Vụ nổ động cơ tên lửa Nga: Những nghi ngờ đang che giấu

[CENTER][IMG]https://i.postimg.cc/zXb8mdSt/857906-explosion.jpg[/IMG][I]
[COLOR=#2f4f4f]In this photo taken on Monday, Aug. 5, 2019, people watch and photograph explosions at a military ammunition depot near the city of Achinsk in eastern Siberias Krasnoyarsk region, [/COLOR][/I]
[I][COLOR=#2f4f4f] in Achinsk, Russia. Saturday's incident was the second of such explosions in less than a week. (PTI
[/COLOR] [/I]
[/CENTER]
[B]Quan chức Mỹ nghi ngờ vụ nổ bí ẩn tại Nga khiến 5 nhà khoa học trong số 7 người thiệt mạng ngày 8/8 là do thử nghiệm thất bại tên lửa hạt nhân thế hệ mới của Moscow.
[/B]
Các quan chức tình báo Mỹ đang gấp rút tìm hiểu vụ nổ bí ẩn cuối tuần qua làm phát tán phóng xạ ở ngoài khơi phía bắc nước Nga.
Nhiều người nghi ngờ vụ việc là hậu quả của thử nghiệm một loại tên lửa hành trình chạy bằng năng lượng hạt nhân. Vũ khí này từng được Tổng thống Nga Vladimir Putin ca ngợi là mảnh ghép chính trong cuộc chạy đua vũ trang với Mỹ.
Ít nhất 7 người thiệt mạng, trong đó có 5 nhà khoa học, trong vụ nổ ngày 8/8. Nhiều người đánh giá đây là sự cố hạt nhân nghiêm trọng nhất kể từ thảm họa Chernobyl, dù có vẻ quy mô ảnh hưởng nhỏ hơn nhiều.
Giới chức Mỹ vẫn chưa phát ngôn công khai về vụ nổ hôm 8/8. Tuy nhiên, theo [I]New York Times[/I], sự phản ứng chậm chạp và bí ẩn của chính phủ Nga khiến nhiều thành phố và thị trấn lân cận khu vực nổ ngày càng lo lắng. Điều này cũng thu hút sự tò mò của giới phân tích tại Washington và châu Âu. Họ cho rằng vụ nổ sẽ hé lộ điểm yếu kỹ thuật trong chương trình vũ khí mới của Moscow.

[B]Vụ nổ bí ẩn[/B]

Vụ nổ ngày 8/8 xảy ra tại điểm thử nghiệm tên lửa Nenoska nằm xa đất liền. Thông cáo ban đầu của quân đội Nga nói đây là vụ nổ động cơ tên lửa sử dụng nhiên liệu rắn đang được thử nghiệm, đồng thời khẳng định mức phóng xạ vẫn bình thường.
Điều này mâu thuẫn với thông tin từ giới chức thành phố Severodvinsk, cách vị trí vụ nổ khoảng 40 km. Một quan chức phụ trách phòng vệ dân sự cảnh báo hai máy đo phóng xạ khí quyển ghi nhận chỉ số tăng đột biến. Truyền thông Nga sau đó cho biết mức phóng xạ tăng gấp 200 lần bình thường.
Tuyên bố này không còn trên trang mạng vào ngày 9-8. Thời điểm thông báo bị gỡ khỏi các cổng thông tin của thành phố Severodvinsk, người dân địa phương đã đổ xô đi mua iodine để phòng nhiễm xạ.
"Thông tin này đáng lẽ phải được công bố rõ đến những người có nguy cơ phơi nhiễm hoặc muốn thực hiện các biện pháp phòng tránh. Thế nhưng ở Nga họ không hành động theo kiểu đó", Aleksandr Nikitin, cựu sĩ quan hải quân Nga và chuyên gia tại nhóm nghiên cứu môi trường Bellona của Na Uy, nhận định.
Một quan chức cao cấp giấu tên của chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump cho biết, ông không xác nhận hay phủ nhận rằng một tai nạn liên quan đến tên lửa hành trình chạy bằng năng lượng hạt nhân đã xảy ra.
Tuy nhiên, ông này bày tỏ hoài nghi sâu sắc về lời giải thích của Moscow: “Chúng tôi sẽ tiếp tục theo dõi các sự kiện ở vùng cực Bắc của Nga nhưng việc Moscow đảm bảo rằng “mọi việc đều bình thường” nghe không đáng tin với chúng tôi. Điều này nhắc nhở chúng ta về một chuỗi các sự cố xảy ra từ thời Chernobyl và đặt ra câu hỏi liệu Kremlin có ưu tiên phúc lợi của người dân Nga hơn là duy trì quyền lực hay không”. Quan chức này đề cập đến vụ nổ năm 1986 tại nhà máy điện hạt nhân Chernobyl. Moscow khi đó trì hoãn tiết lộ mức độ của vụ tai nạn hạt nhân được coi là tồi tệ nhất trong lịch sử.

