ...! Sao không liệu mà thay vào cái chuyến chữa hôm nọ đi?...
Dứt lời “chửi”, “quan” bước xuống xe và sập cửa xe rất mạnh để tỏ ư giận dữ. Đó là một người gần 50 thân thể vạm vỡ, hơi lùn, trước mặt có một cặp kính trắng gọng vàng, trên môi có một ít râu lún phún kiểu tây, cái mũ dạ đen h́nh quả dưa, cái áo đen bóng một khuy, cái quần đen, rọc trắng, đôi giày láng mũi nhọn và bóng lộn, làm cho lăo có cái vẻ sang trọng mà quê kệch, cái vẻ rất khó tả của những anh trọc phú học làm người văn minh...
Tài xế chính và phụ, cả hai đều sợ hăi lắm, cứ việc châu đầu vào cái ḥm máy, lúc đánh diêm soi, lúc sờ soạng như xẩm t́m gậy, chứ không dám quay lại nh́n đến ông chủ, lúc ấy đứng dạng háng giữa đường, hai tay khoanh trước ngực, đầu hơi cúi xuống phía trước mặt, cặp mắt gườm gườm hứa một sự trừng trị đáng sợ.
Bị chủ mắng tài xế chính khẽ quát người phụ:
- Cầm lấy cái mùi xoa này, buộc nối vào hai đầu dây cao su! Mau lên! Mà quấn rơ chặt cho nó thật kín chứ!
Rồi người tài xế chính lại lên ngồi mở máy thử. Cái xe kêu śnh sịch một lúc lâu rồi lại thôi. Mấy bận đều thế cả, hai người càng hấp tấp bao nhiêu, càng gia công vất vả bao nhiêu th́ cái xe càng bướng bỉnh, càng ỳ ra bấy nhiêu. Lăo chủ cười nhạt mà rằng:
- Tội chúng mày đáng chết cả đó, các con ạ!
Hai anh làm công đưa mắt nh́n nhau lo sợ, chứ không dám nói ǵ. Lăo chủ lại tiếp:
- Chúng mày để ông ngủ đường th́ khốn cả đó!
- Lạy quan, chẳng may như thế này, quan thương cho.
Tài xế chính van lơn như vậy rồi lại ra hiệu ngầm cho người phụ ḿnh cứ việc vờ vịt loay hoay chữa một cách vô hiệu cái bộ máy hầu như không thể chữa được ấy.
Lăo chủ hỏi:
- Thế c̣n bao nhiêu cây nữa đến Hà Nội?
Anh phụ lái nhanh nhảu thưa:
- Bẩm chỉ c̣n độ bốn mươi cây.
- Hừ!
Lăo chủ hừ một cái đi đi lại lại trên đường bực tức cực điểm.
Nguyên lăo ta là một ông đồn điền giàu có đă khét tiếng miền trung thổ, bữa nay đương đêm khuya về thủ đô, là v́ muốn để sáng sớm hôm sau có đủ thời giờ đến một cửa hiệu kim hoàn, mua một thứ hàng quư giá, để mừng một ông tổng đốc được đệ nhị đẳng Bắc đầu bội tinh. Cho nên khi thấy xe bị liệt máy như thế ở giữa đường, đương đêm khuya, không c̣n biết cầu cứu vào đâu nữa th́ lăo băn khoăn và bực tức, băn khoăn về nỗi sợ đến mừng chậm hơn những người khác th́ mất vẻ long trọng, và bực tức về nỗi từ khi lăo ta giàu có đến phú gia địch quốc, từ một anh cai phu mỏ lên đến bậc nhân dân đại biểu, th́ chưa hề có một sự ǵ trái ư lăo mà lăo lại phải chịu. Lần này là lần đầu, lăo phải chịu thua cái máy xe hơi.
Lăo đi đi lại lại như cuồng chân, như con hổ trong cũi sắt, nghĩ đến những cái má hồng mơn mởn, những cánh tay trắng như ngà ngọc của mấy cô đào ở Hà Nội... nếu tài xế của lăo đă biết lo liệu từ trước cho cái xe lúc nào cũng lành lặn hoàn toàn. Vậy mà bây giờ lăo phải thơ thẩn giữa nơi đồng không mông quạnh ngắm trăng suông, nh́n sương tỏa, nghe giun kêu dế khóc, bên cạnh những
tiếng búa gơ vào sắt cành cạch, những tiếng śnh sịch của một cái xe hơi khó tính cứ muốn chạy lại thôi...
