Công bố kết quả cuộc thi tượng đài người Việt tỵ nạn tại Na Uy.
Sau thời gian dài miệt mài với các công việc, vừa đón nhận tượng đài mẫu dự thi từ các điêu khắc gia, vừa thành lập một Ban Giám Khảo tuyển chọn, vừa tổ chức cuộc thi tuyển chọn...
Buổi chiều hôm nay, Chủ nhật ngày 02 tháng 10 năm 2011 vào lúc 14 giờ tại Nhà Việt Nam, Oslo, trước đông đảo đồng hương tham dự, Uỷ Ban Xây Dựng Tượng Đài Tỵ Nạn (UBXDTĐ) chính thức công bố kết quả cuộc thi tuyển sau một thời gian dài miệt mài ấy.
Trước hết vị đại diện Ban Tổ chức, ông Nguyễn Đức Thọ điều hướng lễ chào quốc kỳ và phút mặc niệm, sau đó ông Thọ nói rơ lư do của buổi sinh hoạt chiều hôm nay.
Anh Nguyễn Đức Hóa, Hội trưởng Hội Người Việt Tỵ Nạn tại Oslo & Vùng Đông, kiêm Trưởng UBXDTĐ tường tŕnh kết quả mô h́nh đă tuyển chọn. Trước hết anh Nguyễn Đức Hóa nhắc lại UBXDTĐ được chính thức thành lập và hoạt động kể từ tháng 5 năm 2010, trong đó có đại diện các tổ chức và hội đoàn, và Hội Người Việt Tỵ Nạn đóng vai tṛ chính yếu. Đặc biệt công tác này cũng được sự hỗ trợ và đồng t́nh của Chùa Khuông Việt, Giáo Hội Phật Giáo Việt Nam Thống Nhất tại Na Uy và Trung tâm Mục Vụ tại Oslo & Vùng Đông.
Cho đến tháng 01 năm 2011 UBXDTĐ được Sjoofartsmuseum (Viện Bảo Tàng Hàng Hải) c̣n có tên gọi Norsk Maritimt Museum/ Norwegian Maritime Museum chính thức chấp nhận dự án này và cấp một vuông đất tại khu vực rất ư bề thế Bygdooy; ở nơi đó du khách có thể phóng tầm nh́n bao quát cả cảnh trời biển mênh mông, nhà hát Opera, bến cảng Aker Brygge cùng Ṭa Đô chánh. Đặc biệt tại địa điểm này đồng hương có thể tập trung sinh hoạt đông đảo ngoài trời mỗi khi tưởng niệm biến cố 30/4.
QŨY TƯỢNG ĐÀI VÀ MÔ H̀NH:
Kể từ khi phát động chiến dịch gây quỹ Xây Dựng Tượng Đài, UBXDTĐ đă kết toán số tiền đồng hương quyên góp lên đến 1.710.475 kroner, đây là tổng số tiền rất đáng khích lệ v́ trong khi đó số chi phí cho Tượng Đài dự trù 1.800.000 kroner. Nhưng vào phút cuối có 2 gia đ́nh đồng hương hỗ trợ UBXDTĐ 500 + 1000 kroner; đồng thời Hội Cao Niên Người Việt Tỵ Nạn xin ủng hộ lần thứ 2 số tiền 20.000 kroner (với lần đầu cũng 20.000 kroner). Tổng cộng cho đến phút này số tiền lên tới 1.731.975 kroner. Đến đây anh Hóa nhấn mạnh về ư nghĩa của mô h́nh tượng đài là đủ để nói lên ḷng tri ân tất cả những Thuyền trưởng cùng Thủy thủ đoàn của các con tàu Na Uy đă cứu vớt, cám ơn Quốc vương Na Uy sẵn ḷng đón nhận thuyền nhân tỵ nạn. Tượng Đài cũng nói lên cuộc trốn chạy bằng thuyền ngoài biển đông của thuyền nhân Việt, đồng thời ca ngợi sự hội nhập tốt đẹp của đồng hương trong xă hội Na Uy. Đặc biệt, Tượng Đài không quên tưởng nhớ đến những đồng hương thuyền nhân không đến được bến bờ tự do và đă vùi thây dưới ḷng biển cả.