Khuya 11/8, Trung tâm Hạt nhân Liên bang Nga (Rosatom) lại thay đổi thông báo nói rằng vụ nổ xảy ra do thử nghiệm thất bại "nguồn năng lượng sử dụng đồng vị phóng xạ cho động cơ tên lửa sử dụng nhiên liệu lỏng".
Đây là lần đầu tiên Nga xác nhận một lò phản ứng hạt nhân cỡ nhỏ đã phát nổ trên Biển Trắng và đang tiến hành điều tra vụ việc.
Xác nhận trên tờ báo địa phương, Vyacheslav Solovyov, Giám đốc khoa học Trung tâm Hạt nhân Liên bang Nga, xác nhận cơ quan này đang nghiên cứu "các nguồn năng lượng quy mô nhỏ sử dụng nguyên liệu phân hạch".

Việc Nga liên tục thay đổi thông tin về vụ việc khiến Washington quan tâm hơn đến vụ nổ. Giới chức tình báo Mỹ nghi vụ nổ có liên quan đến phiên bản mẫu của Tên lửa hành trình hạt nhân thế hệ mới có tên gọi chính thức ở Nga là 9M370 Burevestnik, được NATO định danh là "Bầu trời sụp đổ" SSC-X-9 Skyfall. Tổng thống Putin từng khẳng định tên lửa nàycó thể bắn đến mọi ngóc ngách trên thế giới. Chạy bằng lò phản ứng hạt nhân cỡ nhỏ, tên lửa vượt qua khỏi giới hạn tầm bắn thông thường của các tên lửa chạy bằng nhiên liệu khác.

[CENTER][IMG]https://i.ibb.co/k0ZBSgD/SSC-X-9.jpg[/IMG]

[IMG]https://dailystormer.name/wp-content/uploads/2018/03/5a97f829fc7e93da7d8b45ac.jpg[/IMG]

[/CENTER]
Tên lửa 9M370 được ông Putin giới thiệu trong thông điệp liên bang năm 2018 với đoạn video minh họa quy mô (hình trên), là một phần của thế hệ vũ khí mới được Nga thiết kế nhằm tránh hệ thống phòng thủ tên lửa của Mỹ. Trong các báo cáo gần đây của Lầu Năm Góc và chính phủ Mỹ, viễn cảnh tên lửa hành trình chạy bằng năng lượng hạt nhân đã nhiều lần được xem là mối đe dọa mới đối với an ninh quốc gia.

Trong một đánh giá về năng lực phòng thủ của Mỹ, Lầu Năm Góc mô tả "giới lãnh đạo Nga khẳng định họ sở hữu một thế hệ tên lửa mới". Nó có khả năng bay nhanh gấp 5 lần vận tốc âm thanh, di chuyển sát trên thượng tầng khí quyển, tạo ra lộ trình khó đoán và có thể đánh bại công nghệ chống tên lửa của Mỹ.
Điều này khiến tên lửa hành trình chạy bằng hạt nhân này gần như không thể cản phá. Nó có thể xuyên thủng hệ thống lá chắn tên lửa ở Alaska và California, vốn được thiết kế chỉ để đánh chặn tên lửa hành trình xuyên lục địa có đường bay dễ đoán là di chuyển vào không gian rồi tái xâm nhập khí quyển.