- Tao cho chúng mày nửa giờ sau nữa đấy!
Nói rồi, lăo nhằm phía cây đa mà đi thẳng trên một con đường nhỏ, qua cánh đồng, đi dạo chơi cho tiêu diệt th́ giờ, cũng không có mục đích ǵ khác...
Mặt trăng lúc này th́ mảng mây to lướt qua che đi thành thử trời đất tối sầm hẳn lại. Sương xuống dầy quá, làm ướt cả áo của lăo. Giữa cánh đồng thấy tản mạn những cục lửa xanh, lửa đỏ trên mặt đất lúc cháy lúc tắt, như ma trơi. Tiếng côn trùng tỉ tê, ri rỉ, làm cho lăo ta bắt đầu cảm thấy sự im lặng, hiểu rơ được ư nghĩa sự vắng tanh và thôi cũng không nện mạnh gót giầy xuống đường lộp cộp nữa. Hai tay đút túi quần, lăo cúi đầu xuống mà đi, có vẻ ngẫm nghĩ như một nhà triết học... Chợt thấy về phía trước mặt có tiếng cười khúc khích... Lăo ngẩng lên, thấy bốn năm đống rạ lù lù tiến đến. Th́ ra một bọn thợ cấy đi gánh rạ đêm. Ngần ấy người cười nói chuyện tṛ vui vẻ lắm.
Lăo đứng tránh ra một bên.
Những đống rạ cũng lù lù tiến đến.
Đám mây to đă buông tha mặt trăng ra rồi. Trời đất lại sáng quang v́ cái ánh trăng lạnh lẽo.
Bọn thợ cấy thấy có một người ăn mặc tây đứng đấy th́ thôi không chuyện tṛ ǵ với nhau nữa, chỉ len lén rón rén đi qua. Bà lăo già đi đầu khẽ thưa.
- Quan lớn làm ơn nánh cho chúng con đi một thị.
Lăo bèn làm ra cái bộ thương người mà hỏi cả lũ:
- Các người đi làm đồng khuya nhỉ? Mùa màng có khá không?
Một người trong bọn đáp một câu oán hận:
- Bẩm quan, lúa bị sâu cắn ráo cả, không đủ tiền thuê ạ.
Bà lăo già đi đầu qua rồi th́ đến một mụ trông bẩn thỉu. Mụ thứ ba trông cũng xấu xí. Người gánh cái gánh rạ thứ tư là một ông lăo râu đă bạc, cái đầu trọc quấn trong miếng vải nâu trông như một cái mơ nhà chùa, gánh thứ năm th́ do một cô ả mà quần áo trông gọn ghẽ hơn hết thảy.
Lăo trố mắt nh́n... Cô ả gánh rạ hơi cúi nghiêng mặt để đưa mắt nh́n trộm. Ánh sáng trăng tuy leo lét, song cũng đủ khiến cho hai con mắt rất tinh tường của nhà điền chủ nom thấy rơ hai cái má phúng phính, một cặp môi nhỏ và dầy, cái cằm tṛn trĩnh và hơi lẹm trong cái vành khăn mỏ quạ bằng láng thâm. Khi cô ả gánh rạ đi qua, nghĩa là cái mặt đă khuất sau đống rạ tṛn, nhà điền chủ lại trông theo cái váy nâu cũn cỡn, do một đường lạt khíu giữa, cho nó chẽn đến nửa đùi, một bộ đùi phốp pháp
trắng nơn, trông rất đáng yêu, mặc ḷng từ bụng đến bàn chân đều có một lớp bùn trắng, mỏng, khô, đông lại, đă nứt ra thành từng miếng nhỏ, sắp rơi xuống...
Nhà tư bản đứng trông cái bộ đùi thôn nữ ấy một cách tần ngần trong đến vài phút, đoạn như định thần lại, thoăn thoắt bước theo mà nói bằng một giọng rất ân cần:
- Này chị gánh cái gánh lại chỗ xe ô tô kia, tôi mua một ít cho.
Thấy lời nói lạ tai ấy, chị nhà quê đứng lại, nửa tin, nửa ngờ.
Lăo này nhanh nhảu dùng đến cái giọng hách dịch:
- Xe nổ lốp, người ta phải mua rạ để nhồi vào bánh, mà có sẵn rạ lại không bán hay sao? Alê mau lên gánh lại, quan lớn trả cho tiền một nửa gánh! C̣n các bà già kia có muốn chờ th́ cứ đi đủng đỉnh lại một tí, chị ấy đem lại chỗ xe đây kia thôi.
