Những cuộc t́nh xuyên biên giới
[COLOR="#008080"]Mặc Lâm, biên tập viên RFA
2012-02-20[/COLOR]
Có những cuộc t́nh xa nhau không phải v́ chủng tộc nhưng v́ chính sách của hai đất nước đă không chấp nhận cho những cuộc t́nh xuyên biên giới.
[CENTER][IMG]http://www.rfa.org/vietnamese/in_depth/love-stories-in-communist-ml-02192012193348.html/ml1-305.jpg[/IMG]
[I][SIZE=2][COLOR="#008080"]Photo courtesy of bee.net.vn
Ông Phạm Ngọc Cảnh và bà Ri Yong-hui tại Hà Nội ngày nay.[/COLOR][/SIZE][/I][/CENTER]
[COLOR="#800080"][B]Câu chuyện t́nh của thế kỷ[/B][/COLOR]
Báo chí vài ngày qua đang rộ lên câu chuyện t́nh của một cặp t́nh nhân thời chiến tranh Việt Nam, chàng sinh viên Hà Nội gặp và yêu một nữ công nhân Bắc Triều Tiên để rồi sau đó xa nhau không phải v́ chủng tộc nhưng v́ chính sách của hai đảng cộng sản tuy bên ngoài là anh em nhưng không chấp nhận cho những cuộc t́nh xuyên biên giới.
Chàng trai là Phạm Ngọc Cảnh vào năm 1971 sang Bắc Triều Tiên để theo học môn hoá học và lúc ấy Ri Yung Hui là một công nhân. Đôi mắt của Ri Yung Hui đă làm xao xuyến cậu sinh viên và mối t́nh âm thầm nảy nở giữa hai người trong không gian của một xứ sở khép kín nhất thế giới. Cả hai yêu nhau trong bí mật và khi chàng lưu học sinh Phạm Ngọc Cảnh chuẩn bị về nước th́ cả hai đều hiểu rằng cuộc t́nh của họ không thể chấp nhận bởi cả hai quốc gia, nhất là Bắc Tŕêu Tiên, trong những năm ấy luật lệ không cho phép thành hôn với người ngoại quốc mặc dù B́nh Nhưỡng và Việt Nam là hai nước anh em cùng nằm chung trong hệ thống xă hội chủ nghĩa.
Năm 1973 anh Phạm Ngọc Cảnh tốt nghiệp về nước và trong ḷng vẫn cháy bỏng mối t́nh với Ri Yung Hui. Tuy xa xôi cách trở, Cảnh vẫn liên lạc bằng thư từ với người yêu và anh đă gửi thư cả cho phu nhân của Chủ tịch Kim Nhật Thành để yêu cầu chấp nhận cho anh được thành hôn với Ri.
Không được hồi đáp, anh vẫn không nản ḷng. Vào tháng 5 năm 2002 khi ông Chủ tịch nước Việt Nam Trần Đức Lương và Bộ trưởng Bộ ngoại giao Nguyễn Dy Niên sang thăm Bắc Triều Tiên th́ anh Cảnh đă gửi thư nhờ hai ông này nói lên tiếng nói của ḿnh.
Bốn tháng sau, ngày 4 tháng 9 năm 2002, tấm thiệp hồng bay từ B́nh Nhưỡng về cho chàng sinh viên Phạm Ngọc Cảnh bây giờ đă bứơc sang lứa tuổi 50 thông báo rằng anh đă đựơc nhà nước Bắc Tŕêu Tiên chấp nhận cho kết hôn với công dân Bắc Triều Tiên là Ri Yung Hui.
Sau hơn 31 năm chờ đợi trong mỏi ṃn, hai kẻ yêu nhau ấy bây giờ đă có thể nói chung tiếng nói mà chỉ những người yêu nhau mới hiểu.
[IMG]http://www.rfa.org/vietnamese/programs/LiteratureAndArts/love-stories-in-communist-ml-02192012193348.html/ml2-250.jpg[/IMG]
[I][SIZE=2][COLOR="#008080"]Hai ông bà Phạm Ngọc Cảnh và Ri Yung Hui liên lạc chủ yếu chỉ qua thư.
