Viết tặng những bạn Tù c̣n đạp xe đạp thồ xứ Huế
xk
Chiếc xe B́nh Điền thả chúng tôi xuống Ga Huế th́ trời chưa chiều lắm. Mấy anh em bạn tù hối hả chia tay nhau v́ ai cũng muốn t́m mọi cách nhanh nhất về nhà.
Mấy năm xa cách chốn đế đô tôi nh́n lại Huế có một vẻ ǵ xác xơ và xa lạ. Tôi cũng như các bạn tù khác từ rừng xanh núi thẳm về lại chốn thị thành mới biết quê hưong chỉ vài năm mà đă tiều tụy đến năo nề. Nhà ga Huế im ĺm trong cơn nắng tháng 8, cửa cái bể cái vá, vài ba cái quán cũng đ́u hiu trong gió, vài thẩu kẹo vài nải chuối đong đưa.
Những lời mời của mấy người xe thồ đưa tôi về thục tại:
- Đi xe khôn eng?
-chú chú đi xe cháu ń chú?...
Tôi nh́n quanh toàn là xe đạp. Những chiếc xe méo mó, sét rỉ lâu ngày cùng yếu ớt không vẻ ǵ chắc chắn để làm chuyện chở người. Đến nỗi này sao? Người dân Huế giờ đây lại "sáng tạo" ra một cách làm ăn mà tôi chưa bao giờ thấy trước đây lần nào. Giờ họ phải tận dụng đến sức lực cơ bắp của ḿnh kiếm đồng tiền bát gạo trong một xă hội ít ai c̣n tiền để đi. Họ phải bấm bụng giành giựt miếng ăn từ mấy anh xích lô đạp bao năm nay, những chiếc xe lambretta, những chiếc xe đ̣ 2 màu xanh trắng -h́nh ảnh đặc biệt xưa nay mà tôi vẫn ghi trong trí óc. NGày xưa người ta cũng đi xe ôm, xe thồ nhưng tệ lắm là chiếc Honda nhấn ga là chạy vù vù, thế mà đă than khổ rồi.
Tôi không biết từ chối ai,nhận lời ai đây. Nh́n những ánh mắt cầu khẩn của mấy người đạp xe thồ bằng tuổi em tôi, những nét mắt chưa xóa đi nét vô tư và hồn nhiên của những ngày chỉ biết cắp sách đến trường, áo cơm th́ có ba mạ lo; giờ th́ chẳng c̣n chi! Sau 1975 biết bao nhiêu gia đ́nh ly tán, biết bao nhiêu vật đổi sao dời.
Cũng may có thêm khách và tôi khỏi từ chối ai,và tôi chọn cuốc xe của một em đạp xe thồ bằng tuổi em tôi.
-Về Tây lộc mấy rứa?
-Chú cho 3 đồng à chú..
Thú thật nh́n cái dáng của tôi em đó cũng chẳng nói thách làm ǵ v́ biết chúng tôi là ... cải tạo mà.
Tôi về Tây lộc v́ có gia đ́nh em cùng cha khác mẹ với tôi ở trong đó. Xa Tây lộc không biết mấy năm rồi cứ nhớ nồi cháo gà thơm phức của mạ đích tôi hồi đó nổi tiếng trong chợ.
Người thanh niên g̣ lưng cố đạp qua cầu Sông Hương, chiếc cầu mới xây sau này giờ cũng nét rêu phong rệu rả. Huế giờ này sao nhiều xe đạp quá đi thôi! Tôi cứ hơi lấn người tới trước ḷng như muốn ḿnh được nhẹ hơn. Hỏi chuyện th́ tôi biết em đạp xe c̣n đi học nhưng phải kiếm thêm tiền về cho mạ. Em cũng không biết cách ǵ để giúp gia đ́nh nữa, phương tiện là chiếc xe đạp nhưng lại bon chen lắm mới kiếm ra ngừoi khách. Có khi cả ngày em mới được 1 cuốc xe vừa đủ mua 3 lon gạo.
Xe đă vô cửa Thượng tứ nó cứ rập rành qua mấy đoạn có ổ gà, ổ vịt tôi lại như muốn rướn người lên cho nhẹ bớt đi v́ nghĩ đến cảnh cái ruột xe của em bị dằn qua mấy chỗ đá nhăm. Từ đàng sau tôi thấy chiếc áo trắng bạc màu của em đă lấm mồ hôi, hơi thở của em dồn dập, ráng cho xong một đoạn đường nữa để có mấy đồng bạc Bắc mà tôi đă để sẵn mà trả cho em.
Nhớ về quá khứ, đây đâu phải là lần đầu tôi được chở đi bằng xe đạp. Nhưng hồi đó là đi chơi,đi dạo mát vui thú cái tuổi thiếu niên sau những ngày học hành mệt nhọc.
C̣n giờ đây tôi là một gánh nặng cho một em mới lớn; em phải đổi sức lực của ḿnh để kiếm vài lon gạo cho mẹ già và mấy em đang đợi ở nhà. Và cái điệp khúc mệt mơi này lại kéo dài trong cái năo nùng của buồn tủi của đợi mong.
"eng đi xe không eng?"
Đă mấy mươi năm qua nhớ về Huế ngày ra tù tôi cứ nhớ măi lời khẩn cầu của em nhỏ đạp xe thồ đó mà chạnh ḷng thương cho thân phận quê hương.
xuan khe 4/2011
Bookmarks