Nghe Chuyện Hà Nội

[Tigon]

Tặng cô Tigon vài bức hình về nhà thờ Hàm Long, gần nơi cô Tigon sống hồi nhỏ.










Để xem lại mấy tấm hình Lệ Nga gửi :

Nhà Thờ Hàm Long có tháp chuông kéo ( 1952) , không biết sau này có thay bằng chuông điện không ?

Trước giờ Lễ , tiếng chuông nhà thờ thánh thót , vang dội , như thúc dục mọi người đến với Chúa :" Ting -Tinh -Tinh- Tinh ...."

Nhìn trong ảnh , mặt tiền chung quanh tháp chuông hình như đã xây thêm cho đẹp .

Kìa cây hoa Đại mà ngày xưa Tigon vẫn hái hoa cài lên tóc ( làm điệu xí mà !).Hoa màu trắng , ở giữa maù vàng , có 5 cánh , mùi thơm nhẹ nhàng . Bây giờ chắc đã thành cây cổ thụ . Sáu mươi năm rồi còn gì !
Tiếc là ảnh chỉ có một phần của cây hoa Đại .

Ngày xưa , Nhà Thờ Hàm Long có trường học Công Giáo , tên là Trường Trần Văn Thưởng . Tigon học mẫu giáo ở đây .


Phố Lê Văn Hưu

Khu phố Lê Văn Hưu là một kỷ niệm êm đềm in sâu mãi trong trí nhớ của Tigon .

Hình như mấy hàng cây long não vẫn tồn tại bên lề đường . Nhưng sao trông không cao lớn hơn ngày xưa bao nhiêu ?

Có phải trước cửa quán cơm gì đó là ngã ba , có đường Thi Sách , lối ra Chợ Hôm không Lệ Nga ?

Tigon nghĩ là bây giờ , nếu thả Tigon ra Hà Nội , quanh quẩn từ nhà ra trường học ( Ngô Sĩ Liên ) , ra Bờ Hồ , mình sẽ không đi lạc đâu .

Tigon

[Lệ Nga]

Cô Tigon và Thím7CM

Nghe 2 cô kể chuyện Hà Nội xưa thì LN chỉ biết nghe chứ có biết gì thời đó Hà Nội ra sao đâu. Kể chuyện bây giờ thì mọi người... đã nói hết rồi. Thôi thì LN nói quanh mấy địa danh mà 2 Cô kể vậy.

Về làng Phùng Khoang thì đúng như 2 Cô nhớ. LN có người bạn ở gần đó nên cách đây mấy năm có ghé qua. Làng Phùng Khoang đúng là cách Hà Nội 10km (đó là cách tính từ Hồ Gươm trở đi), trước đây nằm ngay địa bàn giáp ranh giữa Hà Nội và Hà Đông, thuộc xã Trung Văn, giờ thì sát nhập Hà Nội, Hà Tây nên địa chỉ của làng Phùng Khoang thuộc Hà Nội rồi, có khi giờ đã là Phường Phùng Khoang rồi cũng nên (??).

Cái hồ sen và nhà thờ thì vẫn còn, nhà thờ vẫn được tu bổ nên khá khang trang và đây cũng là một nhà thờ thuộc loại lớn ở Hà Đông. Giờ thì đường đi đến đó cũng không còn đồng lúa gì nữa, trong làng thì cũng ít cây cối do nông dân xẻ đất ra bán rồi xây nhà hết trơn rồi các cô ạ.

Về phố Lê Văn Hưu và các phố bên đó thì tên vẫn giữ nguyên, là những Lê Văn Hưu, Thi Sách, Ngô Quyền, vẫn là chợ Hôm, vẫn là trường Ngô Sỹ Liên (trên phố Hàm Long)... nhưng nhà cửa, hàng quán mọc lên rất nhiều rồi. Tìm những hình ảnh về những góc phố, ngôi nhà xưa cũ thì còn rất ít mà thường bị che khuất bởi những ngôi nhà mặt đường. LN sẽ cố kiếm hoặc chụp một số hình cho các cô xem.

Thôi sẽ tiếp tục sau vậy.

Chào cô Tigon và Thím7CM
(Cảm ơn cô Tigon đã hỏi thăm)

[Lệ Nga]

Nhà thờ Phùng Khoang

[Tigon]

Nhà thờ Phùng Khoang

Rất tiếc là Mẹ Tigon đã mất . Chứ nếu nhìn lại được nhôi Thánh Đường Phùng Khoang như thế này , bà Cụ sẽ khóc vì nhớ kỷ niệm , và nhất là nhớ Bà Ngoại .

Không biết hàng cây nhãn hai bên hông nhà thờ còn hay bị phá đi rồi , trong hình nhìn không rõ .

