Ngày xưa có một chợ sách...

[CENTER][IMG]http://imgs.vietnamnet.vn/Images/2016/03/27/10/20160327104842-5.JPG[/IMG]
[/CENTER]

[FONT=Times New Roman][FONT=verdana]Ở khu sách cũ của Đường sách Nguyễn Văn Bình, quận 1 hiện giờ có một người bán sách ngoài 60 tuổi, rất rành rẽ các loại sách “Đông Tây kim cổ”. Đó là ông Hoàng Việt Long, chân bị tật từ nhỏ nên trong giới gọi là “Long Què”. Thấy tôi tìm mua các sách sử và sách giáo khoa cũ, ông Long hướng dẫn tận tình và còn mời khách cùng ngồi uống cà phê, “nhâm nhi” chuyện sách vở, học hành thế kỷ trước. Hóa ra ông Long từng là nhà giáo dạy giờ trường tư và từng là tiểu thương ở ngôi chợ ngày xửa ngày xưa đó. Khi tôi đưa ông xem tấm ảnh Chợ sách Đặng Thị Nhu - tìm thấy trên Flickr.com, ông nheo mắt nhìn, sững người và rồi reo lên: “Ô hay, đây là sạp cô Nở, vợ ông Sang, bây giờ đã đi Úc!”.

Ông gọi ngay vợ, cũng là người bán sách, cùng đến xem hình: “Em nhận ra không, phía xa xa, gần ra nhà hàng Vân Cảnh là sạp số 2 của mình đó!”. Rồi ông Long hào hứng kể với tôi Chợ sách Đặng Thị Nhu có hơn 105 sạp. Mỗi sạp khoảng hai mét vuông, được đóng ngay ngắn, đâu ra đó, có mái tôn che nắng che mưa. Các sạp được phép dựng dưới lòng đường. Cách ba bốn sạp lại có một khoảng trống rộng để các chủ nhà hai bên đường ra vào. Theo ông, Chợ sách có từ năm 1977, tồn tại đến năm 1983. Đây là chợ do UBND quận 1 mở, có ban quản lý hẳn hoi. “Sự tích” ra đời Chợ sách kể cũng lạ!

Ông Long cho biết trước 30.4.1975, từng có một “chợ trời” bán sách báo cũ và đồ souvenir tại góc đường Lê Lợi - Công Lý (nay là Nam Kỳ Khởi Nghĩa). Chợ trời này mọc trên vỉa hè, chạy dọc bờ tường của Bộ Công Chánh và Bưu điện quận 1. Nó nằm đối diện dãy nhà sách trên đường Lê Lợi, trong đó nhà sách Khai Trí (62 Lê Lợi, sau 4.1975 là nhà sách quốc doanh Fahasa), nhà sách lớn nhất và là cột mốc không thể thiếu trong ký ức của nhiều thế hệ Sài Gòn.
Nếu như dãy nhà sách bên kia đường bán sách báo mới thì bên này đường [/FONT][FONT=Times New Roman][FONT=verdana]- chợ sách vỉa hè lại chuyên bán sách báo cũ. Sách xưa và kể cả sách mới nhưng bán xôn (sách giảm giá) và sách báo do lính Mỹ thải ra trong thời kỳ chiến tranh, đều tụ hội về đây. Đúng rồi, tôi góp chuyện với ông Long, hồi nhỏ, tôi có đi chợ trời sách báo Lê Lợi. Đến bây giờ, tôi vẫn nhớ hình ảnh hàng núi sách đổ trên vỉa hè và những chiếc sạp tạm bợ.

Ngay sau ngày 30.4, chợ trời sách báo còn lấn sân qua phía nhà sách Khai Trí. Vào thời điểm “giao thời”, cả hai bên đường Lê Lợi trở thành nơi đổ sách khổng lồ. Cả một nền văn hóa đồ sộ của miền Nam bỗng chốc bước ra vỉa hè! Sách ùn ùn đến từ trong kho, trong nhà in và ngay cả sách báo “đi hôi” từ Thư viện Hội Việt Mỹ (55 Mạc Đĩnh Chi). Sách lượm lặt từ nhà người Mỹ và các gia đình đã “di tản”. Bản thân tôi, lúc ấy 13 tuổi, hí hửng lần đầu mua được mấy quyển báo Thiếu Nhi đóng bộ và một lô tiểu thuyết Duyên Anh, với “giá vừa bán vừa cho”.

