‘Lỗ hổng lớn’ trong thỏa thuận Mỹ - Trung giai đoạn 1

[CENTER][IMG]https://i.postimg.cc/mZwxJ8P3/Photo-US.jpg[/IMG]

[video=youtube;eXj9K6brmtc]https://www.youtube.com/watch?v=eXj9K6brmtc[/video]
[/CENTER]

[B][URL="http://ydan.org/showthread.php?t=30034&p=258131&viewfull=1#post258131"]Tổng thống Mỹ đã ký thỏa thuận[/URL] giúp hạ nhiệt chiến tranh thương mại nhưng không giải quyết được những vấn đề cốt lõi.
[/B]
Thỏa thuận thương mại mà Tổng thống Trump ca ngợi là thắng lợi lớn không giải quyết được những vi phạm lớn nhất mà Mỹ cáo buộc Trung Quốc - chính là những mâu thuẫn dẫn đến chiến tranh thương mại ngay từ đầu, theo [I]POLITICO.[/I]
Ông Trump và Phó thủ tướng Trung Quốc Lưu Hạc ký thỏa thuận trong buổi lễ ở Nhà Trắng ngày 15/1, sau gần hai năm liên tục leo thang căng thẳng, trong đó hai bên áp thuế lên hàng trăm tỷ USD hàng hóa của nhau.
Theo thỏa thuận thương mại Mỹ - Trung giai đoạn 1, Trung Quốc sẽ tăng cường mua sản phẩm nông nghiệp, năng lượng của Mỹ, đồng thời hạn chế việc chuyển giao công nghệ cưỡng ép hay phá giá đồng tiền.

[B][B]Những thiếu sót trong thỏa thuận[/B][/B]

Mặc dù cái bắt tay giữa lãnh đạo hai nước sẽ làm giảm căng thẳng, và giảm bớt thiệt hại kinh tế đối với cả hai bên, nhiều ý kiến hoài nghi cho rằng thỏa thuận 86 trang này có những thiếu sót quan trọng: không giải quyết những lo ngại từ lâu về chính sách công nghiệp của Trung Quốc, chẳng hạn trợ cấp chính phủ hàng tỷ USD mà Bắc Kinh dành cho các doanh nghiệp nhà nước.
“Đó là lỗ hổng lớn trong thỏa thuận thương mại giai đoạn 1”, Chad Bown, nhà nghiên cứu của Viện Kinh tế Quốc tế Peterson, nói với [I]POLITICO[/I].
Chính quyền Tổng thống Trump cũng khá rõ ràng rằng thỏa thuận sẽ bỏ qua một số vấn đề khó. “Liệu nó có thể giải quyết mọi vấn đề không? Không”, Đại diện Thương mại Mỹ Robert Lighthizer nói với đài [I]CBS [/I]vào tháng trước.
Chính quyền Mỹ lập luận rằng những bước tiến nhỏ vẫn tốt hơn là không có gì, và cho biết sẽ bắt đầu đàm phán thỏa thuận giai đoạn 2 để giải quyết các vấn đề còn lại. Nhưng ngoài việc ông Trump nói sẽ tới Bắc Kinh “trong tương lai không xa”, chưa có ngày tháng hay lộ trình cụ thể cho đàm phán tiếp theo.
Bản thân ông Trump đã bắt đầu hạ thấp kỳ vọng, và nói ông không vội vàng. Các đồng minh của tổng thống đã cảnh báo giai đoạn tiếp theo sẽ không kết thúc cho đến sau cuộc bầu cử tổng thống tháng 11.
Điều đó càng khiến một số doanh nghiệp Mỹ thất vọng, vì cảm thấy ông Trump đang từ bỏ những lợi thế đàm phán phải khó khăn mới có được, để đổi lại một thỏa thuận không giải quyết được các vấn đề căn bản vốn đã dẫn đến việc Mỹ áp thuế.
“Hôm nay chúng ta không tiến gần hơn tới việc giải quyết các mâu thuẫn căn bản so với trước khi chiến tranh thương mại bắt đầu”, ông Bown nói.
Dù vậy, ông Trump cũng nhanh chóng quảng bá về “một đột phá thực sự khó tin” ở lễ ký thỏa thuận ngày 15/1, có sự tham dự của hàng chục nghị sĩ Cộng hòa và các đại diện doanh nghiệp.
"Hôm nay, chúng ta có một bước đi lớn - chưa từng có trong quan hệ với Trung Quốc - hướng tới một quan hệ thương mại công bằng và tương xứng hơn trong tương lai”, ông Trump vẫn phát biểu với sự cường điệu vốn là tính cách của ông.