Nói xong, lăo khôn ngoan bước nhanh về chỗ cái xe. Bọn thợ gặt cũng đủng đỉnh lên đến đường cái quan th́ đặt gánh, ngồi phệt xuống đất, cẳng xoạc ra và hai tay bó làm một. C̣n chị nhà quê ngây thơ th́ thoăn thoắt gánh gánh rạ thẳng tiến đến cái xe hơi, trong đó quan đă chễm chệ lên ngồi và bật đèn sáng quắc lên rồi.
Hai anh tài xế quay lại, ngừng tay, nh́n ông chủ như có ư đợi lệnh ǵ th́ lăo chủ quát:
- Chúng mày ngẩn người ra làm ǵ thế? Chúng mày định để ông ngủ đêm trên xe này phải không?
Thế là cả hai lại quay đầu vào bộ máy. Một anh vẫn c̣n có gan khẽ nói:
- Bẩm quan, con đă cắt được một đoạn dây ở chỗ khác để thay vào đây rồi. Chậm lắm th́ cũng chỉ nửa giờ nữa là xe chạy được.
Lời ông chủ:
- Ông cho chúng mày một giờ nữa!
Nói xong, lăo chủ quay lại sau lưng nh́n qua miếng kính hậu ở ḥm xe th́ thấy bọn thợ gặt đặt gánh ngồi chờ ở chỗ cách xa ô tô những ba mươi thước c̣n cô bán rạ th́ đă đến đứng bên cửa xe.
- Thưa quan, quan dùng hết cả gánh, hay độ bao nhiêu con tháo...
- À, con bán cho quan lớn một bên nhé! Tháo đi rồi quan cho tiền.
Trong lúc cô ả lúi húi tháo một bên quang th́ nhà điền chủ ló đầu ra, đôi mắt phong t́nh ngắm nghía không chớp...
- Bẩm con gạt rạ ở bên đường đó ạ.
- Ừ, để rồi quan cho tiền.
Vờ t́m ví da trong túi áo, nhà điền chủ mắt vẫn lẳng lơ nh́n chị nhà quê cho măi đến khi cầm trong tay cái ví rồi mà vẫn không lấy tiền ra vội, lại hỏi:
- Con tính bao nhiêu?
- Bẩm quan chả mấy tí, quan cho mấy xu cũng được ạ.
- Được lắm! Con ngoan ngoăn lắm, để ta thưởng cho nhiều tiền! Con hăy lên xe này để quan đóng cửa không rét quan... Ta đang đến tiềm đây.
Chị nhà quê nh́n đến những đệm dạ đẹp đẽ, những chỗ kền mạ bóng nhoáng, con búp bê Nhật hay hay, treo ở bên miếng kính, ngọn đèn nhỏ sáng chói lọi trên nóc xe, thấy nó sạch sẽ quá, sang trọng quá, không dám bước lên. Nhưng mà quan đă với ra định đóng cửa xe, chị đành liều mà bước lên vậy. Quan đóng cửa đánh sập một cái rồi lại hỏi:
- Thế con làm vất vả như thế th́ mỗi ngày được bao nhiêu?
- Bẩm chỉ được mỗi ngày sáu xu và hai bát gạo.
- Khổ nhỉ! Thế để quan cho năm đồng con may áo mặc tết nhé! Đây này, năm cái giấy bạc một đồng đấy, con đem về mà mua nhiêu, mua xă cho chồng.
- Con xin quan lớn, cảm ơn quan lớn.
- A, nhưng mà con đă có chồng rồi hay là chưa?
Chị nhà quê cúi mặt không đáp, buộc tiền vào thắt lưng xong đứng lên.
- Thôi lạy quan, quan cho con xuống kẻo họ đợi.
- Ấy khoan đă! Mặt con tái đi thế kia, khéo không th́ trúng phong rồi đó, để quan lấy cho một tị dầu trong này mà bôi rồi về th́ về.
Nhà điền chủ nói xong lấy ở áo ra một lọ ǵ nhỏ, để đầu ngón tay vào miệng lọ lắc một cái, rồi quờ tay vào trán chị nhà quê. Chị này cứ để yên và co ro khép đôi đùi lại, kéo cái váy xuống.
...
- Giời ơi! Con lạy ông, ông buông con ra!
Giọng quan vẫn ngọt ngào:
- Con im, không được cưỡng... - Giời ơi, lạy ông! Ông đừng làm hại một đời tôi!
- Im ngay! Quan sẽ cho nhiều tiền... - Bỏ ra! Ái.