Nga cố che giấu vụ thử nghiệm vũ khí chiến lược thất bại ngày 8/8 với những từ ngữ gây khó hiểu như "nguồn năng lượng đồng vị" cùng một loạt các bản tin không dẫn rõ nguồn được đăng tải trên truyền thông quốc gia làm nhiễu thông tin. Tuy nhiên, các ảnh chụp vệ tinh do Planet Labs công bố ngày 8/8 lại hé lộ một câu chuyện khác.
Giáo sư Jeffrey Lewis, GĐ Chương trình Không phổ biến Đông Á tại Viện Nghiên cứu quốc tế Middlebury cho biết, ông tin rằng một tai nạn đã xảy ra trong quá trình thử tên lửa hành trình chạy bằng năng lượng hạt nhân dựa trên hình ảnh vệ tinh thương mại và các dữ liệu khác. Sử dụng ảnh vệ tinh, ông và nhóm cộng sự của mình xác định rằng Nga năm 2018 dường như đã tháo dỡ một cơ sở phóng thử tên lửa tại một địa điểm ở Novaya Zemlya và chuyển nó đến căn cứ gần Nyonoksa. Các bức ảnh cho thấy một cơ sở - nơi đặt các tên lửa trước khi phóng - tại Nyonoksa và các đường ray với các kết cấu trông vẻ giống như những thứ được tháo ra từ Novaya Zemlya. Giáo sư Lewis và nhóm của ông cũng đã kiểm tra các tín hiệu của Hệ thống nhận dạng tự động (AIS) từ các tàu nằm ngoài khơi cùng ngày với vụ nổ. Họ xác định một con tàu là Serebryanka, một tàu sân bay nhiên liệu hạt nhân mà họ đã theo dõi năm ngoái ngoài khơi Novaya Zemlya. Ông Lewis nói: “Bạn không cần tàu này để thử các tên lửa thông thường. Bạn cần nó khi bạn khôi phục một hệ thống động cơ đẩy hạt nhân từ đáy biển”.
Theo Jeffrey Lewis, chuyên gia của Trung tâm James Martin về Nghiên cứu Chống phổ biến hạt nhân, chiếc Serebryanka từng được nhìn thấy tại một điểm thử nghiệm khác của tên lửa 9M370 Burevestnick. Chi tiết này cho thấy vụ thử nghiệm có thể liên quan đến tên lửa hành trình chạy bằng hạt nhân.
Lewis nhận định những thất bại khi thử nghiệm hệ thống phản lực là dấu hiệu cho thấy Nga "gặp khó khăn trong phát triển lò phản ứng nhẹ" và tạo đủ nhiệt lượng để tiếp nhiên liệu cho tên lửa. "Có thể ông Putin sẽ hiện thực hóa được điều này, nhưng cũng có thể ông ấy sẽ thất bại", Lewis nói.

[B]Tham vọng hồi sinh sức mạnh hạt nhân[/B]

Sự kiện hạt nhân ở Nenoska diễn ra giữa lúc cạnh tranh hạt nhân Nga - Mỹ vừa hồi sinh. Chính phủ Mỹ đầu tháng 8 vừa chính thức rút khỏi Hiệp định Các lực lượng Hạt nhân Tầm trung (INF) được ký từ thời Chiến tranh Lạnh, lấy lý do Nga vi phạm thỏa thuận trong thời gian dài. Hiệp định hạn chế các lực lượng hạt nhân, New START, có khả năng không được gia hạn dù chỉ 2 năm nữa là kết thúc.