Photo courtesy bee.net.vn[/COLOR][/SIZE][/I]
Một phụ nữ Hàn Quốc là chị Bo Rah Yong khi được hỏi cảm tưởng về mối t́nh này đă không ngần ngại phát biểu rằng thật là sung sướng cho hai người và nhất là cho chị Ri v́ chị ấy đă có được một người đàn ông xứng đáng chờ chị ấy suốt 30 năm trường. Đây là một nét đẹp của nền văn hóa Á Đông mà chị Bo Rah Yong cho rằng có thể trở thành một câu chuyện t́nh lăng mạn của thế kỷ.
Kính thưa quư vị, chuyện t́nh của anh Phạm Ngọc Cảnh và cô Ri Yung Hui dù sao cũng có một kết thúc có hậu.
[B][COLOR="#800080"]Cấm lấy người nước ngoài[/COLOR][/B]
Hôm nay trong pḥng thu âm của chúng tôi có mặt nhà báo Lê Diễn Đức, sở dĩ anh có mặt hôm nay do chúng tôi biết bản thân anh cũng có một mối t́nh khác chủng tộc và cũng xảy ra trong khối xă hội chủ nghĩa cách đây gần 40 năm, chúng tôi mời nhà báo Lê Diễn Đức để trực tiếp kể lại câu chuyện t́nh của anh với thính giả của Đài Á Châu Tự Do.
[B]Mặc Lâm[/B]: Thưa anh Lê Điễn Đức chắc có lẽ chúng ta nên quay lại câu chuyện của cô Lê Vũ Anh là con gái của Tổng bí thư Lê Duẩn, mối t́nh của cô ấy với một người Nga nhiều chục năm trước đây khi lệnh cấm người Việt lấy người nước ngoài c̣n hiệu lực. Anh có thể kể lại cho quư thính giả nghe sơ về những câu chuyện tương tự như vậy trong khi anh đang theo học ở Ba Lan được không, thưa anh?
[B]Lê Diễn Đức[/B]: "Dạ thưa anh Mặc Lâm và thính giả của Đài Á Châu Tự Do, về bản thân tôi th́ có lẽ tôi chỉ cần nói qua một chút cuộc t́nh của tôi cũng có những bi kịch nhưng nó không có cái “happiness” giống như là anh Phạm Ngọc Cảnh và cô gái Bắc Triều Tiên, như anh Mặc Lâm vừa nói. Nhưng mà những cuộc t́nh như của tôi trong những nước xă hội chủ nghĩa vào những năm 1970 th́ có rất là nhiều, và mỗi người có một màu sắc, có một hoàn cảnh riêng. Trước khi nói tới chuyện cô Lê Vũ Anh, con của cố TBT Lê Duẩn, tôi muốn nói là trong giai đoạn chúng tôi sang học những năm 1970 nó như thế nào.
Hồi đó chúng tôi sang học th́ cũng giống như câu chuyện mà anh Mặc Lâm vừa đọc, tức là nhà nước quyết định cho chúng tôi đi học và chỉ học để phục vụ tổ quốc thôi, ngoài ra không cần biết cái ǵ hết, thậm chí không được yêu nhau giữa người Việt Nam với người Việt Nam chứ đừng nói ǵ tới giữa người Việt Nam với người nước ngoài. Tất cả chúng tôi bị cấm xem phim tư bản, bị cấm mặc quần loe, để tóc dài, bị cấm đến thăm nhà người bản xứ, vân vân. Mặc dù cùng đi học một trường, sống chung trong một môi trường chung quanh ḿnh là những người Ba Lan nhưng mà chúng tôi coi như bị ngăn cấm hết tất cả mọi thứ, đúng như là đảng và nhà nước họ đă cử những người thường thường là nghiên cứu sinh hay là thực tập sinh và là đảng viên, ở thành phố th́ họ chịu trách nhiệm quản lư chung tất cả sinh viên ở thành phố đó.
Rồi sau đó nếu có ǵ xảy ra đối với sinh viên nào th́ họ báo cáo lên ṭa đại sứ, và nếu vi phạm những điều tôi vừa nói th́ sẽ bị kỷ luật tùy theo mức đọ nhưng mà dính vào những điều cấm kỵ th́ đa số bị trục xuất về nước.
Những trường hợp bị trục xuất về nước cũng khá nhiều, bởi v́ quư thính giả biết rằng chúng tôi đi sang nước ngoài mới chỉ 17-18 tuổi là cái tuổi yêu đương, trai chưa vợ gái chưa chồng, sinh viên đi học với nhau, sinh hoạt cùng thư viện, cùng nhà ăn, cùng đọc sách th́ cái chuyện nẩy nở t́nh cảm giữa con người là cái chuyện tất yếu th́ khó mà ngăn chận lắm. Cho nên có những mối t́nh rất là nghịch lư, rất là trái khoáy, bất chấp hết lệnh của ṭa đại sứ, nhưng mà khi bị phát hiện ra th́ rất là nhiều bi kịch.
