Bài học cay đắng của người tù 19 tuổiNgọc Lan/Người Việt
ORANGE (NV) - “Mỗi ngày trôi qua đều thật dài. Nhưng nh́n lại hơn hai năm ở trong tù cũng thấy thật mau. Nhưng em không biết đến khi nào ḿnh mới được ra khỏi đây. Không biết chuyện ǵ sẽ diễn ra trong những ngày sắp tới.”
Tù trong nhà giam Theo Lacy của Quận Cam. Khôi Quách đă ở đây hơn 2 năm chờ ngày
xử án v́ hành động bắn người của một em khác trong băng đảng. (H́nh: OC Register)
Khôi Quách, 19 tuổi, nói với phóng viên Người Việt tại nhà tù tạm giam Theo Lacy ở Orange County, kèm theo nụ cười buồn. Và đôi mắt chứa đựng đầy nỗi âu lo lẫn tiếc nuối.
Không ai trải qua một thời niên thiếu mà không mắc những lỗi lầm bởi sự bồng bột, xốc nổi. Thế nhưng, ít ai ngờ rằng đôi khi chỉ một chút bốc đồng, cạn nghĩ của tuổi mới lớn mà người ta ném cả quăng đời tuổi trẻ của ḿnh vào chốn lao tù.
Khôi Quách là một trường hợp như thế.
'Chỉ' tham gia băng đảng chứ không làm ǵ
Ngồi trước mặt tôi, sau tấm kính dày ngăn cách phạm nhân và khách, là một thanh niên cao chừng 6 feet, trong bộ quần áo tù nhân màu vàng, tóc cắt sát, nước da trắng, gương mặt thông minh, sáng sủa. Đến tháng 11 tới đây Khôi Quách mới tṛn 20 tuổi.
“Em ở tù được 2 năm và 5 tháng rồi,” Khôi nói bằng giọng của những người trẻ nói tiếng Anh nhiều hơn tiếng Việt, pha chút âm hưởng của người Hà Nội.
“Chị có muốn nghe câu chuyện của em không?” Em hỏi trước khi kể.
Khôi cùng gia đ́nh sang Mỹ khi em 10 tuổi. Từng là cậu học sinh giật giải “Tiến Sĩ” trong kỳ thi giải thưởng Lương Thế Vinh - một cuộc thi học sinh giỏi nổi tiếng của Sở Giáo Dục Sài G̣n - Khôi có đủ thông minh để nhanh chóng bắt kịp cuộc sống trên vùng đất mới này.
Điểm học cao, đoạt nhiều thành tích trong Hướng Đạo, biết chơi nhiều nhạc cụ để có thể tham gia vào ban nhạc của trường trung học La Quinta, thực hiện đầy đủ các công việc nhà mà bố mẹ phân công như lau nhà, rửa chén, Khôi không có lư do ǵ để mọi người nghĩ rằng em có thể là một thành viên của “gang.”
Từ năm học lớp 7, Khôi đă chơi thân với 3 người bạn Việt Nam. Lên trung học, tuy mỗi đứa học một trường, nhưng t́nh bạn của họ vẫn không thay đổi.
Đến năm học 12, Khôi phát hiện ra một đứa bạn của ḿnh đă là thành viên băng đảng tự bao giờ, một đứa th́ sắp sửa theo con đường đó.
Để có thể tiếp tục gắn bó với bạn bè, Khôi cũng bước vào con đường trở thành một thành viên của “gang” với suy nghĩ “ḿnh chỉ vui chơi với bạn bè, không làm điều ǵ hết th́ chẳng có ǵ phải lo.”
Khôi cho biết, khi đi cùng nhóm của ḿnh, “em chỉ ngồi cùng họ, tṛ chuyện. Cũng có khi em nh́n thấy đánh nhau, căi nhau, nhưng em chưa từng tham gia vào chuyện đánh, đâm, chém ǵ hết.”
