Chúa Giêsu sinh ra ngày nào?
Đọc tiểu sử của các ‘’vĩ nhân’’ trên thế giới thời xưa, chúng ta thường không thấy nói đến ngày sinh; chẳng hạn Socrate (khoảng 470-399 BC) hay Platon (khoảng 428-348 BC) v.v...
Ngay các cụ trọng tuổi của người Việt Nam chúng ta bây giờ, nhiều vị cũng không nhớ ‘’ngày sinh, tháng đẻ’’ của ḿnh; nhiều cụ chỉ nhớ là tuổi‘’Mùi’’ hay tuổi ‘’Th́n’’.
Ngay cả ngày tháng năm sinh của các cụ trên giấy khai sinh cũng không đúng hẳn...
Ngày sinh của Chúa Giêsu cũng không được ghi lại đầy đủ trong các sách Phúc Âm (Tất nhiên Chúa Giêsu cũng không có giấy khai sinh hay sổ bộ khai sinh...)
Nhưng tại sao lại mừng ngày Chúa Giêsu ra đời vào 25 tháng 12 hằng năm?
Thực ra, trong ba thế kỷ đầu (các Kitô hửu chỉ họp nhau để kỷ niệm việc Chúa Giêsu đă chịu đau khổ, đă chịu chết và đă sống lại. Đặc biệt tụ họp vào ngày thứ nhất trong tuần (Ngày Chúa Giêsu sống lại từ cỏi chết: xin xem PÂ Gioan 20,1...) và gọi ngày này là ‘’Chúa Nhật’’.
Việc cử hành phụng vụ này gọi là ‘’ Nghi Lễ Bẻ Bánh’’ (ư nói đến việc cử hành nghi lễ ‘’Thánh Thể) (xin đọc sách Tông Đồ Công Vụ đoạn 2, câu 42...).
Trong những cuộc ‘’họp mặt ‘’ này, các Kitô hửu cùng gặp gở nhau, chia sẽ t́nh thân hửu và niềm tin, rồi cùng nhau cầu nguyện và dự ‘’Lễ Thánh Thể’’ (Nghi Thức Bẻ Bánh).
Lúc đầu chưa có các ‘’Thánh Đường’’, nên thường tùy tiện họp mặt tại các tư gia hay nơi nào có thể được, như tại ‘’hành lang Salomon’’ (TĐCV 5:12...).
Tuy nhiên việc ‘’Cử Hành’’ này cũng không được đều đặn, v́ ngay từ lúc đầu các Kitô đă bị bách hại và xua đuổi.
Đọc sách ‘’Tông Đồ Công Vụ’’ (The Acts of Apostles), ta thấy rỏ điều này:
Trong khi các tông đồ và các tín hửu ra sức rao giảng ‘’Tin Mừng’’ t́nh thương ‘’ của Chúa cho mọi người ở mọi nơi họ sống, th́ họ cũng luôn bị những thế lực thù nghịch chống đối và bách hại; v́ ‘’bóng tối’’ luôn thù nghịch ‘’ánh sáng’’
. Những người sống theo ‘’thế gian’’ th́ thù ghét những ai sống ngược lại với lối sống của họ! Tất nhiên ‘’Thầy’’ của ḿnh là Chúa Giêsu Kitô đă bị thù ghét, bị bắt, bị hành hạ và bị giết nhục nhă trên thánh giá, th́ các môn đệ của ‘’ Thầy’’ qua các thế hệ đều cũng bị bách hại cách này hay cách khác...
Tuy nhiên, trong ba thế kỷ đầu th́ các cuộc bách hại rất dữ dội ngay tại nơi đất nước quê hương của Chúa Giêsu và các tông đồ, và sau đó là ở khắp các nơi trong toàn Đế Quốc Rôma.
Hơn nửa, lúc đó chưa có các tổ chức ‘’Bảo Vệ Nhân Quyền’’ hay ‘’Bảo Vệ Tự Do Tôn Giáo’’, nên các nhà cầm quyền tự do đàn áp và tàn sát các tín hửu và các vị lănh đạo tôn giáo của họ, bất kể ở các chức vụ nào.
Thánh Phêrô, vị Giáo Hoàng đầu tiên và các Thánh Tông Đồ đều bị giết, trừ Thánh Gioan th́ bị lưu đày cho đến chết.
Các vị Giáo Hoàng tiếp theo cũng như các thành phần trong giáo hội đều bị xua đuổi, bị bắt, bị tù đày và bị giết thảm khốc (nhất là dưới thời Hoàng Đế Nêron).