Cái chợ sách đồ sộ và “lộn xộn” về cả hình thức và nội dung, được chính quyền mới tạm “nhắm mắt cho qua” nhưng chỉ trong một thời gian ngắn. Khi trật tự giao thông bắt đầu được vãn hồi và nhất là khi chiến dịch lên án, thu gom “sách báo - tài liệu phản động và đồi trụy” được phát động, thì cũng là lúc chợ sách báo trên đường Lê Lợi bị giải tỏa. Nhưng thật may và bất ngờ, ông Long cũng không hiểu vì sao và không biết do ai, năm 1977 đã có quyết định lập ra Chợ sách ở đường Đặng Thị Nhu. Đây là một dãy phố xưa, trước 4.1975 có tên Bùi Quang Chiêu.
Đường chỉ khoảng 200m, gần Chợ Bến Thành. Dân cư trung lưu, lịch sự, nhiều nhà dân đã “di tản”, người mới về không thấy dị ứng gì với việc mở chợ. Chính quyền đưa Chợ sách về đây vừa thuận tiện mua bán, vừa quản lý dễ dàng. Hơn nữa, ông Long nói, nhờ Chợ Đặng Thị Nhu mà nhiều gia đình chạy hàng sách còn giữ được “nồi cơm”.
[/FONT][CENTER][FONT=verdana]
[/FONT][IMG]https://c1.staticflickr.com/9/8738/16487045314_cb8ff70389_b.jpg[/IMG] [IMG]https://c2.staticflickr.com/8/7638/16487045304_721a684019_c.jpg[/IMG]
[FONT=Times New Roman][FONT=Times New Roman]Chợ sách cũ ở đường Đặng Thị Nhu[/FONT][/FONT]
[/CENTER]

[FONT=Times New Roman][FONT=verdana]Chính vào thời điểm 1977, ông Long lúc ấy đang “mất dạy”vì trường tư đã chuyển thành trường nhà nước được người thân rủ về cùng bán hàng ở Chợ sách. Có lẽ người rành nhất lịch sử Chợ sách là ông Hai Văn Nghệ (tên thật là Hai Sanh, trước 1975 làm cho nhà xuất bản Văn Nghệ). Theo ông Long, ông Hai vốn là Trưởng ban đại diện các bạn hàng tại đây. Ông là người nhiều hiểu biết, đồng thời nắm rõ tình cảnh của từng bạn hàng. Ông thường đến các sạp hàng nhẹ nhàng nhắc nhở bà con chấp hành quy định không bán “sách cấm”.
Nói đến “sách cấm” , ông Long chỉ còn nhớ “truyện chưởng” và sách bói tướng, tử vi là hai loại sách được nhắc nhở nhiều nhất. Rất tiếc, ông Hai Văn Nghệ mất lâu rồi. Ông Long cười: “Chu choa, bây giờ ông Hai còn sống chắc cũng cười xòa khi thấy người ta đã cho in lại cả hai loại sách đó”.

[B]Nơi gặp gỡ của những “người đói”[/B]

Ông Long và tôi hào hứng nhớ lại cái không gian văn hóa đa dạng của Chợ sách Đặng Thị Nhu ngày ấy. Theo ông, người bán sách ở đây không phải chỉ có những người “lái sách”, kiếm sống đơn thuần. Ở chợ, có khá nhiều chủ sạp là những người “chơi sách”, nhà giáo, sinh viên, công chức cũ - những người không những là “mọt sách” mà còn là “tín đồ” say mê chuyện sách vở.
Ông Long nhớ gần sạp của ông, có sạp của ông Phạm Công Trang, em trai giáo sư triết Phạm Công Thiện. Ông Trang là kiểu người bán sách “tài tử”, đem sách ra chợ ngồi giải khuây, mong gặp người cùng sở thích để “đàm đạo”. Có nhiều chủ sạp rất “văn nghệ”- khách hàng ghé đến thấy hạp là thành bạn bè, trò chuyện không nghỉ. Lại có những chủ sạp rất “bác học” - thông thạo không chỉ nội dung mà còn biết rõ nguồn gốc và có thêm nhận xét sách vở rất đáng nể.
[/FONT][FONT=Times New Roman][FONT=verdana]Trong khi đó, người mua sách cũng là người tứ xứ, ham học hỏi. Đặc biệt, nhiều người từ Hà Nội vào, lùng mua không những các sách báo nổi tiếng của Sài Gòn mà còn tìm các sách văn thơ tiền chiến (trước 1945), kể cả các bài nhạc đã “rơi vào vùng cấm” sau năm 1954 ở miền Bắc. Còn người Sài Gòn, nhất là tuổi trung niên, đến đây không chỉ tìm kiếm kiến thức mà có lẽ còn muốn tìm lại những ký ức của một đời sống xưa đã giã biệt. Ông Long nhớ, sách bán chạy suốt mấy năm liền là truyện cổ tích các nước, sách nghiên cứu Indochine (Đông Dương), sách dạy tiếng Anh, tiếng Pháp, sách thuốc và nhất là các loại từ điển bách khoa Anh, Pháp và các sách tranh khổ lớn của Tây Âu.

