Sắp tới lễ giỗ thứ 48 của cố Tổng Thống Ngô Đ́nh Diệm, họ có ư đồ ǵ đây?
Tôi mới được một người bạn chuyển cho những đường links dưới đây để đọc cuốn “Năm mươi năm nh́n lại, 1963-2013” trên mạng lưới toàn cầu:
http://www.flipsnack.com/flips/c3380...f5a81b6q234793 (Ch. 1,2,3)
http://www.flipsnack.com/flips/f3001...610754dq239543 (Ch.4)
http://www.flipsnack.com/flips/dcfbd...c2980f0q244768 (Ch.5,6)
http://www.flipsnack.com/flips/cc135...6412dafq249013 (Ch.7)
http://www.flipsnack.com/flips/2977f...e61cb7fq249233 (Ch.8-End)
Đây là một tuyển tập gồm 106 bài viết của 86 tác giả mà nhóm biên tập gọi là “những chứng nhân về chế độ Ngô Đ́nh Diệm.” Mới chỉ lướt qua mấy ḍng đầu và danh sách tác giả của những bài viết, tôi thấy phần lớn những tác giả này là những người không ưa hoặc thù ghét chế độ Đệ I Cộng Ḥa mà người lănh đạo là cố Tổng Thống Ngô Đ́nh Diệm.
Tôi thử đọc một bài do Phan Quang Đán viết, tựa đề là “Tôi không hề chủ trương hợp tác với ông Diệm” (trang 94-97, chương 4, sđd.), th́ thấy rằng ông Đán đă nổ, nổ hơn tạc đạn. Tại sao tôi lại nói ông Đán nổ hơn tạc đạn? Xin hăy đọc phần trích dưới đây do tác giả Lê Nguyên Phu (*) viết trong cuốn “Trong Bóng Tối Lịch Sử” (trang 274-76, Canada, 2009):
Vị họ Phan thứ hai là Phan Huy Đán hay Quang Đán, không có bà con thân thuộc với
vị họ Phan thứ nhất (tức Phan Huy Quát – NVT chú thích. ) Phan Huy Đán người tỉnh
Thừa Thiên không cùng sinh quán với Phan Huy Quát. Tôi thực sự không biết gốc gác
của Đán, mặc dầu tôi đă sống một thời gian dài ở Huế.
Quá khứ của Đán như thế nào?V́ sao lại bị gạt ra ngoài chính quyền thời Quốc
Trưởng Bảo Đại và thời Đệ Nhất Cộng Ḥa?Trong một cuộc mạn đàm đêm khuya tại
Dinh Độc Lập, Tổng Thống Ngô Đ́nh Diệm có cho tôi biết những chi tiết sau đây về
Đán.
Năm 1945, Đán đang ṭng học tại trường Đại Học Y Khoa Hà Nội, th́ những cuộc
dâu bể liên tiếp xảy ra trên đất nước: Nhật đảo chính Pháp, chính phủ Trần Trọng
Kim ra đời. Nhật đầu hàng Mỹ. Việt Minh xuất hiện cướp chính quyền Trần Trọng
Kim và Bảo Đại thoái ngôi. Chính phủ Việt Nam Dân Chủ Cọng Ḥa ra đời. Chiến
tranh giữa các đảng phái quốc gia và Cọng Sản. Pháp trở lại Việt Nam. Chiến
tranh giữa Pháp và Cọng Sản v.v… Trước những biến cố trọng đại ấy, Đán theo tổng
hội sinh viên các trường Đại Học Hà Nội hoan hô và đả đảo. Hoan hô ai? Đả đảo ai?
Ai lên th́ hoan hô, ai xuống th́ đả đảo, không sao nhớ hết được. Chỉ biết sau khi quân
đội Trung Hoa đến giải giới quân đội Nhật rút về nước, Đán thừa cơ vượt biên giới
Việt-Hoa, lần ṃ đến Thượng Hải. Tại đây, Đán làm quen và kết t́nh với một cô y tá
và chính cô y tá nầy đă làm cho y một cấp bằng bác sĩ giả mạo của Đại Học Y Khoa
Thượng Hải v́ Đán chưa thi ra trường ở Hà Nội. Đán quay trở về Việt Nam giữa lúc
Bolaert đang thương thuyết với Bảo Đại. Đán đứng về phía Pháp và làm cố vấn cho
Bolaert. Điều này Bảo Đại có ghi lại trong quyển hồi kư “Con Rồng Vàng Việt Nam”
trang 302. Có lẽ v́ vậy mà khi Bảo Đại trở về nước với tư cách Quốc Trưởng, Đán
không bao giờ được mời tham chính qua 9 nội các của Bảo Đại. Đán có qua Mỹ một
thời gian. Sử gia Phạm Văn Lưu trong quyển “Ngô Đ́nh Diệm và bang giao Việt Mỹ
1954-1963”, cho rằng Đán tốt nghiệp y khoa ở Đại Học danh tiếng Harvard của Mỹ.