Tôi có yêu một cô gái học cùng trường tên là Bojana nhưng không may chúng tôi bị phát hiện ra. Trong trường hợp của tôi th́ tôi đi t́m tự do bằng cách khác chứ không như là anh Phạm Ngọc Thành trong câu chuyện anh Mặc Lâm kể, tôi đă vượt biên để đi t́m tự do, để bảo vệ t́nh yêu của ḿnh, sau đó tôi bị an ninh bắt và đưa về Việt Nam th́ tôi bị tù 2 năm ở Hỏa Ḷ. Chuyện của tôi là thế nhưng mà có những trường hợp, ví dụ như anh Hoàng Ngọc Hữu, chủ tịch hội Việt kiều đầu tiên ở Ba Lan, anh cũng yêu một cô rồi anh bị trục xuất về nước, khi qua biên giới Liên Xô th́ anh nhảy xuống xe và anh ḅ lết được đến một gia đ́nh nông dân ở ngoài đồng. Anh được người ta cấp cứu và đưa đến bệnh viện, nhưng sau khi tỉnh lại th́ anh nói là phải chuyển anh đi nơi khác, nếu không th́ sứ quán sẽ tới bắt. Th́ đúng như vậy, ngày hôm sau ṭa đại sứ đă nhờ phía Ba Lan can thiệp và công an Ba Lan đến bệnh viện để bắt anh Hữu. Nhưng trong bệnh viện người ta rất thương anh nên người ta đă chuyển anh đi nới khác rồi.
[IMG]http://www.rfa.org/vietnamese/programs/LiteratureAndArts/love-stories-in-communist-ml-02192012193348.html/ml3-250.jpg[/IMG]
[I][SIZE=2][COLOR="#008080"]Ông Phạm Ngọc Cảnh và bà Ri Yong-hui tại Hà Nội ngày nay. Courtesy bee.net.vn[/COLOR][/SIZE][/I]
Một số người bạn khác cùng học với tôi cùng thời khi về Việt Nam cũng bị kỷ luật, mà mọi người biết là trong hoàn cảnh chiến tranh lúc đó đất nước Việt Nam c̣n rất lạc hậu trong cái nhận thức chứ không phải như bây giờ, cho nên họ chịu đựng những cuộc đời rất là đau khổ, nhiều người phải về quê đi cày, rồi bị trả về quê có người đă chết, v.v. những cuộc đời rất là bi thảm!
Trong bối cảnh chung đó, vào năm 1976 cô Lê Vũ Anh, con của cố TBT Lê Duẩn, lúc ấy ai cũng biết quyền lực của ông TBT Lê Duẩn rất là lớn, không những đứng đầu đảng, nhưng mà sau năm 1975 th́ nói chung quyền lực trong phe nhóm của ông Lê Duẩn rất mạnh, kể cả về mặt nhà nước cũng như mặt đảng, th́ cô Lê Vũ Anh cũng như chúng tôi thôi, cô cũng là con người, cũng là sinh viên, th́ cô yêu một phó giáo sư người Nga, ra ṭa đại sứ, rồi đoàn thanh niên, rồi thậm chí cả bên gia đ́nh cô đều ngăn cản mối t́nh đó, nhưng cô bất chấp, cô vẫn lấy người Nga đó. Tất nhiên, khi mà cô đă đặt bố mẹ trong sự đă rồi th́ gia đ́nh phải chấp nhận, và bố mẹ nào chả thương con, cho nên ông Lê Duẩn tuy là có cay đắng nhưng ông đành chấp nhận chuyện đó.
Sau vụ đó th́ thanh niên chúng tôi, tức là tất cả sinh viên ở Nga, ở các nước xă hội chủ nghĩa cũ, viết thư lên ṭa đại sứ để khiếu nại, thậm chí có những nhóm sinh viên người ta viết bằng máu, kư tên bằng máu, phản đối là tại sao con TBT th́ lại được yêu mà chúng tôi th́ không, đại ư như vậy. Lúc đó có một phong trào, có một chiến dịch lớn như thế."
