Phó tổng thống Mỹ Mike Pence nói chuyện với cố vấn an ninh John Bolton và bên cạnh là tổng thống Nga Vladimir Putin tại thượng đỉnh Đông Á, Singapore, ngày 15/11/2018. REUTERS/Edgar Su
Hội nghị thượng đỉnh ASEAN - Hoa Kỳ đă diễn ra vào sáng 15/11/2018 tại Singapore, nhưng không có sự hiện diện của tổng thống Mỹ Donald Trump. Đại diện cho ông Trump, phó tổng thống Mike Pence đă nhân dịp này trấn an các nước Đông Nam Á về sự can dự của Mỹ trong khu vực, đồng thời gián tiếp cảnh cáo Trung Quốc về hành động « bá quyền và xâm lấn » ở châu Á.
Đặc phái viên RFI Thanh Phương Từ Trung tâm Hội nghi Quốc tế Suntec, Singapore tường tŕnh
Nhiệm vụ của phó tổng thống Mike Pence khi thay mặt Donald Trump đến dự thượng đỉnh ASEAN lần này là trấn an các nước Đông Nam Á rằng Hoa Kỳ sẽ tiếp tục can dự mạnh mẽ vào châu Á và Washington có một dự án tốt hơn cho vùng này cả về kinh tế lẫn chính trị so với kế hoạch của Trung Quốc. Nói cách khác, tại Singapore, ông Pence phải cụ thể hóa ư tưởng về một vùng Ấn Độ-Thái B́nh Dương « tự do và cởi mở » mà tổng thống Trump đă đưa ra tại thượng đỉnh APEC ở Đà Nẵng vào năm 2017.
Nhưng các nước ASEAN muốn là lời nói của Mỹ phải đi đôi với hành động. Trong khi Trung Quốc đă đổ hàng tỷ đôla vào các dự án cơ sở hạ tầng và các dự án đầu tư khác trong khuôn khổ sáng kiến Một Con đường, Một Vành đai do chủ tịch Tập Cận B́nh khởi xướng, th́ hiện giờ, những nguồn tài chính mà Hoa Kỳ dành cho các dự án ở châu Á c̣n hạn chế.
Trong bài phát biểu khai mạc thượng đỉnh ASEAN - Hoa Kỳ hôm nay, phó tổng thống Mike đă lập lại một số điểm đă được nêu trong bài viết của ông trên tờ Washington Post ngày 09/11. Ông nói :
« Sự can dự của Hoa Kỳ vào vùng Ấn Độ - Thái B́nh Dương là vững chắc và lâu dài. Trong tất cả những ǵ chúng tôi làm ở vùng này, Hoa Kỳ chỉ t́m kiếm sự hợp tác, chứ không hề muốn kiểm soát. Chúng tôi rất tự hào xem ASEAN là đối tác chiến lược của Mỹ. ASEAN có vị trí trung tâm trong dự án của chúng tôi về vùng Ấn Độ - Thái B́nh Dương. Đây là một đối tác chiến lược cần thiết và không thể thay thế được của chúng tôi. Chúng ta có cùng lợi ích và thật sự có chung một nhăn quan.
Cũng như quư vị, chúng tôi muốn xây dựng một vùng Thái B́nh Dương mà trong đó mọi quốc gia, dù lớn hay nhỏ, có thể đạt đến thịnh vượng, bảo vệ được chủ quyền, tin tưởng vào những giá trị của chúng ta, cùng nhau phát triển ngày càng mạnh hơn ».
Như một lời cảnh cáo gởi đến Trung Quốc, phó tổng thống Mỹ nhấn mạnh « bá quyền và xâm lấn không có chỗ trong vùng Ấn Độ - Thái B́nh Dương ». Ông Pence nhắc lại cam kết của Hoa Kỳ về việc bảo đảm tự do lưu thông trên biển và trên không, sát cánh với các nước trong khu vực để bảo vệ quyền tự do hàng hải, đồng thời giúp các nước ASEAN bảo vệ biên giới trên bộ, trên biển và trên mạng.
Về măt kinh tế, phó tổng thống Mike Pence nhắc lại là Hoa Kỳ đă thúc đẩy đầu tư tư nhân vào vào các dự án cơ sở hạ tầng trong khắp khu vực châu Á và sẽ phát triển một mối quan hệ kinh tế và thương mại mới với châu Á, dựa trên những nguyên tắc mà tổng thống Trump đă đề ra : tự do, công bằng và có qua có lại.
Nhân dịp này, ông Mike Pence thông báo một hiệp định mới Đối tác Các thành phố thông minh Hoa Kỳ - ASEAN, nhằm đẩy mạnh đầu tư của Mỹ vào cơ sở hạ tầng công nghệ tin học trong khu vực châu Á - Thái B́nh Dương.
Kết luận bài phát biểu, phó tổng thống Pence nhấn mạnh :
« Dự án của chúng tôi về vùng Ấn Độ -Thái B́nh Dương không loại trừ quốc gia nào. Chúng tôi chỉ yêu cầu là mỗi quốc gia trong khu vực phải đối xử các nước láng giềng với sự tôn trọng chủ quyền của mỗi nước và tôn trọng trật tự dựa trên pháp luật.