- Im cho ngoan nào... - Ối giời đất ơi! Ối làng nước...
Hai anh tài xế khôn ngoan và trung thành muốn át những tiếng ấy, cứ việc gơ búa th́nh th́nh vào một bộ phận nào đó trong động cơ...
Măi đến lúc ông điền chủ ngồi lên bật đèn, chị nhà quê vẫn nằm đờ trong xe, hai tay bưng mặt, ngất đi. Lăo này cúi xuống, hôn một cái hôn cuối cùng, lôi cái váy xuống, nhấc chị nhà quê ngồi dậy, mở cửa xe mà đẩy người ta xuống...
- Thôi, con về với họ mau lên không họ chờ.
Chị nhà quê bị đùn ra th́ ngồi phịch xuống đất, vẫn rũ người ra khóc: “Ối cha mẹ ơi! Ôi cha mẹ...”. Lăo này thản nhiên đóng sập cửa lại.
Rồi quát hỏi:
- Xong chưa?
Hai anh tài xế cuống quít gơ một hồi nữa rồi anh phụ trèo lên mở cửa thử máy. Chợt có tiếng nổ ghê gớm của một lũ người cùng kêu một lượt:
- Ối làng nước ơi! Ối làng nước ơi! Người ta giết người!!!
Nhà điền chủ quay lại nh́n th́ đó là mấy người đàn bà đứng cách xa xe, nhưng mà chỉ kêu choáng lên thôi chứ không dám bén mảng đến. C̣n chị nhà quê vừa mất tân tiết th́ vẫn ngồi sệt dưới đất, bên cạnh đống rạ, mà kêu, mà rên...
Động cơ xe hơi nổ śnh śnh.
Đằng xa thấy một hồi tù và rúc lên.
Cánh cửa sập một cái, anh ét lên nốt xe...
Ở sau có tiếng lào xào: - “Ta hay Tây? Ta hay Tây?” Nhà điền chủ quay lại lần nữa th́ đó là một bọn người có tay thước, áo tơi, quần xắn gọn, ư chừng là bọn tuần.
Xe bắt đầu từ từ chạy...
Trước hai vệt ánh sáng của đèn pha thấy hiện ra một người áo tây cộc, mũ khách bịt kín tai, giày trắng đế cao su, đứng giữa đường giơ hai tay ra chắn xe, ra hiệu bắt dừng lại.
Anh tài xế ngừng đà xe, quay nh́n chủ.
Lăo này điềm nhiên phán:
- Cứ mở hết máy, tội vạ đâu tao chịu!
Thế là chiếc xe hơi cứ nhằm cái bóng người đứng dang tay mà đâm thẳng, theo cái tốc lực sáu mươi cây số một giờ.
GIÔNG TỐ của Vũ Trọng Phụng
[B]Chương 4[/B]
Người bồi chạy lên gác một lúc, rồi xuống bảo với ông nghị Hách: “Cụ lớn cho phép quan cứ lên”. Khi lăo này vào th́ quan công sứ đương ngồi làm việc ở bàn giấy, bên cạnh một cái ḷ sưởi đầy những củi và đỏ rực những lửa.
Quan là một người đă cao tuổi, ở thuộc địa đă trên ba mươi năm, đă được ḷng dân không phải v́ một chính sách giả dối, không phải v́ những bài diễn văn kêu vang và rỗng tuếch, không phải v́ đă đem những giọt nước mắt cá sấu ra huyễn hoặc, lừa dối dân ngu nhưng chính bởi quan là một bậc hiền nhân quân tử rất ít có ở đời. Ngoài những giờ bận việc cai trị, quan thường đọc sách, viết văn. V́ rất giỏi chữ Hán, quan đă xuất bản được một quyển sách khảo cứu về cách dùng binh của Trần Hưng Đạo. Do lẽ đó, quan công sứ nói tiếng An Nam cũng thạo và cũng dễ nghe.
Cái ḷng nhân từ của quân th́ hầu như thành một câu cách ngôn đă truyền tụng. Những người trí thức, cả những nhà viết báo rất hoài nghi, cũng phải nhận ngài là người
hiếm có, sống ở thuộc địa đă nửa đời người, mà vẫn giữ được những quan niệm về sự tự do cá nhân rất rộng răi, vẫn biểu lộ được cái tinh thần đáng trọng của hạng trí thức nước Pháp, chứ không nhiễm phải tính nết của phái thực dân bằng dùi khui.
