Chuyện gì xảy ra khi chính phủ Mỹ hết tiền, đóng cửa trước Giáng sinh?

[CENTER][COLOR=#2f4f4f][B] [IMG]https://i.ibb.co/cxnG344/us-gov-shutdown.jpg[/IMG]
[/B][/COLOR][/CENTER]
[COLOR=#2f4f4f][B]
Chính phủ Mỹ phải đóng cửa sau khi các nhà lập pháp không thể thông qua gói ngân sách mới đúng thời hạn do bất đồng xung quanh khoản chi 5,7 tỷ USD cho dự án xây tường biên giới.
[/B][/COLOR]
Chính phủ Mỹ sẽ một lần nữa lại "đóng cửa", bắt đầu từ 0h ngày 22/12. Dù vậy, điều này không có nghĩa là nước Mỹ sẽ trở nên vô chính phủ hay không còn được bảo vệ. Đóng cửa chính phủ tại Mỹ chỉ ảnh hưởng tới một số cơ quan nhất định trong khi chức năng của chính phủ hầu như vẫn được duy trì nguyên vẹn để bảo đảm tối đa an toàn của hàng trăm triệu người dân.
Trông một video đăng trên Twitter tối 21/12, Tổng thống Mỹ Donald Trump nói ông hy vọng lần đóng cửa này sẽ "không kéo dài lâu", trái ngược với lời đe dọa không lâu trước đó của ông.
Đây là lần thứ ba chính phủ Mỹ đóng cửa trong năm nay sau lần đóng cửa 3 ngày hồi tháng 1 và lần đóng cửa "chớp nhoáng" hồi tháng 2.

[B]Vì sao chính phủ đóng cửa?[/B]

Cũng như tại nhiều quốc gia trên thế giới, quốc hội Mỹ, gồm thượng viện và hạ viện, là cơ quan quyết định ngân sách phục vụ hoạt động của chính phủ.
Tối 21/12, Hạ viện Mỹ quyết định ngừng họp trong khi Thượng viện Mỹ sẽ chưa bỏ phiếu về dự luật ngân sách để duy trì chính quyền liên bang trước thời hạn nửa đêm. Điều này đồng nghĩa với việc chính phủ Mỹ sẽ không có ngân sách hoạt động và phải tạm thời đóng cửa.

Trước đó, dự luật ngân sách này đã được Hạ viện Mỹ thông qua với kết quả 217 phiếu thuận và 185 phiếu chống. Tại Thượng viện, dự luật cần ít nhất 60 phiếu thuận để được thông qua. Hiện tại, đảng Cộng hòa nắm 51 trong tổng số 100 ghế tại thượng viện.
Hiện không rõ tình trạng đóng cửa sẽ kéo dài bao lâu. Tuy nhiên, viễn cảnh có thể trở nên tồi tệ hơn khi hàng trăm nghìn nhân viên chính phủ sẽ buộc phải nghỉ phép hoặc làm không lương trong lúc Giáng sinh đang cận kề.
Bất đồng về dự luật ngân sách mới chủ yếu xoay quanh khoản chi 5,7 tỷ USD cho việc bức tường biên giới với Mexico. Phe Dân chủ quyết liệt phản đối việc xây dựng bức tường mà Tổng thống Trump cho là sẽ giúp ngăn chặn di dân vào Mỹ bất hợp pháp.
Trước khi Hạ viện quyết định ngừng họp tối 21/12 khiến việc đóng cửa chính phủ chắc chắn xảy ra, ông Trump cảnh báo chính phủ có thể sẽ phải ngừng hoạt động "rất lâu" và quy trách nhiệm này cho đảng Dân chủ.
"Nếu đảng Dân chủ bỏ phiếu chống (dự luật ngân sách), chính phủ sẽ đóng cửa trong một thời gian rất dài", ông viết trên Twitter cá nhân.

