Trung Quốc dự trù khởi sự pḥng thí nghiệm không gian Thiên Cung 1 trong những ngày sắp tới. Một quốc gia mà mới chỉ 8 năm trước đưa phi hành gia đầu tiên vào quỹ đạo, có thể trong 8 năm nữa sẽ trở thành quốc gia duy nhất sở hữu một trạm không gian có phi hành đoàn thường trực. Từ Hong Kong, thông tín viên VOA Ivan Broadhead tường thuật về các tham vọng của dự án này đang gây lo ngại ra sao cho các nước khác.


Mẩu phi thuyền Thiên Cung 1 tại Cuộc Triển lăm Hàng không
và Vũ trụ 2010 tại tỉnh Quảng Đông, Trung Quốc. H́nh AP

Các cơ quan truyền thông Trung Quốc tường thuật rằng Thiên Cung 1, đang được chuẩn bị sẵn sàng để cất cánh từ cơ sở phóng Tửu Tuyền thuộc Nội Mông. Phi thuyền này đại diện cho thành tố đầu tiên trong kế hoạch của Trung Quốc nhằm khai triển một trạm không gian có người, mà Bắc Kinh hy vọng sẽ hoạt động toàn diện trước năm 2020.

Giáo sư Trần Quưnh Lâm thuộc trường đại học Khoa học Kỹ thuật Hong Kong tham gia vào việc phân tích chương tŕnh mặt trăng của Trung Quốc. Ông giải thích mục tiêu của sứ mạng Thiên Cung đầu tiên này.

Giáo sư Lâm nói: “Đó là một pḥng thí nghiệm để thử nghiệm sự liên hệ giữa phi thuyền Thần Châu 8, sẽ được phóng đi có thể trong năm nay, và sẽ được liên kết với Thiên Cung 1 để thử nghiệm, nhưng sẽ không chở người theo.”

Các cơ quan truyền thông nhà nước tường thuật rằng chương tŕnh không gian của Trung Quốc nhắm mục đích nâng cao “tiến bộ, sức mạnh và uy tín” của nước này.

Dưới quyền của quân đội, chương tŕnh đă tiến nhanh bất kể các biện pháp cấm vận của Liên hiệp châu Âu và Hoa Kỳ đối với việc mua bán các kỹ thuật liên quan đến quốc pḥng với Trung Quốc.

Phi thuyền Thần Châu phát xuất từ kỹ thuật Soyuz của Nga vào hồi cuối thập niên 1990. Tiếp theo là phi vụ có người lái đầu tiên của Trung Quốc vào năm 2003, khiến Đại tá phi hành gia Dương Lợi Vĩ trở thành một anh hùng dân tộc. Giáo sư Ông Kiến Lâm của trường Đại học Bách khoa Hong Kong đang giúp khai triển các thiết bị mà Trung Quốc sẽ sử dụng trên mặt trăng vào năm tới. Ông gợi ư rằng trong khi chương tŕnh không gian của Trung Quốc không tiến xa hơn so với các nước đă đi vào không gian, một toán các kỹ sư và khoa học gia ưu tú đang đạt được tiến bộ từng bước và rất có lợi.

Giáo sư Lâm: “Lư do chính là rơ ràng lương bổng ở Trung Quốc không cao lắm. Lư do kia là họ đang khai triển rất nhiều bộ phận riêng của ḿnh v́ vụ cấm vận các thiết bị kỹ thuật cao; sự kiện này thực sự giúp ích cho họ.”

Trong t́nh h́nh Trạm Không gian Quốc tế, được sự tài trợ của Nga, Hoa Kỳ, Canada, Nhật Bản và Liên hiệp châu Âu, dự định ngưng hoạt động vào năm 2020, giáo sư Ông nêu ra rằng Trung Quốc nay mai có thể nổi lên thành quốc gia duy nhất có một chương tŕnh không gian có người thường trực.

Khả năng về một lợi thế sách lược như thế trong không gian, liên kết với ngân sách quốc pḥng ngày càng tăng của Trung Quốc, đang gây quan ngại cho quốc tế. Tuần trước, Bộ Quốc pḥng Hoa Kỳ đă công bố phúc tŕnh thường niên về các khả năng quân sự của Trung Quốc. Bản phúc tŕnh kết luận rằng Bắc Kinh đang khai triển “các kỹ thuật chiến tranh không gian sâu rộng.”

Phúc tŕnh cũng nhận thấy có rất ít bằng chứng là các nhà lănh đạo Trung Quốc suy xét đầy đủ về ảnh hưởng toàn cầu của việc sử dụng “các khả năng sách lược này.” Mặc dù Bắc Kinh nhấn mạnh rằng họ “chống đối việc vũ khí hóa không gian,” Ấn Độ, Nhật Bản và Triều Tiên vẫn tiếp tục chơi tṛ đuổi bắt với các chương tŕnh không gian bản xứ của họ.

Tuy nhiên, ông Trần tin rằng Trung Quốc chấp nhận sự hợp tác theo điều kiện của họ.

Ông Trần nói: “Tôi có ấn tượng rất mạnh về khả năng của những người tham gia vào công cuộc không gian ở Trung Quốc và tôi tin là họ muốn hợp tác một cách b́nh đẳng.”

Ít nhất Thiên Cung 1 cũng là vụ phóng phi thuyền lên không gian lần thứ tư mà Trung Quốc đă thực hiện kể từ giữa tháng 8. Tuy nhiên, tiến độ tham lam của lịch phóng phi thuyền nay đang được xem xét sau ngày 18 tháng 8, khi một phi thuyền thử nghiệm phóng đi từ Tửu Tuyền không vào được quỹ đạo lúc hỏa tiễn mang chở phi thuyền gặp trục trặc.

VOA