Page 6 of 23 FirstFirst ... 234567891016 ... LastLast
Results 51 to 60 of 225

Thread: Sau bức mành mành tre...

  1. #51
    Member Nguyễn Mạnh Quốc's Avatar
    Join Date
    25-03-2011
    Posts
    4,374

    Một thoáng hương xưa (P2) 4 c .......lời chào tam biệt.......

    Quote Originally Posted by nguyễn mạnh Quốc View Post
    P24b........ngày đó, nmq nghèo lắm, nào nhận xay bột bánh cuốn cho chị Hằng, naof gánh nước thuê cho các gia đ́nh hàng xóm.. Mọi người chỉ biết rằng.. con nhà nghèo.. hăy c̣n đi học. Đôi khi bà con c̣n sai vặt nữa. C̣n nmq, đổi công sức kiếm ra đồng tiền, để có cái ăn, để có quyển sách, tập vở thế là măn nguyên rồi. Lúc đầu tiên, ra máy nước, đặt đôi thùng sắp hàng là đă có các tay anh chị đặt vấn đề... bắt nạt.. nmq nhẫn nại chờ đến lượt th́ hứng, lâu chút không sao.. tôn trọng mọi người.. để rồi từ bắt nạt chuyển sang hỗ trợ.. các cô sen, cậu nhỏ khi xưa vênh váo nay tự nhiên biết điều, cảm thông.. nmq có hai đôi thùng, một đẻ sắp hàng, đôi thứ hai để gánh nước về. bây giờ th́ khi thấy nmq quẩy thùng ra.. là đă có sẵn đôi nước để gánh về. Đổi lại, nmq kể truyện nói vui.. đôi khi viết thơ giùm.. giúp đỡ như có thể được.. rồi đến ngày Tết, tuy máy nước đă về đến tận nhà, thế nhưng các gia đ́nh buôn buôn bán vẫn c̣n giữ hủ tục... gánh nước chúc Tết, mà phải là đàn ông.. nhờ vậy mà nmq có đông gia chủ đặt hàng gánh nước chuc Tết.
    Sáng sớm mồng một, sau khi pha trà cúng Tổ. nmq thay quần áo chỉnh tề, cũng quần tây dài, sơ mi.. ngoài tấm áo len.. và cái mũ nồi chùm hụp.. hai đôi thùng, đ̣n gánh xích móc.. đủng đỉnh ra ngoài máy nước....
    Ngoài máy nước vắng hoe, có một ḿnh đứng hứng.. đầy đôi, ngó quanh tim.. may có được một bà già ngồi trong xó tường kế bên.... bà ơi.. bà lo hứng nước cho tôi... được tiền Tết tôi chia cho bà... bà già ngước lên.. gật đầu, nhờ vậy mà công việc gánh nước được nhanh chóng. Đặt gánh lên vai, chạy ù đến nhà.. đặt xuống trước cửa.. gơ cửa.. gia chủ v́ đă hẹn trước biết là gánh nước chúc Tết, lời chào lời chúc Tết..
    .... năm mới xin kính chúc ông bà, gia quyến sức khoẻ rồi dào, buôn may bán đắt.. tiền vào như nước.. lại thêm con thêm cháu... ..đôi bên cười tươi.. và gánh nước vào trong nhà... đổ vào chum..quẩy đôi thùng không đi ra.. gia chủ đă cầm sẵn phong bao.. đôi khi thêm cái bánh chưng... đủng đỉnh đi ra.. về lại bên máy nước, hai thùng kia nước cũng đă được hứng dầy sẵn sàng... gánh đến nhà kế tiếp. Bây giờ bên cạnh bà già c̣n có hai đứa nhỏ... chúng đang co ro... ôm lấy bà như tránh cơn lạnh giá ban mai.. nh́n tấm bánh chưng mà tôi treo nơi đầu đ̣n gánh.. một vẻ thèm thuồng.. nh́n không chớp mắt.. Chạnh ḷng nhớ đến thân phận chính ḿnh... cầm tấm bánh.. tôi đưa cho bà.. bà và hai cháu ăn bánh này đi... cậu cho à.. lí nhí thoát ra từ miệng của kẻ cơ hàn...
    C̣n chốn quê nghèo... trước lúc nửa đên... từng đám trẻ nhà nghèo tụ họp lai đi xin quà..
    nhà nào nhà này..c̣n đèn c̣n lửa,
    mở cửa cho anh em chúng tôi vào
    bước lên giường cao, thấy đôi rồng ấp
    bước xuống giường thấp, thấy đôi rồng chầu
    bước ra đăng sau, thấy nhà ngói lợp
    voi ông c̣n buộc, ngựa ông c̣n cầm
    ông sống một trăm, thêm năm tuổi lẻ
    vợ ông sinh đẻ,những con tốt lành
    những con như tranh, những con như vẽ.... cadaodangian. VNTVHS. DQHam.

    Đó là bài ca dao các trẻ nghèo đi xin trong đêm ba mươi Tết.. đứa đi đầu cầm cái ống, trong đựng vài đồng tiền trinh.. lắc lên tiếng kêu (lẻngr xẻng...).
    Đến Giao thừa, khi tiếng pháo mừng xuân ṛn ră.. cũng là lúc mấy cô chú chó hoảng sợ bỏ chạy.. chúng chạy ra ngoài đồng... lẩn trốn vào mấy lùm cây, bụi rậm... Tuần đinh.. dân nghèo vác cây, gậy gộc sáng mồng một ra đồng xục xạo t́m ṭi..gặp là đập chết.. đem về.. rồi cũng xào lăn, nướng chả...rựa mận.. thêm chai rươu ngang vui cười hể hả mừng xuân... ba ngày Tết cũng qua mau....... c̣n tiếp ......
    Sangs hôm nay, 27 Tết rồi. Mải vui nơi vùng đất lạ, hai bà lăo vẫn c̣n muốn nấn ná ... để thăm dân cho rơ sự t́nh..c̣n phần của nmq va TV.. lên đây đă hai tuần rồi, cũng phải về thôi, ấy là không kể đến phần nhớ cháu thương các con, thời gian c̣n mà, mai đây hai bà con sang nữa mà,,
    .... này anh.... đừng có hưa hẹn vu vơ để đuổi khéo hai mụ già này nghe chưa !!

    Thưa quí Bạn, nmq đến với quí Bạn đọc, từ đầu tháng 10 nam 2011, qua loạt bài Sau bức mành mành tre.. rồi tiếp đến một thoáng hương xưa... qua bao nhiêu buồn vui của cuộc đời. nmq gơ ra với tất cả tấm ḷng, tuy nhiên cũng có sai sót hay đụng chạm đến quí Bạn. nmq cúi đầu thành tâm xin lỗi quí Bạn.
    Một thoáng Hương xưa chưa dứt, hăy c̣n phần vui chơi.. cờ bạc, hát xướng phần này sẽ đến với quí Bạn sau Tết, khai xuân...
    nmq và gia đ́nh xin mượn nơi đây, gởi lời Chúc Tết Nguyên đán Nhâm Th́n tốt đẹp nhất đến với quí Bạn và thân quyến. Kính chúc VietLand và ban Biên tập trường tồn, vững tay lái, để cùng với các thân hữu đấu tranh, dành thắng lợi cho quê hương Việt. Trân kính.
    Montreal ngày 28 tháng Chạp, năm Tân Măo
    nguyenmanhquoc

  2. #52
    Member
    Join Date
    15-10-2010
    Posts
    1,590

    Lời "Cảm ơn"

    Quote Originally Posted by nguyễn mạnh Quốc View Post
    P24b........ngày đó, nmq nghèo lắm, ...........