V́ UBXDTĐ không có khả năng và tŕnh độ tuyển chọn một mô h́nh xứng đáng nên việc thành lập một Ban Giám Khảo là tối cần thiết. Ban Giám Khảo được Hội Điêu Khắc tại Na Uy h́nh thành theo nguyên tắc pháp lư gồm 5 người qua đánh giá có tŕnh độ hiểu biết về đất nước và con người Việt Nam, về nghệ thuật điêu khắc, về môi trường và địa điểm thích hợp đối với khu vực Bygdooy. Ban Giám Khảo gồm: bà Sofie Persvik (về phía Oslo Kommune, nhiệm vụ nhận món quà của Cộng đồng Việt tỵ nạn), bà Elisabeth Koren (về phía Sjoofartsmuseum, nhận và đặt Tượng Đài tại địa điểm có sẵn), bà Marit Krogh và ông Hans Martin Ooien (về phía Hội Điêu Khắc Na Uy, trách nhiệm về tính nghệ thuật của mô h́nh), ông Nguyễn Minh Tuấn (về phía Cộng đồng người Việt tỵ nạn, nh́n về khía cạnh người Việt Nam). Đến đây anh Nguyễn Đức Hóa nhấn mạnh v́ tính trong sáng của việc chấm điểm, trong 5 vị này không có ai thuộc UBXDTĐ.
Anh Nguyễn Đức Hóa cũng lần lượt cho cử tọa biết một vài ư niệm của các Tượng Đài đă thiết lập tại các quốc gia có đặt tượng như: Úc Đại Lợi, Hoa Kỳ, Pháp quốc v.v...
Sau đó các mô h́nh Tượng Đài dự thi được ông Nguyễn Minh Tuấn, người quản gia Nhà Việt Nam và cũng là một Kiến Trúc Sư nhiều năm trong nghề lần lượt tŕnh chiếu trên màn ảnh các mô h́nh dự thi và nói lên ư nghĩa của mỗi loại, như: Cánh Buồm Tự Do/ Frihetseil, Sóng Bồi/ Boolgen Bringer, Cuộc Vượt Biển Táo Bạo/ Dristig Ferd Mot Friheten, Giấc Mơ/ Droommen, Nơi Nghỉ Ngơi/ Et Sted For Gode Tanker, Tự Do/ Freedom, Cầu Tầu/ Frihetens Sti, Tái Hợp/ Gjensyn, Hy Vọng/ Haap, Trái Đất Và Con Người/ Jordkloden Og Mennesket, Hoa Sen/ Lotus, Em Bé Việt Nam/ Vietnamesisk Jente v.v..., tất cả gồm 16 mô h́nh. Các mô h́nh dự thi được gửi từ các điêu khắc gia Na Uy, Việt Nam và sắc dân khác.
GIẢI CHUNG KẾT:
Sau đây là 3 giải chung kết được Ban Giám Khảo đánh giá là hội đủ các tiêu chuẩn cần thiết:
- Giải BA với mô h́nh Nhắc Nhở/ Paaminnelse; nội dung đơn giản, có ư nghĩa, màu trắng đối nghịch với màu đen; của điêu khắc gia Ferdinamd Wyller.
- Giải NH̀ với mô h́nh Ánh Sáng Trong Bóng Tối/ Lux In Obscuri; nội dung nói lên ư nghĩa là cầu nối giữa biển và đất liền, ánh sáng hiền ḥa tỏa ra từ trong hoa sen, cấu trúc đặc biệt, có sức lôi cuốn; của điêu khắc gia Geir Stormoen.
- Giải NHẤT với mô h́nh Hoa Biển/ Sjooblomst; nội dung kết hợp 5 cánh buồm thành một Hoa Biển; của điêu khắc gia Thor Sandborg.