[B][COLOR="#800080"]Thần t́nh yêu?[/COLOR][/B]
[B]Mặc Lâm[/B]: Thưa, xin được ngắt lời anh ở đây. Trước những chống đối và những đ̣i hỏi như vậy th́ TBT Lê Duẩn đă xử sự như thế nào, thưa anh?
[B]Lê Diễn Đức[/B]: "Th́ ông Lê Duẩn đă chỉ thị cho nhà nước VN là bỏ đi cái lệnh cấm đoán người Việt Nam lấy người nước ngoài. Thế th́ chúng tôi nói đùa với nhau (cười) là sau vụ đó th́ có lẽ nên đúc tượng đồng cô Lê Vũ Anh để làm thần t́nh yêu cho những du học sinh ở nước ngoài đó anh ạ."
[B]Mặc Lâm[/B]: Chúng tôi rất thích thú với câu chuyện riêng của anh. Anh có thể quay lại với cô Bojana và kể cho thính giả nghe một ít chi tiết về cuộc t́nh này hay không? Và tại sao anh lại bị bắt về Việt Nam trong cuộc t́nh này?
[B]Lê Diễn Đức[/B]: "Thật ra nó có rất nhiều t́nh tiết, nó cũng rất là ly kỳ, rồi cũng do ư chí của tôi đi t́m tự do, đồng thời cũng gặp những may mắn nữa. Khi chúng tôi yêu nhau, chúng tôi phải t́m cách che mắt, giấu các bạn thanh niên Việt Nam cùng học và ở cùng một kư túc xá. Anh biết không, chúng tôi rủ nhau đi chơi, đi xem một cuốn phim nào đấy th́ chúng tôi phải xem ở một cái rạp rất xa ở ngoài thành phố để không có bị bắt gặp. Thế th́ cô ta đi một đường đến rạp đó, c̣n tôi từ kư túc xá tôi đi một ḿnh. Chúng tôi chia ra mỗi người đi một hướng, rất hạn chế đi với nhau ở gần khu vực kư túc xá v́ rất dễ bị phát hiện.
Rồi cũng có lúc tôi muốn đi chơi với cô ấy th́ tôi phải xuống pḥng người Ba Lan, tôi mặc quần áo nhẹ ở trong nhà nhưng thật ra tôi đă giấu một bộ quần áo ở nơi một người bạn Ba Lan ở lầu trên rồi. Trước khi đi tôi làm những động tác giả, tôi gơ cửa pḥng này pḥng kia. Chúng tôi hồi đó ở trong kư túc xá có trưởng đoàn, phó đoàn thanh niên, nói chung là tổ chức của người Việt Nam ḿnh theo dơi để ư nhau rất là nhiều. Tôi làm bằng cách đó để đánh động là tôi đang mặc quần đùi, đang đi lại đây, và tôi đang đi xuống pḥng dưới của người bạn Ba Lan cùng trường để mà trao đổi học hành, đại ư là làm những động tác giả như thế. Sau đó th́ tôi mặc quần áo, mở cửa sổ và tôi nhảy ra bên ngoài đi chơi. Sau đó khi quay về tôi lại bỏ quần áo ở pḥng người bạn Ba Lan và mặc đồ lót từ pḥng đó tôi đi lên pḥng ḿnh. Nói chung là có nhiều động tác mà chúng tôi hồi đó phải làm rất là khổ.
Phải nói là luôn luôn phải làm động tác giả nhưng rồi cũng khó mà tránh được và cái chuyện bị lộ th́ cũng rất là vô duyên. Chúng tôi là sinh viên, khi đi thư viện về hoặc là đi học về th́ buổi trưa chúng tôi thường ăn trong nhà ăn tập thể của sinh viên, th́ hôm đó tôi đang đứng xếp hàng đông lắm, đủ các nước và có cả Việt Nam nữa, th́ cô Bojina tức người yêu của tôi cũng vừa đi thi về, thấy tôi đứng xếp hàng cổ chạy lại cổ ôm chầm và hôn tôi một cái. Cổ nói là “Em đă đậu rồi!” Tức là cổ vừa thi xong và khoe với tôi. Thế th́ cái động tác của cô bị người Việt Nam cùng đứng đó để ư thấy và sau đó về báo cáo với đoàn thành niên là tôi đă ôm hôn cô gái Ba Lan ngay giữa chỗ “public”, chỗ công cộng. Ối trời ơi! Tôi phải viết kiểm điểm này nọ các thứ. Và ngay cả người báo cáo (cười) bây giờ gặp tôi rất là xấu hổ.
