Ngày trắng chói chang như giũa.
Ánh sáng vang lừng điệu múa điên.
Mái tóc sầu nung từng sợi đỏ
Kêu gịn như tiếng nứt hoa niên.
Tuổi hoa niên trong binh lửa là vậy đó. Hy sinh phận ḿnh cho đất nước tồn sinh.
Ôi! Lũ cây gầy ven băi sụp,
Rễ bung c̣n gượng cuộc tồn sinh,
Gắng tươi cho đến ngày trôi ngă
Hay đến ngày bờ tái tạo xanh.
San hô mọc tủa thêm cành nhánh
Những nỗi niềm kia cũng măn khai
Thời gian kết đá mốc u tịch
Ta lấy làm bia tưởng niệm Người.
Nhà thơ đem ‘nỗi niềm’ kia hỏi Trời và hiểu ra rồi! Hiểu một điều là đất nầy, biển nầy, đảo nầy do những người lính rất b́nh thường, không phải là quan quyền chi hết… gian khổ giử lấy! Và nhà thơ cúi đầu khâm phục sự gian khổ hy sinh kính cẩn gọi những người lính vô danh đó trong bài thơ của ḿnh bằng chữ “Người’, trang trọng viết hoa.
Năm 1974, khi Trung Quốc đánh chiếm Hoàng Sa, Hải Quân ta chống trả quyết liệt th́ những nhà thơ quốc doanh phương Bắc chịu nhục, cúi đầu câm lặng.
Sau 75, Bắc quân chiếm được miền Nam th́ lại tự cao, tự đại… (dù trong thâm tâm cũng phải cúi đầu khâm phục bài thơ nầy do một nhà thơ tài hoa Nam Bộ duy nhứt trong nhóm Sáng Tạo (chủ lực có nhà văn Mai Thảo và nhà thơ Thanh Tâm Tuyền…viết…) Nhưng vốn tánh nhỏ nhen, vẫn cón rán ‘khoèo’ một cái là bài thơ Trường Sa Hành của nhà thơ Miền Nam Tô Thùy Yên hay … nhưng thiếu tính chiến đấu.
Tính chiến đấu ǵ đây? Đâu phải cứ là: Cờ in máu chiến thắng mang hồn nước, súng ngoài xa chen khúc quân hành ca, đường vinh quang xây xác quân thù…
Tính chiến đấu không phải là ngư lôi, là tàu chiến, là tàu ngầm Kilo! Đôi khi có rồi mà chưa chắc đă dám ‘chơi’… v́ nhát?!
Tính chiến đấu trong bài Trường Sa Hành của Tô Thùy Yên là gian khổ của người lính trong trùng trùng gió mùa… khắc nghiệt, nắng cháy đến phỏng da vào mùa khô! C̣m mùa mưa băo, những cơn băo nhiệt đới đi qua mạnh đến mức dường như thổi bay luôn cả đảo!
Thiên nhiên là vậy, khắc nghiệt như vậy…vẫn chịu đựng để giử biển đảo quê ḿnh…Rồi quân thù đến, đánh tới cùng, dù biết rằng chấp nhận ra đây là nếu đụng trận là chỉ có chết chứ c̣n biết rút đi đâu, c̣n ai tiếp viện? Đảo mà!… Xa đất liền quá! Hỏng lẽ giơ tay, buông súng mà đầu hàng Tàu Cộng…
Hai tháng trước khi nhà thơ đến, hải chiến đă xảy ra rồi đó ở Hoàng Sa. Đă có hy sinh! Biết vậy nhưng không có sợ… Dà! Tính chiến đấu ở đây đó thưa ‘chư vị’ thi sĩ quốc doanh miền Bắc!
Mỗi người đọc thơ đều có thể hiểu cách khác nhau! Càng nhiều cách hiểu càng tốt! V́ một bài thơ hay như một cái kính vạn hoa, mỗi lần đọc lại bài thơ th́ t́m ra cái mới, cái hay, cái lạ là lần đọc trước ḿnh chưa t́m thấy, chưa hiểu hết. Như cái kính vạn hoa, mỗi bức h́nh tuyệt tác chỉ là những hạt thủy tinh được sắp xếp, như những con chữ được sắp xếp trong thơ, lắc lên lại hiện ra h́nh ảnh khác… rực rỡ muôn màu!
Người viết không phải là nhà phê b́nh văn học, mạo muội viết ra những điều ḿnh ‘cảm’ về bài Trường Sa Hành của một tác giả nổi tiếng như nhà thơ Tô Thùy Yên nầy là một việc làm mạo hiểm v́ dễ bị chê là dốt chẳng hiểu ǵ thơ.
Tuy vậy, ai chê th́ chê… ḿnh hiểu tới đâu hay đó, viết ra chia sẻ cùng bạn đọc thân mến v́ trộm nghe có người phê rằng bài thơ hay nhưng không có sức chiến đấu làm ḿnh ‘tức’, ḿnh ‘quạu’ lên, ‘quạt’ cho nó một trận cho đă tức!!
Bài thơ nầy viết cách đây đă 40 năm vẫn c̣n đứng vững và chắc rằng sẽ c̣n đứng rất lâu v́ một lẽ đơn giản là nó hay.
Biển Đông không yên và chắc măi măi không yên… Mỗi lần Biển không yên… lại đọc Trường Sa Hành của Tô Thùy Yên để yêu nước ḿnh thêm. Tôi xin cảm ơn ông !
Đoàn xuân Thu
Bookmarks