    Sáng sớm mồng một, sau khi pha trà cúng Tổ. nmq thay quần áo chỉnh tề, cũng quần tây dài, sơ mi.. ngoài tấm áo len.. và cái mũ nồi chùm hụp.. hai đôi thùng, đ̣n gánh xích móc.. đủng đỉnh ra ngoài máy nước....
    .........
    Bây giờ bên cạnh bà già c̣n có hai đứa nhỏ... chúng đang co ro... ôm lấy bà như tránh cơn lạnh giá ban mai.. nh́n tấm bánh chưng mà tôi treo nơi đầu đ̣n gánh.. một vẻ thèm thuồng.. nh́n không chớp mắt.. Chạnh ḷng nhớ đến thân phận chính ḿnh... cầm tấm bánh.. tôi đưa cho bà.. bà và hai cháu ăn bánh này đi... cậu cho à.. lí nhí thoát ra từ miệng của kẻ cơ hàn...
    C̣n chốn quê nghèo... trước lúc nửa đên... từng đám trẻ nhà nghèo tụ họp lai đi xin quà..
    nhà nào nhà này..c̣n đèn c̣n lửa,
    mở cửa cho anh em chúng tôi vào
    bước lên giường cao, thấy đôi rồng ấp
    bước xuống giường thấp, thấy đôi rồng chầu
    bước ra đăng sau, thấy nhà ngói lợp
    voi ông c̣n buộc, ngựa ông c̣n cầm
    ông sống một trăm, thêm năm tuổi lẻ
    vợ ông sinh đẻ,những con tốt lành
    những con như tranh, những con như vẽ.... cadaodangian. VNTVHS. DQHam.

    Đó là bài ca dao các trẻ nghèo đi xin trong đêm ba mươi Tết.. đứa đi đầu cầm cái ống, trong đựng vài đồng tiền trinh.. lắc lên tiếng kêu (lẻngr xẻng...).
    c̣n tiếp ......
    Xin gởi lời cám ơn chân thành đến bác Quốc đã chia sẻ câu chuyện đời cuả bác.
    Đọc qua mà TX hết sức cảm động. Bác không những la gương sáng cho con cháu ma còn là một biểu tượng tốt đẹp cho tuổi trẻ VN thời xưa, cho đến hôm nay. Lòng hiếu hoc, thương người, và nhất la không trọng vọng danh nghĩa - nếu không thì "anh hoc trò" đã không đi ..."gánh nước thuê" - của bác vào tuổi ấy có phần la bản tính, nhưng gặp môi trường giáo duc gia đình, sự đối xử đầy tình người cuả hàng xóm láng giềng, nên dù lúc ấy nước ta đang bị trị bởi thưc dân, xã hội nhỏ trong xóm làng vẫn đậm nét nhân bản vốn rất hiền hoà cuả người Việt chúng ta.

    Biết bao giờ VN mới vực lại đươc một nền đạo đức tốt đẹp truyền thống cuả một dân tộc hào hùng?


    Sáng sớm mồng một, sau khi pha trà cúng Tổ. nmq thay quần áo chỉnh tề, cũng quần tây dài, sơ mi.. ngoài tấm áo len.. và cái mũ nồi chùm hụp.. hai đôi thùng, đ̣n gánh xích móc.. đủng đỉnh ra ngoài máy nước....
    Giá mà bác Quốc có đươc tấm hình naỳ??? Thua gì anh chàng ...Jango với đôi ...súng vàng!!!

    Năm mới sắp đến, TX xin kính chúc bác NMQ và đại gia đình nhiều niềm vui và may mắn.
    Riêng kính chúc bác luôn đươc mạnh khỏe, năm mới sẽ thêm nhiều năng lưc mới để bác tiếp tục cống hiến cho thế hệ đi sau những hiểu biết giá trị, bằng chính những lời "tâm tình" hôm nay của bác.
    Kính
    TX
    Xuân Nhâm Thìn, Toronto.

  3. #53
    Member Nguyễn Mạnh Quốc's Avatar
    Join Date
    25-03-2011
    Posts
    4,374

    Xuân đến xuân đi...

    Kính chào quí Bạn... Thượng nguyên Nhâm th́n đă vừa mới qua.. không khí xuân c̣n đang tràn ngập quê hương ở bên kia đại dương, c̣n bên này, chúng ta đă hối hả vô công việc.. cuộc sống là như vậy !! Riêng gia đ́nh của nmq, mọi chuyện cũng đă sắp xếp đẹp đẽ. BT và GN quyết định ở lại thêm đến mùa hè.. và đă ghi tên đi hoc ESL của College.. v́ ngày xưa ở VN.. các bà đi học trong chương tŕnh bảo hộ, cấp Trung học th́ dùng Carpentier & Fialips b́a xanh hay b́a nâu(chuẩn cao hơn xanh), đôi khi c̣n dùng England and the English(cuốn này giống như Quốc văn giáo khoa thư VN cổ xưa),
    ... nhờ có sự hỗ trợ của các bạn bè, nmq cũng đang có ư đưa quí Bạn trở về quê hương qua t́nh quê mộc mạc đơn sơ.. như của nồi khoai luộc hay như bát nước vối... và luỹ tre làng.. ở đó chúng ta sẽ t́m lại được cái thầm kín trong tâm(your soul..), đôi khi không tả ra được nhưng nó vẫn lẩn khuất trong tâm can của chúng ta.. Hẹn gặp lại quí Bạn trong thời gian ngắn tới đây.
    nmq đă gơ thử vài gịng; cảm thấy software chạy rất trơn tru, nhanh. nmq xin cảm ơn BBT/Vietland.

  4. #54
    Member Nguyễn Mạnh Quốc's Avatar
    Join Date
    25-03-2011
    Posts
    4,374

    xuân đi.. xuân đến (1)...