Mấy đứa em thì toàn sống ở Hà Nội , chẳng mấy khi Mẹ hay Ngoại cho chúng theo về quê , nên khi mang mấy tấm hình của Lệ Nga khoe tụi nó , đứa nào cũng bảo " chả nhớ gì cả " , làm mình cụt hứng .

Không biết cái bảng màu vàng , chữ đỏ ở trước cổng nhà thờ , đề chữ gì thế nhỉ ?

Tigon

( Mời các ông tham gia kể chuyện Hà Nội đi chứ ? Các ông Trường Bưởi Chu Văn An ngày xưa đâu hết rồi ? Không lẽ cả cái VL này không có đến 1 ông gốc Hà Nội ? )

[Thim7CM]

Xem thấy hình Nhà thờ Phùng Khoang mà Bảy tui giật nảy người . Nhớ ra rồi, trời ạ.
Cám ơn cô Lệ Nga nhiều, thật nhiều , nhá .
Xem hình nhà thờ Hàm Long và đường Lê văn Hưu thì Bảy tôi lại ngậm ngùi nhớ những hình ảnh đã trên nửa thế kỷ trôi qua. Chi Tigon và cô Nga chẳng bao giờ quên được phố Trần xuân Soạn và Phù Đổng Thiên Vương – Pescador là tên cũ – cùng một xóm mí nhau phải không? Mặc dù phố xá ngày xưa vẫn còn đó nhưng cảnh vật thì đã khác xưa.
Thời đó Bảy tui đọc và học thuộc lòng đoạn văn “Bầu trời chập chùng về mùa thu, những bữa cơm chiều dưới ánh đèn” Cậu bé Daniel (Le Petit chose) đi học tung tăng nhảy nhót như con chim sẻ trong vườn Lục Xâm Bảo, trong khi lá vàng rơi lác đác trên vai những pho tượng trắng.” Kỷ niệm cũ của tác gia Alphonse Daudet thì mới 25 năm cũ. Nhưng bây giờ, cảnh cũ đối với tui thì đã hơn sáu thập kỷ trôi qua. Bao nhiêu vật đổi sao dời, mà mình còn tồn tại, và nay lại được nhắc đến “ngày xưa”. Đó là điều đáng mừng dù rất ngậm ngùi.
Xin lỗi, Bảy tui lại quên kể chuyện cái bể nước mưa rồi. Xin khất với chi Tigon, và cô Nga ngày mai vậy nha.
Thân kính

[Tigon]

Hẳn quý bạn còn nhớ , quân phát xít Nhật lấy thóc lúa đốt làm nhiên liệu , gây ra nạn đói trầm trọng năm Ất Dậu .

Số người chết đói lên đến hơn triệu , tang thương khủng khiếp khắp nơi .

Mẹ kể : Vì Hà Nội khan hiếm thực phẩm , gia đình về quê ngoại Phùng Khoang , tỉnh Hà Đông tạm trú .

Cứ vài ngày , Ba phải đạp xe đạp lên Hà Nội xếp hàng mua sửa , vì 2 đứa con còn nhỏ . Ba nói , trên đường đi , phải khéo lắm mới tránh cán lên xác chết .Chỗ này thấy người ta bứt cỏ bên lề đường bỏ vào miệng , chỗ kia đang đào rễ cây để ăn ...

Rồi Ba còn thấy , một em bé khoảng vài tháng đang nhai núm vú của người Mẹ đã chết nằm bên vệ đường .

Và còn nhiều thảm cảnh khác , nghĩ lại lời kể , chứ không thấy tận mắt , mà vẫn rùng cả mình mẩy .

Mẹ còn kể , Bà ngoại nấu cháo lỏng tiếp tế cho những người già trong làng , đói quá không còn đi lại được . Một hôm , ngoại thấy chum ( vại ) gạo sao vơi đi một cách bất thường , mới rình xem .

Thì ra cô cháu họ ( được Ngoại nuôi ) đã ăn cắp gạo , bốc đầy hai túi áo , đem cho một em bé nhà gần đó đang đói gần chết . ( Bây giờ cô cháu này đã là một bà cụ 90 , có phúc đức , nên vẫn khoẻ mạnh , con cháu thành đat ).

Chuyện Việt Nam mình , lúc nào cũng thấy máu và nước mắt .

Thương thay cho một dân tộc nhược tiểu !

Tigon

[ahem]

... tấm hình Hà Nội xưa vô đây !

[Tigon]

Cằn nhà thứ hai mà gia đình Tigon ở là ở bên Hồ Ha-Le , hình như tên này là Tiếng Pháp , nhưng Tigon không biết spell như thế nào , chỉ biết người Hà Nội gọi là Hồ Ha-Le . Hồ này còn có một tên nữa là hồ Bảy Mẫu , có lẽ vì mặt Hồ rộng khoảng 7 mẫu .