Một buổi kia, có việc ra nhà giây thép, quan cứ cuốc bộ mà lử khử đi như những người tây thường. Qua một phố nọ, có một trường tư thục, một lũ trẻ em đùa nghịch đá bóng, làm cho quả bóng trúng đánh bốp một cái vào ngực quan. Một vệt bùn to tướng in ngay vào ve áo, chỗ có cái cuống mề đay Bắc đẩu, Quan vào trường. Viên đốc học trường tư sợ tái mặt như mọi người phải lo sợ vào một trường hợp như thế. Nhưng mà quan công sứ cứ khoan thai cầm khăn mặt bông phủi áo, rửa tay vào chậu nước rồi ôn tồn bảo viên đốc: “Ông phải bảo học tṛ của ông, ra cái băi cỏ ở cạnh chợ mà đá bóng, chứ thể thao ở giữa phố như thế th́ rồi có những tai nạn xe cộ xảy ra”. Thế rồi quan lại ra đi, nét mặt vẫn hiền hậu, như không có việc ǵ xảy ra cả.
Một lần khác, xe hơi của quan vừa ở thủ đô về, người tài xế đương lái ṿng để vào sân ṭa sứ, th́ có một mụ nhà quê tay cầm một lá đơn đến quỳ ngay trước xe. Mấy anh lính khố xanh toan giơ cao cái roi mây th́ quan công sứ ra hiệu ngăn lại hỏi... “Đơn kêu của bà có rơ ràng không?” người đàn bà kêu lải nhải một hồi th́ quan
truyền: “Thôi, cứ về rồi quan sẽ xét xử”. Nguyên do đó là một mụ đi ṃ cua bắt ốc, bị làng bắt vạ v́ chưa hết tang chồng mà đă có mang. Theo như trong đơn, th́ mụ đă bị một bọn bô lăo trong làng, lôi những hủ tục ra để hành hạ mụ, chứ thật ra, mụ đă hết tang từ vài tháng trước khi có mang. Ấy thế là quan viết thư trả lời cái mụ ṃ cua ấy rằng: “Thưa bà, bản chức đă xét đơn của bà rồi. Nếu bà c̣n có tang ông ấy th́ theo luật Gia Long, có chửa như vậy là có lỗi. C̣n nếu bà đă đoạn tang rồi th́ không ai được phép bắt vạ bà, nếu bà viện được đủ chứng cớ là đă hết tang th́ cứ lên ṭa mà tŕnh bày, bản chức sẽ trị tội những kẻ nhũng lạm”. Một bức thư của một vị quan đầu tỉnh mà lại có cái luận điệu lễ phép với một mụ ṃ cua đến bực ấy, đă làm cho các quan tổng đốc, bố chánh, tri phủ phải nhăn mặt lại. Rồi bọn bô lăo trong làng sợ hăi đến hết vía mà đền lại cái vạ. Hai chuyện này đủ là chứng cớ rằng quan công sứ tỉnh có nghị Hách hồi ấy, là người dễ dàng biết bao nhiêu.
Đêm nay, ngồi làm việc, hai chân quan đi giầy da đen, cổ quan quấn một cái khăn quan dầy sụ, lông chiên tua tủa bịt đến cả cằm. Bộ râu bạc ba cḥm và cái trán hói đến bóng lộn của quan, khiến ngài có vẻ đường bệ oai nghiêm lắm.
Nghị Hách, mặc ḷng mặc bộ áo trào vào ngày dạ tiệc, cũng chấp tay vái dài lưng cúi thật khom, mà rằng:
- Bẩm lạy cụ lớn ạ.
Quan công sứ đặt bút xuống bàn, giơ tay đón:
- Chào ông Nghị. Ông đến thăm tôi hay có việc ǵ can hệ? Ông nghị ngồi đây... Tôi đương viết một bài triết lư về Đông phương cho một tờ báo ở Ba lê đây... Ông Nghị có rét không? Tôi bây giờ yếu lắm, không có sức chống rét nữa. Ông Nghị uống nước chè hay uống rượu mạnh nhé?
- Bẩm vâng, con xin phép hầu cụ lớn một cốc. Cảm ơn cụ lớn lắm.
- À, thế ông Nghị có việc ǵ cần tôi giúp đấy chứ?
- Bẩm cụ lớn, không ạ. Bẩm chúng con thấy cụ lớn cũng dễ dàng, lại hay tiếp người bản xứ, cho nên con sang thăm và hầu chuyện, và xem cụ lớn có điều ǵ chỉ bảo không, thế thôi ạ.