    Quote Originally Posted by nguyễn mạnh Quốc View Post
    Kính chào quí Bạn... Thượng nguyên Nhâm th́n đă vừa mới qua.. không khí xuân c̣n đang tràn ngập quê hương ở bên kia đại dương, c̣n bên này, chúng ta đă hối hả vô công việc.. cuộc sống là như vậy !! Riêng gia đ́nh của nmq, mọi chuyện cũng đă sắp xếp đẹp đẽ. BT và GN quyết định ở lại thêm đến mùa hè.. và đă ghi tên đi hoc ESL của College.. v́ ngày xưa ở VN.. các bà đi học trong chương tŕnh bảo hộ, cấp Trung học th́ dùng Carpentier & Fialips b́a xanh hay b́a nâu(chuẩn cao hơn xanh), đôi khi c̣n dùng England and the English(cuốn này giống như Quốc văn giáo khoa thư VN cổ xưa),
    ... nhờ có sự hỗ trợ của các bạn bè, nmq cũng đang có ư đưa quí Bạn trở về quê hương qua t́nh quê mộc mạc đơn sơ.. như của nồi khoai luộc hay như bát nước vối... và luỹ tre làng.. ở đó chúng ta sẽ t́m lại được cái thầm kín trong tâm(your soul..), đôi khi không tả ra được nhưng nó vẫn lẩn khuất trong tâm can của chúng ta.. Hẹn gặp lại quí Bạn trong thời gian ngắn tới đây.
    nmq đă gơ thử vài gịng; cảm thấy software chạy rất trơn tru, nhanh. nmq xin cảm ơn BBT/Vietland.
    ... cổ nhân nói;.. đói ngày giỗ cha.. no ba ngày Tết. Tết cũng đă qua.. ngoài trời mây vẫn xám ngắt, những làn mưa bụi; mưa xuân, vừa đủ để đọng thành giọt thấm manh áo rách và cơn gió lạnh từng hồi thổi về hú gọi nơi đầu hồi.. co ro trong cái áo tơi lá, đầu đội nón mê... vẫn con trâu đi trước, cái cầy theo sau... brrr... vắt... vắt ra hiệu lệnh cho trâu gắng sức cày cho xâu luống.. bữa cho nhăo thành bùn.. để rồi tay trái cắp thúng ngang eo., tay phải vốc từng nắm lúa mọc mầm.. vung lên.. vung lên trải đầy mặt ruộng.. gieo mạ là thế đó. Nông dân đă bắt đầu vào vụ; lúa chiêm..
    Tuổi già khó ngủ, hay thức giấc sớm, tuy là miền tuyết băng giá lạnh, nhưng sưởi đầy đủ, vẫn ấm ḷng kẻ tha hương. Đẩy cửa ra ngoài patio.. trời vẫn tối đen.. le lói xa xa.. ánh đèn thành phố, không gian thật tĩnh lặng, thời gian.. mặt tṛi vẫn ở sau đồi thông, tiếng thông reo ngày mùa hạ nay là tiếng th́ thầm của gió vờn mặt kiếng tường ngăn.. trí óc thật minh mẫn, êm đềm chẳng c̣n lo nghĩ ǵ, vấn vương chỉ c̣n là chút t́nh tự quê hương, quê của tôi.. và cứ thế dĩ văng t́m về, biết bao là kỷ niệm của một thời xa vắng... an tâm, định nghiệp... để ra khỏi ṿng u mê, tục luỵ.. để c̣n lại cái phong hoá một thời của một dân tộc "lúa nước"... ngày đó ;
    thang Giêng là tháng ăn chơi..
    tháng hai cờ bạc...tháng ba hội hè.... ...
    nói đến ăn chơi th́ cụ Tú Xương cũng đă có viết ra ;
    một trà, một rượu,.. một đàn bà !!.....
    Trà hay là "CHÈ " của người miền Bắc gọi vậy ?.. thế c̣n của người bỏ quê hương ra đi, họ uống ǵ ?? cà phê hay coffee.??
    B́nh thường dân giả, nước chè thường là chè rời thứ phẩm, bỏ chè vào b́nh tích, châm nước sôi.. để b́nh tích vào trong ấm giỏ để ủ cho nóng.. và được dùng cả ngày. C̣n như các nhà quyền quí, giàu có.. các cụ ông thường có thú uống chè sớm ban mai, lúc hửng đông. Chè này là loại thượng phẩm, có hương vị, thời đó có hai nhà chuyên chế biến chè tàu,(sản phẩm trà mộc là của Phú xuân . Thái nguyên); một là Chính thái, sau đến Ninh thái.. chè phải nhỏ cánh, móc câu, tước thiệt, không sao tẩm, mộc mạc, nuóc chè phải hanh xanh chứ không được đỏ quạch. Sau này để phục vụ các đám cưới hỏi th́ chè được ướp sen hay sói.. nhài.. c̣n chè mạn Hà giang lại khác, mạn Hà giang chỉ ướp hương sen thôi, vị của chè mạn, đậm ngọt ngào, quyến rũ người uống, v́ thế có câu ;... uống trà mạn hảo xem nôm Thuư kiều !!
    Uống chè ban mai là cả một điệu nghệ, trang trọng mà ấm cúng cao thượng đậm sắc văn hoá. Trước hết xin kể đến bộ đồ để pha chè.
    Bộ khay chè này gồm có một ấm để hăm chè, một chén tống to cỡ quả cam, bốn cái chén quân to hơn ngón tay cái chút đỉnh, một chiếc bát loe để đựng nước sôi giữ nhiệt trong lúc hăm chè. Và không thiếu chiếc hoả ḷ than tàu bé nhỏ, chút than tàu (than củi). Bộ đồ chè thường là gốm đất đỏ gan gà, thử ấm phải nổi đều không nghiêng lệch. Nước dùng pha chè thường là nước mưa (thiên thuỷ) đôi khi nước giếng..
    Chiếc ấm bằng đồng đỏ mắt cua đựng nước được đặt lên trên ḷ than hồng toả sức nóng đủ làm ấm người ngồi gần, mọi thứ đă sẵn sàng nước cũng vừa sôi đến, những gịng nước đầu tiên được đổ vào ấm.. vào các chén để trong tô để tráng cho sạch... cẩn thận nghiêng ấm pha cho ráo nước,, sắp đặt chén tống chén quân vào vị trí trên khay (kỷ trà).. mở chai chè đong lượng chè bỏ vào ấm... rót nước sôi cho đến mức .. rồi đặt vào tô hăm giữ nhiệt.. đổ nước sôi chung quang ấm cho sức nóng được bền đủ sức cho chè ngấm.. ít phút sau, nước chè đầu được rót ra chén tống, từ chén tống chiết ra chén quân.. đặt lên chiếc đĩa nhỏ, hai tay nâng mời người đối ẩm...
    Co ro trong giá lạnh, mùi chè thơm phảng phất.. để rồi đôi tay đón nhận chung chè sớm... bây giờ.. làn khói trắng mờ dến gần khứu giác hơn.. ấm nóng hơn,,, chầm chậm đưa lên.. hít hà cho sâu,, rồi khẽ nhấp những giọt nước trong xanh hanh vàng kỳ diệu của đất trời... gịng nước nóng thấm miẹng, tràn xuỗng cổ họng.. nhẹ nhàng. ấm áp.. chan chát mà đậm đà hậu vị... thật là sảng khoái vô cùng. Nhấp chung trà, ngồi ngắm thiên nhiên khi b́nh minh ló rạng nơi chân trời, đó là cuộc sống của các bậc lăo thành nho nhă ngày xưa, từ đó cái phong văn bác học được nảy sinh... thơ phú, ghi lai những tang thương dâu bể.. ; phong hoá sắc thái riêng của một dân tộc, ảnh hưởng bởi văn minh, triết học chung cho cả Đông phương, nói như vậy để chúng ta nh́n thấy rằng VN c̣n có nước VỐI, nước TRÀ TƯƠI.. mà các quốc gia lân bang hầu như không quan tâm đến, nhất là nước trà tươi... v́ vậy mà chúng ta , đa phần uống trà và nghiện trà.
    Cũng như ĂN TRẦU..miếng trầu là đầu câu truyện quí bà th́ sáng ngày ra cũng nhai trầu bỏm bẻm.. lá trầu không màu vàng nhạt hơi xanh, vị cay nồng mà ấm, được rửa sạch, xép đôi, dọc xuôi cạnh lá làm cánh phượng, quết chút vôi hồng, cuộn tṛn lại, tới gần cuống lá, châm một lỗ nhỏ để gài cuống lá giữ cho miếng trầu tṛn như điếu thuốc lá, hai bên mép lá, v́ không bị cuộn lại nên bung ra như hai cái cánh, quả cau tươi lột dở dang vỏ xanh, rồi bổ làm bốn, miếng vỏ đỏ au.. để đệm vị ngọt.. một miếng trầu, một miếng cau, một miến vỏ được đưa vào miệng rồi nhai cho dập.. có bà thich vị cay hơn... thêm một bi thuốc lào.. và cứ thế nhai.. nghiền nát dưới hai hàm răng, nước bọt hoà trộn thêm.. bây giờ nước cốt trầu đă chuyển màu đỏ tươi ngả màu cam.. được quí bà nhổ ra vào cái ống phóng bằng đồng thau để đổ đi.. cũng say lăm, say như hút thuốc lào sớm mai mà hăm bằng nước chè tươi vậy...... c̣n tiếp.....

  5. #55
    Member Nguyễn Mạnh Quốc's Avatar
    Join Date
    25-03-2011
    Posts
    4,374

    xuân đi.. xuân đến (2).. nước vối..