Không biết ông Long có nhớ “khách hàng học trò” của chợ sách không? Với tôi, ngôi chợ chữ nghĩa này là một phần kỷ niệm không thể thiếu của thời đi học. Thuở lớp 8, 9 và các lớp sau đó, tôi và bạn bè rủ nhau đạp xe ra đấy, không chỉ để tìm sách học. Chúng tôi còn “đọc chui” truyện tranh Spirou, Lucky Luke, Thiếu Nhi đóng bộ, Tuổi Hoa, Thời Nay... những “món ăn” cũ - kiến thức và giải trí, một vài năm trước đã biết qua, nay vẫn thòm thèm. Nhà báo Phạm Công Luận - tác giả bộ sách đồ sộ [I]Sài Gòn - chuyện đời của phố[/I] hiện giờ, kể với tôi kỷ niệm đầu tiên của anh ở đây là tìm được một quyển sách dạy gấp giấy Origami “chính cống” của Nhật. Sách hay quá nhưng anh không đủ tiền để mua, cứ quay đi quay lại “xem ké”. Quả thật, lúc đó nhà nào nhà nấy ở Sài Gòn đều eo hẹp tiền bạc. Nhiều lúc sách vở phải ra đi để nhường chỗ cho gạo, cho khoai. Tôi vẫn nhớ không quên những lần hai anh em tôi đau xót gọi người ở Chợ Đặng Thị Nhu đến nhà mua sách.
[I]
Người Sài Gòn, nhất là tuổi trung niên, đến đây không chỉ tìm kiếm kiến thức mà có lẽ còn muốn tìm lại những ký ức của một đời sống xưa đã giã biệt.
[/I]
Khi vào đại học, năm 1980, tôi lại cần đến Chợ sách Đặng Thị Nhu nhiều hơn. Sinh viên chúng tôi có thể tìm được tại Chợ Đặng Thị Nhu nhiều loại sách báo hiếm hoi, không thấy hoặc không mượn được ở thư viện trường hay thư viện thành phố. Vả lại, ở chợ sách này, chúng tôi còn kiếm được những “từ điển sống” - điều hoàn toàn không có ở các thư viện. Đó là những chủ sạp và ngay cả người mua biết vanh vách nhiều chuyện sách vở đời xưa, đời nay. Thêm nữa, chợ sách này, thật mắc cỡ, còn là nơi tôi… kiếm tiền! Ngày đó, không ít lần, tôi xin giấy giới thiệu của nhà trường để đến mua sách ở các cửa hàng sách quốc doanh.
Lúc ấy, có khá nhiều truyện dịch, sách từ điển, sách học ngoại ngữ, sách thuốc - vốn là sách tịch thu từ các nhà sách, nhà xuất bản bị cải tạo. Các sách này chỉ bán cho công nhân viên và sinh viên với giá rẻ nhưng người mua phải có giấy giới thiệu. Mỗi người chỉ được mua một quyển, chẳng khác gì mua thịt hay mua gạo bằng “tem phiếu”. Những quyển sách “giá phân phối” đó được đem ra bán lại ở Chợ Đặng Thị Nhu cũng giúp cho sinh viên một khoản “tiền còm” mua khoai mì, mua xôi ăn sáng và cũng dùng để mua sách vở!

Thế rồi, Chợ sách Đặng Thị Nhu bị đóng cửa năm 1983. Ông Long kể trước đó - năm 1981, đã có một đợt “kiểm kê sách” làm mọi người bấn loạn song sau đấy sách vẫn được trả lại để bán nếu không nằm trong danh sách cấm. Nhưng hai năm sau, chính quyền bỗng cho kiểm kê lần nữa và sau lần này thì toàn bộ sách của các sạp bị buộc bán ký gởi trong cửa hàng nhà nước. Đó là cửa hàng chuyên bán sách cũ của Quốc doanh phát hành sách (tiền thân của Công ty Fahasa bây giờ), đặt tại số 117 Lê Lợi.

