Tản mạn Rồng Tây Rồng Ta

Có một lần, tôi được một cô bạn Úc bất bình hỏi tôi nhân một buổi lễ thụ phong linh mục của một linh mục người Việt tại nhà thờ chính tòa St Mary's Cathedral, Sydney. Cô hỏi:
"Tại sao tân linh mục này dùng hình con rồng, thêu lên áo lễ để mặc hôm nay, một ngày trọng đại suốt đời ông? Rồng là thuộc loài rắn, tượng trưng cho ma quỷ, giống như mình vẫn thấy nhiều tượng Đức Mẹ Maria đạp đầu con rắn đó!"
Tôi trả lời: "Rồng, theo văn hóa Việt Nam, không có nghĩa vậy đâu. Tụi mình hẹn đi gặp ông tân linh mục này đi, để ổng cắt nghĩa cho rõ."
Vị linh mục này, giống như rất nhiều linh mục trẻ chịu chức tại Úc, đã học xong đại học mới đi tu, và tu tập suốt 6 năm, trải qua bao nhiêu thử thách, về phần đời lẫn phần đạo. Không phải tự dưng ông lại chọn hình một con vật tượng trưng cho quỷ dữ để vẽ lên áo lễ của ông. Con rồng này không đứng một mình, mà còn cuốn quanh thánh giá, đầu rồng ngẩng lên cao, uy linh, hùng dũng.
Loay hoay mãi đến ba tháng sau chúng tôi mới gặp được vị tân linh mục này tại Trung Tâm hành chánh của Cộng Đồng Công Giáo Việt Nam tại Revesby.
"Chào hai chị! Đây không phải lần đầu tiên tôi được hỏi câu hỏi đầy lý thú này….."
Chúng tôi ngồi nghe mê mẩn và ra về, lòng trí hân hoan…….
Theo Tây phương, rồng là một con vật trong tiền sử Hy Lạp, La Mã và Trung Đông. Ngày nay, rồng được vẽ tựa như một con rắn hay con thằn lằn khổng lồ, có hai cánh xòe trên lưng giống như cánh loài dơi, và hai chân hoặc nhiều chân giống như chân con thằn lằn có móng vuốt nhọn, luôn sẵn sàng phun khói, phun lửa, hoặc phun một chất độc gì đó có thể tiêu diệt mọi sinh vật. Có hình rồng lại không có cánh, mà có đầu với đôi mắt lồi và răng to nhọn, trên mình có vẩy hay lông dài. Có khi rồng bay được, có khi chỉ bò. Nói chung thì Rồng Tây tượng trưng cho sức mạnh hủy diệt của loài dữ, chuyên gầm gừ con mồi để vồ vập và tiêu hủy.
Dần dà hình ảnh sức mạnh này cũng được dùng trong giới giang hồ trên những hình xâm vào người (tatoos) - điều này dễ hiểu thôi! - cũng như trong những games chơi, bắn giết loạn xạ, và Rồng Tây được dùng để tiêu hủy địch thù, có khi tiêu hủy để....cứu người lành - nghĩa là Rồng Tây bỗng nhiên biến thành....cứu nhân độ thế! Nhưng dù sao, Rồng Tây vẫn là sức mạnh hủy diệt.
Có điều đặc biệt nữa, Rồng – Dragon - cũng là tên của một ban nhạc Úc đã có nhiều cống hiến trong nền âm nhạc của "Miệt Dưới". Với những thăng trầm có khi tưởng phải tan rã, Dragon đã mừng sinh nhật thứ 40 vào năm 2011 với những album nhạc tuyệt vời gồm những bản nhạc quen thuộc như “Rain”, “Young Years”, “Cry”, “Celebration” và “Dreams of Ordinary Men", và đặc biệt nhạc phẩm “O Zambezi” với hòa âm và âm thanh, nhạc cụ mới, đã khiến cho ban nhạc này đọat danh hiệu “best Australian albums” vì đã đưa giới trẻ Úc hâm mộ lại những nhạc phẩm nêu trên của thời thập niên 80.