    Quote Originally Posted by nguyễn mạnh Quốc View Post
    ... cổ nhân nói;.. đói ngày giỗ cha.. no ba ngày Tết. Tết cũng đă qua.. ngoài trời mây vẫn xám ngắt, những làn mưa bụi; mưa xuân, vừa đủ để đọng thành giọt thấm manh áo rách và cơn gió lạnh từng hồi thổi về hú gọi nơi đầu hồi.. co ro trong cái áo tơi lá, đầu đội nón mê... vẫn con trâu đi trước, cái cầy theo sau... brrr... vắt... vắt ra hiệu lệnh cho trâu gắng sức cày cho xâu luống.. bữa cho nhăo thành bùn.. để rồi tay trái cắp thúng ngang eo., tay phải vốc từng nắm lúa mọc mầm.. vung lên.. vung lên trải đầy mặt ruộng.. gieo mạ là thế đó. Nông dân đă bắt đầu vào vụ; lúa chiêm..
    Tuổi già khó ngủ, hay thức giấc sớm, tuy là miền tuyết băng giá lạnh, nhưng sưởi đầy đủ, vẫn ấm ḷng kẻ tha hương. Đẩy cửa ra ngoài patio.. trời vẫn tối đen.. le lói xa xa.. ánh đèn thành phố, không gian thật tĩnh lặng, thời gian.. mặt tṛi vẫn ở sau đồi thông, tiếng thông reo ngày mùa hạ nay là tiếng th́ thầm của gió vờn mặt kiếng tường ngăn.. trí óc thật minh mẫn, êm đềm chẳng c̣n lo nghĩ ǵ, vấn vương chỉ c̣n là chút t́nh tự quê hương, quê của tôi.. và cứ thế dĩ văng t́m về, biết bao là kỷ niệm của một thời xa vắng... an tâm, định nghiệp... để ra khỏi ṿng u mê, tục luỵ.. để c̣n lại cái phong hoá một thời của một dân tộc "lúa nước"... ngày đó ;
    thang Giêng là tháng ăn chơi..
    tháng hai cờ bạc...tháng ba hội hè.... ...
    nói đến ăn chơi th́ cụ Tú Xương cũng đă có viết ra ;
    một trà, một rượu,.. một đàn bà !!.....
    Trà hay là "CHÈ " của người miền Bắc gọi vậy ?.. thế c̣n của người bỏ quê hương ra đi, họ uống ǵ ?? cà phê hay coffee.??
    B́nh thường dân giả, nước chè thường là chè rời thứ phẩm, bỏ chè vào b́nh tích, châm nước sôi.. để b́nh tích vào trong ấm giỏ để ủ cho nóng.. và được dùng cả ngày. C̣n như các nhà quyền quí, giàu có.. các cụ ông thường có thú uống chè sớm ban mai, lúc hửng đông. Chè này là loại thượng phẩm, có hương vị, thời đó có hai nhà chuyên chế biến chè tàu,(sản phẩm trà mộc là của Phú xuân . Thái nguyên); một là Chính thái, sau đến Ninh thái.. chè phải nhỏ cánh, móc câu, tước thiệt, không sao tẩm, mộc mạc, nuóc chè phải hanh xanh chứ không được đỏ quạch. Sau này để phục vụ các đám cưới hỏi th́ chè được ướp sen hay sói.. nhài.. c̣n chè mạn Hà giang lại khác, mạn Hà giang chỉ ướp hương sen thôi, vị của chè mạn, đậm ngọt ngào, quyến rũ người uống, v́ thế có câu ;... uống trà mạn hảo xem nôm Thuư kiều !!
    Uống chè ban mai là cả một điệu nghệ, trang trọng mà ấm cúng cao thượng đậm sắc văn hoá. Trước hết xin kể đến bộ đồ để pha chè.
    Bộ khay chè này gồm có một ấm để hăm chè, một chén tống to cỡ quả cam, bốn cái chén quân to hơn ngón tay cái chút đỉnh, một chiếc bát loe để đựng nước sôi giữ nhiệt trong lúc hăm chè. Và không thiếu chiếc hoả ḷ than tàu bé nhỏ, chút than tàu (than củi). Bộ đồ chè thường là gốm đất đỏ gan gà, thử ấm phải nổi đều không nghiêng lệch. Nước dùng pha chè thường là nước mưa (thiên thuỷ) đôi khi nước giếng..
    Chiếc ấm bằng đồng đỏ mắt cua đựng nước được đặt lên trên ḷ than hồng toả sức nóng đủ làm ấm người ngồi gần, mọi thứ đă sẵn sàng nước cũng vừa sôi đến, những gịng nước đầu tiên được đổ vào ấm.. vào các chén để trong tô để tráng cho sạch... cẩn thận nghiêng ấm pha cho ráo nước,, sắp đặt chén tống chén quân vào vị trí trên khay (kỷ trà).. mở chai chè đong lượng chè bỏ vào ấm... rót nước sôi cho đến mức .. rồi đặt vào tô hăm giữ nhiệt.. đổ nước sôi chung quang ấm cho sức nóng được bền đủ sức cho chè ngấm.. ít phút sau, nước chè đầu được rót ra chén tống, từ chén tống chiết ra chén quân.. đặt lên chiếc đĩa nhỏ, hai tay nâng mời người đối ẩm...
    Co ro trong giá lạnh, mùi chè thơm phảng phất.. để rồi đôi tay đón nhận chung chè sớm... bây giờ.. làn khói trắng mờ dến gần khứu giác hơn.. ấm nóng hơn,,, chầm chậm đưa lên.. hít hà cho sâu,, rồi khẽ nhấp những giọt nước trong xanh hanh vàng kỳ diệu của đất trời... gịng nước nóng thấm miẹng, tràn xuỗng cổ họng.. nhẹ nhàng. ấm áp.. chan chát mà đậm đà hậu vị... thật là sảng khoái vô cùng. Nhấp chung trà, ngồi ngắm thiên nhiên khi b́nh minh ló rạng nơi chân trời, đó là cuộc sống của các bậc lăo thành nho nhă ngày xưa, từ đó cái phong văn bác học được nảy sinh... thơ phú, ghi lai những tang thương dâu bể.. ; phong hoá sắc thái riêng của một dân tộc, ảnh hưởng bởi văn minh, triết học chung cho cả Đông phương, nói như vậy để chúng ta nh́n thấy rằng VN c̣n có nước VỐI, nước TRÀ TƯƠI.. mà các quốc gia lân bang hầu như không quan tâm đến, nhất là nước trà tươi... v́ vậy mà chúng ta , đa phần uống trà và nghiện trà.
    Cũng như ĂN TRẦU..miếng trầu là đầu câu truyện quí bà th́ sáng ngày ra cũng nhai trầu bỏm bẻm.. lá trầu không màu vàng nhạt hơi xanh, vị cay nồng mà ấm, được rửa sạch, xép đôi, dọc xuôi cạnh lá làm cánh phượng, quết chút vôi hồng, cuộn tṛn lại, tới gần cuống lá, châm một lỗ nhỏ để gài cuống lá giữ cho miếng trầu tṛn như điếu thuốc lá, hai bên mép lá, v́ không bị cuộn lại nên bung ra như hai cái cánh, quả cau tươi lột dở dang vỏ xanh, rồi bổ làm bốn, miếng vỏ đỏ au.. để đệm vị ngọt.. một miếng trầu, một miếng cau, một miến vỏ được đưa vào miệng rồi nhai cho dập.. có bà thich vị cay hơn... thêm một bi thuốc lào.. và cứ thế nhai.. nghiền nát dưới hai hàm răng, nước bọt hoà trộn thêm.. bây giờ nước cốt trầu đă chuyển màu đỏ tươi ngả màu cam.. được quí bà nhổ ra vào cái ống phóng bằng đồng thau để đổ đi.. cũng say lăm, say như hút thuốc lào sớm mai mà hăm bằng nước chè tươi vậy...... c̣n tiếp.....