[CENTER] [IMG]https://www.staradvertiser.com/wp-content/uploads/2020/01/web1_9512604-cc088b815f0244b6b4f19022ce5bf417.jpg[/IMG]
[COLOR=#696969]TT Trump phát biểu trong họp báo trước lễ ký thỏa thuận. Ảnh: [I]AFP[/I].[/COLOR]
[/CENTER]
[B][B]
Mỹ có bỏ lỡ lợi thế có được từ thương chiến?[/B][/B]

Các quan chức chính quyền nói con đường phía trước sẽ phụ thuộc vào việc Trung Quốc có giữ cam kết trong thỏa thuận giai đoạn 1 hay không, chẳng hạn như mua lượng hàng Mỹ như đã hứa.
Chính quyền cho biết Bắc Kinh đã đồng ý nâng mức mua hàng hóa Mỹ lên 200 tỷ USD so với mức 2017. Lượng hàng đó sẽ bao gồm 75 tỷ USD từ ngành chế tạo, 50 tỷ USD năng lượng, 40 tỷ USD hàng nông nghiệp và 35-40 tỷ USD dịch vụ.
Đổi lại, ông Trump hoãn các đợt tăng thuế mà ông đã đe dọa từ năm 2019, nhưng thuế đánh vào 370 tỷ USD hàng Trung Quốc vẫn giữ nguyên. Giữa những đồn đoán về việc gỡ bỏ các khoản thuế này nếu Bắc Kinh thực hiện tốt các cam kết, ông Lighthizer và Bộ trưởng Tài chính Steven Mnuchin tuần này nhấn mạnh “không có thỏa thuận tương lai nào nhằm giảm thuế”.
Trong khi thỏa thuận giai đoạn 1 có thể giúp ông Trump ghi điểm chính trị, giúp ông chứng tỏ trước các cử tri về khả năng đàm phán các thỏa thuận, nhiều ý kiến khác cho rằng lợi ích mang lại chỉ là gỡ bỏ những thiệt hại mà chính tổng thống tự mình gây ra.
“Chính quyền đã dừng việc leo thang cuộc chiến thương mại, và tôi cho rằng đó là một điều tích cực. Nhưng chính họ đã khởi đầu mọi chuyện”, Daniel Griswold, nhà nghiên cứu của Đại học George Mason, nói với [I]POLITICO[/I].
“Tôi vẫn không nghĩ chúng ta có lợi hơn so với trước khi chính quyền Trump bắt đầu các động thái thương mại nhắm vào Trung Quốc”, ông nói.
Câu hỏi hiện nay là liệu Bắc Kinh có cam kết trở lại bàn đàm phán để giải quyết các vấn đề còn lại mà từ lâu họ đã tránh - hay Trung Quốc đơn giản chỉ đang muốn đợi cho ông Trump hết nhiệm kỳ và có thể không có nhiệm kỳ thứ hai.
“Sẽ rất khó để buộc Trung Quốc quay lại bàn đàm phán đối với những vấn đề thực sự quan trọng”, Agathe Demarais, giám đốc dự báo toàn cầu thuộc nhóm phân tích của [I]Economist[/I], nói với [I]POLITICO. [/I]“Thời điểm hiện tại, Trung Quốc đang chơi trò ‘chờ đợi’”.
Quốc hội Mỹ có phản ứng trái chiều. Một số nghị sĩ đánh giá cao việc hạ nhiệt cuộc thương chiến, nhưng cũng kêu gọi chính quyền tiếp tục đòi hỏi thêm.
Thượng nghị sĩ Marco Rubio (đảng Cộng hòa, bang Florida), chủ trương cứng rắn với Trung Quốc, cho biết ông Trump “xứng đáng được ghi nhận” khi đã đối đầu với Bắc Kinh, nhưng cũng cảnh báo rằng “một thỏa thuận thương mại sẽ không giải quyết được sự mất cân bằng mang tính cấu trúc” giữa hai nước.
Nghị sĩ Chuck Schumer, lãnh đạo phe Dân chủ thiểu số ở Thượng viện, lại chỉ trích ông Trump vì đã đồng ý một thỏa thuận không chống lại được những chính sách thương mại bất công của Trung Quốc, và gọi đây là “thất bại lịch sử”.
Ông Schumer, từ bang New York, lập luận rằng các quan chức dưới quyền ông Trump biết đó không phải thỏa thuận tốt, vì nếu không, họ đã khoe rộng rãi về nó.
“Họ không thể tô hồng thỏa thuận này”, ông Schumer nói trong cuộc họp Quốc hội. “Đó là một thỏa thuận tồi”.

