Ba điều khó hiểu trước Đại hội Thụ Nhân 2012 tại Paris
Lời giới thiệu:
Đại hội cựu sinh viên Viện Đại học Đà Lạt dự định tổ chức vào năm 2012 tại Paris, mệnh danh là Đại hội Thụ Nhân (Thụ Nhân là châm ngôn của VĐHĐL – “Bách niên chi kế mặc như thụ nhân”). Ban tổ chức (do csv Tiến sĩ Lê Đ́nh Thông đứng đầu) định không chào, không treo Cờ Vàng. Quyết định này gặp sự chống đối mănh liệt từ nhiều cựu sinh viên, đặc biệt của chính ba thành viên trong BTC là nhà văn Trần Thị Diệu Tâm, họa sĩ Khánh Thọ, nhà thơ Thụy Khanh. Đây là một vấn đề nội bộ của cựu sinh viên Viện Đại học Đà Lạt. Nhưng v́ sự việc treo hay không treo Cờ Vàng trong các buổi lễ cộng đồng Việt Nam hải ngoại, không c̣n là một việc riêng nữa, chúng tôi xin phổ biến bài viết sau của Tâm Thanh (tức csv Ngô Thanh Tâm). Bài viết nguyên thủy nhắm vào các bạn đồng môn, nên phần đầu có nhiều chi tiết “nội bộ”, nhưng phần sau liên quan đến tất cả chúng ta, những người tỵ nạn Việt Nam.
1) “Không đặt vần đề treo cờ”:
Cuộc tranh căi về lá cờ hiện nay trong gia đ́nh Thụ Nhân đă dễ dàng ăn nói hơn nếu ta chia hai “phe” – tạm gọi là phe treo cờ và phe bỏ cờ. Đằng này, một phe chủ trương treo/chào cờ (Vàng), một phe “không đặt vấn đề treo cờ”. Đă không đặt vấn đề, th́ tranh căi về cái ǵ?
Người viết không định bắt bẻ lời nói đâu. Này nhé, phe “không đặt vấn đề treo cờ” (KĐVĐTC) chỉ đưa ra một tiền đề “v́ tinh thần đại học, phi chính trị, phi tôn giáo” nên kđvđtc.
Phe treo cờ đưa ra bao nhiêu lư do đạo nghĩa, lư trí, lương tâm, lịch sử kể cả lư lẽ sơ đẳng “phi chính trị đă là có chính trị rồi”... cũng không được những người (đại đa số từng học môn chính trị học) đếm xỉa tới.
Chỉ có một người của phe KĐVĐTC nói một câu không thuộc ḷng, đó là anh Phạm Trọng Khoát. Anh Khoát viết “cựu sinh viên Viện Đại học Dalat chứ không phải Đảng Đại học Dalat”. Nhờ câu này, tôi mới hiểu có người (ít nhất một) trong phe KĐVĐTC tưởng lá Cờ Vàng là cờ đảng.
Đó là điều khó hiểu thứ nhất.
2) “Không đặt vấn đề” nhưng lại bỏ phiếu có treo hay không treo cờ:
Tạm bỏ qua cái mâu thuẫn trong việc “không đặt vấn đề” nhưng lại bỏ phiếu. Ta đi thẳng vào cuộc bỏ phiếu kỳ lạ. Một tay chị Vơ Quỳnh-Mai chủ xướng, chủ tŕ, ra mẫu phiếu (trong đó mớm sẵn cho cử tri phiếu 1 là chính nghĩa, phiếu 2 là của ba cá nhân nổi loạn), nhận phiếu (bằng email và điện thoại tư), khui phiếu, kiểm phiếu và báo cáo. Mỗi ngày chị cho biết số phiếu KĐVĐTC tăng vọt trong khi phe treo cờ vỏn vẹn 3 người đứng cô đơn, lâu lâu ba chị này (Trần Thị Diệu Tâm, Lê Thi Hảo, Lê Khánh Thọ) bị phang cho một câu chia rẽ, phá hoại, xin lỗi đi! C̣n chính người chủ tŕ và giám sát cuộc trưng cầu th́ đứng phó bảng trong danh sách đối thủ. Vừa làm trọng tài vừa đánh th́ làm sao bên kia đỡ được?
