Hà Ngọc Cư/Người Việt
Lời Ṭa Soạn(N.V): Bài viết dưới đây của ông Hà Ngọc Cư, giám đốc điều hành văn pḥng CISS chuyên về di dân và tị nạn tại Houston, tiểu bang Texas, bàn về quy định của Bộ Tư Pháp Việt Nam là “ngày 1 tháng 7, 2014 là hạn chót để người Việt hải ngoại đăng kư giữ quốc tịch Việt Nam.” Người Việt Online trân trọng giới thiệu cùng độc giả.
Nguyên Đỗ, 9 tuổi, và em gái trong buổi lễ nhập quốc tịch Hoa Kỳ tại Houston, Texas, năm 2008.
Trên nguyên tắc, khi tuyên thệ nhập quốc tịch Mỹ là đă xin từ bỏ quốc tịch gốc. (H́nh: KN/Người Việt)
***
Năm 2008, Việt Nam ban hành luật Quốc Tịch mới, trong đó Khoản 2, điều 13 liên quan đến “Việt kiều.” Mặc dầu Việt Nam gọi người Việt sống ở nước ngoài là “Việt kiều” là điều không hợp lư nhưng chúng tôi dùng tạm danh từ này cho “thuận tiện.”
Khoản 2, Điều 13 đại ư: “Người Việt định cư ở nước ngoài không có hộ chiếu c̣n giá trị và chưa mất quốc tịch Việt Nam trước ngày luật có hiệu lực (01/7/2014) th́ phải đăng kư giữ quốc tịch tại các cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài trong thời hạn 5 năm (từ 01/9/2008 đến 01/7/2014). Nếu không đăng kư th́ sẽ mất quốc tịch sau ngày 1 tháng 7, 2014.”
Hiện có khoảng trên 4 triệu “Việt kiều” sống ngoài nước Việt Nam nhưng theo thống kê của các cơ quan đại diện cho VN ở nước ngoài th́ cho đến nay chỉ có 6,000 người đăng kư giữ quốc tịch VN, một con số rất “khiêm tốn” và là một bằng chứng rằng không mấy ai mặn mà với “Việt Nam Xă Hội Chủ Nghĩa.”
Dưới đây là một số thắc mắc chung về cái gọi là “đăng kư giữ lại quốc tịch Việt Nam.”
Hỏi: Tại sao trước đây chính quyền Việt Nam vẫn coi người Việt nhập quốc tịch khác vẫn c̣n là công dân Việt Nam mà bây giờ lại buộc người ta phải xin lại quốc tịch Việt Nam nếu không coi như bị mất quốc tịch gốc?
Đáp: V́ luật Quốc Tịch mới của Việt Nam chỉ công nhận một quốc tịch nghĩa là không chấp nhận t́nh trạng song tịch.
Hỏi: Nếu tôi xin lại quốc tịch Việt Nam th́ tôi có mất quốc tịch của nước khác không?
Đáp: Tùy theo luật của quốc gia mà bạn xin quốc tịch. Nếu bạn mang quốc tịch Bỉ, Trung Quốc, Đan Mạch, Phần Lan, Đức, Nhật, Úc và một số quốc gia khác th́ khi nhập quốc tịch của một nước khác là bạn mất quốc tịch của nước này. Nhưng nếu bạn mang quốc tịch của các nước Anh, Pháp, Canada, Hoa Kỳ, Ba Lan, Nga, Thụy Sĩ, Thái Lan và một số nước khác th́ bạn không bị mất quốc tịch của nước này.
Hỏi: Như vậy là Hoa Kỳ, Pháp, Anh, Canada... công nhận song tịch, phải không?