“Không làm điều ǵ hết th́ chẳng có ǵ phải lo,” suy nghĩ này không của riêng Khôi Quách. Nhiều phụ huynh và thanh thiếu niên Việt Nam đang sống tại Mỹ vẫn giữ trong đầu suy nghĩ, “Chuyện ai làm người đó chịu. Làm ǵ có chuyện đứa này làm cả đám cùng tội.”
Luật Sư Andrew Đỗ, từng là Luật sư Biện hộ Công, rồi sau đó là Phó Biện Lư, giải thích rằng một khi đi chung với băng đảng, ḿnh phải chịu trách nhiệm cho tất cả hậu quả có thể tiên đoán trước được.
Luật Sư Andrew, không tham gia trong vụ án này, phân tích: “Theo luật, nếu ḿnh đang ở trong một đảng nào với nhau, ḿnh có sự đồng ư đi làm một việc nào đó, lấy ví dụ, anh A rủ anh B là người trong đảng ḿnh đi đến đánh anh C. Chỉ nói là đi đánh, không nói đâm, không nói bắn ǵ hết. Nhưng khi tới nơi, anh B 'điên khùng' lên và dùng dao đâm anh C hay đâm người khác, như đâm anh D, trong khi anh D không phải là người lúc đầu anh A muốn đánh. Nhưng vấn đề là họ đă đồng ư đi tới tấn công (assault) một người khác, mà 'assault' là một hành động phạm tội (criminal act).”
“Khi có sự thảo luận đồng ư đi chung để làm một việc ǵ đó th́ trở thành một 'forseeable consequence.' Đây là một khái niệm trong luật, nghĩa là ḿnh có thể h́nh dung chuyện có thể xảy ra. Ḿnh đă đồng ư, có kế hoạch trước để làm chuyện ǵ chung với nhau th́ tức là đă có sự thông đồng. Khi tất cả mọi người đồng ư làm một chuyện ǵ đó th́ tất cả mọi người đều có tội bằng nhau hết.”
Nh́n lại, Khôi cho rằng suy nghĩ của em khi đó là “suy nghĩ cực kỳ ngu xuẩn.” Nhưng ở thời điểm đó, em lại cho rằng ḿnh nghĩ đúng và làm đúng.
Học giỏi, điểm cao, vào băng đảng
Sống trong một gia đ́nh có đầy đủ sự quan tâm và thương yêu, những biểu lộ hơi khác lạ của Khôi không qua mắt được bố mẹ.
Hiểu được dạy con ở Mỹ không hề dễ dàng, ngay từ khi mới sang, “cứ sáng mẹ chở đi học, chiều bố đón về, không để hở một tí,” mẹ Khôi cho biết.
Khi nhận thấy bạn con ḿnh có những biểu hiện không tốt, mẹ Khôi cũng khuyên em nên “t́m bạn tốt, học giỏi mà chơi.” Nhưng đáp lại lời khuyên của mẹ, Khôi cho rằng, “Tụi nó học không giỏi nhưng chơi với tụi nó vui.”
Theo lời kể của mẹ Khôi, từ năm học lớp 11, Khôi đă có những dấu hiệu lơ là, bỏ học, hút thuốc, tuy rằng điểm học của em vẫn khá. Nhà trường thông báo cho gia đ́nh. Bố mẹ Khôi càng quan tâm hơn.
Dù điểm học của Khôi hầu hết là A, B, nhưng như Khôi tự nhận xét: “Em có cái 'brain' thông minh, nên em học mau lắm, không có ǵ là khó khăn hết. Nhưng giờ nghĩ lại nếu em dành thêm nhiều thời gian cho chuyện học, không đi chơi th́ có lẽ em sẽ đạt được điểm cao hơn nữa.”