Ngôi nhà này là gia sản của Tổ Tiên để lại , lúc trước cho mướn , nhưng khi họ dọn đi thì Ngoại nói 2 gia đình ( con và cháu ) về đó ở , vì ngôi biệt thự rất nhiều phòng .

Lúc đó , Tigon vẫn chưa tới tuổi đi học , chỉ biết theo mấy anh chị họ rong chơi . Cuối tuần có một ông anh họ , học trò Chu Văn An , thường tới mướn xe đạp nước trên Hồ , cho Tigon đi theo .

Có một hôm , hai anh em thấy một cái xác đàn bà , mặc áo dài trắng , nổi lềnh bềnh trên mặt hồ . Hai anh em sợ quá , đạp xe vội vào bờ , và la lên cho lối xóm biết .

Khi người ta ( người của chính phủ ) lấy dây thừng , móc vào đôi giầy cao đẻ kéo kẻ xấu số vào bờ , thì ...eo ôi , tôm cá bu chung quanh xác chết theo vào bờ .

Từ đó đến hơn 10 năm sau , Tigon không dám ăn bất cứ con tôm , con cá nào , chả thà ăn cơm không .

Trong nhà có một hồ tắm nhỏ xây bằng ciment cho trẻ con tắm , mỗi lần mở nước vào hồ tắm , là thấy như xác cô kia màu trắng nổi lên giữa hồ . Vì thế , mỗi ngày phải đợi con gái bà chị Họ , lớn tuổi hơn , đi học về rồi 2 đứa tắm chung .

Phía bên phải ngôi biệt thự là 3 tầng lầu của một bệnh viện Pháp . Mấy Ông Tây trên phòng thường hay ném xuống sân cho tụi nhỏ kẹo súc cù là ( Chocolate) , Kẹo này hồi đó là những miếng mỏng , hình vuông , gói trong giấy bạc . Cũng có lúc họ thả xuống những viên đường cát trắng , vuông vắn , mấy chị em mình thường cứ thế bỏ vào miêng nhai .

Trong vườn ngoài các loại hoa , như hoa giun ( màu hồng ) leo trên cổng trước , hoa hồng bạch trồng hai bên lối vào nhà , hoa nhài ngoại trồng ở vườn sau để hái ướp thêm vào trà , còn có một cây bàng rất lớn . Vào cuối Thu , lá bàng bắt đầu rơi theo gió , những trái bàng cũng bắt đầu chín , rụng xuống sâ sau những cơn gió lớn .

Mỗi buổi sáng , cái thú của Tigon là đi nhặt những trái bàng rụng từ đêm qua . Kiếm một tảng đá xanh , ghè cho vỡ quả bàng , ăn cái nhân ở bên trong . Nhân trái bàng thơm và rất bùi .

Đêm xuống , từ sau ngày có cô gái chết nổi trên mặt hồ , mấy chị em , và cả mấy đứa em họ , không dám đi dạo bên bờ hồ nữa , dù là đêm có trăng sáng .

Hàng liễu bên bờ hồ như trở thành ma quái , lay động trong gió , đong đưa như mái tóc của những hồn ma lang bạt , không nơi nương
tựa , nhang khói .

Bà ngoại ngày xưa rất gan dạ , bây giờ cũng bắt đầu nghĩ đến sợ ma , dù chưa hề thấy bóng ma nào hiện về .

Các người lớn trong nhà quyết định bán căn biệt thự , và Bà ngoại thì nhất định đòi mua villa ở 76 Ngô Quyền , xéo xéo bên kia đường của nhà thờ Hàm Long . Bà lấy cớ là để tiện việc đi nhà thờ , nhà thánh .

( còn tiếp ...)

Rất cám ơn anh Ahem đã post vào mấy tấm hình Ha Noi xua .Hình ảnh sẽ giúp bài viết thêm giá trị .
Một lần nữa , cám ơn , cám ơn , và cám ơn .

tigon

[Thim7CM]