Những vũ khí siêu thanh và vũ khí hạt nhân dưới biển vẫn chưa được quy ước nghiêm cấm trong bất kỳ thỏa thuận quốc tế nào. Điều này cho phép Moscow thoải mái phát triển, thử nghiệm và triển khai thế hệ vũ khí mới.
Vũ khí thế hệ mới mà Nga đang theo đuổi phát triển được xem là một phần trong tham vọng hồi sinh nước Nga trở lại vị thế siêu cường mà Liên Xô từng nắm giữ thông qua sức mạnh hạt nhân.
Khi ông Putin lần đầu đề cập đến các vũ khí mới vào năm 2018, phần lớn sự quan tâm của giới quốc phòng tập trung vào tàu ngầm không người lái Poseidon. Trong kịch bản xảy ra chiến tranh hạt nhân, các quan chức Mỹ lo ngại thiết bị này cho Nga khả năng phát động đợt tấn công hạt nhân thứ hai nhắm vào bờ Tây nước Mỹ ngay sau màn không kích đầu tiên.
"Từng không ai muốn nói chuyện với chúng ta. Giờ đây, họ buộc phải lắng nghe chúng ta", ông Putin tuyên bố năm 2018 về ý định xây dựng kho vũ khí chiến lược mới cho đất nước.

9M370 Burevestnik, hay "Bầu trời sụp đổ" SSC-X-9, được xem là vũ khí có tương lai hứa hẹn nhất trong kho vũ khí thế hệ mới mà ông Putin nhắm đến. Đây là câu trả lời cho những vũ khí có khả năng "không kích toàn cầu" của Mỹ, được phát triển để bắn đến mọi vị trí trên Trái Đất nhưng không có đầu đạn hạt nhân.

SSC-X-9 dường như chưa thành công như Moscow từng khoe. Các cuộc thử nghiệm đầu tiên của tên lửa hành trình gặp nhiều thất bại, trước cả thảm họa tuần qua ở Nenoska.
Giới tình báo Mỹ đang tìm hiểu liệu sự cố ngày 8/8 đã làm bốc hơi toàn bộ giấc mơ hồi sinh kho vũ khí hạt nhân của nước Nga, hay chỉ là một bước lùi trong nỗ lực phát triển vũ khí tầm xa thế hệ mới mà Mỹ không thể cản phá.
Nhiều chuyên gia vũ khí cho rằng ông Putin đang theo đuổi một ảo tưởng cũ. Công nghệ mà Nga đang nghiên cứu từng được Mỹ thử nghiệm nhưng thất bại trong hai thập niên 1950 và 1960, giữa cao trào Chiến tranh Lạnh Xô - Mỹ.
"Cá nhân tôi cho rằng nỗ lực phát triển tên lửa hành trình chạy bằng hạt nhân với tầm bắn vô hạn là ý tưởng điên rồ", Ankit Panda, chuyên gia hạt nhân tại tổ chức Hiệp hội Các nhà khoa học Mỹ, nhận định.
"Vẫn chưa rõ liệu ai trong bộ máy công nghiệp quốc phòng Nga đã thuyết phục thành công giới lãnh đạo nước này, vốn không thể hiểu biết sâu về mặt kỹ thuật, rằng đây là một ý tưởng hay. Công nghệ này từng được Mỹ thử nghiệm nhưng đã nhanh chóng nhận ra nhiều giới hạn và rủi ro. Họ nhận thấy tốt nhất là từ bỏ nó", ông nói.
Chuyên gia quân sự Ivan Konovalov, Giám đốc Trung tâm Phát Triển Chiến lược tại Moscow, mô tả những thí nghiệm mà Nga theo đuổi là công trình "mang tính tiên phong" khai phá một công nghệ mới nhưng ẩn chứa nhiều nguy hiểm.
"Trong thử nghiệm thì điều gì cũng có thể xảy ra", ông đánh giá.