    Sau những ngày Tết, phần ăn uống phủ phê, mỡ màng nhiều từ bánh chưng xanh đến thịt mở dưa hành., lại rượu mùi.. quốc lủi.. cái bụng đă thấy nặng nề v́ tiêu hoá ́ ạch. Vậy ta phải làm sao cho cái bụng bớt ́ ạch... lại phải nhờ cái thức uống trời dành cho dân nghèo ; cây lá vối.
    Ở ngoài Bắc, nước vối có mặt hầu như khắp mọi nơi, từ cây đa đầu làng đến bến đ̣ ngang, bến xe liên tỉnh, từ chọ nhỏ ven đê đến chợ Đồng xuân, Bắc qua.. từ trong xó bếp đun bằng rơm giạ.. ử nóng bằng trấu cho ra đến nhà trung lưu thành thị, trong b́nh tích thường trực trên bàn.. vối đă có mặt cùng đồng sánh vai cùng chè hột chè mạn rời..
    Kia.. cây đa đầu làng, dưới bóng mát.. một túp lều đơn sơ, gọi là che nắng.. một bà đứng tuổi, váy đụp áo tứ thân nâu đă bạc mầu, nhưng không thiếu chiếc thắt lưng màu lư (xanh lục) đă bạc màu thời gian.. bà đă có mặt ở đây bao lâu.. có ai biết.. bảo là quán đầu làng cũng được bảo là hàng nước cũng không sao !! v́ cửa hàng ư.. không phải.. chỉ v́ hàng họ chỉ có vài cái bát uống nước chỏng chơ, vài quả chuối.. nhiều hơn nữa thính thoảng mới có dăm ba chiếc bánh chưng.. vuông vức nhỏ như ḷng bàn tay.. lọ bẹo bột kẹo vừng.. thế đó. C̣n bên cạnh là cái bếp đặt nồi nước lá vối, ủ cháu giữ nóng suốt ngày.
    Lữ khách phương xa ghé vào.. ngồi trên những chiếc ghế nhỏ bằng tre... trút bỏ hành lư nặng nề trên vai xuống bên.. cất tiếng chào..
    ... chào bác..
    ....chào ông...mời ông ngồi nghỉ mệt.. uống bát nước vối quê ta..
    ... vâng, xin bà bát nước.. .. bánh chưng mới gói hở bà..
    vâng mới luộc chiều hôm qua.. hôm nay cũng vẫn c̣n ngon lắm ạ...
    Bát nước vối màu nâu sóng sánh trên tay bưng đưa mời khách,.. rồi đặt xuống chơng..
    .. mời ông sơi nước.. dạ... cảm ơn bà..
    Đường về làng cũng khá xa, khách chắc cũng mệt... tay bê bát nước c̣n ấm.. đưa lên hớp ngum nước .. làn khói đưa hương quê nồng ấm xông lên mũi.. phủ mờ cảnh trí nhạt nhoà.. một cảm giác khôn tả toả ra khắp con người.. từ nỗi nhớ quê cha đất tổ.. cho đến tịnh người .. đến cản trí của quán nước đầu làng.. tát cả tất cả... không sao tả siết.. nó bao boc.. vây quanh.. kẻ lăng tử bơ quê... phải chăng đó là t́nh quê hương ??
    Cầm lên chiếc bánh chưng be bé xinh xinh... boc tấm lá giong bao boc.. hé lộ ra làn da của bánh.. xanh xanh màu mạ non.. mùi của nếp quê thoang thoảng...đưa lên cắn miếng bánh.. bên trong đậu xanh chín nhừ.. miếng thịt mỡ dừ bấy.. rồi vị hạt tiêu cay nồng.. taats cả tất cả gói ghém trong tấm lá giong.. đậm đà.. hài hoà từ miếng bánh đến ngụm nước vối .. c̣n ǵ có vỗ về cho ta hơn !!
    ....Bà hàng ơi... bà cho hỏi thăm đường đi đến nhà bác lư trưởng...
    ấy đi....... chợt có thêm một cô gái gánh cỏ đi về qua... hĩm ơi.. bác nhờ cháu chút việc...
    dạ chào bác... bác dạy cháu viẹc ǵ ạ... rồi nh́n đến khách lạ đang ngồi uống nước.... cháu chào ông...
    này cháu.. có ông khách này muốn hỏi thăm đường đến nhà bác lư đấy... cháu đẫn lối cho ông ta có được không ??
    thưa bác Lư Sự hay chú Lư Vệ...
    người khách vội nói cháu đẫn giùm cho tôi về nhà chú Lư Vệ..
    thế bác là thế nào với chú Lư Vệ...
    tôi là anh họ của chú Lư Vệ.. có phải bác là con cháu của cụ hương Thất không ??
    đúng rồi, tôi là con út của cụ Hương Thất.. ... vâng để cháu dẫn đường.... mời ông đi theo cháu...
    Lại nói về cây vối, bên Đông y c̣n gọi tên là Thuỷ âm hoa. Thuỷ âm hoa, Vối tên Việt.. và Vối là thức giải khát b́nh dân nhất, tốt nhất cho chúng ta. Tây y cũng công nhận, Vối có nhiều ưu điểm., từ tích tụ được nhiều khoáng chất đến các hoá chất tinh dầu làm lời cho tiêu hoá và bài tiết. Hơn nữ, công đoạn chế biến không phiền toái như trà tàu trà xanh (sẽ đề cập đến). Vối có hai thành phẩm, một là nụ vối, hai là lá vối. Chế biến đơn sơ.. lá hay nụ được để riêng, chia loại. Đầu tiên là lá ;
    Lá hái từ trên cành xuống được rửa sạch..trải ra xàng hay nong, để cho ráo nước rồi đem ra ngoài hiên, chỗ nhiều gió để hong cho kho và nhờ ánh sáng giúp làm tiêu chất diệp luc cho đến khi chuyển sang màu vàng nâu, trăn trở hàng ngày cho đến khi khô nâu nhạt.. lúc bấy giờ được đem và bếp xếp xen kẻ với lá chuối khô, nhờ hơi nóng trong bếp, lá vối khô dần teo quắt lại cho đến khi ḍn.. lúc này có thế dỡ ra, xếp vào hũ đất để bên bếp.. đậy nắp bằng lá chuối.. cho kín và dùng dần.
    Pha chế cũng dễ dàng, muốn uống nồng mùi vối th́ bỏ lá vào ấm đất, đổ nước vào rồi đun sôi, dập tắt lửa bê ấm sang bên cạnh bếp đun.. bỏ thêm nắm trấu xung xang ấm để trấu bắt cháy âm ỉ giữ nhiêt... c̣n như muốn hương vị nhẹ nhàng th́ ấm nước đun sôi, bở lá vối vào, dập tắt lửa.. bắc ấm ra để bên và ủ trấu... nước cối sẽ bớt nồng vị thuốc bắc, và ngọt ngào hậu vị hơn.
    Phần vụ đối với nụ vối th́ khác là công đoạn nụ vối sau khi hong khô phải sàng sẩy cho hết những vụn rác.. và khi hong đợi khô lúc hôt chuyển màu từ xanh sang chín muồi và ngót nước.. phải nhẹ tay v́ công đoán chín của hột sẽ dễ bị dập vỡ mà thành thối hỏng.. c̣n tiếp....