[CENTER][IMG]https://i.ibb.co/cY0z4vZ/trump.jpg[/IMG]
[I]President Donald Trump's border-wall demands pushed the federal government into a partial shutdown on Friday.12/21
[/I][/CENTER]
[B]
Chỉ chính phủ liên bang bị ảnh hưởng[/B]

Hệ thống quyền lực tại Mỹ chia thành chính phủ liên bang và chính quyền của 50 tiểu bang. Mỗi bang có chính quyền gần như tương tự một quốc gia độc lập với cơ quan lập pháp, cơ quan hành pháp, cơ quan tư pháp và ngân sách riêng.
Do vậy, dẫu chính phủ liên bang bị đóng cửa, chính quyền các tiểu bang vẫn tiếp tục hoạt động, duy trì trật tự và luật pháp tại cả 50 bang như thường lệ.
[B]
Chỉ đóng cửa một phần

[IMG]http://shadedcommunity.com/wp-content/uploads/2017/12/government-shutdown1.jpg[/IMG][/B]

Dù gọi là đóng cửa, phần lớn cơ quan của chính phủ liên bang vẫn hoạt động bình thường. Theo [I]BBC[/I], các cơ quan dừng hoạt động gồm Bộ An ninh nội địa, Bộ Ngoại giao, Bộ Giao thông, Bộ Nông nghiệp, Bộ Tư pháp, lực lượng quản lý các vườn quốc gia...
Theo ước tính, khoảng 800.000 nhân viên công vụ sẽ phải nghỉ việc tạm thời hoặc làm việc trong tình trạng không được trả lương. Trong quá khứ, những người bị ảnh hưởng luôn được trả lương bù sau khi gói ngân sách mới được thông qua.
Tuy nhiên, tổng thống và các nghị sĩ của lưỡng viện quốc hội Mỹ vẫn sẽ được trả lương trong thời gian chính phủ đóng cửa. Nghịch lý này tồn tại do hiến pháp Mỹ quy định những người này sẽ luôn nhận được lương, thậm chí lương không bị giảm, trong suốt thời gian tại nhiệm.

Tuy nhiên, không phải tất cả nghị sĩ đều vui vẻ với đặc quyền mà họ được hưởng. Hồi đầu năm, một số thành viên quốc hội Mỹ đã yêu cầu chuyển lương họ nhận được trong thời gian chính phủ đóng cửa cho các tổ chức từ thiện.
"Tôi thấy thật không phải nếu mình được trả lương trong khi chính phủ đóng cửa, các dịch vụ cần thiết và quan trọng bị hạn chế hoặc tạm dừng. Đây là lúc chúng ta phải có trách nhiệm và cùng đạt được một thỏa thuận lưỡng đảng để cung cấp ngân sách cho chính phủ", Hạ nghị sĩ John Delaney nói hôm 21/1.
[B]
An ninh vẫn được bảo đảm[/B]

Chính phủ liên bang đóng cửa không có nghĩa việc bảo đảm an ninh tại Mỹ bị ảnh hưởng. Các cơ quan kiểm soát biên giới, hải quan, an ninh sân bay, kiểm soát không lưu, Cục Điều tra Liên bang (FBI)... vẫn tiếp tục hoạt động bình thường.
Việc đóng cửa chính phủ sẽ phần nào cản trở các hoạt động duy trì, huấn luyện và tình báo của quân đội Mỹ do nhân lực thuộc khối dân sự nằm trong diện bị ảnh hưởng. Tuy nhiên, các hoạt động quân sự tại nước ngoài của quân đội Mỹ sẽ không bị xáo trộn.

[B]Đóng cửa không giúp tiết kiệm ngân sách[/B]

[I]Guardian[/I] dẫn một báo cáo của hãng phân tích S&P Global vào tháng 12/2017 cho biết một lần đóng cửa sẽ làm tổn thất của chính phủ Mỹ khoản 6,5 tỷ USD/tuần. Phân tích này dựa trên tổn thất của các lần đóng cửa trước kèm dự đoán về thiệt hại cho nền kinh tế.
"Một sự gián đoạn trong chi tiêu chính phủ đồng nghĩa với việc không có khoản chi trả nào cho tiêu dùng, các nhà cung cấp dịch vụ từ khối tư nhân mất công ăn việc làm và doanh thu, các cửa hàng bán lẻ không bán được hàng, đặc biệt là những người có liên hệ với các vườn quốc gia bị đóng cửa, và thất thu thuế cho đất nước", [I]Guardian[/I] dẫn báo cáo. "Điều này cũng có nghĩa là nền kinh tế ít hoạt động và ít công ăn việc làm hơn".
Gần 1 triệu người sẽ không nhận được các khoản chi trả định kỳ khi việc đóng cửa chính phủ xảy ra. Trong các lần đóng cửa trước, viên chức được trả lương bù sau đó, nhưng việc này thường bị chậm trễ.
[B]
Chuyện không xa lạ tại Mỹ