Trong thể lệ bỏ phiếu lại có câu “nói Oui hay Non” chứ không được giải thích tại sao, v́ nói tại sao sẽ mất ḥa khí. Loại ḥa khí này tôi thấy khá phổ biến trong những gia đ́nh có anh chồng vũ phu và “Trại súc vật” của G. Orwell. Bản báo cáo đàn áp luôn kết thúc bằng câu “Chào đoàn kết”! Từ năm 1929, mạnh nhất là 1945, Hồ Chí Minh lúc nào cũng hô đoàn kết, nhưng lúc ông hô to nhất là lúc người quốc gia bị bỏ mạng nhiều nhất, thê thảm nhất.
Đoàn kết phải đặt trên mục tiêu chung và nền tảng chung. Nền tảng chung của Thụ Nhân là ǵ nếu không là Trường Mẹ Trước 1975 và những giá trị tinh thần mà nhà trường ấy truyền thụ?
Qua nay tôi ráng lắng nghe xem bên bỏ cờ có viết một câu nào có t́nh có lư (ngoài sáo ngữ “tinh thần đại học, phi chính trị, phi tôn giáo”) không? Tuyệt đối không. Tại sao bỏ cờ? Tuyệt đối không ai trả lời. Nếu bên muốn treo cờ nói ra điều ǵ th́ bên kia phản lại bằng cách tấn công con người, không phân tích sự việc.
Những người không thích làm cái việc “bỏ phiếu” kỳ cục, nhưng nêu những nhận định rất khách quan, sâu sắc, như quư anh Huỳnh Văn Của, Phạm Ngọc Quỳnh, chị Hồng Cúc v.v. th́ chẳng được “ban” bầu cử nhét vào đâu cả, dù các anh chị này nói rành rành “phải treo cờ Vàng”. Một chị khác (khoa học) viết rơ là “không đặt vấn đề chào cờ” được xếp phiếu vào phe không treo cờ, cho tiện việc sổ sách! Phiếu bầu nguyên thủy chỉ có 2 lựa chọn, nhưng khi anh Huỳnh Hữu Tài viết “tôi muốn dựng cờ” th́ chủ thùng phiếu lại thêm lựa chọn thứ 3, “dựng cờ”.
Cuộc trưng cầu ư kiến như vậy không kỳ lạ sao? Nhất là trong giới CTKD!
Đó là điều khó hiểu thứ hai.
3) “Chúng tôi sẽ làm theo những lời chỉ giáo của quư Thày Cố vấn và ư kiến của đại đa số quư anh chị Thụ Nhân Âu Châu” (Tiến sĩ Lê Đ́nh Thông)
Sau thời gian im lặng “v́ trọng thầy quư bạn”, ngày 27.3 Tiến sĩ Lê Đ́nh Thông, Trưởng ban tổ chức ĐHTN 2012, viết một lá thư (rất vắn tắt, không bỏ dấu). Ông Thông cho thấy nhiều điểm, và không cho thấy nhiều điểm.
- Tiến sĩ Thông không phủ nhận việc ông “không đặt vấn đề treo cờ”. Nhưng phủ nhận lư do “về VN” hay “bị áp lực”. Tuy nhiên ông vẫn không cho biết lư do thật sự tại sao không treo/chào cờ.
- Ông cho biết Ban Chấp hành Hội Thụ Nhân Paris đă có dự thảo thông báo giải tán Ban Tổ chức. Nhưng không cho biết tại sao chưa công bố thư.
Từ hai thông tin đó, tôi có thêm 2 khó hiểu:
Điều khó hiểu 3.1: Tiến sĩ Thông là Trưởng BTC, mà BTC sắp bị giải tán. Vậy ông lấy tư cách ǵ để viết câu “Chúng tôi sẽ làm theo...” Phải chăng ông biết trước nội dung giải tán sẽ gồm việc loại trừ những người “bất đồng chính kiến” (từ của một người KĐVĐTC gọi những người muốn treo cờ).
Điều khó hiểu 3.2: Bằng cách nào ông biết được cái “đại đa số” đó cụ thể là bao nhiêu? Căn bản là hiện có bao nhiêu Thụ Nhân Âu Châu? Dùng h́nh thức trưng cầu thế nào? Hay là dùng kết quả cuộc “bỏ phiếu Vơ Quỳnh-Mai”? Lúc tôi viết đến gịng này, có 28 vị KĐVĐTC (nôm na là không muốn treo cờ Vàng), giả thứ có lúc email và điện thoại tư làm cho con số lên 280 vị, rồi cái đa số thầm lặng Thụ Nhân trên khắp thế giới có đáng được “quư trọng” như lời của Ts Thông không?