Đáp: Xin trả lời riêng về Hoa Kỳ. Hiến Pháp và luật pháp Hoa Kỳ không công nhận song tịch mà cũng không cấm song tịch. Song tịch là 'vùng xám' của luật quốc tịch v́ luật lệ mỗi nước một khác. Khi bạn giơ tay tuyên thệ bỏ quốc tịch Việt Nam để nhập tịch Mỹ th́ đối với Hoa Kỳ bạn chỉ có quốc tịch Mỹ. Nhưng chính quyền Việt Nam nói rằng bạn chưa làm đơn xin thôi quốc tịch Việt Nam nên bạn vẫn c̣n quốc tịch Việt Nam. Hoa Kỳ không có quyền hạn ǵ đối với luật pháp của Việt Nam để bắt chính quyền Việt Nam công nhận bạn là công dân duy nhất của Hoa Kỳ.
Hỏi: Vậy theo luật Quốc Tịch mới của Việt Nam th́ sau ngày 1/7/2014 mà tôi không đăng kư giữ lại quốc tịch Việt Nam th́ tôi không c̣n là công dân Việt Nam nữa, đúng không?
Đáp: Đúng 100 phần trăm.
Hỏi: Nếu muốn xin giữ quốc tịch Việt Nam th́ tôi phải làm sao?
Đáp: Xin hỏi ṭa Đại Sứ hoặc các Lănh Sự Quán Việt Nam nơi bạn ở.
Hỏi: Nếu tôi xin lại quốc tịch Việt Nam mà chính quyền Việt Nam buộc phải tuyên thệ từ bỏ quốc tịch cũ th́ tôi có mất quốc tịch nước khác không?
Đáp: Chỉ xin trả lời riêng cho trường hợp bạn đang có quốc tịch Mỹ. Điều khoản 349 INA của luật Quốc Tịch Mỹ chỉ ra rằng:
“Công dân Hoa Kỳ có thể mất quốc tịch Mỹ nếu nhập quốc tịch khác hoặc tuyên thệ trung thành với nước khác.”
Nhưng, ngày 16 tháng 4 năm 1990, Bộ Ngoại Giao Hoa Kỳ cho rằng, “Công dân Hoa Kỳ vẫn c̣n ư định giữ quốc tịch Hoa Kỳ (nghĩa là không xin từ bỏ quốc tịch Mỹ) mặc dầu người đó nhập quốc tịch hoặc tuyên thệ trung thành với nước khác.” Như vậy chỉ khi nào bạn làm đơn và tuyên thệ xin từ bỏ quốc tịch Hoa Kỳ tại Bộ Ngoại Giao hay Sứ Quán Mỹ th́ bạn mới mất quốc tịch Mỹ. Nhưng, xin nhớ rằng trên đây chỉ là huấn thị của Bộ Ngoại Giao chứ không phải là điều khoản luật do Quốc Hội thông qua và được tổng thống ban hành mặc dù huấn thị đă thi hành được 24 năm. Huấn thị này có thể bị thu hồi bất cứ lúc nào. Vậy trước khi xin giữ lại quốc tịch Việt Nam xin hăy cân nhắc lợi hại thật kỹ.
Hỏi: Có lại quốc tịch Việt Nam th́ tôi được những lợi lộc ǵ?
Đáp: Th́ bạn được cấp passport Việt Nam, được ở Việt Nam lâu dài, được làm nghĩa vụ quân sự, được tậu nhà, được vào Đảng... nhưng không được bầu cử, chứ đừng nói đến ứng cử, v́ không có hộ khẩu thường trú không qua hiệp thương của Đảng, vân vân và vân vân. Tóm lại bạn được gánh vác rất nhiều nghĩa vụ.
Hỏi: Tôi có quốc tịch Mỹ, con tôi sinh ra ở Việt Nam th́ nó có song tịch không?
Đáp: Theo luật quốc tịch Mỹ th́ con của công dân Mỹ ra đời trên bất cứ nước nào cũng có quốc tịch Mỹ theo nguyên tắc huyết thống (jus sanguinis) của luật Quốc Tịch Mỹ, nhưng v́ ra đời trên lănh thổ Việt Nam nên cũng có quốc tịch Việt Nam. Như vậy đứa trẻ ra đời đă là song tịch. Chả hiểu chính quyền Việt Nam có công nhận t́nh trạng song tịch của nó hay không.