[IMG]https://static.ffx.io/images/$zoom_0.212%2C$multiply_1%2C$ratio_1.776846%2C$width_1059%2C$x_0%2C$y_18/t_crop_custom/w_768/t_sharpen%2Cq_auto%2Cf_auto%2Cdpr_auto/2ddc616cb9670d06ba79c5739fe84a2354593273[/IMG][/B]

Chính phủ Mỹ không xa lạ với việc bị đóng cửa. Từ năm 1981 đến nay, nước Mỹ đã trải qua 13 lần chính phủ phải đóng cửa và dịp đóng cửa này của chính quyền Tổng thống Trump là lần thứ 14. Đợt đóng cửa dài nhất xảy ra trong nhiệm kỳ cựu tổng thống Bill Clinton với thời gian 21 ngày, từ tháng 12/1995 đến tháng 1/1996.
Hồi tháng 1, chính phủ Tổng thống Trump phải đóng cửa 3 ngày khi Thượng viện Mỹ không thể thông qua gói ngân sách. Đảng Dân chủ khi đó muốn ép tổng thống và phe Cộng hòa tìm một giải pháp cho chương trình DACA của cựu tổng thống Barack Obama. Đây là chương trình bảo vệ những người nhập cư bất hợp pháp được đưa vào Mỹ từ khi còn nhỏ nhưng đã bị Tổng thống Trump cho ngưng hiệu lực.
Tình trạng đóng cửa chính phủ chỉ chấm dứt sau khi các nhà lập pháp đảng Cộng hòa cam kết sẽ làm việc lại với phe Dân chủ về DACA.
Hôm 9/2, chính phủ lại tiếp tục đóng cửa vì bất đồng về dự luật ngân sách, nhưng lần này chỉ kéo dài 5 tiếng rưỡi.[RIGHT][COLOR=#808080][I][B]ZingNews

[IMG]https://i.postimg.cc/fb1NG2L4/merryxmas2.jpg[/IMG]
[/B][/I][/COLOR]
[/RIGHT]

[CENTER][B][U][COLOR=#2f4f4f]Chính phủ Mỹ lại rơi vào tình trạng "shutdown"[/COLOR][/U][/B]

[IMG]http://scd.vi.rfi.fr/sites/viet.filesrfi/imagecache/rfi_16x9_1024_578/sites/images.rfi.fr/files/aef_image/2018-12-17t183911z_1169587055_rc19b4818500_rtrmadp_3_usa-congress-budget_0.jpg[/IMG]
[I]Kể từ ngày 22/12/2018, một số cơ quan hành chính Mỹ lại bị tê liệt, hàng trăm ngàn nhân viên nhà nước tạm thời phải nghỉ việc. REUTERS/Jonathan Ernst
[/I][LEFT]
Kể từ ngày 22/12/2018, một số cơ quan hành chính Mỹ lại bị tê liệt, do Thượng Viện và cơ quan hành pháp bất đồng về ngân sách của chính phủ liên bang. Hàng trăm ngàn nhân viên nhà nước bị tạm thời cho nghỉ việc. Nguyên nhân dẫn tới tình trạng bế tắc lần này là ngân sách hơn 5 tỷ đô la xây bức tường biên giới giữa Hoa Kỳ với Mexico

Tổng thống Mỹ Donald Trump muốn thực hiện bằng được kế hoạch này và coi bức tường nói trên là phương tiện duy nhất ngăn cản các làn sóng người nhập cư từ biên giới Mêhicô tràn vào Hoa Kỳ. Ông vấp phải sự chống đối mạnh mẽ tại Thượng Viện, nơi đảng Cộng Hòa tuy chiếm đa số nhưng không hội đủ 60 phiếu thuận trên tổng số 100 để thông qua, như giải thích của thông tín viên Grégoire Pourtier từ New York :

