Trước 1975, mỗi tuần tôi có đến đài phát thanh Sàig̣n hai lần để thu chương tŕnh phát thanh của Bộ Dân Vận Chiêu Hồi, nên có quen cô Dzoăn Phượng, con gái của anh Dzoăn B́nh. Cô được nhận vô làm xướng ngôn trong đài phát thanh sau khi bà Đàm Chi Lan, vợ của anh Dzoăn B́nh qua đời.
Thời đó, tôi thấy anh Dzoăn B́nh rất phong độ, trẻ trung, tinh anh, thường mặc bộ đồ dân vận 4 túi, đeo kính cận, để hàng ria mép con kiến, đi chiếc xe vespa đến đón Dzoăn Phượng, nhưng không bao giờ được hân hạnh tṛ chuyện với anh.
Đến khi gặp anh trong tù, anh già đi trông thấy, hàm răng giả của anh lại bị mất, người anh lại cao nên trông càng thêm gầy g̣, ốm yếu. Thoạt thấy anh, tôi không tài nào nhận ra anh. Về sau nghe anh Nở nói chuyện, tôi mới biết anh là kư giả Dzoăn B́nh, người tôi đă đem ḷng quư trọng một cách âm thầm từ khi tôi được đọc những phóng sự chiến trường của anh, tại thư viện của Bộ Thông Tin ở đường Phan Đ́nh Phùng.
Gặp được anh trong tù, tôi mừng quá, nằm lắng nghe anh kể chuyện thâu đêm. Sáng ra, anh bảo tôi đưa cho anh cây viết và mảnh giấy, rồi anh viết nguệch ngoạc mấy câu thơ, đến nay tôi vẫn c̣n nhớ:
Gặp nhau mái tóc c̣n xanh,
Mà nụ cười cằn cỗi
Đường đời sao sớm mỏi
Chuyện ḿnh vừa nói đă thương nhau.
Phải chăng mưa gió giăi dầu
Thời gian sẽ thấy lại màu áo xưa?
Trong suốt thời gian tôi bị giam giữ trong trại tù cộng sản khoảng hơn một năm trời, anh Dzoăn B́nh quả thực là bóng mát, là nguồn nước giếng khơi, cho cuộc đời của tôi. Anh dậy dỗ tôi rất nhiều điều. Kiến thức của anh uyên bác, hiểu biết của anh về xă hội Miền Nam gần như vô tận, nên chỉ gần gũi anh một thời gian không đầy một năm, tôi đă được anh kể cho nghe không biết bao nhiêu chuyện về giới nhà văn, nhà báo, nghệ sĩ Miền Nam.
Từ những nhà văn, nhà báo lăo thành được anh kính trọng đến những câu chuyện tưởng như huyền thoại về cuộc đời nghiện ngập và cái thú "yên sĩ phi lư thuần" của anh. Anh rất kính trọng văn tài và tư cách của nhà văn Nguyễn Mạnh Côn.
Anh cũng tỏ ra có biệt nhăn khi nhắc đến ḍng họ Nguyễn Ngọc là ông Nguyễn Ngọc Trác, Nguyễn Ngọc Linh, Nguyễn Ngọc Bích, Nguyễn Ngọc Phách. Sau này, trôi nổi sang Úc, được gặp gỡ một số nhà văn, nhà báo lăo thành của Miền Nam, các vị kể cho tôi nghe, thời kỳ làm kư giả cho Việt Tấn Xă, anh Dzoăn B́nh viết bài đụng chạm đến một vài nhân vật có lai lịch lớn, nhưng đă được ông Nguyễn Ngọc Linh, giám đốc Việt Tấn Xă, tận t́nh bênh vực và giúp đỡ, nên anh đă ấp ủ măi măi ân t́nh đó.
Một người b́nh thường khi bị cộng sản bắt đi tù cải tạo đă khốn khổ vô cùng. Nhưng anh Dzoăn B́nh khi vô tù cải tạo c̣n khốn khổ hơn nhiều, v́ anh nghiện thuốc phiện, hay nói theo ngôn ngữ của anh là "hít tô phe". Cũng v́ nghiện, nên một ngày nọ, anh đem đổi gói thuốc lào để lấy mấy hạt mă tiền khô, đem về nghiền ra rồi pha nước uống. Tôi không biết uống hạt mă tiền vô trong người thế nào, nhưng những người tù cải tạo ở trại Kàtum mỗi khi về quân lao G̣ Vấp, người nào cũng có một túi vải nho nhỏ, trong có vài hạt mă tiền. Tù nhân vẫn đồn đại là dùng hạt mă tiền có thể cường dương bổ thận, trị phong thấp, nhức mỏi, tê bại. Tôi không biết chuyện này thực hư thế nào, nhưng đă có lần nếm thử một tí th́ thấy đắng vô cùng.
Tối hôm đó, anh Dzoăn B́nh uống hạt mă tiền vô được khoảng nửa tiếng, th́ cả người anh co giật thật khủng khiếp. Cả mấy người chúng tôi xúm vô giữ anh mà giữ không nổi. Kinh hoảng quá, chúng tôi phải đập cửa sắt pḥng giam rầm rầm, rồi la hét ầm ĩ, quản giáo mới chịu mở cửa để cho anh ra ngoài cấp cứu. May mắn, lần đó anh thoát nạn.
V́ quen biết Dzoăn Phượng từ hồi trước 1975, nên anh Dzoăn B́nh rất tin tưởng và thương yêu tôi.
V́ tin tưởng tôi nên anh đă bàn với tôi cách vượt ngục với sự trợ giúp của Dzoăn Phượng.
Thời đó, thỉnh thoảng chúng tôi vẫn phải ra khu gia cư, ngay phía bên ngoài quân lao G̣ Vấp để lao động. Công việc th́ không nhiều, không nặng nhọc, nhưng tuần nào cũng có toán phải ra ngoài đó lao động, dọn dẹp nhà cửa, làm đường xá....
C̣n tiếp...
Bookmarks