Vài nét về Chính phủ Quân chủ
Chính phủ Quân chủ gồm quân vương và các quan viên cao cấp ( kẻ sĩ đạt tầm trị quốc) đứng đầu là các chính trị gia. Họ tập hợp thành 1 khối thống nhất, ngoài chính trị gia th́ các quan viên khác đều theo những chuyên môn riêng ( tương đương Bộ trưởng) và không phân phe phái, không cần đảng phái, đường lối. Họ họp hàng ngày ( y như thiết triều thời xưa) và công khai hoàn toàn trước dân ( mọi hành động, lời nói đều được truyền h́nh trực tiếp đến dân ). Như vậy, mọi lời nói và tương quan hành động của Chính phủ đều được tất cả người dân quan sát rơ ràng, đầy đủ; mọi vấn đề xă hội đều được thành viên Chính phủ tŕnh bày rơ ràng, đầy đủ và kịp thời ( chứ không phải 3 phút chạy lời như cái Quốc hội VN này ).
Sẽ có người thắc mắc rằng như thế sẽ lộ thông tin bí mật quốc gia hay ngoại quốc sẽ nắm quá rơ t́nh h́nh Chính phủ. Vấn đề này sẽ được giải quyết bằng [COLOR="navy"][B]thuật[/B][/COLOR], chính v́ vậy mọi thành viên Chính phủ đều phải tinh thông pháp thuật.
Phần sau sẽ tŕnh bày cụ thể về hệ thống Pháp, Thuật, Thế và thể chế kiểm soát Chính phủ từ dân.
Bài viết dài, mong các bạn thông cảm
[QUOTE]Đưa ra để cho thấy không nghiên cứu kỹ, rất dễ ngộ nhận về tư tưởng của HPT. Ông là người đă hệ thống hoá thành công, liên kết thống nhất 3 khái niệm pháp, thuật , thế. Pháp gia, thật ra chính là Nho gia. Nho học như tôi từng khẳng định, là học thuyết chính trị thực dụng ( chứ không phải duy danh hay duy thực của Tây phương), nghĩa là áp dụng phải phù hợp thực tế. Tư tưởng của ông, mặc dù đă bị hiểu sai, biến đổi nhiều bởi Lư Tư hay các học giả về sau nhưng nó đă là nền móng cho 1 TQ thống nhất - là lư thuyết cho sự ra đời của chế độ quân chủ chuyên chế (phá bỏ hoàn toàn phong kiến - phong hầu cắt đất ). Chính v́ thế, quan lại là tầng lớp trí thức, chính là những người học Nho lại vào chính quyền dùng Pháp để mà sử dụng được.
Chính trị gia, chính là tầng lớp lănh đạo chính quyền và đất nước, họ là Nho sĩ tinh thông pháp thuật, đại đến tầm trị quốc trung hậu kỳ, thậm chí đến ngưỡng b́nh thiên hạ. Quân vương chính là chính trị gia đạt đến tầm B́nh thiên hạ. Theo lẽ đó, chính trị gia là một số rất ít người đếm trên đầu ngón tay đủ tài lănh đạo đất nước, số lượng không phụ thuộc dân số hay lănh thổ mà tuỳ vào số kẻ sĩ đủ tầm ( khác hẳn khái niệm chính trị gia hiện nay). Chính trị gia có quyền cao nhất trong Nhà nước, quyết định những vấn đề trọng đại, phương hướng phát triển của quốc gia. Quyền lực tâp trung hoàn toàn vào quân vương, và theo chế độ kế hiền ( chính trị gia tài giỏi khác lên thay).
Xin nhấn mạnh lại lần nữa, [U][B]Pháp gia chính là kẻ sĩ của Nho gia,[/B][/U] chứ không phải là 1 học phái đối lập Nho.
Đúng vậy, chữ Tử nghĩa là bậc thầy, là từ kính trọng của giới trí thức dùng, mà trí thức thời đó chỉ có Nho gia. [U][B]Xin nói cho rơ, Mặc Tử, Dương Tử th́ là tiếng gọi bắt đầu ở đời Hán, Lăo giáo tiền Tần chưa phát triển[/B][/U] ( đến Tam quốc mới bắt đầu có Thái b́nh thiên quốc). Đọc Sử kư của Tư Mă Thiên, sẽ không thấy khái niệm Pháp gia.[/QUOTE]
Chào bạn Khight
Tôi biết bạn từng nghiên cứu nhiều, bài viết này mong sẽ giúp bạn hiểu sâu hơn, nếu bạn thấy có ích…
[U][B]1) Bàn về chữ TỬ[/B][/U]
Để hiểu rơ nghĩa của chữ “TỬ” th́ bạn nên nghiên cứu nguồn gốc Bách Gia Chư Tử, tôi tóm tắt :
Trung Quốc thời cổ đại tồn tại 3 tư tưởng triết học lớn, được gọi là Tam giáo, đó là Đạo giáo, Nho giáo và Phật giáo.