Hỏi: Đứa nhỏ ra đời trên đất Mỹ nhưng bố mẹ đều là công dân Việt Nam th́ đứa nhỏ có song tịch không?
Đáp: V́ ra đời trên lănh thổ Hoa Kỳ nên nó có quốc tịch Mỹ theo nguyên tắc lănh thổ (jus soli) của luật Quốc Tịch Mỹ. Theo luật Quốc Tịch Việt Nam th́ nếu cả bố lẫn mẹ đều là công dân Việt Nam th́ đứa nhỏ sinh ra ở đâu cũng có quốc tịch Việt Nam. Cho nên Việt Nam buộc phải công nhận tính song tịch của nó.
Hỏi: Tôi có quốc tịch Mỹ rồi, nếu tôi xin lại được quốc tịch Việt Nam th́ khi về Việt Nam sống lâu dài tôi có bị chính quyền Việt Nam coi là mất quốc tịch Mỹ không?
Đáp: Có trời mới biết được! Nhưng quốc tịch Mỹ của bạn là do chính phủ Hoa Kỳ cấp. Chính quyền Việt Nam làm ǵ có quyền tước đoạt quốc tịch Mỹ của bạn. Nhưng ở Việt Nam chuyện ǵ cũng có thể xẩy ra.
Hỏi: Tôi có hai passport, môt passport Mỹ, một passport Viêt Nam. Vậy khi về Việt Nam tôi nên dùng passport nào.
Đáp: Khi vào Việt Nam th́ dĩ nhiên bạn phải xuất tŕnh passport Việt Nam. Nhưng khi về lại Mỹ th́ bạn phải xuất tŕnh passport Mỹ. Nhưng nếu nhân viên CBP ở cửa khẩu thấy bạn có hai passport như vậy th́ bạn có thể gặp rắc rối.
Hỏi: Nếu xin lại quốc tịch Việt Nam mà họ buộc phải trung thành với nhà nước Việt Nam mà trước đây tôi đà tuyên thệ trung thành với Hoa Kỳ rồi th́ có ǵ sai quấy không?
Đáp: Sai quấy về pháp luật th́ có thể không nhưng về mặt đạo đức th́ hành động như vậy là ḿnh đă không tôn trọng lời tuyên hứa của ḿnh.
http://www.nguoi-viet.com/absolutenm...3#.Uz787ahdWAQ
++++++++++++++++++++ ++++++++
Ư kiến của P.Y:
Trước hết tôi xin gởi lời cám ơn ông Hà Ngọc Cư, giám đốc điều hành văn pḥng CISS chuyên về di dân và tị nạn tại Houston, tiểu bang Texas, v́ bài viết của ông rất hữu ích cho cộng đồng người Việt đang sống khắp nơi trên thế giới (nói chung), tại Hoa Kỳ (nói riêng).
Điều tôi cám ơn ông Hà Ngọc Cư ở đây, chính v́ tôi thấy điều trái khuấy của một số báo chí Việt ngữ / một số chương tŕnh phát thanh Việt ngữ (điển h́nh là hệ thống truyền thông Viên Thao của Đỗ Vẫn Trọn) đă chỉ phát thanh bản tin "Ngày hết hạn xin lại quốc tịch Việt Nam" do Bộ ngoại giao csvn thông báo! Theo thiển ư, việc thông tin như vậy chẳng khác ǵ đang làm công việc "thằng mơ" cầm loa cho đảng csvn; tại sao những kẻ loan tải thông báo của Việt cộng nhắm vào cộng đồng người Việt hải ngoại, họ không góp thêm 1 Ư KIẾN PHÂN TỊCH LỢI VÀ HẠI, như tác giả Hà Ngọc Cư?
Bookmarks