Ư NGHĨA CỦA GIẢI NHẤT:
Hoa Biển lênh đênh trên mặt nước nơi các thảm kịch xảy ra, mang nỗi buồn không tên và Hoa Biển khơi dậy sự an b́nh trong quá khứ. Hoa Biển ḥa hợp với nước, ánh sáng và trời xanh. Đến đây Hoa Biển được Ban Giám Khảo đánh giá là mô h́nh không cầu kỳ nhưng rơ ràng mang một ư nghĩa, như theo thói quen thường t́nh khi tưởng niệm một linh hồn đă siêu thoát, người ta trịnh trọng thảy một cành hoa xuống nước. Qua Hoa Biển, một nữ thuyền nhân liền cảm tác mấy vầng thơ của nguyên bài "Cánh Hoa Sóng Gợn" trong đó có vài câu đủ để nói lên ư nghĩa của một thuyền nhân:
"... Cánh hoa sóng gợn mong manh,
Như thuyền tỵ nạn cḥng chành đại dương...".
Mô h́nh Hoa Biển đă thể hiện được ḷng tri ân cũng như nói lên thảm kịch vượt biển cùng sự hội nhập vào xă hội Na Uy của thuyền nhân Việt Nam tỵ nạn.
Điểm đặc biệt ở đây là Hoa Biển được cấu trúc như đang bềnh bồng trên mặt biển cách bờ khoảng từ 6 - 8 mét. Hoa Biển có chiều dài nhất 8 mét và chiều rộng 6 mét; đứng nh́n ngược trên mé đất liền người ta sẽ thấy một bia tưởng niệm ghi một ḍng chữ bằng 3 thứ tiếng, đại khái: "Đây là bia tưởng niệm và tri ân của thuyền nhân Việt Nam tỵ nạn...". Hoa Biển với sự đánh giá của kiến trúc sư Nguyễn Minh Tuấn theo truyền thống văn hóa Việt với h́nh 5 cánh hoa biểu tượng cho Ngũ Hoành: Kim, Mộc, Thủy, Hỏa, Thổ và đồng thời Hoa Biển cũng tượng trưng cho tinh thần thuần Á đông qua lễ giáo Ngũ Thường: Nhân, Lễ, Nghĩa, Trí, Tín.
Tóm lại, Hoa Biểu hội đủ cả truyền thống Tây và Đông phương, là điểm gặp gỡ giữa Đông và Tây. Nói khác đi Hoa Biển nói lên tinh thần thuần nhất giữa Đông và Tây.
ĐIÊU KHẮC GIA THOR SANDBORG:
Đến giờ này, Ban Tổ chức trân trọng giới thiệu điêu khắc gia trúng giải trước tràng pháo tay vui mừng của cả pḥng hội. Trước khi trao tặng UBXDTĐ các bức tranh chụp Hoa Biển, điêu khắc gia tác gỉa Thor Sandborg bày tỏ với lời mở: "Từ khi bắt tay vào công tác này tôi nhận ra ngay ḿnh phải thật trân trọng cái ư nghĩa mà tượng đài sẽ khắc ghi. Từ tấn bi kịch đă đưa tới những thảm cảnh hăi hùng trên biển cả, bao nhiêu người chết, tới ḷng dũng cảm mà người tỵ nạn chứng tỏ, đến biểu lộ của một thủy thủ đoàn Na Uy hào hiệp, cũng như nỗ lực thành công của những người c̣n sống sót được đưa tới Na Uy để xây dựng một đời sống tốt đẹp trong xă hội này... Tất cả những yếu tố nói trên thật là quá lớn để gom lại thành đề tài trong một tác phẩm điêu khắc...".
Với tuổi đời 69 điêu khắc gia nổi tiếng Thor Sandborg tiếp lời: "... Khuynh hướng tự nhiên là chú tâm vào bi kịch tính. Nhưng bị kịch này đứng riêng có thể dễ dàng tao ra những liên tưởng và kỷ niệm đau buồn và tiêu cực. Do đó, dần dần tôi nghĩ ra tôi phải làm một bức tượng có thể gợi lên những cảm nghiệm tích cực và một kỷ niệm đẹp đẽ, đồng thời tượng phải mang một nét ngầm liên kết với tấn bi kịch kia...".
Chưa dứt lời ở đây, ông Thor Sandborg chậm răi: "... Tác phẩm này đo đó được sáng tác như một lời tuyên dương cao quư tới các thuyền nhân Việt Nam và gia đ́nh họ về ḷng can trường và nỗ lực; cũng như các thủy thủ Na Uy đă biểu lộ tinh thần hào hiệp của những người đi biển...".
