Những diễn tiến ngày hôm trước trận hải chiến
Khoảng 08 hay 09 giờ sáng ngày 18 , hai chiến hạm HQ5 và HQ10 đă đến gần Hoàng Sa , và trong tầm âm thoại bằng máy VRC46 ( hậu thân của máy PRC25 nhưng với công xuất mạnh hơn ) để liên lạc bằng bạch văn , v́ tầm hữu hiệu của máy chỉ ở trong vùng Hoàng Sa mà thôi , tôi nói chuyện với Hạm Trưởng HQ4 HQ Trung Tá Vũ hữu San , lúc đó đang là sĩ quan thâm niên hiện diện , để được am tường thêm t́nh h́nh cũng như thông báo về sự hiện diện của tôi , vừa là Chỉ Huy Trưởng Hải đội vừa là để thay thế quyền chỉ huy mọi hoạt dộng , theo đúng thủ tục ghi trong Hải quy . Sau khi được tŕnh bầy chi tiết các diễn tiến , tôi có lời khen ngợi Hạm Trưởng này và chia sẻ những khó khăn mà vị này đă trải qua trong những ngày trước khi tôi có mặt tại vùng .
Vào khoảng xế trưa , th́ cả 4 chiến hạm ( Ghi chú của Trần Đỗ Cẩm : HQ4 , HQ5 , HQ10 và HQ16 ) đều tập trung trong vùng ḷng chảo của quần đảo Hoàng Sa và Hải Đoàn Đặc Nhiệm được thành h́nh . Nhóm chiến binh thuộc Tuần Dương Hạm HQ16 và Khu Trục Hạm HQ4 đă đổ bộ và trương quốc kỳ VNCH trên các đảo Cam Tuyền ( Robert ) , Vĩnh Lạc ( Money ) và Duy Mộng ( Drummond ) từ mấy ngày qua vẫn được giữ nguyên vi trí pḥng thủ để giữ đảo .
Sau khi quan sát các chiến hạm Trung Cộng lởn vởn phía Bắc đảo Quang Hoà ( Duncan ) , tôi quyết định ngay là Hải Đoàn sẽ phô trương lực lượng bằng một cuộc thao diễn chiến thuật tập đội để tiến về phía đảo Quang Hoà với hy vọng là có thể đổ bộ hải kích như các chiến hạm ta đă làm trước đây . Lúc này trời quang đăng , gió nhẹ và biển êm . Tất cả chiến hạm đều phải vào nhiệm sở tác chiến , nhưng các dàn hải pháo và vủ khí đại liên phải ở trong thế thao diễn . Khởi hành từ nam đảo Hoàng Sa để tiến về đảo Quang Hoà , 4 chiến hạm vào đội h́nh hàng dọc , dẫn đầu là Khu Trục Hạm HQ4 , theo sau là Tuần Dương Hạm HQ5 làm chuẩn hạm đă có trương hiệu kỳ hải đội , thứ ba là Tuần Dương Hạm HQ16 và sau cùng là Hộ tống hạm HQ10 , tốc độ chừng 6 gút , khoảng cách giữa các chiến hạm là hai lần khoảng cách tiêu chuẩn ( tức 1000 yard ) , phương tiện truyền tin là kỳ hiệu và quang hiệu , và âm thoại bằng VRC46 hoặc PRC25 chỉ xử dụng để tránh hiểu lầm ám hiệu vận chuyển chiến thuật mà thôi .
Chừng nửa giờ sau khi Hải Đoàn vận chuyển vào đội h́nh hướng về phía đảo Quang Hoà th́ hai chiến hạm Trung Cộng loại Kronstad mang số hiệu 271 và 274 bắt đầu phản ứng bằng cách vận chuyển chặn trước hướng đi của Hải Đoàn , nhưng Hải Đoàn vẫn giữ nguyên tốc độ , trong khi đó th́ hai chiếc chiến hạm khác nhỏ hơn mang số 389 và 396 ( Ghi chú của Trần Đỗ Cẩm : đây là hai trục lôi hạm tức là tầu vớt ḿn loại T43 ) cùng 2 chiếc ngư thuyền nguỵ trang 402 và 407 ( Ghi chú của Trần Đỗ Cẩm : ngư thuyền số 402 mang tên Nam Ngư ) của họ vẫn nằm nguyên vị trí sát bờ bắc đảo Quang Hoà .