Các chủ sách nhận được tiền lời khoảng 10% nếu sách bán được. Song “tài sản” lớn nhất của cả chủ sạp và người mua là ngôi chợ sách thì không còn nữa. Kể ra, vào thời điểm các loại cửa hàng thương mại, dịch vụ của tư nhân đều bị “cải tạo” dưới nhiều hình thức khắc nghiệt thì Chợ sách Đặng Thị Nhu đã được “cải tạo” một cách êm ái hơn nhiều.
[/FONT][FONT=Times New Roman][FONT=verdana]Tuy Chợ sách không còn, nhiều người đổi nghề nhưng nhu cầu mua bán sách cũ và chơi sách vẫn không bao giờ mất trên đất Sài Gòn. Có lẽ vì vậy, theo ông Long, năm 1988, Chợ sách đã “tái xuất giang hồ” trên vỉa hè dọc bờ tường Tiểu học Trần Hưng Đạo, góc Trần Đình Xu (Phát Diệm cũ). Chính Công ty Phát hành sách quận Một đã có sáng kiến mở tại đây khoảng 8 sạp bán sách cũ, bên cạnh các sạp văn phòng phẩm. Quầy sạp của chợ sách nhỏ này khá xinh xắn, là “dư âm” nối dài của Chợ sách Đặng Thị Nhu. Ông Long và nhiều bạn hàng đã đến bán sách tại đây cho đến năm 2006. Sau đó, các sạp này lại bị “dẹp tiệm”, trả lại vỉa hè cho công cộng.

Một số bạn hàng dạt sang bên kia đường, thuê nhà tiếp tục mua bán sách cũ. Trong khi đó, nhiều bạn hàng của Chợ Đặng Thị Nhu trước đây đã tản ra đường Nguyễn Thị Minh Khai (quận 3) gần bùng binh Cộng Hòa, đường Trần Nhân Tôn (quận 10), đường Nguyễn Chí Thanh (quận 5) là những khu vực có nhà cửa giá rẻ, để tiếp tục hành nghề. Dần dần, thành phố có thêm các khu bán sách cũ ở đường Trần Huy Liệu (Phú Nhuận), Nguyễn Thái Sơn (Gò Vấp). Riêng ông Long bắt đầu “giải nghệ” từ năm ấy, chuyển qua nghề thiết kế vi tính, với mong ước cuộc sống ổn định hơn. Nhưng rồi, cái duyên sách vở lại gọi những người “hàng sách” như ông. Năm 2016, khi Đường sách Nguyễn Văn Bình được thành lập, ông Long có cơ hội trở lại với nghề này.
Tôi hỏi ông Long, liệu thành phố nên tái lập một chợ sách cũ ở một con đường hay một khuôn viên nào đấy, kể cả dọc công viên bến Bạch Đằng như chợ sách cũ bên bờ sông Seine? Ông trầm ngâm rồi cười: “Tôi không biết nữa, bởi hiện giờ ở khu bán sách cũ này, chúng tôi vẫn hồi hộp chưa rõ có được duy trì lâu dài không!”
Chao ôi, chẳng lẽ những chợ sách, đường sách độc đáo của Sài Gòn, một lần nữa lại có thể bị mai một hay sao?
[/FONT]
[/FONT] [/FONT][/FONT][/FONT][/FONT][RIGHT][COLOR=#696969][B]Phúc Tiến
[/B][I](Nam Kỳ Lục Tỉnh)[/I][/COLOR]
[/RIGHT]


[FONT=Times New Roman]
[/FONT]

[RIGHT][B][COLOR=#000080][B]Lục tìm sách cũ ở Sài Gòn[/B][/COLOR][/B]
[/RIGHT]

[RIGHT][IMG]https://c1.staticflickr.com/9/8780/16921957050_d262da0c6c_b.jpg[/IMG]
[/RIGHT]