[B]Lỗ hổng trong thỏa thuận 'đình chiến thương mại' Mỹ - Trung[/B]

Trung Quốc hứa mua 32 tỉ USD hàng nông sản Mỹ nhưng nói mua được bao nhiêu thì chưa biết vì "tùy vào nhu cầu thị trường". Để hoàn thành mục tiêu này, Bắc Kinh có thể sẽ phải "phụ cả thiên hạ" nhưng không nhiều người tin vào điều đó.
Thỏa thuận thương mại giai đoạn 1 được Tổng thống Mỹ Donald Trump và Phó thủ tướng Trung Quốc Lưu Hạc ký rạng sáng 16-1 (giờ Việt Nam) được ví như một hiệp định đình chiến, tạm khép lại cuộc chiến thuế quan đầy tốn kém dài 18 tháng giữa hai nước.

Các nhà đầu tư đón nhận tin tức một cách lạc quan thận trọng bởi có nhiều lỗ hổng trong thỏa thuận khiến tương lai của nó không thực sự ổn định.
Thỏa thuận này không giải quyết được các vấn đề kinh tế cốt lõi dẫn đến xung đột thương mại, không loại bỏ hoàn toàn thuế quan đã làm chậm nền kinh tế toàn cầu và đặt ra các mục tiêu mua hàng khó đạt được, các nhà phân tích nhận định với Hãng tin Reuters.
Văn kiện có chữ ký của cả ông Trump và ông Lưu Hạc ghi rõ Trung Quốc cam kết mua 200 tỉ USD hàng hóa và dịch vụ từ Mỹ trong vòng 2 năm. Trong lĩnh vực nông sản, Bắc Kinh hứa mua 12,5 tỉ USD trong năm 2020 và 19,5 tỉ USD trong năm tiếp theo.
Thế nhưng trong bài phát biểu trước lễ ký kết, ông Trump đã tuyên bố Trung Quốc sẵn sàng mua tới 50 tỉ USD nông sản, cao hơn con số trên giấy tờ tận 18 tỉ USD. Phó thủ tướng Lưu Hạc đứng sau đó không thể hiện thái độ gì, ông chờ đến lượt mình phát biểu và tuyên bố việc Bắc Kinh mua bao nhiêu là tùy thuộc vào nhu cầu thị trường trong nước.

