Giổ Tổ Hùng Vương 10/3 âm lịch

[B][SIZE=5][COLOR="#0000FF"]và Tưởng Niệm ngày 30/4/75 (20/3 năm Ất Mão). [/COLOR][/SIZE][/B]

Đó là hai cuộc tưởng nhớ của người Việt chúng ta trong tháng 4 năm nay (2013). Có thể nói là đặc biệt, vì hai sự kiện lịch sử này nếu xét cho cùng sẽ thấy được sự liên đới với nhau. Vì Giỗ tổ Hùng Vương vào ngày mồng 10/3 âm lịch mang ý nghĩa nguyên thủy không những để ghi nhớ công ơn của Tổ tiên đã lập quốc và kiến quốc, mà còn là dịp để nhắc nhở cho con Rồng cháu Tiên sống Đạo làm người, bằng cách “hồn nhiên nhất thể” với thiên địa vũ trụ vạn vật. Còn ngày 30/4/75 lại ngẫu nhiên rơi đúng vào 20/3 âm lịch, là ngày Quốc Hận đối với người Việt tự do, còn gọi là người ‘quốc gia’. Quốc Hận, vì Chính Nghĩa Tổ Quốc Dân Tộc đã bị cướp mất bởi tên tay sai của đệ tam quốc tế, HCM và bè lũ Việt gian cộng sản đã rước voi về giày mả tổ. Nên coi như mất cả nước Việt là Hồn Thiêng Sông Núi, là di sản quý báu và là gia tài vô giá của cha ông từ ngàn đời để lại, mà chúng ta là con cháu đã để cộng sản lần lượt cướp mất vào năm 1954 và 1975. Vì vậy, sự liên đới của hai sự kiện lịch sử này có thể tóm tắt qua câu nói để đời của tiền nhân, đó là “[B][I][COLOR="#0000FF"]Đạo mất trước, nước mất sau[/COLOR][/I][/B]”.

Do đó, sau 38 năm mất nước những ai còn đổ lỗi cho Mỹ đã bán đứng miền Nam VNCH cho Trung Cộng, hay bảo rằng do Tàu Cộng và Liên Xô đã viện trợ ồ ạt vũ khí tối tân cho cộng sản Bắc Việt, nên đã làm thất thế cho quân lực VNCH vào thời kỳ cuối của chiến tranh VN, thì phải nói là họ còn đầu óc duy lý vì vọng ngoại. Đừng vội bảo rằng nếu không duy lý thì làm sao để tư duy? Xin trả lời ngay là dĩ nhiên phải dụng lý để biện chứng sự vật, nhưng theo luật tự nhiên thì “[I]cùng thần tri hóa, cùng lý chi mụ[/I] ”. Cho nên nếu chỉ có lý sự thì cuối cùng sẽ dẫn đến bế tắc, trái lại nếu đi cùng với tinh thần, nghĩa là với tình trong tâm thì sẽ biết biến hóa như trời đất. Do đó, mà Khổng Tử đã đề cao văn hóa của Việt tộc ở phương Nam: “[I]Khoan nhu dĩ giáo, bất báo vô đạo. Nam phương chi[B] cường [/B]dã, quân tử cư chi[/I] ” (TD.10)”. Đó mới thật là tính cách [B]hùng[/B] “[B]cường[/B]” của người quân tử ở phương Nam vì đã “[I]Đem đại [B]Nghĩa[/B] để thắng hung tàn[/I] / [I]Lấy chí [B]Nhân[/B] để thay cường bạo[/I] ” (Nguyễn Trãi, BNĐC). Hay nói như Nguyễn Du: “[I]Chữ [B]Tâm[/B] kia mới bằng ba chữ Tài[/I] ” (Truyện Kiều). Vì vậy, những ai còn vọng ngoại có lẽ đã quên lời dạy dỗ của tiền nhân: “[I][B]Tiên trách kỷ[/B], hậu trách nhân[/I]”, hay còn nói như kiểu nhà thờ đó là: “[I][B]lỗi tại tôi[/B], lỗi tại tôi mọi đàng[/I]”.