V́ vậy, vấn đề treo/chào cờ phải đặt ra và thảo luận rốt ráo, chứ không thể “không đặt vấn đề” rồi quyết định độc đoán. Miệng hô đoàn kết mà coi những người “đặt vấn đề” là chia rẽ, phá hoại, là một triệu chứng bối rối sắp tới t́nh trạng nguy hiểm.
Hăy can đảm đặt vấn đề. Tạm thời dùng tiền đề của chính phe bỏ cờ
Tôi vẫn không hiểu vai tṛ tôn giáo có mắc mớ ǵ tới lá cờ, nên chỉ lạm bàn (gọi là “lạm” v́ tôi không đứng về phe nào cả và chưa từng đóng niên liễm Hội) trên hai tiền đề “phi chính trị” và “tinh thần đại học”. Nhấn mạnh, tiền đề này do một số anh chị nêu lên để bỏ cờ:
- “Tinh thần đại học”: Ngoài ư nghĩa nguyên thủy của đại học là một “hội” (universitas) thâm cứu, tôi không t́m được tài liệu nào nói về tinh thần đại học. Có lẽ ít ai buồn nói thế này thế nọ mới là tinh thần đại học. Thập niên 60, sinh viên và giáo sư thiên tả Berkeley mang cờ Mặt trận Giải phóng Miền Nam vào trường, chả ai chỉ mặt các anh thiếu tinh thần đại học cả. Ngày nay Đảng Cộng sản Việt Nam mang Ngôi Sao Cẩm-linh (tượng trưng chủ nghĩa cộng sản) đặt trên chóp tháp chuông Hội trường Năng Tĩnh; tôi tự hỏi khi từ Pháp, Mỹ, Úc về tham dự “Đại hội CSV Đà Lạt” năm trước, chẳng biết có Thụ Nhân nào lên tiếng thuyết về tinh thần đại học không. Khi khẩu hiệu “Kế trăm năm không ǵ bằng trồng người – Lời Bác Hồ” được kẻ trên khắp các trường đại học Việt Nam, chả biết có Thụ Nhân nào (những người được Cha Viện trưởng Nguyễn Văn Lập cho biết rơ nguồn gốc hai chữ Thụ Nhân) có ai lên tiếng bảo Bác Hồ đạo văn Quản Tử không. Lănh tụ vĩ đại đạo văn, nửa thế kỷ qua hằng trăm triệu người, không ai nói, không phải v́ trí thức trong nước ngủ, mà v́ sợ hăi. Chúng ta đă liều mạng đi t́m tự do, sao bây giờ có thể v́ những hù dọa hoặc hứa hẹn vu vơ để cuốn cờ?
Kết luận ǵ? Xin thưa: nếu chúng ta không đủ sức chống lại những cái đang làm hại tinh thần đại học, ít nhất chúng ta phải duy tŕ nơi anh chị em ḿnh hai đức tính của người trí thức là liêm khiết tinh thần, và ḷng can đảm đi t́m chân lư.
Bỏ Cờ Vàng trong môi trường đại học (dù chỉ là cựu sinh viên già) là
một đầu hàng vô điều kiện trước sự hèn hạ và dối trá. (“Hèn hạ và dối trá”, tôi có nói ngoa không, xin quư anh chị chịu khó dành chừng vài ngày t́m hiểu về nền giáo dục tại Việt Nam ngày nay, khắc rơ.)
C̣n nếu quư anh chị coi Cờ Vàng và Miền Nam Việt Nam không hơn ǵ xă hội chủ nghĩa, th́ xin bỏ luôn hai chữ Thụ Nhân đi. Bởi v́ tinh thần Thụ Nhân là một phần – nói tự măn một chút, phần tinh túy – của nền giáo dục nhân bản - khoa học - khai phóng của Việt Nam Cộng Ḥa.
Sau cùng của phần tinh thần đại học này, tôi mạo muội hỏi những anh chị em thành đạt nhất sau khi vượt biên sang Âu Mỹ Úc một câu: nếu anh chị tốt nghiệp một trường đại học xă hội chủ nghĩa, liệu anh chị có xoay xở, thích nghi và vươn lên mau chóng như bây giờ không?
- “Phi chính trị”: Khắp Âu Mỹ Úc, ngày lễ hội công cộng hay ngày cưới, ngày sinh nhật riêng tư, người ta treo cờ quốc gia ngoài cổng, trong vườn, cầm cờ trên tay, cắm trên xe, vẽ trên má... bảo là chính trị hay phi chính trị?