Tại miền Nam Việt Nam, sau 30 tháng 4 năm 1975, những cuốn sách quí lần lượt bị mang ra đốt, bị ném hố rác, cuốn nào may mắn thì được gói giấy dầu lại để chôn. Và chỉ trong chưa đầy 10 năm, đến năm 1985, dường như những đầu sách, những tên tác giả vốn từng quen thuộc với trí thức miền Nam trở nên vắng bóng và xa lạ với giới trẻ. Những cuốn sách quí tưởng như mất dấu và đi vào quên lãng lại xuất hiện đâu đó trong xó xỉnh Sài Gòn thời còn bị cấm cản, đến khi vấn đề kiểm duyệt văn hóa bớt gắt gao và sắt máu thì nó được nằm trên những kệ sách cũ, trong những tiệm sách cũ Sài Gòn.
Có một điều lạ là hầu hết những cuốn sách quí, văn học nước ngoài đều có thể tìm được trong các tiệm sách cũ trên đường Lê Thánh Tôn, quận 5 và đường Cách Mạng Tháng Tám, quận Tân Bình, hay Nguyễn Oanh, Gò Vấp, Sài Gòn. Có những cuốn sách hiện tại vẫn bị cấm lưu hành, nếu là người mua sách thường xuyên và quen biết với chủ hiệu sách, những cuốn sách không tìm thấy trên kệ sách cũ vẫn có thể tìm được bởi sách được cất kĩ và bán cho người cần tìm.

[CENTER][IMG]https://www.rfa.org/vietnamese/news/reportfromvn/old-book-lovers-of-saigon-03092018111525.html/sachcusaigon.mp4.00_00_36_03.Still001_960.jpg/@@images/d1639532-c5eb-4fc6-8573-4e58d8576702.jpeg[/IMG]
[/CENTER]

Anh Lữ Như Hải, khách hàng mua sách cũ, chia sẻ: “[I]Trước năm 1975 thì em thích những cuốn sách dạy ngữ văn như cuốn English for today đây, gồm 6 bộ.”[/I]
Bà Nguyễn Thị Hiền, chủ tiệm sách cũ ở quận 5, Sài Gòn, chia sẻ: “[I]Nói chung bán từ hồi trải dưới đất ngoài đường. Sau này mướn nhà rồi vô đây bán.”[/I]
Cái hay của các cửa hàng sách cũ là các chủ cửa hàng kết nối với các nhà nghiên cứu, nhà sưu tập sách và tác giả để lưu giữ bản sách quí, nếu có người yêu một cuốn sách quí trước 1975 nào đó cất công tìm, nghĩa là sách đã tìm được bạn đọc, thì các nhà sưu tập, nhà nghiên cứu không ngần ngại chia sẻ cuốn sách của họ cho người đó với giá rất mềm, có trích một ít cho chủ hiệu sách. Dường như mối dây kết nối giữa sách và độc giả ở Sài Gòn vẫn chưa bao giờ đứt rời mặc dù có một thời sách trở thành mối nguy của trí thức.

Những đường sách cũ Sài Gòn như một dấu xưa, như một gạch nối giữa ký ức và hiện tại, giữa quá khứ bị lãng quên, thậm chí bị ruồng bỏ với hiện tại cuồng xoáy. Từ những cuốn sách được mua cân ký ở vỉa hè, giá rẻ hơn giấy lộn, người buôn sách đã tuyển chọn, lựa ra từng tác phẩm để tìm bạn đọc. Có thể nói rằng giá sách cũ ở Sài Gòn không hề rẻ, nhưng sách cũ Sài Gòn là nơi mà người ta có thể tìm được những cuốn sách quí trước 1975 sau khi đã đi mọi nơi để tìm.