Tôi đă không chú tâm đến 2 chiếc chiến hạm nhỏ của địch v́ cho rằng , hai chiếc này chỉ là loại phụ mà thôi ( sau này , khi sưu tầm tài liệu về trận hải chiến Hoàng Sa , HQ Thiếu Tá Trần Đỗ Cẩm truy ra theo số hiệu là loại trục lôi hạm và chắc trang bị vũ khí nhẹ hơn ) c̣n hai chiếc tầu tiếp tế nguỵ trang như ngư thuyền th́ không đáng kể . Hành động chận đường tiến của chiến hạm ta đă từng được họ xử dụng trong mấy ngày trước đây khi các chiến hạm ta đổ quân lên các đảo Cam tuyền , Vĩnh lạc và Duy mộng để xua quân của Trung Cộng rời đảo . Chiếc Kronstad 271 bắt đầu xin liên lạc bằng quang hiệu để xin liên lạc , Tuần Dương Hạm HQ5 trả lời thuận và nhận công điện bằng Anh ngữ :
- « These islands belong to the People Republic of China ( phần này tôi nhớ không chắc chắn ) since Ming dynasty STOP Nobody can deny » ( Phần này tôi nhớ rất kỹ v́ tôi có phụ nhận quang hiệu ) .
Tôi cho gởi ngay một công điện khái quát như sau :
- « Please leave our territorial water immediately » .
Công điện của chiến hạm Trung Cộng được lập đi lập lại ít nhất 3 lần sau khi họ nhận được công điện của Hải Đoàn Đặc Nhiệm VNCH , và chiến hạm ta cũng tiếp tục chuyển lại công điện yêu cầu họ rời khỏi lănh hải của VNCH .
V́ 2 chiến hạm Kronstad Trung Cộng cố t́nh chặn đường tiến của Hải Đoàn Đặc Nhiệm với tốc độ khá cao , nếu Hải Đoàn tiếp tục tiến thêm th́ rất có thể gây ra vụ đụng tầu , tôi đưa Hải Đoàn trở về phía Nam đảo Hoàng Sa và vẫn giữ t́nh trạng ứng trực cũng như theo dơi các chiến hạm Trung Cộng , họ cũng lại tiếp tục giữ vị trí như cũ tại phía Bắc và Tây Bắc đảo Quang Hoà . Sự xuất hiện thêm 2 chiến hạm của Hải Quân Việt Nam vào trong vùng chắc chắn đă được chiếc Kronstad 271 của Trung Cộng , được coi như chiến hạm chỉ huy , báo cáo về Tổng hành dinh của họ , và việc tăng viện có thể được coi như đă được chuẩn bị .
Với hành động quyết liệt ngăn chặn ta không tiến được đến đảo Quang Hoà , tôi cho rằng họ muốn cố thủ đảo này . Việc đổ bộ quân để xua đuổi họ ra khỏi đảo , lúc đó tôi hy vọng , chỉ có thể phải thực hiện bất thần để tránh hành động ngăn chặn của họ và có lực lượng hải kích với trang phục người nhái , may ra họ có thể phải nhượng bộ , như Tuần Dương Hạm HQ16 và Khu Trục Hạm HQ4 đă thành công trong mấy ngày trước đó . Nếu họ tấn công thay v́ nhượng bộ , Hải Đoàn Đặc Nhiệm buộc phải sẵn sàng chống trả .