Khi mà tôi bị phát hiện th́ là bị theo dơi rồi, thậm chí có những đứa nó t́nh nguyện, giống như là hồi đó chúng tôi gọi là “kapush”, đó là tiếng Ba Lan có nghĩa là cái loại chuyên đi bẫm báo cho phát xít Đức thời kỳ Ba Lan đang chiến tranh đấy. Thế th́ có những thằng t́nh nguyện làm “kapush” mà bây giờ ḿnh gọi là “chó săn” đấy, hơi nặng hơn một chút nhưng mà đại ư là như vậy. Tôi đi đâu chúng nó bám theo đấy, chúng nó bí mật bám theo và cuối cùng phát hiện ra tôi ở vài nơi đi chơi với con gái Ba Lan. Thế là về bị bắt làm kiểm điểm và được thông báo là tôi phải lên ṭa đại sứ để về nước.
Khi tôi bị trục xuất về nước th́ họ cho người kềm tôi từ thành phố nơi tôi học đề đi lên Warsaw, tức là thủ đô, để bàn giao tôi lại cho ṭa đại sứ. Xong rồi th́ ṭa đại sứ mua vé, cho người kềm tôi từ Warsaw đi Moskva , từ Moskva về Bắc Kinh, tức là kềm liên tục cho tới về nước. Lúc đó về ṭa đại sứ một cái th́ tôi t́m cách tôi trốn. Tôi trèo cửa số nhảy ra một gia đ́nh Ba Lan tôi trốn về nhà người yêu của tôi và tôi t́m cách vượt biên. Đại ư như vậy.
Tôi đi vượt biên lần cuối cùng ở Thụy Điển, th́ an ninh hồi đó ở Ba Lan là an ninh cộng sản và họ có những nghi vấn nên họ giữ tôi, họ điều tra, họ nhốt tôi cũng mấy ngày, hỏi han xong th́ họ áp tải tôi trở lại Warszawa và người ta bàn giao lại sứ quán và trục xuất tôi về nước. Khi về đến Đồng Đăng th́ tôi bị tước đoạt hết mọi thứ, nào là giấy tờ, nào quần áo này nọ các thứ. Đến ga Hàng Cỏ, v́ hồi đó chưa có máy bay nên phải đi tàu, th́ hai công an đưa tôi đến một chỗ mà tôi không biết v́ tôi không phải là dân Hà Nội. Khi dừng lại ở cổng sắt th́ tôi tự bảo “Thế là ḿnh bị đi tù rồi!” (cười). Vào đấy th́ người ta đọc lệnh bắt tôi về tội trốn ở lại nước ngoài và người ta liên tục hỏi cung tôi mười mấy tháng trời, anh ạ. Ở đó tôi bị biệt giam luôn, và tôi vẫn nhớ chị chấp pháp ngày nào cũng hỏi cung tôi hết. Bây giờ th́ biết ở đấy là chỗ giam các nhà tranh đấu dân chủ hiện giờ, tức là B15 Thanh Tŕ, Hà Nội đó, (cười lớn)."
[B]Mặc Lâm[/B]: Vâng. Thưa quư vị, quư vị vừa nghe câu chuyện rất cảm động của nhà báo Lê Diễn Đức, nối tiếp câu chuyện của anh Phạm Ngọc Cảnh cũng có một người yêu người Triều Tiên vừa mới kết hợp với nhau sau bao nhiêu năm bị ngăn cách, nhưng rất tiếc là nhà báo của chúng ta lại không được cái may mắn đó. Nhân đây cũng xin chia buồn với anh Lê Diễn Đức về mối t́nh rất là đẹp nhưng bị đổ vỡ của anh. Một lần nữa xin cảm ơn nhà báo Lê Diễn Đức về cuộc nói chuyện ngày hôm nay với chúng tôi.
[B]Lê Diễn Đức[/B]: "Xin cảm ơn anh Mặc Lâm và cảm ơn quư khán thính giả của RFA. Xin chúc quư vị mọi sự an lành và tốt đẹp."
*nguồn: [URL="http://www.rfa.org/vietnamese/in_depth/love-stories-in-communist-ml-02192012193348.html"]http://www.rfa.org/vietnamese/in_depth/love-stories-in-communist-ml-02192012193348.html[/URL]