[I]"Thứ Năm vừa qua, Hạ Viện đồng ý về ngân sách 5,7 tỷ đô la để tài trợ cho công trình xây tường ở đường biên giới giữa Hoa Kỳ và Mêhicô. Đây là một dự án được tổng thống Donald Trump coi là một ưu tiên hàng đầu. Nhưng rõ ràng là tại Thượng Viện, đảng Cộng Hòa không có đủ đa số để văn bản này được thông qua. Do vậy, tối Thứ Sáu là cơ hội cuối cùng để các bên đàm phán. Thế nhưng, cuộc thương lượng đã không kéo dài và chỉ hai giờ đồng hồ trước hạn chót, Donald Trump đã cho công bố một đoạn video, cảnh báo là chính phủ sẽ lại phải đóng cửa.
[/I]
[I]Lỗi tại ai ? Thoạt đầu, tổng thống Mỹ khẳng định ông sẵn sàng nhận trách nhiệm về việc một phần các hoạt động hành chính bị tê liệt, thế nhưng giờ đây Donald Trump nêu đích danh đối phương. Ông nói : "Chúng ta không thể làm gì khác, bởi vì chúng ta cần lá phiếu của đảng Dân Chủ. Ta có thể gọi đây là một vụ shutdown của phe Dân Chủ, hay bằng một cái tên nào đó, tùy ý. Nhưng chúng ta cần họ giúp đỡ để thông qua kế hoạch của chúng ta. Hỡi các vị bên đảng Dân Chủ, chúng ta có một danh sách tuyệt vời các nhu cầu để bảo vệ đất nước của chúng ta. Hãy ngưng các trò chống đối, để cùng bắt tay vào việc, bất luận màu sắc chính trị, và hãy cùng nhau đi đến đích ..."
[/I][I]Kết thúc bài phát biểu, Donald Trump hy vọng đợt shutdown lần này sẽ không kéo dài. Nhưng để được như vậy thì một trong hai phe phải nhượng bộ. Hiện tại, đảng Dân Chủ nhắc đi nhắc lại là sẽ không chấp nhận tài trợ cho bức tường biên giới. Nhà Trắng liệu có thể chấp nhận những giải pháp khác để bảo vệ đường ranh giới với Mêhicô hay không ? Trong tuần, tổng thống Mỹ đã nhượng bộ, nhưng rồi có lẽ trước những lời chỉ trích mạnh mẽ của một số nhà bình luận vốn trung thành với ông, Donald Trump cuối cùng đã thay đổi thái độ và giờ đây, ông tỏ ra cứng rắn hơn bao giờ hết".[/I]
[B]
Thượng Viện tiếp tục đàm phán[/B]

Ngày 22/12/2018, Thượng Viện Mỹ lại đàm phán tiếp nhằm tháo gỡ bế tắc, tránh để các hoạt động hành chính bị tê liệt trong nhiều này. "Shutdown" có nghĩa là một số các cơ quan của chính phủ phải tạm thời đóng cửa vì không có ngân sách để hoạt động. Hàng chục dịch vụ của chính quyền liên bang bị ảnh hưởng, có tới gần 850.000 nhân viên nhà nước phải tạm cho nghỉ việc. Riêng một số cơ quan nhậy cảm như an ninh biên phòng, nhân viên cai ngục và y tế không bị ảnh hưởng.

Trong 40 năm qua, nước Mỹ đã trải qua nhiều đợt "shutdown", lần dài ngày nhất (21 ngày liên tiếp) là dưới thời tổng thống Bill Clinton và đợt tê liệt gần đây nhất là hồi tháng 2/2018 nhưng lần đó, các cơ quan nhà nước chỉ phải ngưng hoạt động trong vài giờ.
Nguyên nhân dẫn tới tình trạng bế tắc nói trên thường rất khác nhau, dưới thời tổng thống Barack Obama, lập pháp và hành pháp đối đầu với nhau trên hồ sơ bảo hiểm y tế. Mỗi đợt khủng hoảng như vậy thường gây thiệt hại hàng tỷ đô la cho kinh tế Hoa Kỳ.

[/LEFT]
[IMG]https://znews-photo.zadn.vn/w960/Uploaded/lce_vjrcc/2018_12_23/dong_cua_1.jpg[/IMG]
[I]Điện Capitol trong buổi sáng đầu tiên đóng cửa một phần chính phủ, ngày 22/12. Việc đóng cửa một phần chính phủ liên bang bắt đầu vào sáng 22/12
sau khi đảng Dân chủ từ chối chi 5 tỷ USD để xây dựng bức tường biên giới với Mexico theo yêu cầu của Tổng thống Trump. Ảnh: AP.