Khởi từ thời Chu, Tần, (trước Chúa Giáng Sinh) có rất nhiều, hàng trăm trường phái của nhiều học giả ra đời, mỗi người đều có viết sách, tŕnh bày học thuyết của ḿnh. Số học giả ấy không phải chỉ một vài người, và số tác phẩm viết ra không phải chỉ một vài cuốn, cho nên mới gọi là Bách Gia Chư Tử, hay gọi một cách giản dị hơn là Chư Tử.
Người xưa cũng gọi Chư Tử là các tác phẩm của những nhà học giả ấy viết ra. Danh từ này được thấy dùng đầu tiên trong pho sách Thất Lược, chính v́ sự học và hiểu những học giả này nên ban đầu người trong thiên hạ gọi chung họ là NHO GIA (những nhà nho). Chữ "Tử" cũng thường được người thời ấy gọi là "TIÊN SINH". Cũng có thể v́ các học giả ấy đă từng làm QUAN (thường là chức Tư khấu) nên mới gọi là “Tử” (Khổng Tử, từng giữ chức Tư khấu, Huệ Tử, Tướng Quốc nước Lương, Mặc Tử làm Đại Phu nước Tống, Mạnh Tử làm chức Khanh ở Tề v.v…) cho nên đệ tử mới dùng chữ Tử để gọi, ngoại lệ, cũng có khi một người nào đó chưa từng làm quan cũng được đệ tử gọi là Tử như trường hợp của Trang Tử.
Tiếp, v́ sao các tác phẩm sáng tác ấy lại được gọi là của ông "Tử" này, ông "Tử" nọ ? Là v́ thuở ấy học tṛ cũng thường bắt chước thiên hạ, gọi thầy là "Tử" rồi thêm vào cái họ của Thầy để phân biệt người này với người khác...ví dụ như Trang Tử, một học tṛ xuất sắc của Đạo Giáo, đă suy tôn Thầy là Lăo Tử, tương tự học tṛ Nho Giáo cũng suy tôn Thầy là Khổng Tử, mặc dù tên thật các ông Thầy này không có chữ Tử, tương tự cho Mặc Tử, Trang Tử, Mạnh Tử, Tuân Tử...v.v…..
Đúng là nếu truy nguyên, chữ "Tử" thấy dùng đầu tiên ở môn phái Khổng Tử, rồi kế tiếp sau đó các môn phái khác dùng theo.
Bạn hiểu nhưng chưa sâu, bạn thấy đó, đâu phải trí thức thời đó chỉ có trường phái Khổng Nho? Nói rằng chỉ có Khổng Nho độc quyền gọi như vậy là càng nhầm lẫn hơn nũa, càng gieo tiếng “xấu & ác” cho Khổng Nho. [B]Bạn tự cho là một đệ tử chân truyền của Nhổng Nho th́ cần phải tránh điều này trong tranh luận[/B].
Gần đây, ông Chương Bính Lân trong sách Chư Tử Lược Khảo cũng có viết : "Tử” cũng y như ngày nay chúng ta gọi là " ông".
[U][B]2) Bàn về chữ NHO và NHO GIA[/B][/U]
Trở lại về tài liệu ghi chép các Môn phái trong Bách Gia Chư Tử, trước tiên thấy có trong sách Trang Tử ở thiên Thiên Hạ.
Trong thiên này, Trang Tử đă gọi "các kẻ sĩ của nước Trâu, Lỗ" là “Nho Gia”
Trong sách Thuyết văn giải tự có viết : "Nho là nhu" (dịu hiền) đó là tên gọi của thuật sĩ, như vậy là chữ Nho có đến hai nghĩa " dịu hiền " và "cần thiết".
Trong sách Hán thơ, thiên Tư Mă Tương Như truyện chú có viết : "Người có đạo thuật đều là Nho". Lời giải thích nầy hợp với Thuyết văn giải tự. Nho là tên gọi thông thường của những học giả. Thuở ấy, những người có học thức, đạo học đều được gọi là Nho, bất câu quân tử hay tiểu nhơn.
Nho là tên gọi thường của học giả, nhưng tại sao môn đệ của Khổng Tử mới được gọi là Nho gia ?
Trong thiên Hiển Học, Hàn Phi, xuất thân là môn đệ Nho gia, cũng thẳng thắn thừa nhận : "Học thuyết nổi nhứt của thời nay là Nho và Mặc" (như thế th́ dưới thời Chiến quốc, chỉ có Mặc Gia là tương đương được với Nho Gia mà thôi). Hàn Phi có tính khiên tốn đấy chứ?