[CENTER] [IMG]https://media.voltron.voanews.com/Drupal/01live-166/styles/892x501/s3/2020-01/AP_20015609616272.jpg?itok=CoYhqL0a[/IMG]
[COLOR=#696969]Ông Trump đã tuyên bố Trung Quốc sẵn sàng mua tới 50 tỉ USD nông sản, cao hơn con số trên giấy tờ tận 18 tỉ USD.
Phó thủ tướng Lưu Hạc đứng sau đó không thể hiện thái độ gì. (ảnh AP)
[/COLOR]
[/CENTER]
Giá đậu nành Mỹ lập tức rớt sau phát ngôn này, xuống mức thấp nhất trong vòng 1 tháng qua.
Hồi năm ngoái, để trả đũa thuế quan của Mỹ, Trung Quốc đã ngừng mua đậu nành Mỹ và quay sang Brazil cùng nhiều nước khác. Nông dân Brazil đang chuẩn bị thu hoạch đậu nành trong vài tuần nữa, hứa hẹn một vụ trúng mùa lớn.
"Tôi không tin Trung Quốc sẽ thay đổi bạn hàng của họ và việc đạt được các mục tiêu mua hàng như đã hứa là rất thấp", chuyên gia Jim Paulsen nhận định với Reuters.
Một quan chức Mỹ cho rằng để đạt được mục tiêu đã hứa, Bắc Kinh sẽ phải giảm hoặc miễn thuế đối với nhiều mặt hàng Mỹ. Nhưng không có dấu hiệu nào cho thấy Trung Quốc sắp sửa làm như vậy.
[B]
Chế tài đơn giản[/B]

Mỹ tuyên bố sẽ áp thuế quan để buộc Trung Quốc tuân thủ các cam kết trong thỏa thuận dài 86 trang vừa được ký, bao gồm cam kết bảo vệ sở hữu trí tuệ và tăng cường mua hàng hóa từ Mỹ.
Theo đó, nếu Bắc Kinh thất hứa, Washington sẽ trừng phạt bằng việc áp thuế quan tương xứng với những thiệt hại do sự vi phạm đó gây ra. Tuy nhiên theo văn kiện được cả hai bên đồng ý, nếu Trung Quốc phản đối chế tài này, họ có quyền đơn phương rời khỏi thỏa thuận. Không có quy định nào cho việc kháng cáo hoặc đánh thuế trả đũa.
"Nếu bên bị khiếu nại cho rằng các hành vi của bên khiếu nại được tiến hành với mục đích xấu, biện pháp giải quyết là rút khỏi thỏa thuận bằng cách gửi văn bản cho bên khiếu nại", một điều khoản trong thỏa thuận nêu rõ.
Scott Kennedy, một chuyên gia về kinh tế Trung Quốc tại Trung tâm Nghiên cứu chiến lược và Quốc tế (Mỹ), cho rằng cơ chế thực thi của thỏa thuận 1 như vậy là quá đơn giản và đặt ra nguy cơ một trong hai bên sẽ phá nát toàn bộ thỏa thuận.
Các quan chức Mỹ khẳng định đã thiết lập một quy trình giải quyết tranh chấp hợp lý, trong đó thành lập ở mỗi nước một văn phòng giám sát thực thi và tiếp nhận các khiếu nại về việc tuân thủ.
Những khiếu nại này sẽ được xem xét và giải quyết theo từng cấp, từ thấp lên cao trong thời gian 90 ngày trước khi áp dụng hình phạt. Hai nước cũng nhất trí thiết lập các cuộc tham vấn thường xuyên mỗi tháng như trước đây để kịp thời giải quyết bất đồng.
"Nhưng đến cuối cùng, Tổng thống Trump sẽ là người gọi điện và hỏi rằng vấn đề đó có đủ nghiêm trọng để đánh thuế chưa. Ông ấy sẽ chỉ hạnh phúc khi người Trung Quốc mua hàng Mỹ", ông Derek Scissors, một học giả về Trung Quốc, chốt vấn đề.

[B]Còn phía Trung Quốc ?[/B]