Trong trường hợp biến cố 30/4, có thể nói cụ thể và ngắn gọn là: lỗi tại tôi đã nghe những gì cộng sản nói mà không nhìn kỹ những gì cộng sản làm, do đó người dân miền Nam đã phải trả giá bằng máu và nước mắt cho đến nay, nên xin đừng cho là điều bất khả kháng để tự bào chữa ! Bằng chứng hiển nhiên cho thấy sự ngây thơ của quân, dân, cán, chính thuộc VNCH sau ngày 30/4 đã còn nghe theo CSBV, nên mới chấp nhận đi trình diện để được đi học tập cải tạo. Rốt cuộc khi lâm cảnh ngục tù nơi rừng thiêng nước độc với hình thức trả thù tàn ác dã man chưa từng thấy của bọn “ma mộc bất nhơn”, mới biết mình bị lừa gạt bởi danh nghĩa rất nhân đạo gọi là trại học tập cải tạo. Vì vậy, xét cho cùng thì đó cũng là “lỗi tại tôi”; nên cho dù Mỹ đã bán đứng miền Nam VNCH là sự thật, như bài viết được phổ biến gần đây trên mạng, nhân dịp kỷ niệm 40 năm Hiệp Định Paris, có tựa là “[I][URL="http://www.rfa.org/vietnamese/in_depth/readersopinions-nqk-12172012160001.html"][B]Sự thật phũ phàng về Hiệp Định Paris 1973[/B][/URL][/I]”, hay như mới đây thêm một bài phân tích trên mạng để trả lời cho vấn đề được đặt ra là: “[I][B][URL="http://www.voatiengviet.com/content/vietnam-co-thang-my/1633524.html"]1975: Việt Nam có thắng Mỹ?[/URL][/B][/I]” thì cũng phải biết nhìn nhận rằng là “[B]lỗi tại tôi[/B]”. Lỗi tại tôi không đủ tự tin vào cái Nhân tính nơi mình để tự lực, tự cường, tự chủ, nghĩa là không hề có Nhân chủ. Nói cách khác tại vì người dân miền Nam không đủ tin tưởng vào Tinh thần Bất khuất của Hồn thiêng sông núi, của Tổ quốc Dân tộc, mặc dù cái miệng thì hát oang oang: “[I]Này công dân ơi ! Đứng lên đáp lời sông núi, đồng lòng cùng đi hy sinh tiếc gì thân sống,…[/I]” ; [B]nhưng cái tâm thì không có, nên không đồng lòng chút nào[/B] mà lại chỉ ham sống ích kỷ, đâm ra sống tủi, sống nhục, nên mới đi tin vào lời hứa bảo vệ miền Nam của Mỹ, hay lời hứa tôn trọng ngưng bắn của CSBV qua Hiệp Định Paris 1973.

Vì vậy, muốn tự lực, tự cường chỉ có mỗi một cách là tự [B]biết mình[/B] một cách [B]tận, kỳ, tính[/B] thì mới biết được người, cũng như mới biết được trời đất (“[I]tận kỳ tính tắc tri thiên, tri địa, tri nhân cập vật giả[/I]”), thì mới có thể trăm trận trăm thắng (“[I]tri kỷ tri bỉ, bách chiến bách thắng[/I]”). Do đó, cần phải “[I][B]khắc kỷ[/B][/I]” nghĩa là phải “[I][B]tu thân[/B][/I]” thì mới “[B][I]phục lễ[/I][/B]” như tiền nhân đã dạy, tức là mới có thể phục quốc và kiến quốc mà chúng ta cứ hay nói thuộc lòng là “[I]tu thân, tề gia, trị quốc, bình thiên hạ[/I]”, nhưng chẳng bao giờ chịu tu thân !