Vào khoảng 20 giờ tối , tôi yêu cầu Tuần Dương Hạm HQ16 chuyển phái đoàn công binh của Quân Đoàn I sang Tuần Dương Hạm HQ 5 bằng xuồng . Phái đoàn công binh Quân Đoàn I do Thiếu Tá Hồng hướng dẫn đă vào gặp tôi tại pḥng ăn Sĩ quan có theo sau Ông Kosh thuộc cơ quan DAO Hoa Kỳ tại Đà Nẵng . Tôi cho cả hai hay là t́nh h́nh sẽ khó tránh khỏi một cuộc đụng độ nên tôi không muốn các nhân viên không Hải Quân có mặt trên chiến hạm và tôi sẽ đưa họ lên đảo . Tôi cũng yêu cầu Tuần Dương Hạm HQ5 cấp cho tất cả một ít lưong khô . Riêng ông Kosh th́ tôi yêu cầu Hạm Trưởng HQ5 đưa cho ông 1 bịch thuốc lá 10 bao Capstan . Tôi tiễn chân tất cả phái đoàn xuống xuồng và vẫy tay chào họ khi xuồng bắt đầu hướng về đảo Hoàng Sa . Kể từ giờ phút đó tới nay tôi không có dịp nào gặp lại ông Kosh để thăm hỏi ông và yêu cầu ông cho trả lại Tuần Dương Hạm HQ5 bịch thuốc lá Capstan v́ thuốc lá này thuộc quân tiếp vụ của chiến hạm xuất ra ứng trước . Riêng Thiếu Tá Hồng th́ tôi đă có dịp thăm hỏi ông tại Los Angeles vào năm 1996 , cũng theo lời ông th́ ông đă viết xong vào trước năm 1975 , một cuốn kư sự về thời gian bị bắt làm tù binh trong lục dịa Trung Hoa nhưng không được Tổng Cục Chiến Tranh Chính Trị cho xuất bản v́ chưa phải lúc thuận tiện .
Vào khoảng 22 giờ tối , tôi trực tiếp nói chuyện bằng vô tuyến với tất cả Hạm Trưởng để cho hay là t́nh h́nh sẽ khó tránh được một cuộc đụng độ , và yêu cầu các vị này chuẩn bị các chiến hạm và huy động tinh thần nhân viên để sẵn sàng chiến đấu . Tôi biết rơ cuộc chiến nếu xẩy ra th́ tất cả nhân viên đều không đủ kinh nghiệm cho các cuộc hải chiến , v́ từ lâu các chiến hạm chỉ chú tâm và đă thuần thuộc trong công tác tuần dương ngăn chặn hoặc yểm trợ hải pháo mà thôi , nếu có những nhân viên đă phục vụ trong các giang đoàn tại các vùng sông ng̣i th́ họ chỉ có những kinh nghiệm về chiến đấu chống các mục tiêu trên bờ và với vũ khí tương đối nhẹ hơn và dễ dàng trấn áp đối phương bằng hoả lực hùng hậu .
Vào khoảng 23 giờ tối ngày 18 , một lệnh hành quân , tôi không c̣n nhớ được xuất xứ , có thể là của Vùng I Duyên Hải , được chuyển mă hoá trên băng tần SSB ( single side band ) ( Ghi chú của Trần Đỗ Cẩm : đây là công điện Mật/Khẩn chiến dịch mang số 50 356 , nhóm ngày giờ 180020H/01/74 do BTL/HQ/V1ZH gửi với tiêu đề : Lệnh Hành Quân Hoàng Sa 1 ) . Lệnh hành quân vừa được nhận vừa mă dịch ngay nên không bị chậm trễ , và lệnh này ghi rơ quan niệm hành quân như sau : tái chiếm một cách hoà b́nh đảo Quang Hoà . Lệnh hành quân cũng không ghi t́nh h́nh địch và lực lượng trừ bị nhưng những kinh nghiệm từ trước tới nay nhất là trong hai năm tôi đảm nhận trách vụ Tham mưu phó hành quân tại BTL/HQ , tôi dự đoán Trung Cộng , v́ đă thiết lập một căn cứ tiền phưong tại đảo Phú lâm thuộc nhóm Tuyên đức nằm về phía đông bắc đảo Hoàng Sa sát vĩ tuyến 17 , nên họ đă có thể đă phối trí tại đây lực lượng trừ bị , và hơn nữa trên đảo Hải Nam c̣n có một căn cứ Hải Quân rất lớn và một không lực hùng hậu với các phi cơ MIG 19 và 21 với khoảng cách gần hơn là từ Đà Nẵng ra . Việc Trung Cộng lấn chiếm những đảo không có quân trú pḥng của ta trong vùng Hoàng Sa , đă phải được họ chuẩn bị và thiết kế chu đáo từ lâu trước khi tái tuyên bố chủ quyền . Trong khi đó việc Hải Quân VNCH phát hiện sự hiện diện của họ chỉ có từ khi Tuần Dương Hạm HQ16 được lệnh đến thăm viếng định kỳ và chở theo phái đoàn công binh Quân Đoàn I ra thám sát đảo để dự kiến việc thiết lập một phi đạo ngắn .