Nói chuyện với phóng viên Người Việt, Luật Sư Andrew Đỗ cũng nhận xét: “Nhiều phụ huynh người Việt hay có suy nghĩ sai lầm là cứ hễ thấy con ḿnh học giỏi, ngoan ngoăn ở nhà sau giờ học là nghĩ rằng không có chuyện ǵ xảy ra.”
Bằng kinh nghiệm tiếp xúc với nhiều vụ án, ông cho rằng trong khi hầu hết những thanh thiếu niên tham gia băng nhóm người Mỹ trắng, Mỹ đen, hay Mễ đều có kết quả học rất dở ở trường th́ “với người Việt Nam và Đại Hàn lại không phải như vậy.”
“Nhiều em có điểm GPA 3.8, 3.9, thậm chí 4.0 vẫn là thành viên băng đảng như thường,” ông nói. “Các em dùng kết quả học tập của ḿnh như một chiếc b́nh phong che đậy không cho bố mẹ biết những việc làm của ḿnh.”
Luật Sư Andrew cũng cho rằng khái niệm về “gang” trong suy nghĩ của thanh thiếu niên vẫn c̣n bị ảnh hưởng bởi phim ảnh.
“Gang không phải là những 'tough guy' như các em nh́n thấy trên tivi,” ông nói. “Các em không hiểu là tiêu chuẩn để h́nh thành một băng đảng không khó. Chỉ cần có sự đồng ư đứng ra thành lập một nhóm, rồi nhóm đó, không bắt buộc là từng người một, thực hiện hai hành động tội ác (commit 2 crimes) dưới tên của nhóm đó là đă đủ tiêu chuẩn thành một băng đảng rồi.”
Ông Trung Quách, bố của Khôi, nhớ lại: “Khi thấy nó xin đi chơi nhiều, gia đ́nh cũng nghi ngờ chứ. Vợ chồng cũng đi t́m hiểu và đưa nó đi nói chuyện với những người cố vấn. Có lần nó mượn xe của chị nó đi chơi, khi về thấy kính xe nứt, hỏi th́ nó nói đậu xe đứa nào phá.”
Cho dù có sự quan tâm, theo dơi của gia đ́nh, của cố vấn tâm lư, nhưng chuyện ǵ đến cứ đến.
Người khác bắn, Khôi bị tội
Một tối Tháng Hai, năm 2009, Khôi Quách mượn xe của chị gái chở bạn đi ăn sinh nhật.
Tại buổi tiệc này, một trận ẩu đả xảy ra giữa hai nhóm, dẫn đến chuyện một thành viên trong nhóm Khôi rút súng bắn một người.
“Em không biết ǵ hết. Ngay cả khi vào đây, nghe luật sư nói cái thằng bắn người ta chỉ mới có 13 tuổi thôi em mới biết, chứ trước đây, em cũng tưởng là nó cũng bằng cỡ em.” Khôi vẫn c̣n ngạc nhiên khi kể lại.
Chuyện xảy ra, Khôi không kể với gia đ́nh. Điều may mắn là người bị bắn không chết.
Khôi thổ lộ: “Khi chuyện mới xảy ra, em cũng sợ lắm. Nhưng rồi 1, 2 tuần sau cũng không thấy ǵ, nên em tự trấn an ḿnh, không sao đâu, ḿnh đâu có làm ǵ đâu.”
Cho đến ngày cảnh sát ập đến nhà.
“Hôm đó là sáng Thứ Năm, em c̣n đang ở nhà chuẩn bị đi học, th́ cảnh sát tới. Họ xét nhà, và hỏi em có muốn khai ǵ về vụ bắn nhau đó không?’ Khôi nhớ lại.
Khôi kể, do kinh nghiệm xem trong phim ảnh, Khôi trả lời với cảnh sát rằng: “Em muốn nói chuyện với luật sư.”
Khi nghe cảnh sát cho biết sẽ đưa Khôi vào tù, Khôi cũng không cảm thấy sợ hăi, “Em nghĩ em không làm ǵ hết th́ vô rồi th́ em cũng ra ngay thôi.”