Vì vậy, trong khuôn khổ bài này người viết sẽ không đề cập đến yếu tố lịch sử của Hùng Vương cũng như yếu tố chính trị và quân sự đã dẫn đến biến cố ngày 30/4/75, mà chỉ mạo muội nhắc lại ý nghĩa triết lý của sự kiện dưới cái nhìn của Minh Triết hay còn gọi là Đạo viết hoa. Vì thiết tưởng đây là một dịp mà ý nghĩa chính, tức cũng là ‘chính nghĩa’ hay còn gọi là ‘sự thật’ cần được nói lên, để cho mỗi người chúng ta mới nhận thức đúng rồi mới có thể ý thức cao độ được, hầu mới biết sống Đạo làm người bằng hành động với Lễ. Vì [B]Lễ[/B] không là nghi thức với màu sắc, hình tướng bên ngoài như nhan khói, lễ vật hay cờ quạt, đèn trống, v.v… mà chính [B]là những gì phát xuất tự trong tâm[/B]. Cho nên với ý nghĩa nguyên thủy đó mới có lễ và “ [I]lễ quan trọng hơn hết trong nền văn hóa Việt Nho chính là lễ Tế giao: “Thiên địa giao nhi vạn vật thông dã” (Quẻ Thái), thiên địa có giao thì vạn vật mới hạnh thông. Người có nhận thức được sự giao đó mới là con người cao cả. Cho nên lễ giao được thiết lập ra là cốt để làm sáng tỏ Đạo Trời “Giao sở dĩ minh thiên đạo dã” (Lễ Ký XX, b.6). Đạo Trời là thế nào? Thưa Đạo Trời cũng chính là Đạo Đất, cũng chính là Đạo Người. Vì Người là gì nếu không phải là giao điểm của Trời cùng Đất, nên nói Nhân Đạo hay Thiên Đạo hay Địa Đạo cũng là một, nhưng nói Nhân Đạo thì tránh xa được nguy hiểm vong thân. Chính trong ý đó mà Tuân Tử nói: “Đạo giã, phi thiên chi đạo, phi địa chi đạo, nhân chi sở dĩ đạo dã”. “Đạo là gì? Thưa không phải Thiên đạo mà cũng chẳng phải Địa đạo, mà chính là Nhân Đạo”. Tế giao chính là giúp con người chu toàn Đạo Trời Đạo Đất, mà Đạo ấy cũng chính là Đạo Người, nó nằm trong chữ giao, chứ không trong Trời hay Đất, mà ở chỗ Trời Đất giao nhau nên có câu “Thiên địa giao hỗ vi nhân[/I] ”. (1)

Vì Tâm con người có giao dịch được với trời đất, vũ trụ càn khôn để thông hiệp thành Nhất thể, thì mới cảm nhận được niềm hoan lạc hạnh phúc vô biên, nên Việt Nho nói là “[I]giao lạc hồ thiên, giao thực hồ địa[/I]”. Vì vậy, việc cúng tế là để sống chiều kích tâm linh với trời theo chiều dọc, và ăn uống vui chơi với tha nhân theo chiều ngang là để thông giao với đất qua triết lý “[B]sống như chơi[/B]” để vui vẻ hồn nhiên như con nít: “[I][B]hóa nhi đa hí lộng[/B][/I]”, nên đã khắc sâu vào lòng dân tộc qua ca dao như:
[I]Chơi cho bể hẹp bằng ao
Chơi cho trái núi lọt vào trôn kim
Chơi cho bong bóng thì chìm
Hòn đá thì nổi, gỗ lim lập lờ [/I]