Một điểm khởi hành, một bước khởi đầu tốt". Đối với báo chí nhà nước phát hành sáng thứ Năm hôm nay tại Trung Quốc, thỏa thuận này trước tiên là một sự kiện tái lập tin cậy lẫn nhau giữa hai đại cường kinh tế số một thế giới. Nói như thế không có nghĩa là chiến tranh đã kết thúc và nhất là "không có kẻ thắng người bại", theo bài xã luận của Hoàn Cầu Thời Báo. Không ai thắng, không ai thua. Cả hai bên đều thắng. Đương nhiên là Bắc Kinh phải tự đề cao, tự thuyết phục.
Phải chờ đến 8 tiếng đồng hồ sau khi thỏa thuận được ký kết, chính quyền Trung Quốc mới công bố bản dịch tiếng Hoa nhưng thận trọng không đi vào chi tiết. Vào lúc 12 giờ đêm giờ địa phương, đài truyền hình trung ương, qua chi nhánh đài tiếng Anh, mới truyền hình trực tiếp buổi lễ ký kết. Tuy nhiên, khi phó tổng thống Mỹ Mike Pence cầm máy vi âm thì phần thông dịch trực tiếp bị cắt ngay. Bắc Kinh rất e dè phó tổng thống Mỹ, người luôn đả kích chế độ Trung Quốc, trong các bài diễn văn trong những tháng gần đây.
Thỏa thuận phần một rất tốt, nhưng còn phần hai thì để tính sau. Báo chí nhà nước không nói đến giai đọan thương lượng kế tiếp, cũng như tránh đề cập đến các vấn đề tế nhị như là chuyện "tài trợ cho xí nghiệp quốc doanh, an ninh mạng, các quy định trong thương mại".
Theo một vài chuyên gia Trung Quốc, phải chờ kết quả bầu cử tổng thống Mỹ, mới tính đến bước thứ hai.
Còn Tổng thống Donald Trump muốn duy trì các phương tiện để duy trì thế mạnh trong giai đoạn hai của đàm phán. Đàm phán giai đoạn hai sẽ bao gồm nhiều chủ đề gai góc như vấn đề cưỡng bức chuyển giao công nghệ hay việc chính quyền Bắc Kinh trợ giá cho các tập đoàn công nghiệp Trung Quốc''.
[RIGHT][COLOR=#4b0082]VOA, RFI, Zing, TTO[/COLOR]
[/RIGHT]

[CENTER][COLOR=#2f4f4f][SIZE=5][B]Thỏa hiệp Mỹ-Trung chỉ là Hưu chiến chứ không phải là hoà bình [/B]
[/SIZE][/COLOR]
[IMG]https://static.asiatimes.com/uploads/2019/12/US-China-Donald-Trump-Xi-Jinping-Trade-War-Twitter-900x540.jpg[/IMG][/CENTER]
[B][COLOR=#2f4f4f]
« [I]Mỹ-Trung tiến dần đến hòa dịu[/I] » và « [I]Hưu chiến không có nghĩa là hòa bình[/I] ». Thỏa thuận phần một ký hôm thứ Năm sẽ cho phép Mỹ thu ngắn mức thâm thủng trong cán cân thương mại với Trung Quốc. Cuộc leo thang xung khắc giữa Washington và Bắc Kinh sẽ giảm đi nhưng mọi vấn đề cũ vẫn tồn tại và còn phát sinh ra những bất cập mới.
[/COLOR]
[/B]Cụ thể, khi Trung Quốc thực thi tôn trọng tác quyền thì doanh nhân Mỹ sẽ làm gì ? Đầu tư vào Hoa lục hay tạo công ăn việc làm cho người Mỹ ở Mỹ ? Ép được Trung Quốc tăng nhập khẩu hàng Mỹ thì thị phần của các nước xuất khẩu nông phẩm như Brazil, Achentina, Úc ở Hoa lục sẽ ra sao ? Các đối tác trong lãnh vực linh kiện điện tử với Trung Quốc như Nhật Bản, Hàn Quốc, Đài Loan sẽ bị tác hại.
Vậy thì, liệu thỏa thuận sơ bộ Mỹ-Trung có tốt cho thương mại thế giới hay không ? Chuyên gia Sébastien Jean của báo Pháp Le Monde lưu ý : Thỏa thuận này chà đạp hai nguyên tắc công bình : cấm ưu tiên cho đối tác này hơn một đối tác khác và cấm hạn chế khối lượng hàng trao đổi. Rõ ràng là cuộc đọ sức hiện nay sẽ tiếp tục vì mỗi bên chỉ trông cậy vào sức mạnh hơn là dựa vào các nguyên tắc hay luật lệ.
Cũng nhìn từ góc cạnh « [I]mạnh được yếu thua này[/I] » qua cuộc đấu đá Mỹ-Trung, trả lời báo kinh tế Les Echos, nhà ngoại giao Pháp Michel Duclos cho rằng tổng thống Mỹ Donald Trump trong lãnh vực quan hệ quốc tế chỉ gây xáo trộn lung tung, từ hồ sơ Bắc Triều Tiên cho đến Trung Đông. Trong hồ sơ thương mại, cũng thế, còn phải chờ xem Donald Trump có bị Trung Quốc lường gạt trong « [I]cú lừa lịch sử[/I] » hay không ?