Cũng tin liên quan từ VOA. Hôm 13/8, Điện Kremlin tuyên bố Nga đã chiến thắng trong cuộc đua phát triển vũ khí hạt nhân mới bất chấp một vụ tai nạn tên lửa vừa xảy ra ở miền bắc nước này vốn đang gây lo ngại về nhiễm phóng xạ, theo Reuters.
Hãng tin Anh trích lời phát ngôn viên Điện Kremlin Dmitry Peskov nói: “Tổng thống của chúng tôi đã nhiều lần nói rằng trình độ của Nga trong lĩnh vực này vượt xa các quốc gia khác và là độc nhất vô nhị.”
Trước đó, ngày 12/8, Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump cho biết trên Twitter rằng Hoa Kỳ có “công nghệ tương tự, nhưng tiên tiến hơn” và nói rằng người Nga đang lo ngại về chất lượng không khí xung quanh cơ sở thử hạt nhân và các khu vực khác, một tình huống mà ông mô tả là “không tốt!”
Khi được hỏi về những bình luận của ông Trump, Điện Kremlin ngày 13 nói rằng “Hoa Kỳ không phải là quốc gia tiên phong trong việc phát triển vũ khí hạt nhân mới.”
Căng thẳng giữa Moscow và Washington về kiểm soát vũ khí đã trở nên trầm trọng hơn sau khi [URL="http://ydan.org/showthread.php?t=29792&p=256598&viewfull=1#post256598"]Hoa Kỳ trong tháng này đã chính thức rút khỏi một hiệp ước hạt nhân[/URL] mang tính bước ngoặt.

Giới chức tình báo Mỹ cũng nghi ngờ Trung Quốc đang theo đuổi một dự án tương tự. Những cáo buộc này nếu chính xác sẽ cho Washington thêm lý do để đầu tư phát triển vũ khí hạt nhân mới đối phó chính sách tăng cường hạt nhân của đối thủ.[RIGHT][COLOR=#4b0082]ZingNews, VOA, PLXH[/COLOR]
[/RIGHT]

[CENTER][COLOR=#2f4f4f][B][IMG]https://i.postimg.cc/Vk2cTgM9/https-api-thedrive-com-wp-content-uploads-2018-03-oytb-jpg-qual.jpg[/IMG]
[/B][/COLOR][COLOR=#2f4f4f][I]Vụ nổ cách nay 1 tuần làm chúng ta nhớ lại lão Putin nổ 2 lần, 1 cách nay hơn 1 năm tại Mạc Tư Khoa (trên) rằng Nga đang chế tạo những vũ khí vượt trội Mỹ
và 1 cách nay chỉ không đầy 5 tháng Nga đang có thứ vũ khí vợt bậc thế giới.
[/I][/COLOR][/CENTER]
[COLOR=#2f4f4f][B]
Chuyện gì xảy ra vào trưa ngày 08/08/2019 tại trung tâm thử nghiệm tên lửa của Nga trong vùng cực bắc Arkhangelsk ? Thi hài của 5 chuyên gia hạt nhân của công ty Rosatom được an táng theo lễ nghi dành cho anh hùng liệt sĩ. Nhưng thiệt hại thật sự và tình huống tai nạn vẫn bị chính quyền Nga giữ kín như thông lệ, bất chấp bài học Tchernobyl 1986 và vụ nổ tàu ngầm Koursk năm 2000.[/B][/COLOR]

