Phạm Xuân Đài
Cuộc biểu t́nh chống nhật báo Người Việt vào chiều ngày 19 tháng 1, 2013 vừa rồi đă được hoạch định trước ít nhất vài ba tuần trong một buổi họp của những người thấy rằng phổ biến cuốn sách Bên Thắng Cuộc (cuốn I, Giải Phóng) của Huy Đức là một hành động tiếp tay để tuyên truyền những điều có lợi cho cộng sản (1). Một quyết định cụ thể, có đối tượng, có nội dung rơ rệt. Quyết định ấy hẳn nhiên bắt nguồn từ nội dung cuốn sách, tất cả vấn đề nằm trong những ǵ đă được tác giả Huy Đức viết trong cuốn sách. Không v́ nội dung đó th́ thiết tưởng chẳng ai đặt vấn đề chống việc phổ biến làm ǵ.
Báo Người Việt đă trải qua 35 năm phục vụ cộng đồng người Việt tại Hoa Kỳ. (H́nh: Uyên Nguyên/NV)
Và để đi đến một quyết định như thế, đương nhiên các đương sự chủ trương cuộc biểu t́nh đă phải đọc kỹ cuốn sách, thấy rơ các tác hại của nó cho đồng bào trong cộng đồng.
Nhưng một ngạc nhiên lớn cho mọi người, là sự việc hoàn toàn ngược lại cái logic đơn giản ấy: Hầu như tất cả những người đó chẳng ai đọc sách cả. Hiện tượng có vẻ kỳ quái này khiến người ta phải suy nghĩ, v́ cảm thấy có một cái ǵ đó rất không ổn, rất không b́nh thường, cần phải giải thích để hiểu rơ hơn thực chất những ǵ đang xảy ra quanh ta.
Muốn hiểu được một vấn đề có tính cách xă hội như thế, thiết tưởng chúng ta phải quay về tận nguồn gốc: Báo Người Việt và cộng đồng Việt Nam tại quận Cam đă cùng nhau thành h́nh như thế nào.
Về báo Người Việt
Trước hết, t́m hiểu về báo Người Việt, ra đời từ 1978, gắn bó với sự ra đời và trưởng thành của cộng đồng, và trong thời gian gần đây đă bị một số người biểu t́nh chống đối.
Người viết bài này không tham dự vào quá tŕnh thành lập báo Người Việt, v́ thời gian đó c̣n nằm trong trại cải tạo tuốt trên miền thượng du tỉnh Thanh Hóa. Mười ba năm sau mới được thả về, dần dần tiếp xúc lại với cuộc sống tại quê nhà và liên lạc với bạn bè bà con đang ở hải ngoại. Tại Sài G̣n tôi có một người đồng hương đi tập kết về đang làm việc trong ngành văn hóa, một hôm bỗng nói với tôi: Ở hải ngoại người Việt Nam làm rất nhiều báo, từ Mỹ đến Pháp đến Úc nơi nào cũng có báo, nhưng tờ đáng gờm nhất đối với nhà nước Việt Nam là tờ Người Việt ở California. Tôi hỏi “đáng gờm” là sao, th́ được trả lời: V́ chống cộng có tŕnh độ nhất, và đó cũng là tờ báo lớn nhất. Nghe nói thế, tôi thấy rằng sự liên lạc của tôi với những người làm báo Người Việt phải cẩn thận hơn, nên qua các trung gian hơn là trực tiếp, dù nhóm đó toàn là bạn bè cũ thân thiết với tôi trước kia ở Sài G̣n. Khi viết xong bài “Hà Nội Trong Mắt Tôi” vào cuối năm 1989, tôi phải nhờ một Việt kiều về nước mang sang Mỹ để chuyển lại cho anh em Người Việt chứ không dám gửi bưu điện. Trước 75 tôi không nghĩ ḿnh sẽ viết lách ǵ nhiều nên không bao giờ có bút hiệu, nhưng viết xong bài này và có ư định gửi ra hải ngoại, tôi phải t́m một bút hiệu, chứ kư tên thật th́ tức là ḿnh tự dọn đường cho ḿnh vô tù trở lại.