Đó là tiến trình của mỗi con người để “Thành Nhân” chỉ một khi “[I]nhân tâm thiên lý hồn nhiên nhất thể[/I]”. Nghĩa là làm sao cho tâm hồn mình trống rỗng tức là KHÔNG hề bận tâm vương vấn đến bất cứ sự vật gì như Khổng Tử viết: “[I]Tử tuyệt tứ: vô ý, vô tất, vô cố, vô ngã[/I]” (LN.IX,4) , thì mới CÓ được cái “[I]Nguyên Nhân[/I]” còn gọi là “[I]Nguyên Linh[/I]” hay “[I]Nhân Linh[/I]”. Do đó, Việt Nho nói là “[I]nhân linh ư vạn vật [/I]” hay “[I]vạn vật giai bị ư kỷ[/I] ” có nghĩa là tâm của con Người chứa đựng cả vạn vật hay vạn vật được chứa cả nơi tâm của mình, nên còn nói là “[I]thiên lý tại nhân tâm[/I]”. Vì vậy muốn Thành Nhân thì phải sống thông hiệp để Nhất thể với thiên địa vũ trụ vạn vật, nên muốn Nhất thể để làm Một với càn khôn trời đất thì phải hồn nhiên như con nít. Chính vì vậy mà Kinh Thánh cũng đã có ghi lời Chúa Giêsu đã nói với ý nghĩa tương tự: “[I]Ai không đón nhận Nước Thiên Chúa với tâm hồn một trẻ em, thì sẽ chẳng được vào[/I]”. (Mc 10,15)

Do đó, người viết nghĩ cần nhắc lại nền tảng của Đạo theo quan niệm Viễn Đông đó là: “[I][B]Nhất âm nhất dương chi vị Đạo[/B][/I]” (Hệ Từ Thượng), có nghĩa là sự tương quan mâu thuẫn, biến hóa của hai luồng khí một âm một dương còn gọi là nguyên khí của mọi sự vật trong vũ trụ để sinh sinh hóa hóa, gọi là Đạo, hay Dịch. Do đó Kinh Dịch nói “[I]Thị cố Dịch hữu Thái cực, thị sinh Lưỡng nghi, Lưỡng nghi sinh Tứ tượng, Tứ tượng sinh Bát quái, Bát quái định cát hung, cát hung sinh đại nghiệp[/I]” (HTT). Lý do Vô cực Nguyên thủy chỉ nhất động mà sinh ra Thái cực, Thái cực bao hàm lưỡng nghi âm dương rồi biến thành tam tài, tứ tượng, ngũ hành, v.v... “[I][B]Nhất bổn tán vạn thù, vạn thù quy nhất bổn[/B][/I]”: một gốc sinh ra muôn vạn cái khác biệt cho nên gọi là chúng sinh, rồi để chúng sinh quy về một gốc. Hay như sách Trung Dung nói rằng: “[I]Đạo giả dã, bất khả tu du ly dã. Khả ly phi Đạo dã[/I] ”, tức “Đạo là Đạo, Đạo không thể xa lìa giây phút. Mà nếu xa rời được thì không phải là Đạo”. Như vậy có thể nói Đạo là không gì cả ([I]vô thanh vô xú[/I]), nhưng lại là tất cả. Ví dụ như không khí oxy không hương, không sắc, không hình, không tướng, ta không thấy được, không ngửi được nhưng nó lại là một yếu tố không thể thiếu để cho ta có sự sống. Cho nên ở một trình độ hiểu biết với ý thức cao độ còn được gọi là Thần Khí, như Kinh Thánh có câu: “[I][B]Thần Khí mới làm cho sống[/B][/I]” (Jn 6,63).