Tuy nhiên, điểm đáng khen của chủ nhân Nhà Trắng là nếu ông duy trì được hướng đi, kiên trì bắt Tập Cận Bình ký một hiệp định đầy tham vọng, thì đó là một cú « [I]sốc[/I] » làm đảo ngược tình huống, chấm dứt tham vọng bá quyền thế giới của Bắc Kinh. Dù sao đi nữa, theo nhà ngoại giao Michel Duclos, chế độ Trung Quốc phải ý thức rằng họ không bao giờ thống trị thế giới nhất là trong lĩnh vực công nghệ cao. Họ phải biết là tôn trọng các nguyên tắc quốc tế là có lợi cho chính họ. Điều đáng lo cho thế giới là Bắc Kinh một lúc nào đó áp đặt luật chơi theo kiểu riêng của họ và bắt quốc tế tuân theo.
Do vậy, vì quyền lợi sống còn, Châu Âu và Mỹ phải hợp sức đương đầu với Trung Quốc theo tương quan lực lượng mạnh được yếu thua : cản đường, hạn chế lối hành xử đáng trách của Trung Quốc như đánh cắp tác quyền, tài trợ công ty quốc doanh, cạnh tranh bất chính… Hồ sơ 5G sẽ là cuộc trắc nghiệm hay hơn ai hết.

Vì sao và bằng cách nào ? Les Echos phân tích lợi hại. Theo nhật báo kinh tế, cuộc chiến chống Hoa Vi là một cuộc đấu tranh toàn diện chứ không riêng gì quân sự giữa Mỹ và Trung Quốc. Trong trận thế này, Châu Âu phải chọn Châu Âu có nghĩa là không chơi với Hoa Vi. Bởi vì cuộc chiến tranh giành thế áp đảo trong lãnh vực công nghệ số và điện tử này với Hoa Vi là cơ hội để Châu Âu xây dựng nền tảng công nghệ đủ sức tranh hùng.
Ursula von der Leyen, chủ tịch Ủy Ban Châu Âu đã đặt hồ sơ này vào hàng ưu tiên số một. Ủy viên đặc trách, Thierry Breton, nguyên là bộ trưởng, kỹ nghệ gia Pháp nhấn mạnh đến « [I]chủ quyền kỹ thuật số[/I] » và đề xuất « [I]hệ thống 6G[/I] » trong trận chiến tương lai.
Điều bất cập là nếu sử dụng công nghiệp Châu Âu thì Châu Âu sẽ đi trễ so với Hoa Vi của Trung Quốc. Tuy nhiên, Châu Âu phải chấp nhận cái giá phải trả trước, phải đầu tư vào 6G vào phần mềm ứng dụng ngay từ bây giờ.
Chiến lược này sẽ rất khó khăn, tốn kém và nguy hiểm. Khó khăn vì cần đồng thuận của 27 nước thành viên. Tốn kém vì nếu chọn Nokia và Ericsson thay vì Hoa Vi thì trong một thời gian, hệ thống viễn thông của Châu Âu bị chậm. Nguy hiểm là Trung Quốc dọa trả đũa nếu Châu Âu loại Hoa Vi. Nhưng theo Les Echos, đó là cái giá phải trả để không mất chủ quyền. [B](theo RFI)

[/B]

[CENTER][IMG]https://i.postimg.cc/3rFbSNkd/happy-newyear.jpg[/IMG]
[/CENTER]