Khi đi Mỹ theo chương tŕnh H.O. và định cư tại Nam California, tôi mới thực sự biết rơ về tờ báo Người Việt: Đọc kỹ nội dung của nó, gặp gỡ những người đang làm báo. Tôi được biết tờ báo đă trải qua rất nhiều khó khăn thử thách, bắt đầu làm trong garage mỗi tuần một số, rồi hai, ba số, măi hơn mười năm sau mới phủ kín được khắp các ngày trong tuần và mới có cơ ngơi của một ṭa soạn hẳn hoi. Sự thật này ngược hẳn với cái nh́n từ trong nước, nhất là của người cộng sản: Báo chí hải ngoại toàn là nhận tiền của... CIA để làm! Trong chế độ cộng sản hoàn toàn không có báo chí tư nhân, cũng hoàn toàn không biết đến những hoạt động xă hội dân sự ngoài sự chỉ đạo của đảng, nên người ta không h́nh dung được cảnh một nhóm người di tản c̣n nghèo và đầy khó khăn lại họp nhau trong nhà xe để khai sinh ra một tờ báo! Mà ra báo để làm ǵ? Chỉ để cho đồng bào Việt Nam mới đến Mỹ chưa rành Anh ngữ được biết các thông tin cần thiết cho đời sống. Đó là ư nghĩ đầu tiên để từ đó thiết lập nên báo Người Việt, mà ngay những người sáng lập thời đó cũng không ngờ sau này lại trở thành một định chế văn hóa quan trọng của cộng đồng người Việt hải ngoại.
Cha đẻ của tờ Người Việt là Đỗ Ngọc Yến. Với tư cách là bạn của Yến từ thời c̣n học ở trường trung học Trương Vĩnh Kư Sài G̣n, và sau đó lớn lên c̣n cùng nhau hoạt động trong lănh vực thanh niên và giáo dục, tôi có thể nói đó là một người Việt Nam ưu tú, rất ưu tú. Anh không phải là một học sinh xuất sắc trong trường lớp, nhưng có kiến thức cực kỳ rộng răi mà không một người bạn học nào của anh có thể bằng được. Anh gia nhập Hướng Đạo từ bé nên tâm và chí được rèn luyện hướng thiện, lúc nào cũng muốn làm việc tốt cho mọi người. Khi ra đời, anh tiếp xúc và học hỏi càng nhiều, kiến thức của anh ngày càng đa dạng, cái biết của anh rộng và sâu một cách đáng ngạc nhiên. Anh là người Công Giáo, nhưng một hôm trước một đám bạn bè thân, anh đă thuyết tŕnh về Thiền, khúc chiết một cách hiếm có, cả đám say sưa nghe anh nói mà tưởng như đang nghe một thiền sư thuyết pháp! Anh biết rành về rất nhiều lănh vực, đối với tôi từ thời đang hoạt động với nhau, Yến là một cuốn bách khoa tự điển.
Nhưng với cái tâm nguyện “đem lại thông tin cho đồng bào tị nạn” anh sẵn sàng chọn con đường khó mà đi. Sang Mỹ từ biến cố 1975, nếu yên phận với nghề cán sự xă hội đă t́m được trong mấy năm đầu th́ anh đă có một cuộc sống yên ổn của một công chức, chẳng lừng lẫy ǵ nhưng bảo đảm cuộc sống b́nh yên cho gia đ́nh. Quyết định làm báo là chọn một con đường chông gai, bấp bênh, phải có một cái nh́n viễn kiến và tinh thần phục vụ cao độ mới dám đầu tư cả cuộc đời c̣n lại ở hải ngoại cho mục tiêu này. Nhưng tinh thần và tài xoay xở không th́ chưa đủ, c̣n phải có kiến thức về nghề báo và một quan niệm vững chắc về một tờ báo cộng đồng phải như thế nào th́ mới có cơ thành công lâu dài về sau. Sau này anh tường thuật lại thời gian “khởi nghiệp” đầy khó khăn về tài chánh, anh đă kêu gọi bạn bè, đồng hương đóng góp từng chục bạc coi như là vay vốn, và khi báo khá đă hoàn lại tiền mượn, có người nhận, có người bảo để trừ vào quảng cáo trên báo. Và chính sự góp công góp của của đông người cho tờ báo, anh đă ví báo Người Việt giống với báo Le Monde bên Pháp ở chỗ cả hai đều không có một người gọi là “chủ báo” (owner)
(2).