Tuy nhiên, khi luật sư Biện hộ Công thông báo cho Khôi biết em có thể phải đối diện với mức án từ 25 năm đến chung thân với cáo buộc “đồng lơa mưu sát,” Khôi mới biết là chuyện nghiêm trọng.
Theo Luật Sư Andrew Đỗ, tội liên quan đến “giết người” mức h́nh phạt từ 15 năm đến chung thân. Những tội ác gây ra có liên quan đến “băng đảng và súng,” mức h́nh phạt cộng thêm 10 năm.
Đến bây giờ, Khôi Quách không thể nào ngờ được em sẽ phải chịu đựng một h́nh phạt nặng nề đến như vậy.
“Em thấy điều đó không công bằng. Em không từng cầm dao đâm chém hay dùng súng bắn ai hết.” Khôi tâm sự.
Lúc nh́n thấy cảnh sát c̣ng tay Khôi dẫn đi, “chúng tôi thấy như đất sụp dưới chân ḿnh,” bố Khôi nhớ lại.
Mẹ Khôi ngất xỉu ngay khi đó.
“Từ nhỏ đến giờ nó chưa bao giờ là một đứa con làm phiền ḷng tôi. Tôi chỉ nghĩ nó mê bạn bè, và là v́ năm học cuối sắp xa bạn bè nên nó muốn đi chơi nhiều với bạn thôi.” Người mẹ nói trong tiếng nấc nghẹn.
Dốc hết tiền bạc, mượn thêm nợ nần, bố mẹ Khôi đang thuê luật sư để lo cho vụ án của em. “Nhưng kết quả sẽ như thế nào tôi cũng không biết nữa. Tôi phải làm ǵ đây?” Mẹ Khôi đau đớn.
Mơ tới ngày ra tù
Giờ đây, mỗi ngày trong tù, Khôi đọc kinh Phật 3 lần, bên cạnh việc đọc những sách báo về kinh tế thương mại, và đầu tư. Em cũng dành thời gian mỗi ngày học thêm một chữ mới trong tự điển, đọc nhiều sách về những gương làm lại cuộc đời thành công sau những vấp ngă. Em cũng viết một bức thư gởi bạn bè cùng trang lứa, để cho họ thấy bài học cay đắng của em.
“Trong hơn 2 năm qua, em đă gặp khoảng 30 đến 40 đứa Việt Nam chừng cỡ như em trong như tù tạm giam. Có những đứa phạm tội lần đầu, thấy được thả ra, lại ỷ y không sống tốt hơn để bị bắt trở lại với mức án nặng hơn.” Khôi cho biết.
Tôi không hỏi em về sự ân hận, ăn năn mà em tự nhận ra trong thời gian qua, bởi, hơn ai hết, Khôi luôn tự chất vấn ḿnh những điều đó.
Tôi hỏi: “Điều đầu tiên em sẽ làm ngay khi ra khỏi tù là ǵ, em có nghĩ tới không?”
“Có, em luôn nghĩ tới điều này, mỗi ngày, đó là em sẽ đi chợ Việt Nam với mẹ.”
“Tại sao?”
“V́ đó là điều làm mẹ vui, mà trước giờ em không làm. Em chỉ làm những điều vui cho chính em thôi, chứ không phải cho mẹ.” Khôi trả lời. “Em sợ đi chơi rồi. Em chỉ muốn có thời gian đi câu cá với bố, hay đi thăm chị đang học ở USC rồi hai chị em sẽ đi dạo quanh Los Angeles.” Khôi nói thêm.
45 phút thăm tù trôi qua.
“Em có muốn nói ǵ nữa không?” Tôi hỏi.
Em cười lắc đầu. Cắn môi.
–––-
Liên lạc tác giả: NgocLan@nguoi-viet.com
Nguồn
Reply With Quote
Originally Posted by TuongLaiVietNam
Bookmarks