Để không hổ danh với tác phẩm của ḿnh, ông Thor Sandborg diễn tả thêm về ư nghĩa của Hoa Biển: "... Đó là ư tưởng tôi cố gắng thực hiện khi làm môt điêu khắc phẩm có h́nh giống bông hoa nằm trên mặt nước, nơi mà tấn thảm kịch đă diễn ra. Nhưng cánh hoa có h́nh cánh buồm tượng trưng tính cơ động trong hoàn cảnh này. Mặt trên của bông hoa được mài nhẵn và xử liệu để nó toát ra mỗi lúc những quang ánh đẹp, ánh sáng của không gian xung quanh sẽ phản chiếu như những cạnh kim cương sống động từ bông hoa, tùy vị trí người nh́n và nguồn sáng...".
Cuối bài phát biểu, điêu khắc gia Thor Sandborg biểu lộ sự cảm động sâu xa: "... Với hết ḷng kính cẩn và cảm động tôi có thể nói tôi rất vui mừng được dịp thực hiện đề án của tôi cho tượng đài. Công việc này rất hấp dẫn nhưng không phải là ít thử thách, v́ vậy tôi hăng say ngay từ khi bắt đầu. Sau cùng tôi xin cám ơn UBXDTĐ, Ban Giám Khảo và nhất là qúy vị đă đóng góp vào Quỹ Tượng Đài, đă cho tôi cơ hội thực hiện điêu khắc phẩm này". Đặc san kỷ niệm 20 năm thành lập Hội Cao Niên qua chủ đề Hành Tŕnh Người Việt Tỵ Nạn Đến Vương Quốc Na Uy được ông Hội trưởng Đỗ Duy Huỳnh trao tặng ông Thor Sandborg ngay sau đó.
Được biết, điêu khắc gia nổi tiếng Thor Sandborg sinh năm 1942 tại Oslo, từng tạc các mô h́nh đặt ở các công viên tại nhiều tỉnh, thành ở Na Uy. Ông tốt nghiệp điêu khắc tại các trường Homsey College of Art, Luân Đôn từ 1967 - 1968; Statens Haandverks- og Kunstindustriskole tại Oslo từ 1963 - 1967. Các mô h́nh của ông được đặt hoặc triển lăm rải rác tại: Kunstnerforbundet, Oslo (2003, 1998, 1988, 1979, 1976, 1972, 1968); Bergen Kunstforening (1998, 1995, 1982); Henie-Onstad Kunstsenter, Hoovikodden (1994); Tvedestrand Raadhus (1992); Galleri BKF, Stavanger (1990). KunstnemesHus, Oslo (1984, 1977); Galleri Tanum, Oslo (1981); Galleri Bergfjerdingen, Oslo (1966), v.v...
Và ông cũng phối hợp cùng các điêu khắc gia khác để dựng hoặc triển lăm các mô h́nh: "En hyllest til Ibsen". Ibsenhuset, Skien (2003). Kontraskjaeret, Oslo (1996, 1989). Tegnerforbundet, Oslo (1996). Aal i Hallingdal (1993). Aarhus Kunstforening, Danmark (1992); Universitetet i Mexico City (1990); Oslo Kunstforening (1989; Stockholms Kulturhus (1989); "Norske Bilder". Aker Brygge, Oslo (1989); "Norsk Skulptur i Gooteborg". Utendoorsutstilling (1987); Vandreutstilling, Bergen, Trondheim (1980) v.v...
Một điều đáng nói ở đây, là trong khi Ban Giám Khảo tuyển chọn và chấm giải các mô h́nh, th́ tên các tác gia điêu khắc được giữ kín hoàn toàn. Ban Giám Khảo chỉ được biết đến sau khi việc chấm giải đă kết thúc. Tưởng cũng cần nói thêm, theo nguyên tắc UBXDTĐ phải trả thù lao cho Ban Giám Khảo, số tiền phải trả được trích ra từ Quỹ Xây Dựng Tượng Đài. Nhưng ở đây chỉ có Kiến trúc sư Nguyễn Minh Tuấn không chịu nhận thù lao trong suốt thời gian 4 ngày làm việc trong Ban Giám Khảo. Một tràng pháo tay ca ngợi sự hy sinh vô vụ lợi từ toàn thể cử tọa đối với nghĩa cử thật cao đẹp này.