Tiếp, trong thiên Ung Dă trong sách Luận Ngữ của Khổng Tử có câu : "Khổng Tử bảo Tử Hạ, người hăy làm quân tử nho, đừng làm tiểu nhơn nho.”
Trong sách Sử Kư, cũng có viết đề cập đến những từ như là " Những Nho sĩ tầm thường”, bạn thấy không? [B]Nho Gia cũng có nhiều kẻ tầm thường, nhưng vẫn được gọi là Nho Sĩ.[/B]
Trong sách Luận Ngữ, Khổng Tử bảo Tử Hạ : " Người hăy làm quân tử Nho, đừng làm tiểu nhơn Nho " cũng với ư trên.
Trong sách Chu Lễ có viết : "Nho là người có đạo thuật để dạy người". Người có học thức và đạo thuật, và lại dạy người khác gọi là Nho, như thế Nho, cũng như ngày nay ta gọi là Nhà giáo dục vậy. Đó là nghĩa nới rộng của chữ Nho.
Trong sách Pháp môn của Dương Hùng ở thiên Quân tử có viết : "Người thông thiên địa gọi là Nho".
Trong sách Luận Hoành của Vương Sung, thiên Siêu Kỳ có viết : "Người có thể giảng được một kinh gọi là Nho".
Tóm lại, chữ Nho ở đây thường chỉ kẻ sĩ có học thức, một chữ thường dùng lúc đó, chớ không phải nho là Nho gia. V́ thế, [B]Khổng Tử tuy là người khai sáng ra Khổng Nho, nhưng không bao giờ ông dùng chữ Nho để gọi học phái của ḿnh[/B]. Bạn nên chú ư điều này.
[U][B]3) Bàn về Pháp gia :[/B][/U]
Hàn Phi có viết " Phép tắc, biên vào sách vở, để ở quan phủ và ban bố ra bá tánh ". Pháp đây là chỉ Pháp luật, chánh lịnh.
Nho gia chủ trương dùng Đức, Lễ để trị (nặng về giáo dục), c̣n Pháp gia th́ phản đối thuyết của Nho gia, cứ chủ trương cầm Pháp luật mà trị.
Hàn Phi nói : " Vua tôi, trên dưới, sang hèn, đều tuân theo Pháp luật, đó là đại trị ". Ông cũng nói : " Cho nên Pháp luật là đạo cao trong thiên hạ, là điều thực dụng cho Thánh quân ", do đó ông đă đề ra đường lối riêng của ḿnh, người trong thiên hạ sau này gọi là Pháp Gia Phi Tử (gần giống với cụm từ….Phá Gia Chi Tử, có lẽ bạn đồng môn Nho Gia ganh ghét Hàn Phi Tử)
Các nhà nghiên cứu về Triết cũng nhận xét học phái nầy xem ra rất trọng Pháp luật, cho nên gọi là Pháp gia.
Hàn Phi khá cay đắng: [B]“Kẻ theo đạo Nho, học rộng mà không tóm lược, làm việc nhiều nhọc mệt mà kết quả ít, là v́ lư thuyết khó noi theo”[/B].
Tôi kết luận : Hàn Phi đă hoàn toàn không theo Nho ! bạn muốn hiểu sao th́ hiểu, bạn muốn cho là học thuyết Pháp Trị của Lư Tư hay những lời nói trên của Lư Tư cũng được.
--------------------------
Nói thêm điều này, Lăo Tử là tiền bối của Khổng Tử, lúc Khổng Tử đến gặp Lăo Tử th́ chưa sáng lập học phái, và Mặc Tử th́ lại sanh sau Khổng Tử, không có cơ hội để gặp Lăo Tử. Mặc Tử tuy cũng học Nho gia, nhưng lại phản đối Nho gia là v́ cái "Lễ phiền phức", đó là điểm trước tiên, sau đó Mặc Tử c̣n đề cập nhiều điểm khác nữa. Ông là người đă sáng lập ra trường phái riêng của ḿnh, đó là Mặc Gia. Hàn Phi cũng đă nhận xét về trường phái này, như đă nêu.
Tóm lại, chuyện các môn sinh, kẻ sĩ thời đó có tách ra, lập trường phái riêng, khác với chủ trương và đường lối của các ông Thầy, cũng là dễ hiểu, c̣n nếu bạn cứ nhất quyết câu nệ, chẳng phải bạn đang làm cái việc ấu trĩ và quá cố chấp, hẹp ḥi hay không? Tất thảy họ đều v́ mục đích “Quốc Gia & Chính Trị”, [B]không phải chỉ có Khổng Tử & các đệ tử thuần nhất là biết làm chính trị, mà Khổng Tử th́…chưa thành công! [/B]