Quan công sứ bấm cái chuông điện. người bồi ló vào.
- Đem cho tôi khay rượu Anis(1) lên nhé. Bà lớn đi nghỉ chưa? Này bồi, hôm nay mày để con Toby cắn chết mất một con gà sống thiến, như thế là tôi không bằng ḷng đâu. Nó là chó săn th́ lúc nào cũng phải xích nó lại. Nếu mày cứ quên lời tôi nào th́ rồi tôi sẽ nói với bà lớn không thưởng cho mày nhiều tiền tiêu tết nữa!
Người bồi chịu quở rồi lẳng lặng quay ra. Năm phút sau đem một cái khay có một chai, hai cốc lặng lẽ để ở bàn. Chờ khi người bồi xuống rồi, nghị Hách mới nói:
- Bẩm cụ lớn, thế cụ lớn bà độ này vẫn mạnh khỏe chứ ạ?
Quan công sứ gật gù mà rằng:
- Ồ ồ! Vợ tôi yếu lắm, ông nghị ạ. Vợ tôi cứ muốn đ̣i về nghỉ ở Nice(1). Có lẽ ít lâu nữa th́ tôi phải để vợ tôi về nghỉ một ḿnh, sáu tháng, rồi lại sang.
- Bẩm cụ lớn, như vậy th́ tốn kém nhiều tiền lắm,
- Chính thế đấy, ông nghị ạ. Bây giờ ai cũng nên tiết kiệm. Phủ toàn quyền đă có tờ thông tư cho các quan phải dè dặt chi tiêu, theo chính sách tiết kiệm. V́ rằng cái nạn khủng hoảng kinh tế mỗi ngày một nặng thêm...
- Bẩm do đó mà mới có những việc như ở Hà Tĩnh, Nghệ An vừa rồi, chắc cụ lớn có để ư.
Quan công sứ uống một hớp rượu rồi nói rằng.
- Phải, giữa lúc kinh tế này, cái nghề cai trị dân thật là khó khăn...
- Bẩm... như cụ lớn đă cai trị tỉnh nào th́ quyết không bao giờ dân lại như thế. Cụ lớn thương dân lắm.
- Dân họ cũng hiểu cho tôi đấy chứ?
- Bẩm vâng. Ḷng thương dân của cụ lớn th́ không ai là không cảm phục. Nhưng mà c̣n những tay phiến loạn chúng xúi giục.
- Vừa rồi, sen đầm ở đây phải bắt bớ mấy vụ, là v́ có mấy tay ở nơi khác lại, trốn tránh ở đây mà thôi, chứ tôi tin rằng dưới quyền cai trị của tôi, không một ai làm loạn cả.
- Bẩm cụ lớn, cái ấy th́ đă đành. Nhưng mà có nhiều cái người ta không thể ngờ trước được.
Quan công sứ gật gù hồi lâu mà rằng:
- Chính phủ bảo hộ lo thế nào cho dân khỏi đói th́ không sợ ǵ nữa.
- Bẩm cụ lớn, chính thế đấy ạ. Nhưng bọn nghiệp chủ chúng con dạo này, thật lấy làm khổ sở v́ cái phong trào cộng sản. Trong cái mỏ ở Quảng Yên của con, vừa rồi suưt nữa th́ có nạn phu đ́nh công. Mà ngay ở đồn điền của con trên tỉnh này th́ nông dân, ít lâu nay con thấy họ bắt đầu trở nên bướng bỉnh lắm.
- Tôi vẫn biết thế. Nhưng cái đó không hề ǵ. Nếu ông nghị cũng biết đăi nông dân và tá điền cho phải chăng, th́ không bao giờ phải lo ngại ǵ nữa. Tôi quyết rằng dân dưới quyền tôi, họ không đói khổ th́ không khi nào họ lại làm xằng.
- Bẩm cụ lớn, vậy mà con th́ con thấy rằng phong trào ấy đă bắt đầu lan đến tỉnh ta.
Quan công sứ giật nẩy ḿnh lên, trợn mắt hỏi:
- Đă lan đến tỉnh ta, ông bảo!
- Bẩm cụ lớn, h́nh như thế. - Có cái ǵ là chứng cớ không?
