Virus lạ gây viêm phổi thách thức chính quyền Tập Cận B́nh
[CENTER][IMG]http://scd.vi.rfi.fr/sites/viet.filesrfi/imagecache/rfi_16x9_1024_578/sites/images.rfi.fr/files/aefimagesnew/aef_image/2020-01-23t080114z_404908168_rc2kle9r0dvt_rtrmadp_3_china-health-wildlife_0.jpg[/IMG]
[COLOR=#696969][I]Chợ hải sản ở Vũ Hán, tỉnh Hồ Bắc, nơi bắt nguồn dịch bệnh Trung Quốc ngày 10/01/2020. ©REUTERS/Stringer
[/I][/COLOR]
[/CENTER]
[COLOR=#2f4f4f][B]Ngăn chận dịch bệnh lây lan v́ lợi ích kinh tế và chứng minh với quốc tế rằng Trung Quốc đang làm chủ t́nh h́nh, tránh để lâm vào một cuộc khủng hoảng y tế. Đó là hai thách thức virus viêm phổi corona đang đặt ra cho chính quyền của ông Tập Cận B́nh.
[/B][/COLOR]
Hiện đă có 13 trong số 26 tỉnh thành của Trung Quốc phải đối mặt với nhiều ca lây nhiễm. Ổ dịch là thành phố Vũ Hán với 11 triệu dân bị cách ly với phần c̣n lại của đất nước làm xáo trộn các hoạt động mua bán vào mùa Tết nguyên đán. Chứng khoán tại Thượng Hải, Hồng Kông sụt giảm do mối lo ngại virus corona ảnh hưởng đến tăng trưởng.
Ba tuần kể từ khi ca bệnh đầu tiên được phát hiện tại thành phố Vũ Hán, miền trung Trung Quốc, đích thân chủ tịch Tập Cận B́nh hôm đầu tuần đă kêu gọi huy động "toàn lực" và "cứu sống những sinh mạng và sức khỏe của cộng đồng phải được đặt lên trên tất cả mọi ưu tiên". Thủ tướng Lư Khắc Cường th́ ân cần động viên nhân viên y tế đề cao cảnh giác tối đa.
Tất cả những nỗ lực này nằm trong chiến dịch trấn an công luận Trung Quốc, bởi mỗi lần xảy ra khủng hoảng y tế như dịch viêm phổi cấp tính hồi năm 2003 hay an toàn thực phẩm đe dọa đến sức khỏe công cộng, người dân Trung Quốc luôn thận trọng với những thông tin từ phía chính quyền. Người ta lo ngại các giới chức y tế ở mọi cấp che giấu thông tin, giảm nhẹ tầm mức nghiêm trọng của dịch bệnh. Tuần qua, vào lúc cơ quan y tế của thành phố Vũ Hán nói đến 41 người bị lây nhiễm, một nghiên cứu của đại học Anh, Imperial College - Luân Đôn, nêu lên khả năng gần 2.000 người bị viêm phổi v́ virus corona.
Bên cạnh mục tiêu ngăn chận dịch bệnh hoành hành trong lúc ngày càng có nhiều chuyên gia lo ngại virus có thể lây từ người sang người, một ưu tiên khác của Bắc Kinh là bảo vệ đà tăng trưởng cho Trung Quốc. Nền kinh tế thứ nh́ thế giới đă phải liên tục đương đầu với thương chiến Mỹ-Trung, với khủng hoảng chính trị Hồng Kông làm kinh tế tại đặc khu hành chính vốn rất năng động bị sa sút.
Các đợt áp thuế dồn dập của chính quyền Trump nhắm vào hàng Trung Quốc trong gần hai năm qua khiến nhiều hăng xưởng của Trung Quốc điêu đứng. Xuất khẩu sang Mỹ trong năm 2019 giảm 23 %. Bắc Kinh trông cậy vào tiêu thụ nội địa để làm lực đẩy cho tăng trưởng. Vậy mà các cuộc xuống đường của phe dân chủ Hồng Kông, đặc biệt là vào những ngày cuối tuần, khiến nhiều cửa hàng ở Hồng Kông phải đóng cửa, các khu thương mại và khách sạn vắng khách.