Việc lấy tên Rồng (Dragon) của ban nhạc thành công này cũng chẳng khác gì những tên của ban nhạc đã từng vang bóng một thời như: The Vampires, the Eagles v.v..., nghĩa là dùng tên các con vật hung dữ, tàn bạo, tượng trưng cho sức mạnh hủy diệt.
Nay trở về với tâm tình Á Đông thì, hình Rồng như một con rắn khổng lồ, không có cánh, di chuyển bằng nhiều chân, có đầu to, mắt to, trông oai phong, lẫm liệt. Hình ảnh Rồng tượng trưng cho sự khôn ngoan vượt lên trên sự khôn ngoan của người phàm, một sức mạnh siêu nhiên của thiên nhiên, vũ trụ, có tính cách thần linh. Rồng được xem như là chúa tể của sông ngòi biển cả, của mưa bão. Nhiều vùng Á châu còn xem Rồng như một loài thần linh đã dạy cho con người biết nói và đối thoại khôn ngoan. Do đó Rồng không biểu hiện cho sức mạnh của kẻ dữ mà là sự khôn ngoan, là sức mạnh để bảo vệ kẻ lành, để chăm sóc cho người dân trong cuộc sống hằng ngày. Đặc biệt, đối với người Việt với nghề nông là căn bản kinh tế xưa nay, Rồng còn được kêu cầu như vị thần linh ban mưa xuống cho tươi mát những đồng lúa phì nhiêu.
“Lạy trời mưa xuống, lấy nước tôi uống, lấy ruộng tôi cầy, lấy đầy bát cơm, lấy rơm đun bếp, lấy nếp thổi xôi, lấy vôi ăn trầu......” là câu tục ngữ ca dao nằm lòng từ thuở bé thơ. Đó cũng là lời cầu khẩn của người đời xưa với thần Rồng cho cuộc sống an lành trên giải đất Việt Nam bởi vì Rồng nắm trong tay quyền điều khiển mưa bão, sông ngòi.
Thật vậy, trong đáy lòng người dân Việt, Rồng luôn là một biểu tượng cao quý, vừa linh thiêng, oai phong, lẫm liệt mà lại vừa trìu mến, che chở, bao bọc. Chả gì Lạc Long Quân và Âu Cơ cũng là cha mẹ chung của nòi giống Việt, và chúng ta hay gọi nhau là "con Rồng, cháu Tiên". Cũng chính vì lẽ đó mà các vị vua nước mình luôn lấy hình con rồng làm biểu tượng. Các điện đài hay lăng tẩm hay được khắc hình con rồng với niềm kính phục. Áo vua được gọi là "long bào", mũ vua được gọi là "long mão" v.v... và bao nhiêu các ông, các anh các em cháu trai được mang tên “Long” với bao tâm tình trìu mến.
Hình ảnh con rồng cuốn quanh cây thánh giá trên áo lễ của vị linh mục trẻ cũng mang một ý nghĩa tương tự: một mục tử luôn che chở đoàn chiên, khi thì hiền hòa trìu mến như một người cha, nhưng khi gặp phong ba bão tố từ quỹ dữ thì luôn dùng sức mạnh quyền uy, hợp với sức mạnh của Thánh Giá (đã từng chiến thắng sự chết qua cuộc phục sinh vinh hiển), diệt tan mọi điều dữ đang hậm hực chiếm đoạt con chiên mình.
Với năm con Rồng trước mắt, hơn lúc nào hết, tâm tình "con của Rồng, cháu của Tiên" càng được nhấn mạnh khi mọi người dân Việt, (ngoại trừ những thành phần bán nước đang đầy đọa dân mình), đều đồng một lòng bảo vệ nhau qua mọi khó nguy đang rình rập, bảo vệ từng tấc đất, từng nhánh sông, biển cả, bảo vệ những giá trị gia đình, văn hóa, đang bị lung lay, trong cũng như ngoài nước, quyết gìn giữ giống nòi Lạc Việt không hổ thẹn với tiền nhân.

Phạm Ánh-Linh
Tết Nhâm Thìn 2012