  6. #56
    Member
    Join Date
    15-10-2010
    Posts
    1,590
    Bài viết về trà cuả bác Quốc làm TX lại đi lục lại chuyện "Nhứng chiếc ấm đất" của Nguyễn Tuân.
    Chắc hẳn phải uống tra tới trình độ nào người ta mới nhận biết sự khác biệt cuả một ấm trà pha nước giếng hay nước mưa, và một ấn trà pha bằng nước ...máy!?
    Chao ơi, vậy mà TX lại ao ước được một bát nước vối để cảm được cái hương đồng nội và "hồn" quê hương mà thôi!
    Nhưng phải là bát nươc vối từ cái ấm đất ủ chấu cuả một quán nước bên cạnh đường làng, dưới bóng đa cuả buổi trưa hè thôn dã...

  7. #57
    Member Nguyễn Mạnh Quốc's Avatar
    Join Date
    25-03-2011
    Posts
    4,374

    xuân.. đi... xuân đến (3).. trà... chè..

    Quote Originally Posted by TiếngXưa View Post
    Bài viết về trà cuả bác Quốc làm TX lại đi lục lại chuyện "Nhứng chiếc ấm đất" của Nguyễn Tuân.
    Chắc hẳn phải uống trà tới trình độ nào người ta mới nhận biết sự khác biệt cuả một ấm trà pha nước giếng hay nước mưa, và một ấn trà pha bằng nước ...máy!?
    Chao ơi, vậy mà TX lại ao ước được một bát nước vối để cảm được cái hương đồng nội và "hồn" quê hương mà thôi!
    Nhưng phải là bát nươc vối từ cái ấm đất ủ chấu cuả một quán nước bên cạnh đường làng, dưới bóng đa cuả buổi trưa hè thôn dã...
    Nói đến Vối.. th́ phải nói đến TRÀ/Chè.. trà cũng cho nhiều loại thành phẩm, nào tước thiệt, nào lưỡi câu.. nào tuyết bạc ( lá non hăy c̣n lông tơ trắng muốt..) lại c̣n ướp hoa. Trước hết ta hăy t́m hiểu, theo ngu ư của nmq; trà trước tiên phân loại ; búp non lá ba, để rời là thượng phẩm, thứ đến bánh tẻ từ lá thứ tư đến 5 hay 6 làm trà bánh (rất dễ nhầm với trà mạn Hà giang bánh), rồi đến loại lá cuối để làm trà rời.. thường pha cho khách hàng ở các tiệm ăn, hay dùng làm trà tươi, tuy nhiên người ta phải bẻ từ lá 4 đến phàn cuối cành nhỏ tức lá 6 hay 7. Cây trà xanh th́ thấp cở dưới tầm đầu người, trà mạn Hà giang th́ cao gấp đôi, lá cũng dầy và to bản hơn.
    Trở lại thượng phẩm, nếu như trà được hong gió, ủ cho lên men đúng điệu th́ là nhất nhất, c̣n như khi các nhà chế biến Chính thái, Ninh thái.. khi nhận trà thường lọc lựa và loại bớt phần xấu, c̣n lại thuần nhất, lúc bấy giờ mới sao chế, thường là phun nước cam thảo cho ngọt vị, thấm giọng lưu giữ cảm giác thoải mái trong cuống họng.. và sau đó sự sảng khoảng khi gịng nước ấm chảy xuống tới đan điền(dạ dày).
    Những loại trà sau thượng phẩm thường được đem ướp hương từ các loại hoa như thủy tiên, nhài,. sói.. cúc.
    bên cạnh trà lá lại c̣n trà hạt (hột), hay c̣n gọi là trà nụ, từ các nụ búp trước khi nở ra hoa, trà này phải để lâu th́ nước mới thơm ngon không c̣n vị ngái, thường hay ướp hương vói hoa cúc. C̣n chè b́nh dân... chỉ có ở các hàng nước đầu chợ hay ngơ đông... chè tươi.. người bạn thân thương t́nh cảm của giới lao dộng tuy không bán mặt cho đất nhưng cong lưng gồng gánh, đun đẩy, để đem những hàng hoá, phẩm vật thiên nhiên đến cho người cần đến.. làm lưu thông trao đổi...
    Sáng ra trời chưa ló dạng, quán hàng nước đă tấp nập bạn hàng, những người lao động chân tay, đổi sức lực để lấy miếng ăn.. miền bắc, trời canh ba vẫn c̣n lạnh, mù sương ướt vai áo.. họ đă ngồi bên bếp lửa bên cạnh nồi nước trà tươi của quán hàng, truyện tṛ, cười nói... xoa tay cho bớt lạnh để đợi.. họ đợi bát nước trà tươi đầu tiên khi cô hàng gạt bớt lửa v́ nồi nước trà đă sôi, nay phải hăm đợi cho trà ban phát hết tinh hoa cho bát nước. Bảo rằng trà tươi đễ nấu, pha.. thế nhưng để có được bát nước trà tươi xanh thơm mùi trà lá là cả một tuyệt nghệ pha trà.
    Trà tươi thường có bán ở những ngày phiên chợ thí dụ ngày 3.. ngày 8 hay mồng một/ 16 (một tháng hai ngày phiên), c̣n ở thành thị như Hanoi th́ ngày nào cũng có. Trà tươi chỉ ngon một hai ngày sau khi hái trà.. c̣n để lâu hơn sẽ bị " ôi ", khi ÔI th́ hết vị ngon mà ngái đắng. Ngày xưa, nmq ưống trà tươi thay cho cà phê để thức học bài, phần v́ nghèo không có tiền, phần v́ sau khi thử uống, thấy trà tươi nó có duyên với sách vở, ngay cả một vài người bạn cũng đồng ư như vậy, để rồi cứ khoảng 9, 10 gị đêm th́ hẹn ḥ nhau đến trước cửa chợ Đồng xuân, hàng nước của cô Dần... cùng nhau ngồi nhâm nhi bát nước trà tươi với kẹo bột kẹo vùng.. cùng nhau khảo lại bài vở cho ngày hôm sau. Nhờ vây mà trong lúc truyện cḥ.. cô Dần giảng giải cho cách pha trà...
    Lá trà mua cũng phải lựa, phải là lá bánh tẻ, chưa bị dập nát, v́ dập nhưa thoát ra bị không khí làm mất vị trà, đem rửa từng lá cho sạch muội đen bám trên mặt lá, để cho ráo,ṿ nhẹ tay cho dập rồi mới xếp vào nồi hay ấm đất. Hàng bán nhiều thường dùng nồi hông, loại nồi miệng to có vung đậy, rửa sạch, nếu chuyên dùng hăm trà th́ không được cọ v́ cao trà bám trong nồi, mía de, loại thân cây nhỏ mà cứng, nhưng rất ngọt giọng, không ngọt v́ đường (sugar), được chặt từng đoạn ngắn, rửa sạch, cọ sạch các muội đóng ở đốt mía, đập dập để lót đáy nồi, bây giờ lá trà đă ṿ được xếp đều trong nồi, nồi được đặt trong thùng có lót trấu. Nước để pha trà thường là nước giếng Ngọc hà, làng nổi tiếng trồng hoa..
    Nước sôi được đổ vào nồi trà cho đến mức , các than hồng được đổ chung quanh và trấu bắt cháy âm ỉ, cây nhang đen đầu chơng được đánh dấu báo hiệu khi nào trà tới mức thưởng thức.. khi nghe tiếng keng của đồng tiền trinh rớt xuống chiếc khay trầu th́ là lúc mọi người nh́n về phía cô hàng.. bàn tay tiên nhè nhàng mở vung... mùi trà tươi sáng sờm nồng toả.. thật là háo hức.. rồi chiếc gáo dừa bé nhỏ.. khua động nhận ch́m đám lá xanh đổi màu.. vục xuống.. làn khói trắng bay theo.. nghiêng gáo gịng nước xanh như ngoc bích chảy dài xuống bát, sóng sánh.. đong đưa như ngàn chuỗi ngọc... để rồi... mời bác.. mời chú.. dạ đây bát nước trà.. hương vị của trời đất hài hoà ban cho .. tay đón nhận, mũi hít hà.. nhấp chút nước nóng cho bớt khô cổ.... một ngụm cho thông.. hăy khoan..
    Móc túi lấy gói thuốc lào... vê vê... ngăt ra một bi... nhấc chiếc điếu cày nâu bóng nhẵn màu thời gian truyền tay... nào thông nơ.. nào t́m đóm.. rồi viên thuốc lào được nhồi lên mặt nơ.. cái đóm lửa đă bùng cháy.. tay trái nâng điếu lên miệng, tay phải đưa lửa tiếp cận nơ thuốc... tiếng rít sung sương reo vang,.. ngọn lửa bập bùng nhịp theo sức rít .. cảm giác ấm áp lan toả.. say sưa làm tan biến mọi điều trong cái lạnh đầu hôm .. buông điếu xuống.. tay t́m bát nước.. ngụm nước tiếp.. độ say thuốc huyền ảo mà rạo rực toàn thân.. sức mạnh từ đâu tràn về đầy ắp..
    Khách hàng đă măn nguyện... đứng dậy, vươn vai... không quyên cảm ơn cô hàng và chào các bạn ra đi.. hoà ḿnh vào với cuộc sống lao động, cong lưng khuân vác .. .... c̣n tiếp......

  8. #58
    Member Nguyễn Mạnh Quốc's Avatar
    Join Date
    25-03-2011
    Posts
    4,374

    Xuân đi ... xuân đến. . (4). Chén rượu mừng xuân...hay chén rượu tâm t́nh..