[IMG]https://znews-photo.zadn.vn/w960/Uploaded/lce_vjrcc/2018_12_23/dong_cua_4.jpg[/IMG]
Cảnh Mặt trời mọc tại Nhà Trắng ở Washington, ngày 22/12. Hàng nghìn nhân viên liên bang đối mặt với việc đóng cửa một phần chính phủ vào sáng 22/12.
Tổng cộng hơn 800.000 nhân viên liên bang bị gián đoạn công việc, hơn một nửa trong số đó phải tiếp tục làm việc mà không được trả lương. Ảnh: [I]AP[/I].

[IMG]https://znews-photo.zadn.vn/w960/Uploaded/lce_vjrcc/2018_12_23/dong_cua_5.jpg[/IMG]
Rào chắn an ninh được đặt trước Tòa nhà Quốc hội Mỹ vào ngày đầu tiên chính phủ liên bang đóng cửa một phần tại Washington, Mỹ, ngày 22/12.
TT Trump khăng khăng đòi 5 tỷ USD cho bức tường biên giới trong khi các cuộc đàm phán với đảng Dân chủ tại Quốc hội không đạt được đột phá nào. Ảnh: [I]Reuters[/I].

[/I][/CENTER]
Nghị sĩ đảng Cộng hòa Mitch McConnell tới Quốc hội trong bóng tối. Một biện pháp tạm thời để giữ cho chính phủ hoạt động trong khi các cuộc đàm phán tiếp tục dường như cũng ngoài tầm với cho đến khi Thượng viện trở lại họp phiên đầy đủ vào ngày 27/12. Tổng thống Trump đưa ra tuyên bố tại Phòng Bầu dục,Toà Bạch Cung, ngày 21/12 trước khi việc đóng cửa chính phủ bắt đầu. "Tôi đang ở Nhà Trắng, làm việc chăm chỉ", Tổng thống Trump viết trên Twitter tối 22/12. Ông Trump đã hủy bỏ kỳ nghỉ tại Câu lạc bộ Mar-a-Lago ở Florida do việc đóng cửa chính phủ. Đệ nhất phu nhân Melania Trump đã trở về Washington cùng chồng.

[CENTER][IMG]https://znews-photo.zadn.vn/w960/Uploaded/lce_vjrcc/2018_12_23/dong_cua_7.jpg[/IMG]
[I]Tòa nhà Cục lưu trữ Quốc gia tại Washington DC đóng cửa vào ngày 22/12. Các thượng nghị sĩ đã phê duyệt một thỏa thuận lưỡng đảng vào đầu tuần
để giữ cho chính phủ mở cửa vào tháng 2 và cung cấp 1,3 tỷ USD cho các dự án an ninh biên giới, không phải cho bức tường. Ảnh: AFP/Getty.

[IMG]https://znews-photo.zadn.vn/w960/Uploaded/lce_vjrcc/2018_12_23/dong_cua_8.jpg[/IMG]
Hành khách đi qua sân bay ở Austin, Texas, ngày 22/12. Các nhân viên an ninh ở đây đang làm việc mà không được trả lương sau khi chính phủ đóng cửa một phần.
Thượng viện đã thông qua luật đảm bảo rằng người lao động sẽ nhận lại tiền lương cho những ngày làm việc khi chính phủ đóng cửa. Ảnh: [I]New York Times[/I].

[IMG]https://znews-photo.zadn.vn/w960/Uploaded/lce_vjrcc/2018_12_23/dong_cua_10.jpg[/IMG]
Tượng Nữ thần Tự do, công viên quốc gia vẫn mở cửa đón khách sau khi đóng cửa một phần chính phủ nhờ tài trợ của bang New York.
Sự bế tắc của chính phủ đã chặn ngân sách cho 9 bộ và hàng chục cơ quan, bao gồm Bộ An ninh, Giao thông, Nội vụ, Nông nghiệp, Tư pháp. Một số cơ quan bao gồm Ngũ Giác Đài,
Bộ Y tế, FBI, lực lượng biên phòng, cảnh sát biển vẫn hoạt động bình thường. Ảnh: [I]AP[/I].

[video=youtube;BXZ_GSL16IE]https://www.youtube.com/watch?v=BXZ_GSL16IE&feature=yo utu.be[/video]

[/I][/CENTER]
[RIGHT][COLOR=#808080][B]RFI & ZingNews[/B][/COLOR]
[/RIGHT]
[I][IMG]https://i.postimg.cc/ydSBBgwC/merryxmas-happynewyear.jpg[/IMG]
[/I]