Như GS Gene Sharp đă tŕnh bày ở trên , những phương pháp tưởng chừng có thể mau chóng giựt sập chế độ độc tài như dùng bạo lực cướp chính quyền , đánh du kích phá hoại xă hội , đảo chánh .. thường đem laị kết quả c̣n tồi tệ hơn trước .
Vậy c̣n phương pháp hoà hợp hoà giải th́ sao ?
Những Nguy Hiểm Của Thương Lượng
Khi phải trực diện với những khó khăn trầm trọng trong việc đối đầu với một chế độ độc tài (như kết quả thống kê ở chương 1), có người lùi trở về tư thế qui phục thụ động. Một số khác v́ cảm thấy chẳng c̣n chút hy vọng ǵ giành được dân chủ, nên cho rằng phải đành chấp nhận thực tế là sự hiện diện vững bền của chế độ độc tài, với hy vọng rằng qua “nhượng bộ”, “ḥa giải” và “thương lượng” họ có thể vớt vát được một vài yếu tố thuận lợi và xin ngưng những trấn áp tàn bạo. Nh́n bề ngoài, khi không c̣n con đường nào khác khả thi, lối suy nghĩ này quả là có sức thu hút đối với nhiều người.
Nhiều câu hỏi bật lên. Cương quyết đương đầu với bạo quyền độc tài không phải là chuyện sung sướng ǵ, thế th́ tại sao lại phải chọn con đường đó? Sao không chọn thái độ biết điều và t́m cách thảo luận, thương lượng phương cách dần dần chấm dứt nền độc tài? Tại sao những nhà dân chủ không đánh thức các kẻ độc tài về ḷng nhân đạo và thuyết phục họ giảm dần ách thống trị mỗi ngày một ít và cuối cùng chấp nhận trọn vẹn việc thiết lập một nền dân chủ?
Cũng có lập luận cho rằng không có phe phái nào hoàn toàn đúng cả. Không chừng những nhà dân chủ đă hiểu lầm những kẻ độc tài chỉ v́ họ buộc phải lấy quyết định trong những hoàn cảnh khó khăn nhưng với động lực tốt trong ḷng? Lại cũng có người nghĩ rằng những kẻ độc tài sẽ hoan hỷ rút lui để khỏi phải đối phó với những vấn nạn đang đè nặng trên cả nước nếu có ai thúc giục, khuyến khích họ. Một số khác cho rằng nên đề nghị với những kẻ độc tài loại giải pháp “cùng thắng”, nghĩa là mọi phía đều đạt được một số điều. Và cũng có khuynh hướng tranh luận rằng, nếu lực lượng dân chủ đối lập chịu giàn xếp cuộc chiến bằng giải pháp ḥa b́nh qua thương lượng (có thể với sự trợ giúp của những chuyên gia hoặc một chính quyền khác đứng giữa) th́ sẽ tránh được những nguy hiểm và tổn thất không cần thiết từ cuộc đấu tranh dai dẳng. Như vậy không hay hơn là một đấu tranh đầy gian khổ hay sao, dù là bằng phương pháp tranh đấu bất bạo động thay v́ bằng chiến tranh quân sự.
Những ưu điểm và hạn chế của thương lượng
Thương lượng là một công cụ rất hữu dụng để giải quyết một số vấn đề trong các cuộc xung đột và không nên bị lăng quên hoặc bác bỏ khi thích hợp. Trong những trường hợp không đụng đến các vấn đề cốt lơi và do đó một số tương nhượng có thể chấp nhận được, th́ giải pháp thương lượng có thể là một phương tiện quan trọng để giải quyết xung đột. Loại đ́nh công đ̣i tăng lương là một thí dụ thích hợp cho việc dùng thương lượng để giải quyết: mức lương sau cùng sẽ nằm đâu đó giữa hai con số mà mỗi bên đưa ra. Tuy nhiên loại xung đột về quyền lợi lao động với các công đoàn hợp pháp khác xa chuyện xung đột để quyết định sự tồn tại của một bạo quyền độc tài hoặc để thiết lập nền tảng chính trị tự do.
Khi những mục tiêu tranh đấu là những vấn đề có tính rất cơ bản, có thể ảnh hưởng đến các nguyên lư tôn giáo, các nguyên tắc về nhân quyền, hoặc ảnh hưởng lên toàn bộ tương lai phát triển của xă hội, th́ thương lượng không phải là phương cách để đạt tới một giải pháp thoả măn cả đôi bên. Có những vấn đề cơ bản không cho phép một chút nhượng bộ nào. Đây là những vấn đề mà chỉ khi nào cán cân quyền lực nghiêng về phía các nhà dân chủ th́ mới đủ bảo đảm chúng không bị đe dọa. Và quyền lực chỉ nghiêng về phía dân chủ qua đấu tranh chứ không nhờ thương lượng. Nói như vậy không có nghĩa là không bao giờ nên dùng thương lượng. Điểm chính yếu cần nói ở đây là thương lượng không phải là giải pháp thực tế để gỡ bỏ một chế độ độc tài vững mạnh mà không cần đến một lực lượng dân chủ đối lập hùng hậu.
Thương lượng hoàn toàn không thể được chọn làm giải pháp. V́ những kẻ độc tài một khi đă cắm rễ sâu rộng và đang ngồi vững chắc trên ghế cai trị sẽ chẳng bao giờ chịu thương lượng với các nhà đối lập dân chủ. Có chăng là các trường hợp gài bẫy, sau khi các buổi thương lượng bắt đầu, th́ các nhà thương thuyết dân chủ đột nhiên biến mất và từ đó chẳng c̣n ai nghe biết ǵ về họ nữa.
Trong quá tŕnh thương lượng, việc đạt đến một thỏa thuận không nhờ vào kết quả đánh giá các mặt đúng sai của vấn đề, mặc dù có thể thảo luận rất nhiều. Kết quả thật sự của cuộc thương lượng đến từ sự lượng định thế lực của từng nhóm hoặc cán cân quyền lực giữa các nhóm đang đối đầu
Originally Posted by Gánh Hàng Hoa
Reply With Quote
Bookmarks