    Quote Originally Posted by nguyễn mạnh Quốc View Post
    Nói đến Vối.. th́ phải nói đến TRÀ/Chè.. trà cũng cho nhiều loại thành phẩm, nào tước thiệt, nào lưỡi câu.. nào tuyết bạc ( lá non hăy c̣n lông tơ trắng muốt..) lại c̣n ướp hoa. Trước hết ta hăy t́m hiểu, theo ngu ư của nmq; trà trước tiên phân loại ; búp non lá ba, để rời là thượng phẩm, thứ đến bánh tẻ từ lá thứ tư đến 5 hay 6 làm trà bánh (rất dễ nhầm với trà mạn Hà giang bánh), rồi đến loại lá cuối để làm trà rời.. thường pha cho khách hàng ở các tiệm ăn, hay dùng làm trà tươi, tuy nhiên người ta phải bẻ từ lá 4 đến phàn cuối cành nhỏ tức lá 6 hay 7. Cây trà xanh th́ thấp cở dưới tầm đầu người, trà mạn Hà giang th́ cao gấp đôi, lá cũng dầy và to bản hơn.
    Trở lại thượng phẩm, nếu như trà được hong gió, ủ cho lên men đúng điệu th́ là nhất nhất, c̣n như khi các nhà chế biến Chính thái, Ninh thái.. khi nhận trà thường lọc lựa và loại bớt phần xấu, c̣n lại thuần nhất, lúc bấy giờ mới sao chế, thường là phun nước cam thảo cho ngọt vị, thấm giọng lưu giữ cảm giác thoải mái trong cuống họng.. và sau đó sự sảng khoảng khi gịng nước ấm chảy xuống tới đan điền(dạ dày).
    Những loại trà sau thượng phẩm thường được đem ướp hương từ các loại hoa như thủy tiên, nhài,. sói.. cúc.
    bên cạnh trà lá lại c̣n trà hạt (hột), hay c̣n gọi là trà nụ, từ các nụ búp trước khi nở ra hoa, trà này phải để lâu th́ nước mới thơm ngon không c̣n vị ngái, thường hay ướp hương vói hoa cúc. C̣n chè b́nh dân... chỉ có ở các hàng nước đầu chợ hay ngơ đông... chè tươi.. người bạn thân thương t́nh cảm của giới lao dộng tuy không bán mặt cho đất nhưng cong lưng gồng gánh, đun đẩy, để đem những hàng hoá, phẩm vật thiên nhiên đến cho người cần đến.. làm lưu thông trao đổi...
    Sáng ra trời chưa ló dạng, quán hàng nước đă tấp nập bạn hàng, những người lao động chân tay, đổi sức lực để lấy miếng ăn.. miền bắc, trời canh ba vẫn c̣n lạnh, mù sương ướt vai áo.. họ đă ngồi bên bếp lửa bên cạnh nồi nước trà tươi của quán hàng, truyện tṛ, cười nói... xoa tay cho bớt lạnh để đợi.. họ đợi bát nước trà tươi đầu tiên khi cô hàng gạt bớt lửa v́ nồi nước trà đă sôi, nay phải hăm đợi cho trà ban phát hết tinh hoa cho bát nước. Bảo rằng trà tươi đễ nấu, pha.. thế nhưng để có được bát nước trà tươi xanh thơm mùi trà lá là cả một tuyệt nghệ pha trà.
    Trà tươi thường có bán ở những ngày phiên chợ thí dụ ngày 3.. ngày 8 hay mồng một/ 16 (một tháng hai ngày phiên), c̣n ở thành thị như Hanoi th́ ngày nào cũng có. Trà tươi chỉ ngon một hai ngày sau khi hái trà.. c̣n để lâu hơn sẽ bị " ôi ", khi ÔI th́ hết vị ngon mà ngái đắng. Ngày xưa, nmq ưống trà tươi thay cho cà phê để thức học bài, phần v́ nghèo không có tiền, phần v́ sau khi thử uống, thấy trà tươi nó có duyên với sách vở, ngay cả một vài người bạn cũng đồng ư như vậy, để rồi cứ khoảng 9, 10 gị đêm th́ hẹn ḥ nhau đến trước cửa chợ Đồng xuân, hàng nước của cô Dần... cùng nhau ngồi nhâm nhi bát nước trà tươi với kẹo bột kẹo vùng.. cùng nhau khảo lại bài vở cho ngày hôm sau. Nhờ vây mà trong lúc truyện cḥ.. cô Dần giảng giải cho cách pha trà...
    Lá trà mua cũng phải lựa, phải là lá bánh tẻ, chưa bị dập nát, v́ dập nhưa thoát ra bị không khí làm mất vị trà, đem rửa từng lá cho sạch muội đen bám trên mặt lá, để cho ráo,ṿ nhẹ tay cho dập rồi mới xếp vào nồi hay ấm đất. Hàng bán nhiều thường dùng nồi hông, loại nồi miệng to có vung đậy, rửa sạch, nếu chuyên dùng hăm trà th́ không được cọ v́ cao trà bám trong nồi, mía de, loại thân cây nhỏ mà cứng, nhưng rất ngọt giọng, không ngọt v́ đường (sugar), được chặt từng đoạn ngắn, rửa sạch, cọ sạch các muội đóng ở đốt mía, đập dập để lót đáy nồi, bây giờ lá trà đă ṿ được xếp đều trong nồi, nồi được đặt trong thùng có lót trấu. Nước để pha trà thường là nước giếng Ngọc hà, làng nổi tiếng trồng hoa..
    Nước sôi được đổ vào nồi trà cho đến mức , các than hồng được đổ chung quanh và trấu bắt cháy âm ỉ, cây nhang đen đầu chơng được đánh dấu báo hiệu khi nào trà tới mức thưởng thức.. khi nghe tiếng keng của đồng tiền trinh rớt xuống chiếc khay trầu th́ là lúc mọi người nh́n về phía cô hàng.. bàn tay tiên nhè nhàng mở vung... mùi trà tươi sáng sờm nồng toả.. thật là háo hức.. rồi chiếc gáo dừa bé nhỏ.. khua động nhận ch́m đám lá xanh đổi màu.. vục xuống.. làn khói trắng bay theo.. nghiêng gáo gịng nước xanh như ngoc bích chảy dài xuống bát, sóng sánh.. đong đưa như ngàn chuỗi ngọc... để rồi... mời bác.. mời chú.. dạ đây bát nước trà.. hương vị của trời đất hài hoà ban cho .. tay đón nhận, mũi hít hà.. nhấp chút nước nóng cho bớt khô cổ.... một ngụm cho thông.. hăy khoan..
    Móc túi lấy gói thuốc lào... vê vê... ngăt ra một bi... nhấc chiếc điếu cày nâu bóng nhẵn màu thời gian truyền tay... nào thông nơ.. nào t́m đóm.. rồi viên thuốc lào được nhồi lên mặt nơ.. cái đóm lửa đă bùng cháy.. tay trái nâng điếu lên miệng, tay phải đưa lửa tiếp cận nơ thuốc... tiếng rít sung sương reo vang,.. ngọn lửa bập bùng nhịp theo sức rít .. cảm giác ấm áp lan toả.. say sưa làm tan biến mọi điều trong cái lạnh đầu hôm .. buông điếu xuống.. tay t́m bát nước.. ngụm nước tiếp.. độ say thuốc huyền ảo mà rạo rực toàn thân.. sức mạnh từ đâu tràn về đầy ắp..
    Khách hàng đă măn nguyện... đứng dậy, vươn vai... không quyên cảm ơn cô hàng và chào các bạn ra đi.. hoà ḿnh vào với cuộc sống lao động, cong lưng khuân vác .. .... c̣n tiếp......
    .. Ba ngày Tết, hay trà dư tửu hậu.. Đàn ông; nam vô tửu như c̣ vô.. phong !! Đầu năm đến chúc Tết gia đ́nh, họ hàng thân quen.. đều được mời chén rượu đầu xuân. Rượu Tết thường là rượu nhè độ.. như rượu cúc, rượu mận,, hay rượu dây.. nhưng buổi sáng ra mà uống vào cũng đỏ gay mặt ..đôi khi gia chủ giàu có, quân quyền chơi sang th́ Cointreau.. Anis.. mấy cái này nặng độ, cũng có cái nặng hơn như Mai quế lộ, Ngũ gia b́..
    Cách uống rượu cũng nhiều, từ nhâm nhi đến ừng ực.. đến tu chai. Từ chén nhỏ đến chung,, đến bát.. c̣n rượu th́ đựng trong nâm, b́nh chai, ṿ.. hũ. riêng mồi để nhâm nhi. (nhậu) cũng đa dạng từ những hột lạc rang đến chiên, xào rán.. nướng.. cỗ tiệc linh đ́nh.
    Một khi có rượu vào th́ ; nhất ngôn xuất, tứ mă nan truy !! phùng mang trợn mắt xổ nho chùm nho bụi.. nhất là trong các buổi đ́nh đám. C̣n các văn nhân, tài tử, th́ chén rượu kích động tinh thần, lại gặp những bạn đông liêu, đồng cảnh.. trao đổi câu văn bài phú để phô bày những ư hay lời đẹp, cùng nhau cảm tác.. bổ xung cho bài thơ được toàn mỹ hơn.. và cũng từ rượu.. nảy sinh ra thú (hưởng nhàn..)
    ........Cầm,.. kỳ,.. thi,.. tửu !! đường ăn chơi mỗi vẻ mỗi hay !!
    Đối với các bậc túc nho, văn nhân.. hưởng lạc hay hưởng nhàn đều giới hạn trong ; cầm,.. kỳ,.. thi,.. hoạ tuy nhiên thú ăn chơi cũng lạc nẻo Vu sơn nên ; phong (cảnh).,.. hoa (bông),.. tuyết ( mưa/tuyết,),.. nguyệt (phụ nữ, người ca kỹ tài hoa, có học, có tài ca hát ..) trở thành đối tượng ; hồng nhan tri kỷ/ tri âm.. chẳng mấy nỗi dễ làm siêu ḷng văn nhân ( ché độ ngày xưa cho phép đa thê ).
    Phần nữa là do hoàn cảnh xă hội đẩy đưa, trong thời buổi loạn lạc, những ức hiếp xă hội, những thủ đoạn gian manh của bọn quan liêu phong kiến, vua chẳng ra vua.. bám chặt lấy cái ngai vàng.. đă làm cho những bài văn thơ t́nh cảm hơn ai oán hơn... dễ đi vào ḷng người......c̣n tiếp..........nmq muốn nhắc tới nghệ thuật Ca trù hay c̣n gọi là Hát nói..... tiếp theo....

  9. #59
    Member Nguyễn Mạnh Quốc's Avatar
    Join Date
    25-03-2011
    Posts
    4,374

    .. Hát nói.. ca trù.. thú chơi tao nhă ??