Với một khởi đầu như thế, báo Người Việt đă lớn lên theo với cộng đồng người Việt Nam tại quận Cam. Nó đă thực sự đáp ứng các nhu cầu truyền thông cho người tị nạn, với những thông tin xem ra nhỏ nhặt nhưng cần thiết của địa phương, từ việc lái xe trên freeway, việc đi mua hàng ở siêu thị cho đến cách thức đi bầu cử, hay làm giấy tờ xe cộ ở DMV, v.v... nói chung bất cứ thứ ǵ cần biết cho một người di dân mới đến xứ này. Nhưng không chỉ những điều cần thiết trước mắt, tờ báo cũng biết rằng người rời quê hương rất muốn biết những ǵ xảy ra nơi xứ sở mà ḿnh đă rời bỏ, cố gắng t́m ṭi những ǵ mà báo chí Hoa Kỳ và thế giới nói về Việt Nam, trong một khung cảnh truyền thông chưa có e-mail, Internet và điện thoại viễn liên th́ không dám gọi v́ giá quá mắc. Vậy mà tờ báo vẫn sản xuất ra những bản tin đáp ứng nhu cầu thông tin của cộng đồng, một cách chuyên nghiệp, dù dấu chữ Việt bấy giờ chưa có, phải bỏ dấu bằng tay trước khi đưa báo đi in.
Có thể nói báo Người Việt trưởng thành với sự trưởng thành của cộng đồng, hai bên đă tương tác nhau mà lớn mạnh. Và cũng giống như bao sự lớn lên khác trong thiên nhiên và xă hội, cả hai đều đă trải qua những khủng hoảng nội tại, những “cơn sốt” khi từ một trạng thái này chuyển sang một trạng thái khác cao hơn, nhưng xem ra sự gắn bó giữa Người Việt và cộng đồng vẫn chặt chẽ như ngày nào. Tất cả những hiện tượng này, chúng ta sẽ tiếp tục cuộc khảo sát trong các bài tới. (C̣n tiếp)
Chú thích:
(1) Thông Báo Biểu T́nh Chống Báo Người Việt ngày 19 tháng 1 năm 2013, được phổ biến ngày 6 tháng 01, 2013 có đoạn nêu lư do:
“Gần đây Báo Người Việt lại công khai thách thức Người Việt Quốc Gia khi quảng bá rầm rộ là sẽ đứng ra phát hành cuốn tự truyện của tên cán binh Việt Cộng Nguyễn Huy Đức, bóp méo lịch sử cận đại, gọi các tướng lănh và quân dân miền Nam là ngụy quân, ngụy quyền ngơ hầu đề cao vai tṛ của ‘Bên Thắng Cuộc’ là bọn Cộng Sản Việt Nam để chạy tội buôn dân bán nước của bè lũ Cộng Sản Việt Nam và bọn tay sai nằm vùng.”
Ban tổ chức của cuộc biểu t́nh, như ghi trong thông báo, gồm có:
L.S. Nguyễn Xuân Nghĩa, chủ tịch Cộng Đồng Người Việt Quốc Gia Nam California; Ô. Nguyễn Long, chủ tịch Cộng Đồng Người Việt Hạt Los Angeles; Ô. Phạm Ngọc Lượng, chủ tịch Liên Hội Cựu Chiến Sĩ Nam California; Ô. Trần Vệ, trung tâm trưởng Tập Thể Chiến Sĩ Trung Tâm Tây Nam Hoa Kỳ; Ô. Phan Kỳ Nhơn, chủ tịch Liên Ủy Ban Chống Cộng Sản và Tay Sai, Chống Tuyên Vận Cộng Sản; Ô. Phạm Hoàn, Đoàn Biểu T́nh Dân Quân Cán Chính Việt Nam Cộng Ḥa.
(2) Câu chuyện của báo Le Monde như sau: Năm 1944 khi Tướng Charles De Gaulle giải phóng Paris th́ tất cả báo chí tại Paris bấy giờ đều đă cộng tác với Đức Quốc Xă trong thời gian Đức chiếm đóng. Ông thấy cần có một tờ báo mới tại đây, và đề nghị với Henry Beuve-Mery, một nhà báo giàu kinh nghiệm đi theo phe kháng chiến, làm ngay một tờ nhật báo. Nhà báo Beuve-Mery nói ḿnh không có tiền, De Gaulle cho biết quốc gia sẽ yểm trợ mọi thứ cần thiết. Và vậy là Beuve-Mery dựng lên tờ Le Monde, và tuyên bố: “Tôi không phải là chủ báo. Tờ báo này thuộc về tất cả những ai đă làm việc để gầy dựng lên nó.” Trường hợp Người Việt cũng vậy, không có một “ông chủ báo”, mà tất cả anh em làm nên nó đều là chủ.
Link :
http://www.nguoi-viet.com/absolutenm...1#.UQdbux2YuDo
Originally Posted by Ba Búa
Reply With Quote
Bookmarks