Vi vậy, ta không thể xa lìa nó vì nếu ta không hít thở được thì coi như ta tắt thở thì gọi là chết hay nói là lúc “sinh thì” tức là không còn hít thở khí, như Trang Tử nói: “[I]Nhân chi sinh dã khí chi dụ dã, tụ đắc vi sinh, tán đắc vi tử… Cố viết: thông thiên hạ nhất khí nhĩ [/I]” có nghĩa là “người ta sinh ra là do Khí tụ. Khí tụ thì sống khí tán thì chết. Cho nên nói rằng: “khắp cả gầm trời đều là khí mà thôi”. Như Kinh Dịch có câu: “[I]Tinh Khí vi vật[/I]” nghĩa là Tinh Khí làm nên muôn vật, nên còn gọi là Nguyên Khí. Nói cách khác đó là những tinh hoa nguyên linh của Nguyên Lão, là thủy tổ của ngũ hành (kim, mộc, thủy, hỏa, thổ). Chính khí phát xuất từ đó rồi sau biến hóa sinh thành giống người cùng muôn loài động vật thực vật, muôn loài vạn vật trong vũ trụ đều do khí ngũ hành sinh ra, cho nên gọi là Ngũ Lão. Do đó, con người được định nghĩa là “[I][B]nhân giả kỳ thiên địa chi đức, âm dương chi giao, quỷ thần chi hội, ngũ hành chi tú khí [/B][/I]” (Lễ Vận VII, I) có nghĩa người là cái đức (cái linh lực) của thiên địa, là giao điểm của âm dương, nơi quỷ thần tụ hội, là cái khí tinh tế của ngũ hành. Do đó, mới nói người Việt mình là dân “[I]giao chỉ[/I]”, hay nói muốn làm người thì phải “[I]đầu đội trời, chân đạp đất[/I]”. Nói cách khác mọi người đều sinh ra từ khí ngũ hành, song vì chìm đắm trong cõi phàm trần, ô nhiễm đủ thứ nên Tinh (Khí) Thần hao phí quá nhiều, khiến cho ngũ khí chẳng thể nào quy trở về được nguồn cội, vì đã đem khí “nguồn gốc” ném vào “ngũ thể” là ngũ tạng với tâm, can, tỳ, phế, thận khiến cho tan loãng, nên tiên thể thuần chân biến thành thân xác què cụt, linh khí thất tán, vô phương trở về chỗ đứng ban đầu; vì vậy mới nói là con người bị sa đọa cho đến ngày nay.


Đó là ý nghĩa triết lý của Hùng Vương, mà mỗi lần Giỗ Tổ hay giỗ ông bà không phải là hướng ngoại để tưởng nhớ, để cầu xin cho mình được may mắn, bình an và hạnh phúc; mà là để “[B][I][COLOR="#0000FF"]khắc kỷ, phục lễ, vi nhân[/COLOR][/I][/B]” (LN.XII,I) tức là dịp để “[B]Tu thân[/B]” hầu sống Đạo làm Người tức Thành Nhân vậy. Tương tự, với ý nghĩa đó ngày 30/4 cũng là một hình thức lễ giỗ để tưởng niệm anh hùng chiến sĩ vì nước quên thân, cũng như là dịp để dạy cho con cháu phải biết “[I]uống nước nhớ nguồn[/I]”, và nguồn đó là Chính Nghĩa, là Sự Thật, là Sự Sống, là Nguồn Cội,… mà mỗi người chúng ta có bổn phận phải Quy về, nhất là vào thời buổi mạt kiếp này. Ngoài ra ý nghĩa mồng 10/3 (hay 20/3 cho biến cố 30/4) với ngày chẵn tháng lẻ hay ngày đất tháng trời, cũng đã được diễn giải qua nhiều bài viết của nhiều tác giả và đã được lưu lại trên mạng An Việt Toàn Cầu để mọi người có thể tham khảo, nên tôi không đề cập tới trong khuôn khổ bài này.



[SIZE=1]Viết xong, ngày 17 tháng 4 năm 2013
(tức mồng 8 tháng 3 năm Quý Tỵ)
Nguyễn Sơn Hà.


*Tài liệu tham khảo :
(1) Trích tác phẩm Nhân Chủ của triết gia Kim-Định.
- Kinh Thánh
- Kinh Dịch
- Tứ Thư[/SIZE]