Viện Đại học Đà Lạt có treo quốc kỳ không? Xin coi h́nh chụp ngày lễ tốt nghiệp Đại học Sư phạm khóa 4 năm 1965, trong đó Cờ Vàng được treo khắp nơi. Xin chú ư hai lá cờ trong hai khoanh tṛn, ngoài ra các cột cờ đều treo quốc kỳ. H́nh đă mờ, màu cờ không rơ, nhưng ḷng tôi c̣n nguyên màu vàng ba sọc đỏ v́ tôi đứng trong hàng sinh viên tốt nghiệp này.
Trường Mẹ treo cờ mà cựu sinh viên không treo cờ? Phải chăng v́ Cờ Vàng không c̣n là quốc kỳ nữa? Tôi nghĩ những anh chị nghĩ như vậy cũng có lư, ở tầm nh́n gần. Nhưng sai trong tầm nh́n xa: Ngôi Sao David của người Do Thái tồn tại khoảng hai trăm năm trước khi người Do Thái có lănh thổ cắm cờ. Ngược lại lá Cờ Búa Liềm bị nhân dân Nga đốt ngay ngoài đường khi chế độ sụp đổ, và họ cho biết trong 70 năm nó không hề hiện diện trong ḷng ḿnh. Lá Cờ Vàng mất lănh thổ cắm, nhưng nó lại đi theo những con người sống chết v́ nó, gián tiếp v́ nó mà được cứu vớt. Nhiều người bây giờ vinh hoa phú quí, quên những ngày gian lao c̣n đầy lư tưởng. Nhưng số đông không quên. Muốn quên cũng không quên được. Đối với người tị nạn Việt Nam, Cờ Vàng không những là biểu tượng của một quốc gia đă mất, mà c̣n là biểu tượng cho những giá trị phải phục hồi. Nói như Hà Lê Bích Thủy (trong bài “Bạn là ai? Người hay cá?), thiếu lá Cờ Vàng tôi không có căn cước. Tôi c̣n muốn nói thêm: cũng v́ tôi không có mảnh đất để cắm nó, nên tôi càng phải duy tŕ nó trong ḷng và mỗi khi có dịp phải trưng nó lên. Dù ngụy tín và ngụy biện bao nhiêu, nếu chối bỏ lá cờ trong một dịp quan trọng như đại hội này, chúng ta sẽ bị rối loạn nhân cách. Để chữa bệnh rối loạn này, nên từ bỏ tư cách tị nạn chính trị, trở về làm người tha phương cầu thực.
Tinh thần kẻ sĩ yêu nước:
BTC và Tiến sĩ Lê Đ́nh Thông là những người tài đức, đă được tín nhiệm và đă bắt tay vào công việc, nên hy sinh tiếp tục sứ mạng. Sứ mạng của BTC là ǵ? Là tổ chức một cuộc “quay về Trường Mẹ” đúng hướng.
Chị Khánh Thọ viết một ngạn ngữ của người Phi Châu "Quand tu ne sais pas où tu vas, regarde d'où tu viens" (Khi không biết đi về đâu, bạn hăy coi bạn từ đâu tới). Lái xe trong phố lạ, không GPS, tôi cũng dùng mẹo ấy của người dân sa mạc – trở về khởi điểm. Chúng ta đang mất hướng, hăy b́nh tĩnh nh́n lại chúng ta phát xuất từ đâu? Trường Mẹ của chúng ta là trường nào? “Trường Đại học Đà Lạt” (thành lập năm 1976)? Hay “Viện Đại học Đà Lạt” (thành lập năm 1957)? Phần đông cựu sinh viên đang sống ở nước ngoài, trong đó có tôi, chỉ hứng thú quay về ngôi trường xưa, “Viện Đại học Đà Lạt” tên thân yêu là Thụ Nhân, với những giá trị mà chúng ta đă học, hành và ấp ủ. Ngôi trường và những giá trị ấy gắn liền với lá Cờ Vàng.
Chúng ta đă bất hạnh v́ mất nước. Chúng ta không thể mất niềm hănh diện về một căn cước cao quí và niềm hy vọng chính đáng. Đó là thái độ ngẩng đầu của kẻ sĩ mà quư anh chị gọi là tinh thần đại học đấy. “Phi chính trị đảng phái” là một chủ trương đúng đắn, nhưng Thụ Nhân phải là một kẻ sĩ yêu nước.
Ngô Thanh Tâm
(Thụ Nhân Triết)
Source: http://www.lyhuong.net/uc/index.php/bandoc/622-622
Bookmarks