Ông Hà Phước Hoàng, chủ tiệm sách cũ ở quận 5, Sài Gòn, chia sẻ: “[I]Sách mà trước 75 thì sau một quảng thời gian giờ nó mai một nhiều, nguồn sách bây giờ không còn dồi dào như những năm 2000, chính xác là năm chín mấy.”[/I]
Bà Nguyễn Thị Hiền, chủ tiệm sách cũ ở quận 5, Sài Gòn, chia sẻ: “[I]Nhiều tác giả hay lắm, mấy người trẻ hay tới tìm Nguyễn Nhật Ánh. Nhiều nhà văn hay lắm, nhiều đầu sách hay lắm nhưng mình đọc không hết được. Còn nguồn sách thì mình mua những người nhà họ không đọc nữa nên đem bán, còn cửa hàng mở được 20 năm rồi. Vốn thì ít ít, mình mua dần dần rồi mình bồi lên thành ra nhiều.”[/I]
Thời đại công nghệ mạng, độc giả có thể lướt web để tìm những tác phẩm cần, điều này dẫn tới hệ quả các tiệm sách giảm doanh thu đáng kể, và sách cũ không ngoại lệ. Nhưng với một số bạn đọc và nhà nghiên cứu, thú vui lục tìm sách cũ, nghe mùi giấy cũ và lần theo những trang sách xưa để nguộc dọc lịch sử, khám phá cái mới mẽ ngay trong cái tưởng như cũ rích vẫn là điều thú vị. Và có những đầu sách chỉ có ở tiệm sách cũ, bởi tác giả và dịch giả đã qua đời, việc hiệu đính hay tái bản nó khiến người ta không gần nó bằng những bản cũ.
Bà Nguyễn Thị Hiền, chủ tiệm sách cũ ở quận 5, Sài Gòn, chia sẻ: “[I]Nói chung là nó mất một phần nhiều, hồi xưa người ta đọc sách nhiều nhưng giờ người ta lên mạng nên mình buôn bán khó khăn hơn.”

[/I]
Ông Hà Phước Hoàng, chủ tiệm sách cũ ở quận 5, Sài Gòn, chia sẻ: “[I]Triết học Tây phương hay văn học thì người ta vấn đang tìm tòi để phát huy văn hóa của thế hệ trước. Triết học Tây phương giờ vẫn có độc giả tìm tòi và người ta đọc rất nhiều, không phải là ít.”[/I]
Anh Lữ Như Hải, khách hàng mua sách cũ, chia sẻ: “[I]Em thì thỉnh thoảng Thứ Bảy, Chủ Nhật mình đi kiếm sách, thú vui là ngày cuối tuần thư thái, nâng cao kiến thức. Như em kiếm sách giải trí như truyện tranh hoặc sách tiếng Anh, những cuốn sách này vừa giải trí vừa nâng cao kiến thức.”[/I]

Nếu như những năm cuối thập niên 1990 của thế kỉ trước, hình ảnh quen thuộc ở các tiệm sách cũ Sài Gòn vẫn là những nhà nghiên cứu, nhà sưu tập và một số rất hiếm hoi những sinh viên trẻ, thì hiện tại, hình ảnh đã hoàn toàn thay đổi. Hầu hết những người lục tìm sách cũ đều là các bạn trẻ, sinh viên. Họ tìm sách cũ, sách không được xuất bản và lưu hành trong thời đại họ đang sống để đọc và xem đó như một cánh cửa khác mở vào quá khứ trong hàng loạt cánh cửa mở ra ở thời đại công nghệ thông tin phát triển.

[CENTER][IMG]https://toplist.vn/images/800px/nha-nam-thu-quan-132217.jpg[/IMG]

[/CENTER]
Một ngày cuối tuần hay một ngày nghỉ phép, ngày rảnh rỗi và cô đơn, băng qua những đường phố xe cộ ồn ào, tìm đến đường sách cũ trên đường Nguyễn Thị Minh Khai, đường Trần Huy Liệu hay đường Trần Nhân Tôn, đường Cách Mạng Tháng Tám… tha hồ lục lọi và có thể ngồi đọc cả ngày… Điều đó như một cách để người ta giảm stress, quên đi mọi nhọc nhằng hoặc tìm cho mình một cõi riêng, cõi của những ẩn dụ màu giấy úa và những tự tình tưởng đã đi vào quên lãng. Có thể nói rằng, Sài Gòn sẽ chẳng còn gì đẹp nếu như không còn ai giữ thói quen uống cà phê vỉa hè và lục tìm sách cũ.Nếu như những năm cuối thập niên 1990 của thế kỉ trước, hình ảnh quen thuộc ở các tiệm sách cũ Sài Gòn vẫn là những nhà nghiên cứu, nhà sưu tập và một số rất hiếm hoi những sinh viên trẻ, thì hiện tại, hình ảnh đã hoàn toàn thay đổi. Hầu hết những người lục tìm sách cũ đều là các bạn trẻ, sinh viên. Họ tìm sách cũ, sách không được xuất bản và lưu hành trong thời đại họ đang sống để đọc và xem đó như một cánh cửa khác mở vào quá khứ trong hàng loạt cánh cửa mở ra ở thời đại công nghệ thông tin phát triển [RIGHT] [COLOR=#696969][B]RFA [/B][/COLOR]
[/RIGHT]