Đây là một sự sai lầm lớn. Thật sự trong thời gian ở Mỹ, Đán chỉ ghi tên theo học một
chứng chỉ về cách tổ chức và điều hành một pḥng thí nghiệm y khoa. Cho nên lúc trở
về Việt Nam, Đán có mở một pḥng thí nghiệm y khoa ở đường Hai Bà Trưng, chứ
không phải là một pḥng chẩn bệnh thông thường. Tôi nhớ rơ đă nhiều lần đi ngang
qua pḥng thí nghiệm nầy, khoảng gần nhà thờ Tân Định, không thể lầm lẫn được.
Năm 1957, Đán cùng Hoàng Cơ Thụy và Nghiêm Xuân Thiện thành lập khối Dân Chủ
đối lập hợp pháp với chính quyền (Đoàn Thêm, Hai Mươi Năm Qua 1945-1964, Việc
Từng Ngày, trang 214, nhưng chỉ vài tháng, khối nầy bị tan ră v́ hữu danh vô thực.
Qua năm 1958, Đán tái lập đảng Dân Chủ và lần nầy do Hoàng Cơ Thụy làm Tổng
Thư Kư, nhưng lại không có sự tham gia của Nghiêm Xuân Thiện. (Đoàn Thêm, sách
đă dẫn, trang 231). Đảng nầy không có đảng viên, chính Đán phải tự ḿnh viết truyền
đơn và đem đi rải để chống chính phủ. Đán dẫn đứa con nhỏ đi ban đêm trên đường
Tự Do (tức Catinat cũ), đến trước vườn hoa nhỏ trước nhà sách Xuân Thu, Đán bị
Cảnh sát bắt gặp, bảo đứa con tụt quần xuống lề đường, lượm tờ truyền đơn vừa rải
lau khu cho đứa nhỏ làm như đứa nhỏ vừa đi đại tiện. Chính Tổng Thống Ngô Đ́nh
Diệm kể lại câu chuyện nầy cho tôi biết một cách hài hước.
Vụ đảo chính ngày 11-11-1960, Đán không được Hoàng Cơ Thụy cho biết, v́ đảng
Dân Chủ của y không c̣n và hai người đă ly khai. Lúc nghe tiếng súng nổ, Đán chạy
ra trước Dinh Độc Lập, gặp được Nguyễn Chánh Thi lẻ loi ở đó, Đán theo pḥ tá
Nguyễn Chánh Thi để cân bằng thế lực với phe Vương Văn Đông-Hoàng Cơ Thụy. Có
nhiều nhân vật dân sự khác như Phan Khắc Sửu, Vũ Hồng Khanh, Nguyễn Tường
Tam, Đing Xuân Quảng, Phan Bá Cầm v.v… cũng giống như y, nghe tiếng súng mới
chạy ra nhập cuộc vào giờ thứ 25, và tất cả những người đầu cơ chính trị nầy đều bị
xét xử trước Ṭa Án Quân Sự Đặc Biệt ngày 5-7-1963 c̣n đông đảo hơn đám quân
nhân khởi xướng.
Phan Huy hay Phan Quang Đán, trước chạy theo Pháp, sau chạy theo Mỹ, y như
Phan Huy Quát, nhưng lại không được Mỹ đề bạt tham chính như Quát. Sau khi chính
quyền Đệ Nhất Cộng Ḥa sụp đổ, qua nhiều nội các kế tục, từ quân sự đến dân sự,
Đán vẫn đứng ngoài lề sân khấu chính trị. Tham vọng của y chỉ đạt được lúc chợ
chiều, vào thời gian sau cùng của Đệ Nhị Cộng Ḥa.
Trên đây, tôi chỉ nêu ra một “nhân chứng lịch sử” Phan Quang Đán để quí vị độc giả có thêm một góc nh́n khác về “nhân chứng lịch sử” này ngơ hầu quí vị có thể đánh giá cuốn sách “Năm Mươi Năm Nh́n Lại” nói trên. C̣n nhiều “nhân chứng lịch sử” nữa như Hồ Hữu Tường, Đỗ Mậu, Trần Văn Đôn, Vũ Văn Mẫu … sẽ được đề cập sau, khi có dịp.
Cuốn sách “Năm Mươi Năm Nh́n Lại” được đưa ra nhân dịp lễ giỗ thứ 48 của cố Tổng Thống Ngô Đ́nh Diệm, theo thiển ư, có lẽ là nhóm chủ trương biên tập muốn làm giảm bớt tầm quan trọng của ngày lễ giỗ, và đồng thời làm giảm uy tín của một vị tổng thống đă phải hy sinh mạng sống v́ muốn bảo vệ chủ quyền quốc gia không tương nhượng.
(*) Chú thích: Vài ḍng giới thiệu về tác giả Lê Nguyên Phu, dựa vào những lời kể của ông trong cuốn “Trong Bóng Tối Lịch Sử”:
- Cựu Ủy Viên Chính Phủ Ṭa Án Quân Sự Saigon (thời Đệ Nhất Cộng Ḥa)
- Cựu Giám Đốc Hiến Binh Quốc Gia (thời Đệ Nhất Cộng Ḥa)
- Cựu Luật sư Saigon (thời Đệ Nhị Cộng Ḥa)
- Không gia nhập một đảng phái chính trị nào, mà cũng không phải là tín đồ của một tôn giáo nào.
Nguyễn Văn Thái
10/2011
Bookmarks