Mười ngày đầu tiên của chương tŕnh học tập cải tạo mười ngày
Trường Taberd vào một buổi chiều hè oi ả gợi cho Long nhớ đến một buổi chiều oi ả khác 13 năm về
trước, khi chàng vừa tập tễnh những bước đầu trong cuộc đời sinh viên của ḿnh. Đậu tú tài ở Đà Lạt,
chàng thanh niên 18 tuổi tràn đầy nhựa sống về Sài G̣n ghi danh Đại Học với bao nhiêu ước vọng về
tương lai. Một vị Sư Huynh Lasan là thầy cũ ở Đà Lạt cho chàng ở tạm vài ngày cũng trong trường
Taberd này trước khi t́m ra chỗ ở trọ.
Năm đó trường cũng vắng vẻ như bây giờ v́ nghỉ hè, học sinh nội trú đă về nhà hết. Hôm nay trở lại
đây tŕnh diện học tập cải tạo, trong một thoáng Long quên cái phũ phàng của hiện tại để đắm ḿnh trong
khung cảnh của thời tuổi trẻ ngây thơ đó, làm như thời gian đă ngưng đọng từ 13 năm qua. Vẫn hàng cây
cổ thụ rợp bóng mát trên đường Nguyễn Du, vẫn dăy nhà đồ sộ với lối kiến trúc xưa của người Pháp để
lại. Vẫn cái cổng sắt lớn cho xe hơi, cổng sắt nhỏ cho người đi bộ…
Nhưng cảm giác lâng lâng nhẹ nhàng đó tan biến ngay khi Long bước qua cổng nhỏ vào trong trường.
Người gác cổng xưa không c̣n nữa, thay vào đó là mấy người bộ đội đầu đội nón cối, chân đi dép râu.
Một cái bàn bày chắn lối đi, người bộ đội ngồi sau bàn ghi tên Long vào một cuốn sổ, rồi hỏi Long
giấy tờ tùy thân. Chàng đưa thẻ kiểm tra. Người bộ đội ghi chi tiết vào sổ, cất thẻ vào trong ngăn kéo và
nói « Từ giờ trở đi anh không cần giấy tờ của ngụy cấp cho anh nữa. Anh c̣n giấy tờ ǵ khác không ? »
Chàng không mang theo giấy tờ ǵ khác, bằng lái xe chàng cố ư để ở nhà. « Anh có đem theo vũ khí, hay
dao kéo, vật dụng sắc nhọn không ? » Dĩ nhiên Long chẳng dại đem theo những thứ « quốc cấm » đó theo
làm ǵ.
Chàng chợt khám phá ra là giờ đây ḿnh không c̣n bất cứ giấy tờ ǵ trong người nữa cả. Long trở
thành một « sinh vật vô danh » trong cái xă hội mới này. Chàng nghĩ thầm, cái quan trọng là quyền công
dân ḿnh c̣n bị tước đoạt, sá chi ba cái giấy tờ lẻ tẻ ! Nghĩ vậy nhưng ḷng vẫn gợn lên một chút quặn
thắt.
Xong thủ tục ghi tên – mà bây giờ gọi là « đăng kư », Long bắt đầu làm quen với những từ ngữ mới –
chàng vác ba-lô đi ṿng qua bàn kiểm soát bước vào sân trường Taberd, sau khi vẫy tay chào cậu em của
Mai c̣n đứng ngoài đường nh́n vào. Long chở cậu em này đến đây bằng chiếc xe đạp mi-ni để có người
đem xe về. Lúc ở nhà Mai muốn đi theo nhưng chàng không cho, bảo ở nhà trông con, Quân chưa đầy 5
tuổi, Quyên mới hơn 3 tuổi. Khi thấy Mai bắt đầu nước mắt chạy quanh, chàng nói “Em đừng lo, đi như
đi cắm trại chứ có ǵ đâu, em ráng một ḿnh lo cho con, 10 ngày anh lại về!” Chàng không muốn có cảnh
chia tay bịn rịn ở trường Taberd nên không muốn Mai đến tận nơi tiễn chân ḿnh.
Nàng năn nỉ chàng mang theo lọ dầu cù-là và ít thuốc nhức đầu, đau bụng, nhưng chàng cũng không
chịu, “Em không sợ các bạn anh tụi nó cười cho à! Đi như đi cắm trại mà mang theo thuốc men lỉnh
kỉnh!”. Nhưng trái lại chàng có mang theo một món đồ chắc không ai có, đó là một cái túi ngủ màu xanh
nước biển có hoa nhỏ li ti rất đẹp, loại túi chỉ dùng ở xứ lạnh, ở Sài G̣n có ai dùng nó làm ǵ! Cái túi
được cuốn thật chặt cho nhỏ lại nhưng cũng không thể bỏ trong ba-lô, phải buộc bên ngoài. Tuy chỉ là
loại mỏng nhưng khi trời lạnh có thể dùng làm chăn đắp, c̣n b́nh thường lót nằm như tấm nệm mỏng rất
tốt. Chính cái túi ngủ này mới là đề tài để các bạn chế diễu, “đi học tập cải tạo mà c̣n mang theo đồ dùng
tiểu tư sản”!
Nhưng đó là chuyện về sau. C̣n vào buổi chiều ngày thứ hai 23-6 này, Long đang lững thững trong
sân trường Taberd. Đây là sân trước cũng là sân « danh dự », dùng cho các buổi lễ, sân sau mới dùng làm
sân chơi cho học sinh. Sân trước vuông vắn, có cây to rợp mát, có thảm cỏ xanh mướt, có ghế đá dọc lối
đi. 13 năm trước chàng cũng đă ngồi trên một ghế đá này, bên cạnh người thầy cũ, phân tích cho chàng
những lợi điểm của ngành Dược. Chàng ngắm nh́n cảnh vật quen thuộc, không thấy ǵ khác cả. H́nh như
cuộc « đổi đời » vẫn chưa thấm được qua các bức tường kiên cố của khu nhà cổ này.
Trong sân có từng nhóm người túm năm tụm ba nói chuyện xầm x́, càng ngày càng đông thêm với
những người mới từ ngoài cổng vào. Cũng có những tay lững thững một ḿnh như Long. Nhiều người
nh́n chàng chăm chú. Chắc họ nghĩ « Sao lại có tên trông chẳng phải Việt Nam tí nào mà cũng vào đây
tŕnh diện học tập cải tạo ? » Chàng lại nhớ mới hôm trước, khi đi vào một con hẻm ở Thị Nghè thăm
người bạn, mấy đứa con nít xầm x́ « Liên Xô ! Liên Xô ! » Th́ ra chàng bây giờ đă thành cố vấn Nga,
sau khi đă là cố vấn Mỹ, và trước đó nữa là « Tây lai ăn khoai cả vỏ… »
Đang c̣n mải mê suy ngẫm về thân phận ḿnh, muốn được yên thân làm người Việt Nam mà không
được, bỗng chàng nghe gọi « Martin ! ». Không phải gọi tên Việt Nam là « Long ! » mà gọi tên Tây
« Martin ! » rơ ràng. Quay lại, Long xiết bao vui mừng khi nhận ra Vinh đang đi cùng với một bạn khác.
C̣n tiếp ...
Bookmarks