Chúng tôi tin tưởng là dự án này sẽ mang lại một tương lai tươi sáng và vô hạn cho vùng Ấn Độ - Thái B́nh Dương. Trong tương lai đó, chúng tôi tin tưởng là Hoa Kỳ và ASEAN có thể làm việc với nhau trên những giá trị chung và lợi ích chung ».
Trong bài phát biểu khai mạc thượng đỉnh sáng nay, thủ tướng Lư Hiển Long của Singapore, nước chủ tịch luân phiên ASEAN, cho biết quan hệ kinh tế giữa ASEAN với Hoa Kỳ rất vững chắc và Mỹ hiện là đối tác thương mại đứng hàng thứ ba của khối Đông Nam Á. Đầu tư của Mỹ vào Đông Nam Á hiện lên tới tổng cộng gần 274 tỷ đôla, hơn toàn bộ đầu tư của Mỹ vào Trung Quốc, Ấn Độ, Nhật Bản và Hàn Quốc cộng lại. Ông Lư Hiển Long cũng không quên nhấn mạnh là trao đổi mậu dịch giữa Hoa Kỳ với ASEAN tạo ra hơn nửa triệu việc làm cho dân Mỹ.
Ông Lư Hiển Long nh́n nhận sự hiện diện của phó tổng thống Mike Pence tại thượng đỉnh ASEAN lần này thể hiện sự cam kết mạnh mẽ của Mỹ đối với khu vực. Thủ tướng Singapore cũng cho rằng dự án của Mỹ về một vùng Ấn Độ - Thái B́nh Dương « tự do và cởi mở » là phù hợp với các lợi ích chủ chốt của ASEAN v́ nó dựa trên những nguyên tắc căn bản : tôn trọng vai tṛ trung tâm của ASEAN, thúc đẩy một trật tự thế giới dựa trên luật pháp, giải quyết tranh chấp một cách ḥa b́nh.
Thủ tướng Singapore cũng bày tỏ hài ḷng khi thấy quan hệ tốt đẹp ASEAN - Mỹ không chỉ bó hẹp trong những lĩnh vực truyền thống như quốc pḥng, mà nay đă được mở rộng sang những lĩnh vực khác như an ninh mạng. Ông thông báo là Tuyên bố của các lănh đạo ASEAN - Mỹ về an ninh mạng đă được thông qua, nhằm tăng cường khả năng chống tội phạm trên mạng và các vụ tấn công tin tặc.
Tuy nhiên, ông Lư Hiển Long nhấn mạnh là ASEAN muốn làm việc với cả Hoa Kỳ lẫn Trung Quốc. Theo thủ tướng Singapore, quan hệ Mỹ - Trung là quan hệ quan trọng nhất trong các mối quan hệ song phương và mối quan hệ giữa hai cường quốc kinh tế hàng đầu thế giới này có tác động rất lớn đối với ASEAN. Ông hy vọng là quan hệ Mỹ Trung được ổn định. Một cách gián tiếp, thủ tướng Singapore bày tỏ quan ngại của khối ASEAN trước cuộc đối đầu ngày càng gay gắt giữa Washington với Bắc Kinh.
Cũng tin Á Châu
Hai hàng không mẫu hạm của Mỹ với khoảng 150 máy bay chiến đấu đang tiến hành các cuộc tập trận “phức tạp” tại Biển Philippines.
Reuters hôm 15/11 dẫn tin từ Hạm đội 7 của Mỹ nói rằng USS Ronald Reagon và USS John C Stennis đang tiến hành các cuộc thao dượt, trong đó có cả việc tập chống tàu ngầm.
Chỉ huy Hạm đội 7, Phó Đô đốc Phil Sawyer, được trích lời nói rằng việc triển khai cả hai hàng không mẫu hạm này mang lại sức mạnh hải quân “vô song”.
Cuộc tập trận này trùng với dịp Phó Tổng thống Mike Pence công du tới khu vực, trong bối cảnh đàm phán về phi hạt nhân hóa với Bắc Hàn có ít dấu hiệu tiến bộ, cũng như trong khi Mỹ và Trung Quốc đang căng thẳng về thương mại.
Trước đó hai ngày, theo Wall Street Journal, Cố vấn An ninh Quốc gia Mỹ John Bolton, hôm 13/11, nói rằng Hoa Kỳ sẽ phản đối bất kỳ thỏa thuận nào giữa Trung Quốc và các nước tuyên bố chủ quyền ở Biển Đông mà giới hạn tự do hàng hải, và tuyên bố rằng tàu bè của Mỹ sẽ tiếp tục ra khơi tại các vùng biển này.
Một ngày sau, hôm 14/11, tại hội nghị cấp cao ở Singapore, Trung Quốc và Hiệp hội các Quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) đă thông qua một văn kiện quan trọng có tên gọi “Tầm nh́n Đối tác Chiến lược ASEAN – Trung Quốc 2030”, theo Tân Hoa Xă.VOA/ RFI
Reply With Quote
Bookmarks