Giáo sư Mary-France Renard, đại học Clermont-Ferrand, lưu ư virus corona tai hại ở chỗ nó khiến mọi người lo sợ, tránh đi ra đường hay lui tới những nơi công cộng. Hệ quả kèm theo là ngành du lịch lại bị mất khách. Năm 2002-2003, dịch viêm phổi cấp tính SARS đă gây tác hại đến kinh tế Trung Quốc, nhưng chỉ mang tính tạm thời, v́ vào thời điểm đó, theo giáo sư Renard, GDP của Trung Quốc tăng 10 %. Nay tỷ lệ tăng trưởng của nước này chỉ trên dưới 6 % mà thôi.
Về phần cơ quan tư vấn SinoInsider trụ sở đặt tại Mỹ, chuyên gia Larry Ong cho rằng, việc ông Tập Cận B́nh phải lên tiếng về dịch viêm phổi hiện nay đủ cho thấy "t́nh h́nh nghiêm trọng đến mức độ nào", bởi v́ nếu không khéo, để dịch bệnh lan rộng, th́ sẽ vô cùng tai hại đối với h́nh ảnh của nền kinh tế thứ nh́ thế giới.
Gần hai thập niên trước, Tổ Chức Y Tế Thế Giới (WHO) tố cáo Trung Quốc che giấu thông tin. Trong lĩnh vực y tế, che giấu thông tin hay cung cấp thông tin chậm trễ có thể dẫn tới những hậu quả vô cùng tai hại. Dịch SARS hồi năm 2002-2003 làm 774 người chết trên thế giới, trong đó có gần 350 bệnh nhân tại Hoa Lục. Kịch bản đó vẫn c̣n ám ảnh cộng đồng quốc tế.
Lần này, theo chuyên gia thuộc đại học Canterbury- New Zealand, Anne Marie Brady, ở cấp trung ương, giới lănh đạo biết rơ là kịch bản đó không thể tái diễn. Ngày nay, Trung Quốc đă trở thành nền kinh tế thứ nh́ toàn cầu với trọng lượng kinh tế gần bằng 1/5 của thế giới, là một quốc gia có tiếng nói quyết định trên nhiều hồ sơ lớn của quốc tế, từ Iran đến Bắc Triều Tiên, Bắc Kinh phải ứng xử như một quốc gia có trách nhiệm. Chính v́ thế, giáo sư Dali Yang, giảng dậy tại đại học Chicago, Hoa Kỳ cho rằng, "việc chủ tịch Tập Cận B́nh lên tiếng về virus corona mang yếu tố quyết định và nếu dịch bệnh được ngăn chận trong một thời gian không quá dài, uy tín của lănh đạo Trung Quốc càng được tăng thêm".
Tuy nhiên, điều nguy hiểm ở đây là kịch bản "trên bảo mà dưới không nghe". Bắc Kinh có thể làm được ǵ nếu như giới lănh đạo cấp địa phương, v́ một lư do nào đó, cố t́nh che giấu thông tin, như câu hỏi đă được Larry Ong của công ty tư vấn SinoInsider nêu lên. Cũng chuyên gia này không loại trừ kịch bản xấu nhất, đó là thành phố Vũ Hán đă không c̣n kiểm soát nổi t́nh h́nh, phải cầu cứu trung ương. Bắc Kinh đă khéo léo dàn dựng các buổi họp báo để chứng minh với công luận trong nước và quốc tế rằng, chính quyền Trung Quốc không có ǵ để giấu giếm, mà trái lại đang hành xử như một quốc gia có trách nhiệm.
[CENTER][IMG]http://scd.vi.rfi.fr/sites/viet.filesrfi/imagecache/rfi_16x9_1024_578/sites/images.rfi.fr/files/aefimagesnew/aef_image/000_1o77d1_0.jpg[/IMG]
[COLOR=#696969][I]Phi cảng Vũ Hán vắng vẻ, ngày 23/01/2020.[/I][/COLOR][COLOR=#696969][I] Leo RAMIREZ / AFP[/I][/COLOR]
[/CENTER]
Kể từ sáng hôm qua 23/01/2020, người dân Vũ Hán bị cấm ra khỏi thành phố, các chuyến tàu và chuyến bay từ đây đều bị ngưng. Chủng coronavirus mới xuất phát từ thành phố này đă [URL="http://ydan.org/showthread.php?t=30047&p=258289&viewfull=1#post258289"]làm 17 người chết [/URL] tại Trung Quốc, tổng số người bị nhiễm lên trên 570, hầu hết ở Vũ Hán.