- Bẩm, toàn dân tỉnh này đă bắt đầu nói xấu và vu oan cho con. Bẩm cụ lớn, chắc là họ chỉ nhắm mắt nghe theo bọn phiến loạn chúng mớm nhời mà thôi. Họ vu cho con là giết người, là hiếp tróc đàn bà con gái, là bóp hầu, bóp cổ bọn dân nghèo, thôi th́ đủ những tội ác. Họ hết sức gieo cái mầm thù ghét người giàu có, cho lan rộng trong đám công dân. Kể ngay bọn tá điền làm việc trong đồn điền của con th́ chúng cũng đă bắt đầu đ̣i tăng lương, ấy là lương con phát cho chúng cũng đă cao lắm. Bẩm cụ lớn, con thấy rằng cái phong trào ấy sắp sửa lan đến tỉnh ta. Vậy con xin lấy tư cách một người dân biểu mà tŕnh báo để cụ lớn tiện đường cai trị cho tỉnh yên ổn.
- Ông nghị đă làm phải lắm, ông nghị nhận đây những lời khen của tôi nhé! Để tôi phải thông báo cho ông giám binh. Ông nghị cứ yên tâm, chính phủ bảo hộ bao giờ cũng có trách nhiệm giữ cuộc trị an, bảo toàn tính mệnh và tài sản cho dân, trừng trị kẻ phiến loạn.
- Bẩm lạy cụ lớn, con ngồi cũng đă lâu, vậy xin phép cáo từ để cụ lớn làm việc.
- Phải, chào ông nghị! Chúc ông nghị ngủ ngon.
- Bẩm lạy cụ lớn.
Giữa lúc ấy, đồng hồ đánh chín tiếng boong boong nghị Hách bước xuống thang, c̣n nghe thấy quan công sứ mắng người bồi: “Sao mày không chất củi vào? Tôi c̣n làm việc khuya, mày lười như thế tôi không bằng ḷng chút nào cả”. Người phu bồi tiễn nghị Hách ra cửa dinh một cách sợ hăi. Khi bước lên xe hơi, ông nghị lại được bác lính khố xanh nghiêm nghị bồng súng lên đánh thích một cái để chào!
Xe hơi śnh sịch chạy đi, nhà tư bản bảo người tài xế “Đến dinh ông tổng đốc”. Năm phút sau, xe đă đỗ trước một cái tam quan. Lại một người lính bồng súng lên chào, cho xe hơi tiến thẳng qua sân vào tới bực đá Nghị Hách chưa kịp nói ǵ th́ một bác lính đă chạy tọt vào, rồi chạy ra: “Bẩm mời quan lớn vào cụ lớn c̣n thức đấy ạ”.
Lúc nghị Hách vào đến pḥng khách th́ vừa thấy cụ lớn bà vội ngồi dậy, tay cầm một cái tráp mà chạy tọt vào nhà trong. C̣n cụ lớn ông th́ đương ngồi ở sập.
- Bẩm lạy cụ lớn ạ.
- Không dám, lạy quan lớn, quan lớn có việc ǵ cần mà đến chơi khuya thế?
- Bẩm cụ lớn, chúng tôi sang xem cụ lớn có thiếu chân tổ tôm nào...
- Quan lớn ngồi chơi. Độ này chẳng ai đánh chác ǵ cả. Quan bố th́ khó ở, bà lục lộ th́ thích đồng bóng, gọi họp
rơ khó quá. Độ này quan lớn mạnh khỏe đấy chứ? Lính đâu! Pha trà đi mày!
Pḥng bên cạnh có tiếng dạ giậm vang lên. Nghị Hách ngồi lên sập, kéo ḿnh về cái điếu ông rồi nói nhỏ:
- Thế nào? Cụ lớn vừa rồi có gặp quan tuần Hà tôi lại nhà cụ Thượng đấy không? Cụ lớn có đả động ǵ việc ấy giúp tôi không?
- Có, có! Chú nó lấy làm vui ḷng lắm.
- Thật vậy ư? Quan tuần Hà vui ḷng nữa kia ư? Liệu cụ lớn xem rồi, việc ấy có thành được không?
- Chết chưa, làm ǵ mà không thành? Quan lớn thông gia với chú tuần nó th́ th́ môn đăng hộ đối lắm rồi, mà cậu tú Anh với con cháu Nga nó kết bạn với nhau th́ c̣n đôi nào đẹp bằng nữa?
- Bẩm thế trăm điều xin trông cậy cả vào cụ lớn.
Cụ tổng đốc cười khà khà mà rằng:
- Chỗ tôi với quan lớn th́ c̣n ngại ǵ? “Trăm điều hăy cứ trông vào một ta”!
- Ha ha ha! Vâng! Đa tạ cụ lớn vạn bội! Mà tôi muốn việc chóng xong.