Nước Nga qua mặt Hoa Kỳ trong lãnh vực vũ khí hạt nhân chiến lược. Trên đây là tuyên bố của điện Kremlin 5 ngày sau vụ nổ bí ẩn tại một dàn phóng tên lửa trên biển thuộc vùng cực bắc nước Nga làm chết năm kỹ sư theo thông báo chính thức.
Bất chấp tai nạn, Rosatom cam kết nước Nga tiếp tục phát triển vũ khí mới, còn phát ngôn viên điện Kremlin khẳng định Nga đang thắng Mỹ trong cuộc chạy đua vũ trang.
Một ngày trước, tổng thống Mỹ Donald Trump tuyên bố « Hoa Kỳ học được nhiều qua vụ nổ tại Nga. Mỹ cũng có công nghệ tương tự, nhưng tân tiến hơn nhiều ».
Tuy tìm cách tranh hơn thua với Mỹ, nhưng chính quyền Nga vẫn không tiến được một bước nào trong lãnh vực thông tin, vẫn bám trụ văn hóa bảo mật : tai nạn xảy ra trong tình huống nào ? tên lửa hay động cơ bị nổ ? động cơ chạy bằng nhiên liệu gì, tại sao độ phóng xạ đột ngột tăng cao làm chính quyền và dân địa phương hốt hoảng chạy mua iode để bảo vệ tuyến giáp trạng ?
[B]
Cái gì nổ ?[/B]
Sau tuyên bố mơ hồ và bốn ngày im lặng, tập đoàn hạt nhân Rosatom nhìn nhận vụ nổ liên quan đến đợt thử nghiệm vũ khí mới, nhưng vẫn không cho biết thêm chi tiết. Còn theo giới chuyên gia Mỹ, tên lửa bị tai nạn là loại « siêu thanh » 9M730 Bourevestnik, hay « chim bão », còn NATO gọi là SSC-X-9 Skyfall, "từ trên trời rơi xuống", cho dù không có ý mỉa mai. 9M730 Bourevestnik được tổng thống Nga quảng cáo trong một chương trình truyền hình hồi năm 2018 là « bất bại và không thể bị phát hiện ». Chủ nhân điện Kremlin lúc đó tuyên bố rất tự mãn : « Không ai muốn nói chuyện với chúng ta, không ai muốn nghe chúng ta. Từ nay hãy nghe đây ».
[B]
Nổ như thế nào?[/B]
Cho đến hôm thứ hai, một chi tiết mới được giám đốc khoa học trung tâm quân sự Sarov, Viacheslav Soloviev, tiết lộ : tai nạn « liên quan » đến một lò hạt nhân « nhỏ ». Nói cách khác, Nga đang tìm cách trang bị động cơ hạt nhân cho tên lửa « chim bão bay nhiều vòng trái đất", như Putin giới thiệu. Vấn đề là « thu nhỏ một lò phản ứng hạt nhân thành động cơ tên lửa rất khó », rồi còn phải bảo vệ an toàn cho các nhà nghiên cứu và cho nhân viên thực hiện thử nghiệm. Hoa Kỳ đã làm chương trình này trong thập niên 1960, nhưng thấy quá nhiều bất trắc nên ngưng lại.

[B]Hệ quả ?[/B]
Theo Reuters, tai nạn hạt nhân này, tuy chưa rõ có phải là do kỹ thuật kích hỏa chưa hoàn chỉnh hay không, có thể là một thất bại nặng nề và bất ngờ cho tham vọng vũ khí của Vladimir Putin, trong bối cảnh hiệp định giới hạn tên lửa chiến lược Mỹ-Nga sắp hết hạn vào năm 2021.
Khi vụ nổ xảy ra, Nga cấm tàu thuyền giao thông trong một phần vịnh Dvina, không rõ vì quan tâm đến môi trường hay để không cho người tò mò nhìn thấy cảnh vớt mảnh vụn tên lửa ?
Nằm cạnh nước Nga, Na Uy than phiền Matxcơva vẫn chứng nào tật nấy, che giấu thông tin. Căn cứ hạt nhân nơi xảy ra tai nạn, được lập ra từ năm 1954, là nơi chế tạo tên lửa đạn đạo, nhưng cũng như các căn cứ quân sự khác, không được ghi trên bản đồ địa lý cho đến gần đây. Tin lạc quan duy nhất là mây phóng xạ dường như chưa bay đến Bắc Âu. [B](RFI)[/B]