Trong hoàn cảnh cực khổ đó, các vị lănh đạo và các tín hửu tiếp tục giử vững đức tin và tiếp tục rao giảng Tin Mừng và họp mặt cầu nguyện và cử hành nghi lễ ‘’Thánh Thể’’ bất cứ lúc nào và nơi nào có thể được để an ủi và nâng đỡ lẩn nhau trong cuộc sống đức tin đầy khó khăn như thế. (Xin xem thêm về chuyện các ‘’Hang Toại Đạo’’ ‘’Catacombs‘’ tại Rôma ngày xưa).
Cho măi đến năm 313 khi một Hoàng Đế Rôma có tên là Constantine Đại Đế (Constantine ‘’The Great’’) xin theo đạo Công Giáo và kư hiệp ước Milan (Edit de Milan) để bảo đảm quyền tự do tôn giáo, lúc đó giáo hội mới được hưởng một thời kỳ an-b́nh (Paix de L’Eglise) và lúc đó, các Kitô hửu mới được hưởng chút tự do để thờ phượng Chúa và các thánh đường được xây cất, các buổi ‘’họp mặt’’ cầu nguyện, học hỏi Thánh Kinh và cử hành ‘’Lễ Thánh Thể’’ mớI được thường xuyên hơn...
Tuy nhiên đến năm 336 mới thấy việc cử hành ngày Chúa Giáng Sinh (Christmas Day) xuất hiện trong lịch phụng vụ của Giáo Hội.
Việc mừng Lễ Giáng Sinh của Chúa Giêsu chắc là trùng hợp với việc các Kitô hửu, khi đă được hưởng thời gian an b́nh để sống đạo, liền nghĩ đến việc hướng về quê hương của Chúa, nhất là nơi Chúa Giáng Sinh là thành Bêlem và hành hương kính viếng và chung tay xây cất Đền Thờ Chúa giáng sinh tại Bêlem vào năm 330.
V́ ngày Chúa Giáng Sinh không được ghi rỏ ràng trong các văn kiện lịch sử cũng như trong các sách Phúc Âm, nên Giáo Hội đă chọn một ngày thích hợp là 25 tháng 12 là ngày gần với ngày đông chí (winter solstice), ngày ngắn nhất đă qua và ánh sáng lại trở lại... và v́ thế các dân tộc Trung Đông thời cổ hay mừng ‘’ngày ánh sáng’’ vào 25 tháng 12;
Rồi Giáo Hội muốn thánh hóa ngày này bằng việc kính nhớ ngày Thiên Chúa Giáng Sinh ‘’Đất Trời Giao Hoà’’.
Như vậy ngày 25 tháng 12 không phải là ngày có tính cách lịch sử mà chỉ là ngày kỷ niệm mừng Chúa giáng xuống trần để giao hoà với nhân loại và loan báo tin mừng cứu độ (xin xem thêm ‘’Preaching the Lectionary’’ của R. H. Fuller).
Đây chỉ là một việc làm theo ‘’tiện lợi’’, tạm ví như nhiều cụ khi ở Việt Nam th́ không có thói quen mừng ngày sinh nhật (birthday) (tất cả chỉ mừng vào dịp Tết).
Nhưng đến Hoa Kỳ, giới trẻ thích sống theo văn hóa địa phương, đă có thói quen mừng, ‘’sinh nhật’’, và cũng muốn các bậc cha mẹ có một ngày để mừng cho con cháu vui vẽ trong gia đ́nh.
Các cụ nào không nhớ được ngày sinh nhật chính thức của ḿnh, đă chọn một ngày nào đó; chẳng hạn có cụ chỉ nghe cha mẹ nói là ḿnh sinh vào dịp tháng tám mưa bảo, liền chọn một ngày trong tháng 8.
Có cụ chỉ nhớ cha mẹ nói là sinh vào giửa mùa gặt (ở ngoài bắc th́ vào tháng 5) nên chọn một ngày vào tháng 5.
Kể cả việc ngày giổ của một số vị trong gia đ́nh cũng không thể đúng ngày; nhiều gia đ́nh có chồng con mất tích trong cuộc chiến, khi biết chắc là đă chết, liền chọn một ngày để kính nhớ (thường hay chọn vào ngày nghe tin mất tích...)
Ông cụ trong gia đ́nh chúng tôi, ngày xưa hoạt động cho Quốc Dân Đảng, khi Việt Minh nổi lên, họ mời đi họp để ‘’cộng tác làm việc cứu quốc’’ và từ ngày đó là biệt tích luôn.
Sau đó gia đ́nh biết chắc đă chết, nhưng không biết chết làm sao và vào ngày nào, nên đă chọn ngày ‘’rời gia đ́nh’’ để con cháu ‘’khói hương’’ kính nhớ.
C̣n tiếp...
Bookmarks