Vui quá chi Tigon ơi, có mấy độc giả tiếp sức ba ta rồi đấy. Góp những hình ảnh gần 100 năm cũ rồi đấy, nhưng tuy cũ mà vẫn quen thuộc thân thương. Mẹ em ngày xưa cụ cũng ăn vận nhà quê như cô gái quê này, tóc vấn khăn nhung, lại còn bịt khăn mỏ quạ trên đầu. Ngày xưa răng đen khiến các chàng nho sinh mê tơi bời, chi ơi.
" Răng đen ai nhuộm cho mình,
cho duyên mình đẹp cho tình anh say"
hoặc
"Mình về có nhớ ta chăng,
ta về ta nhớ hàm răng mình cười,
Trăm quan mua lấy miệng cười,
mười quan chẳng tiếc, tiếc người răng đen"
Rồi lại cái nón thúng quai thao nữa chứ - non thúng là nón mái bằng như trong hình đã đăng.
Lần vè VN trước cháu em nó có đưa em ra thăm hồ Halert - không biết spell có đúng không. Bây giờ bờ hồ có khoảng vườn cây khá rộng, em thấy có cả dăm bảy chục người đang tập thể dục đủ kiểu.
Quay vè chuyện đói năm Ất dậu, với đê làng Đông Lao vớ là một biến cố đau thương của lịch sử.
Quân Nhất bắt dân phái lúa để trồng đay là một đại hoạ, còn đê Đông Lao vỡ là một đại hoạ thứ hai. Hoạ vô đơn chí là vậy. Em nói sơ qua về vị trí đia dư con sông Hồng hay sông cái nha. Khi dòng sng Hồng chay vào miên đồng bằng thì đâm một nhánh về phía nam thành con sông đáy. cửa sông Đáy và sông Hông , người Pháp xây nột đập nước gọi là cầu Phùng. Cầu này chỉ mở khi nước sông Hồng lên to để hạ bớt sức ép của mực nước lớn cùa sông Hồng. Vì là miền châu thổ nên đất rắt thấp, nên hai bên bờ phải đắp đê. Đê có chỗ cao đến ba chục mét, chân đê rộng bốn năm chục mét là chuyện thường. HÌnh ảnh con đê là một nét đẹp độc đáo của quê hương chị ạ.
Đê Đông Lao vỡ vào khoảng cuối tháng sáu âm lịch năm Ật Dậu, 1945. Lúc ấy em đang về ngoại chới, không xa Đông Lao là mấy,buổi tối nghe tiến trống ngũ liên và tù và thổi lên khắp nơi, hỏi ra thì là mọi nơi báo động để hò nhau đi hộ đê, cứ kiên tiếp làng nọ thông báo làng kia. Đến sáng thì tin xấu loan ra, đê Đông Lao đã vỡ không cứu được. Mấy ngày sau nước mới nhận cả miền nam đồng bằng sông Hồng chìm sâu dưới nước cùng với mùa lúa năm ấy. ến háng mười trở đi là nạn đói bắt đầu, vì lúa thối hết rồi. Không có con số thống kê, nhưng có nơi chết cả làng. Có người kể rằng, đã trông thấy một em bé khoảng mười tuổi trông thấy một con giun đất đang bò, nó bèn chộp ngay lấy, tay cầm một đầu còn tay kia bấu vặt một đầu con giun, rồi lấy hai ngón tay kẹp con giun rồi ép cho hết đất trong ruột con giun, sau đó ngửa cổ há miệng nuốt con giun vào bụng.
-Kể chuyện và nhìn hình ảnh xưa, tâm trì em bị "ùn tắc", chả biết kể cái nào trước cái nào sau. THôi thì chuyện đâu còn đó, hẹn đến ngày mai vậỵ .
Good nite .

[Tigon]

[QUOTE=Lệ Nga;14700]Tặng cô Tigon vài bức hình về nhà thờ Hàm Long, gần nơi cô Tigon sống hồi nhỏ.








Ngôi nhà mới mua ở trên đường Ngô Quyền , nhìn chéo qua cửa Nhà Thờ Hàm Long .

Bà Ngoại thật là " sáng suốt " khi quyết định chọn ngôi nhà này .

Mỗi ngày nghe chuông nhà thờ vang lên , Lễ buổi sáng cũng như " chầu " buổi chiều , lòng người như hân hoan trong tình thương của Đấng Cứu Thế .

Ngày Chủ Nhật , cứ tà tà , già trẻ lớn bé cũng vậy , chờ nghe chuông nhà thờ vang lên là mở cổng chạy qua dự Lễ .

Cha Sở lúc đó là Cha Tụng , sau này lên Giám Mục và Ngài nay đã về với Chúa .

Nghe Mẹ kể , hồi nhỏ ( thời con gái ) , Mẹ cũng sinh hoạt trong họ Đạo này . Bây giờ , Giáo Hội cho con gái giúp lễ , Mẹ nói điều đó không có gì mới lạ cả . Ngày xửa ngày xưa , thời Cha Hương , Mẹ cũng đã được giúp lễ .

Con gái giúp lễ , mặc áo dài trắng . Khi nào không giúp trên Cung Thánh , thì hát trong ca đoàn . Bác Thoa , tức Bà Lê Bá Khanh bây giờ ( mới mất ) thì đánh đàn piano cho ca đoàn . Các Cụ đã có tuổi thanh xuân tuyệt đẹp nơi giáo xứ Hàm Long này ( thảo nào Cụ cứ nhất định phải dọn về đây ).

Trong Giáo Xứ HL có trường học , đó là trường Trần Văn Thưởng .
Khi đến tuổi đi học , Tigon đã được gửi vào lớp Mầu giáo ở đây .

( bận rồi , sẽ viết tíêp sau...)

Tigon