Ngay sau khi hoàn tất nhận lệnh hành quân , tôi chia Hải Đoàn thành hai phân đoàn đặc nhiệm : Phân đoàn I là nỗ lực chính gồm Khu Trục Hạm HQ4 và Tuần Dương Hạm HQ5 do Hạm Trưởng Khu Trục Hạm HQ4 chỉ huy ; Phân đoàn II là nỗ lực phụ gồm Tuần Dương Hạm HQ16 và Hộ tống hạm HQ10 do Hạm Trưởng Tuần Dương Hạm HQ16 chỉ huy . Nhiệm vụ là phân đoàn II giữ nguyên vị trí trong ḷng chảo Hoàng Sa để tiến về đảo Quang Hoà vào buổi sáng . Phân đoàn I khởi hành vào 12 : 00 đêm đi bọc về phía tây rồi xuống phía Nam sẽ có mặt tại nam đảo Quang Hoà vào 06 : 00 sáng ngày hôm sau tức là ngày 19 để đổ bộ biệt đội hải kích . Phân đoàn I phải đi bọc ra phía tây quần đảo thay v́ đi thẩng từ đảo Hoàng Sa xuống đảo Quang Hoà là để tránh việc các chiến hạm Trung Cộng có thể lại vận chuyển ngăn chặn đường tiến của chiến hạm như họ đă làm vào buổi chiều , vả lại việc hải hành tập đội về đêm trong vùng có băi cạn và đá ngầm có thể gây trở ngại cho các chiến hạm , nhất là Khu Trục Hạm c̣n có bồn SONAR ( máy ḍ tiềm thuỷ đĩnh ) , hy vọng hải tŕnh như vậy sẽ tạo được yếu tố bất ngờ . Hơn nữa về mùa gió đông bắc , việc đổ bộ vào phía tây nam sẽ tránh được sóng biển cho xuồng bè .
Nên ghi nhận tại điểm này là kể từ năm 1973 , toán cố vấn HQ Hoa Kỳ tại Hạm Đội mà trưởng toán là HQ Đại Tá Hamn ( tên họ ) đă nhiều lần yêu cầu tháo gỡ máy Sonar trên các Khu Trục Hạm . Phó Đề Đốc Nguyễn thành Châu ( lúc đó c̣n mang cấp HQ Đại Tá ) Tư Lệnh Hạm Đội đă trao nhiệm vụ cho tôi thuyết phục họ giữ máy lại để dùng vào việc huấn luyện . Măi đến khi HQ Đại Tá Nguyễn xuân Sơn nhận chức Tư Lệnh Hạm Đội một thời gian , tôi vẫn tiếp tục liên lạc với toán cố vấn , và sau cùng họ mới bằng ḷng giữ máy lại với tính cách để huấn luyện . Thực ra một Khu Trục Hạm mà thiếu máy thám xuất tiềm thuỷ đĩnh th́ khả năng tuần thám và tấn công sẽ giảm đi nhiều .
C̣n tiếp...
Bookmarks