Không ít người t́m cách ra khỏi Vũ Hán trước giờ đóng cửa, nhưng xe cộ bị chận lại ở các xa lộ. Trên những chuyến bay cuối cùng từ Vũ Hán, tất cả các hành khách đều mang khẩu trang.
Cũng hôm nay, một thành phố khác là Hoàng Cương (Huanggang), nằm kế cận Vũ Hán, cấm cư dân ra khỏi thành phố trừ trường hợp đặc biệt, giao thông công cộng bị ngưng, các địa điểm vui chơi giải trí bị đóng cửa từ cuối giờ chiều.
Thành phố Ngạc Châu (Ezhou) 1,1 triệu dân gần đó cho nhà ga ngưng hoạt động. Tiên Đào (Xiantao) đóng các tuyến lưu thông chính, và Xích Bích (Chibi) cho ngưng giao thông công cộng – hai huyện này có hơn 2 triệu dân.
Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) hoan nghênh biện pháp cô lập sẽ giúp giảm phần nào nguy cơ lây lan. Các chuyên gia của tổ chức này vẫn chưa thống nhất được về việc tuyên bố t́nh trạng khẩn cấp trên toàn thế giới. Cuộc họp khẩn tiếp tục diễn ra hôm nay.
Bắc Kinh và Macao ngày 23/01/2020 cũng ra thông báo hủy các cuộc lễ hội dân gian đón mừng Năm Mới do e ngại dịch bệnh viêm phổi cấp tính lây lan.
Kỳ nghỉ Tết, bắt đầu từ thứ Sáu 24/01, kéo dài một tuần. Hàng trăm ngàn người dân Bắc Kinh theo truyền thống thường tập hợp trong các công viên để xem múa lân và múa rồng. [SIZE=2]
[B][FONT=verdana]Thị trường chứng khoán Á - Âu sụt điểm v́ virus viêm phổi[/FONT][/B][/SIZE]
Theo AFP, tại châu Á, chỉ số Nikkei ở Tokyo vào cuối ngày sụt giảm 0,98%, xuống đến mức thấp nhất trong hai tuần qua. Theo AFP, chứng khoán tụt giá thấy rơ nhất trên thị trường Trung Quốc. Chỉ số của các hăng hàng không và các dịch vụ giải trí - nhà hàng, rạp chiếu bóng, ṣng bạc, các công viên giải trí - đặc biệt bị tác động mạnh.
Chỉ số SSE Composite của Thượng Hải giảm 2,8% và chỉ số CSI 300 của những đại tập đoàn Trung Hoa lục địa mất 3,1%, mức giảm mạnh nhất trong ṿng 9 tháng qua. Sàn chứng khoán Hồng Kông mất đến 1,5%. Chỉ có cổ phiếu của các hăng dược lớn là hưởng lợi từ dịch bệnh. Giá cổ phiếu nhiều hăng dược của Trung Quốc tăng vọt gần 10%.
Trong khi đó, thị trường chứng khoán Châu Âu cũng bị rúng động nhẹ. Chỉ số EuroStoxx 50 của khu vực đồng euro bị giảm 0,27%, FTSEurofirst 300 giảm 0,31% và Stoxx 600 giảm 0,28%.
Không chỉ có thị trường chứng khoán bị ảnh hưởng v́ dịch coronavirus, giá một số nguyên liệu trên thị trường thế giới, đặc biệt là giá dầu thô, cũng bị tác động mạnh, rớt xuống mức thấp nhất trong ṿng 7 tuần qua.
Theo giải thích của ông Stan Shipley, chuyên gia chứng khoán thuộc Evercore ISI tại New York, với AFP, « [I]không phải chính con virus làm thế giới lo lắng, mà chính là tác động của nó đối với tăng trưởng tại Trung Quốc và Châu Á. Chính mối lo này rất có thể đă gây áp lực hạ giá đối với nguyên liệu[/I] ».
[RIGHT][COLOR=#4b0082][I]Tin tổng hợp từ RFI[/I][/COLOR]
[/RIGHT]