- Được rồi. Muốn chóng xong th́ sẽ chóng xong.
Từ đây trở đi, mặt nghị Hách lộ một vẻ buồn khó tả. Đến một khắc, cứ trầm ngâm nghĩ ngợi, quên cả đáp lời ông tổng đốc.
- Ḱa, sao quan lớn như có điều ǵ buồn bực thế? Cái tin mừng như thế không đủ làm cho quan lớn vui lên một chút nhỉ?
Nghị Hách hoảng hốt cười chữa mà rằng:
- Xin lỗi cụ lớn, tôi đang nghĩ đến việc quan huyện Cúc Lâm muốn kiếm chuyện với tôi đấy ạ. Ông ta vẫn có hiềm khích ǵ với tôi không biết, mà mới đây đă xui dân đi kiện tôi. Xem ra quan huyện là người tân học cho nên chính sách cai trị nhầm lắm.
- Ồ lạ! Thằng huyện Cúc Lâm gây sự với quan lớn? Để tôi bảo nó, được!
- Ông ta cậy ḿnh đỗ luật khoa tiến sĩ, nên hợm hĩnh đến nỗi làm hỏng cả mọi trật tự của quan trường.
Cụ lớn tổng đốc nghe đến đó rồi lại nghĩ đến cái bước làm quan tắt của ḿnh th́ sa sầm nét mặt xuống...
- Cái thằng ấy láo thế à? Để rồi tôi trị cho nó một trận. Nó lại không biết là quan lớn sẽ thông gia với em ruột tôi hay sao?
- Vâng tôi chỉ mong ông huyện Cúc Lâm biết cho như thế.
- Được ạ!
- Thôi đă khuya...
- Ấy ngồi chơi đă!
- Bẩm để cụ lớn đi nghỉ... Bẩm lạy cụ lớn.
- Không dám, lạy quan lớn ạ.
Một hồi gót giầy, rồi tiếng nổ của động cơ xe hơi. Chiếc xe giật lùi ṿng một ṿng rồi từ dinh quan tổng đốc chạy phăng ra, lại qua một cái bồng súng của bác lính khố xanh đứng gác.
Mười phút sau, cái xe ấy lên cái dốc cổng Tiểu vạn trường thành.
Trong ấp, gia nhân đă ngủ gần hết, trừ trên một tầng gác ṭa nhà trái là c̣n tưng bừng ánh đèn măng sông. Nghị Hách cho tài xế đánh xe hơi vào nhà chứa xe, đoạn một ḿnh cuốc bộ xuống khu nhà cạnh cái sân gà vịt. Đêm đă khuya, những cây đèn trong ấp đă cạn bấc, lụi dần, nên hiện ra như những cục lửa đỏ ối, ở hai bên lối đi. Mặt trăng mới chênh chếch bắt đầu lên, nên trời đất c̣n tối mù mịt.
Gần đến gian nhà nhỏ th́ ông chủ nện khẽ gót giầy... Một bóng người ló ra cửa th́ ông chủ hỏi:
- Xong chưa?
Một giọng ồ ồ đáp lại:
- Bẩm xong đă lâu, rước quan vào xem.
- Chúng nó ngủ cả chưa?
- Bẩm không c̣n đứa nào biết trời đất là ǵ nữa. Con chờ quan măi.
Ông chủ vào nhà. Cánh cửa bị đóng lại. Ngọn đèn dầu được vặn to lên. Ánh lửa bên trong thông phong được khêu to th́ chiếu thẳng vào một cái mặt đáng sợ: đôi lông mày đậm mà chạy tuột xuống đuôi mắt, cái cằm to tướng dưới má nổi bành bạnh và một bên má có một cái sẹo dài chạy ngang qua. Người có cái mặt hung ác ấy cầm đèn từ bàn ra soi vào giường.
- Khô chư?
- Khô đă u.
- Độ 2 giờ đêm hăy ra đi, mà nhớ những lời ta dặn đó...
- Bẩm vâng. Nhưng mà hiện th́ con run lắm, sợ lắm.
- Có thế thôi mà run cái ǵ? Cố đi, ta sẽ có thưởng.
- Bẩm vâng.
- Một ít ở sau huyện, một ít ở pḥng hội đồn làng Quỳnh Thôn.
- Bẩm vâng.
- Ông chủ lẳng lặng ra khỏi gian nhà đi qua cái vườn tối tăm, rồi về cái pḥng gác có một mâm cỗ linh đ́nh và mười một người đàn bà ngồi đợi.