Được hỏi khi nào mô h́nh Hoa Biển hoàn tất? Điêu khắc gia Thor Sandborg cho biết sớm nhất là mùa Xuân 2013. Như thế sau thời điểm này Tượng Đài mới có thể được dựng lên. Nhân lúc này anh Nguyễn Đức Hóa nêu lên thắc mắc là UBXDTĐ thời gian hoạt động chỉ 2 năm, đến tháng 5 năm 2012 UBXDTĐ theo nguyên tắc phải giải tán. Nhưng v́ nhu cầu chờ đợi mô h́nh Tượng Đài hoàn thành anh Hóa v́ trách nhiệm của một vị Trưởng ban nên sốt sắng đề nghị cho UBXDTĐ gia hạn đến năm 2013. Lời đề nghị trên được tất cả đồng hương hiện diện vỗ tay tán thành.
NHỮNG DẤU HIỆU CẢN TRỞ:
- Người ta liên tưởng trong lúc Tượng Đài Tỵ Nạn đang trên đà tiến hành th́ nhóm Tạ Văn Thông đại sứ, vào thời điểm tháng 02/2011 đích thân tới Sjoofartsmuseum để phản đối việc XDTĐ của thuyền nhân Việt. Nhưng được biết Sjoofartsmuseum trả lời là không có lư do ǵ để họ ngăn cản việc người Việt Nam thể hiện nghĩa cử cám ơn thủy thủ và nhân dân Na Uy. Sau đó Tạ Văn Thông viện dẫn lư do là "làm trở ngại nỗ lực ḥa hợp ḥa giải của chính quyền Việt Nam".
- Đến ngày 08 tháng 02 năm 2011 Tạ Văn Thông đại sứ thêm lần nữa gửi thư đến Oslo Kommune xin có buổi gặp gỡ xuyên qua việc XDTĐ của người Việt; lá thư của Tạ Văn Thông đại sứ gửi cho Oslo Kommune trong đó có đoạn (trích nguyên văn): "... Ambassador of Vietnam Mr. Ta Van Thong kindly requests for a meeting with Municipality of Oslo to discuss about the application for boat people statue by Vietnamese...".
- Vào ngày 15 tháng 3 năm 2011, đáp ứng đ̣i hỏi của Tạ Văn Thông, cuộc họp bí mật diễn ra giữa Tạ Văn Thông và Oslo Kommune, mà theo yêu cầu của Tạ Văn Thông là Oslo Kommune không nên tiết lộ nội dung buổi mật đàm.
- Vào ngày 01 tháng 4 năm 2011, Tạ Văn Thông đại sứ lại viết thư xin gặp Sở Văn Hóa để gọi là "bàn thêm" về việc XDTĐ, nhưng Oslo Kommune có thư hồi đáp rằng: "Chúng tôi đă tŕnh bày cùng quí vị rồi, chúng tôi nghĩ không cần bàn thêm...". Đại ư thư của Oslo Kommune gửi Tạ Văn Thông trong đó có đoạn (trích nguyên văn): "... As we see it, a new meeting on the mattershould therefore not be necessary...". Sự kiện bị cơ quan công quyền Oslo Kommune từ chối yêu sách đối với một đại diện nguyên thủ quốc gia như nhà cầm quyền cộng sản Việt Nam đủ thẩm định về cái giá trị của một đại sứ quán của Hà Nội đặt tại thủ đô Oslo.
Buổi công bố kết quả cuộc thi tuyển chọn mô h́nh Tượng Đài Thuyền Nhân Tỵ Nạn chấm dứt vào lúc 16 giờ 30 trong nỗi tràn trề niềm hy vọng và ai nấy đều nở nụ cười măn nguyện trên môi.
Cộng đồng người Việt tại Na Uy.
( http://www.vietnet.no/index.php?opti...n-tuc&Itemid=2 )
Reply With Quote
Bookmarks