    Quote Originally Posted by nguyễn mạnh Quốc View Post
    .. Ba ngày Tết, hay trà dư tửu hậu.. Đàn ông; nam vô tửu như c̣ vô.. phong !! Đầu năm đến chúc Tết gia đ́nh, họ hàng thân quen.. đều được mời chén rượu đầu xuân. Rượu Tết thường là rượu nhè độ.. như rượu cúc, rượu mận,, hay rượu dây.. nhưng buổi sáng ra mà uống vào cũng đỏ gay mặt ..đôi khi gia chủ giàu có, quân quyền chơi sang th́ Cointreau.. Anis.. mấy cái này nặng độ, cũng có cái nặng hơn như Mai quế lộ, Ngũ gia b́..
    Cách uống rượu cũng nhiều, từ nhâm nhi đến ừng ực.. đến tu chai. Từ chén nhỏ đến chung,, đến bát.. c̣n rượu th́ đựng trong nâm, b́nh chai, ṿ.. hũ. riêng mồi để nhâm nhi. (nhậu) cũng đa dạng từ những hột lạc rang đến chiên, xào rán.. nướng.. cỗ tiệc linh đ́nh.
    Một khi có rượu vào th́ ; nhất ngôn xuất, tứ mă nan truy !! phùng mang trợn mắt xổ nho chùm nho bụi.. nhất là trong các buổi đ́nh đám. C̣n các văn nhân, tài tử, th́ chén rượu kích động tinh thần, lại gặp những bạn đông liêu, đồng cảnh.. trao đổi câu văn bài phú để phô bày những ư hay lời đẹp, cùng nhau cảm tác.. bổ xung cho bài thơ được toàn mỹ hơn.. và cũng từ rượu.. nảy sinh ra thú (hưởng nhàn..)
    ........Cầm,.. kỳ,.. thi,.. tửu !! đường ăn chơi mỗi vẻ mỗi hay !!
    Đối với các bậc túc nho, văn nhân.. hưởng lạc hay hưởng nhàn đều giới hạn trong ; cầm,.. kỳ,.. thi,.. hoạ tuy nhiên thú ăn chơi cũng lạc nẻo Vu sơn nên ; phong (cảnh).,.. hoa (bông),.. tuyết ( mưa/tuyết,),.. nguyệt (phụ nữ, người ca kỹ tài hoa, có học, có tài ca hát ..) trở thành đối tượng ; hồng nhan tri kỷ/ tri âm.. chẳng mấy nỗi dễ làm siêu ḷng văn nhân ( ché độ ngày xưa cho phép đa thê ).
    Phần nữa là do hoàn cảnh xă hội đẩy đưa, trong thời buổi loạn lạc, những ức hiếp xă hội, những thủ đoạn gian manh của bọn quan liêu phong kiến, vua chẳng ra vua.. bám chặt lấy cái ngai vàng.. đă làm cho những bài văn thơ t́nh cảm hơn ai oán hơn... dễ đi vào ḷng người......c̣n tiếp..........nmq muốn nhắc tới nghệ thuật Ca trù hay c̣n gọi là Hát nói..... tiếp theo....
    Hát nói hay Ca trù đă có từ thời chúa Nguyễn,sáng tạo do Đào duy Từ, thế nhưng không phát triển, bao gồm nhiều thể loại; như ngâm thơ, hát Cung đ́nh.. v..v.. phải đợi đến thời Nguyễn Gia Long và các vua kế nhiệm, Ca trù mới thăng hoa, phát triển, lư do tại sao ? chúng ta hăy cùng lần mở lại trang sử cũ của một thời hậu Nguyễn triều nắm giữ giềng mối giang sơn; bối cảnh lịch sử đă là nguồn gốc giúp cho Ca trù thăng hoa.
    Vua Gia Long thống nhất sơn hà, trị v́ từ năm 1802 đến năm 1820. 20 năm chinh chiến, cầu viện hết Xiêm la rồi đến Pháp qua sự can thiệp của giáo sĩ Bá Da Lộc, gởi hoàng tử Cảnh sang Pháp (để làm bằng cớ, hay con tin), tuy hiệp ước Versailles không thành h́nh, nhưng được một vài bá tước chịu bỏ tiền cho nên súng, đạn, binh sĩ ngoại quốc có mặt, giúp sức cho Gia Long chiến thắng Tây sơn.
    Sai khi lên ngôi, Gia Long ra sức trả thù, trả thù một cách tàn bạo.. giết tất cả để thoả ḷng rồi nói; trả thù cho 9 đời của nhà Nguyễn !!
    Cai trị nhân dân theo tinh thần Nho giáo nhưng thật khắc nghiệt, giết hại công thần như Nguyễn văn Thành, Đặng trần Thường.. tính nết lại đa nghi..bức tử cả anh ruột v́ sợ tranh mất ngôi !!
    Cũng cung điện nguy nga với vài trăm phi tần, có 33 người con.
    đáp ứng cho nhu cầu, dân phải đi lao dịch để xây cung điện nguy nga Phú Xuân. Huế.,
    thuế khoá từ thuế thân cho đến thuế điền, thuế tài nguyên, sản phẩm.. xoá bỏ những di tích của các đời vua trước như hoàng thành Thăng long, bảo vật được đem về Phú Xuân... v́ đó mà đất nước tuy giang sơn thâu về một mối mà giặc giă khắp nơi.
    Các đời vua kế tiếp như Minh Mạng 1791- 1841
    Giặc giă nổi lên, nào Phan bá Vanh, nào Lê văn Khôi.. Nồng văn Vân...
    gây chiến với Xiêm la, cấm đạo ngặt nghẽo, được ví von như một NERON của thời Trung cổ La mă. Nhiều vợ, đông con (78 hoàng tử+ 64 công chúa), nổi danh với bài thuốc ; Lục giao sinh ngũ tử..!! .. rồi đến;
    Thiệu Trị 1807- 1847... cũng theo vết xe cũ.. nhiều vợ.. 29 hoàng tử + 35 công chúa.. !!
    Tự Đức kế nghiệp 1829- 1883...được tiếng là học giỏi thế nhưng về cai trị th́ không thấy sử sách ghi chép... không có con.. Thời này giặc giả lại nổi mạnh hơn, nào Tam Đường, Châu chấu, Lê duy Phụng, Ch́a vôi rôi đến vụ Hồng Bảo dành ngôi !! và mở đầu cho cuộc xâm lăng của thực dân Pháp.
    Nguyễn triều kể từ ngày thống nhất 1802 cho đến Hoà ước Quí Mùi 1883, Nam triều xác nhận Nam kỳ là thuộc địa, Trung kỳ và Bắc kỳ là bảo hộ, quyền hành trong tay người Pháp, Nam triều trở thành công cụ để cho Pháp điều khiển trong việc cai trị bản xứ.
    Xét qua tổ chức cai trị; từ làng xă lên đến cấp cao..
    Bắt đầu từ thôn, ấp làng, xă ; do lư trưởng trông coi, giữ sổ sách vè sinh tử, thu thuế, an ninh bảo vệ có tuần đinh, cứ ba hay bốn làng thành một tổng, có chánh tổng, phó lư trông coi trách vụ đinh, điền. Các vùng sơn cước th́ có lính dơng chân đất(du kích)
    Mỗi ba hay 4 tổng gom lại thành huyện hai hay ba huyện thành phủ, có quan huyện hay quan phủ tốt nghiệp trương hành chánh bảo hộ của Pháp làm phụ mẫu, nhận chỉ thị từ President du Province người Pháp, cũng nhận văn thư, chiếu chỉ từ Nam triều ban bố. Cấp nay có lực lượng; lính khố xanh(bảo an), trang bị súng hoả mai.. gươm, dáo..
    Lên đến cấp tỉnh; tỉnh trưởng là người Pháp, trông coi mọi mặt hành chánh, nhận lệnh từ Toàn quyền Pháp, có quân đội chính quy Pháp, có lính người địa phương (lính khố đỏ), có doanh trai, c̣n có police (phú lít) để giữ ǵn thuần phong mỹ tục..
    Dân chúng sống trong t́nh huống; một cổ hai tṛng !! thực dân bóc lột, phong kiến đàn áp dă man để dân không nổi loạn.. nhưng phong trào Cần vương vẫn khí thế bừng bừng....
    Một khi sự cai trị tỏ ra khắt khe, tàn bạo, nguy nan cho tính mạng, người dân thấp cổ bé miệng đành ẩn ḿnh, khép kín, tâm tư, t́nh cảm cũng đành đấu đi để cầu hay như mong cho được yên thân, bảo toàn mạng sống. Trở lại thời Tự Đức.. một ông vua khá đa nghi quần thần, đến như Nguyễn công Trứ cũng xuưt mang hoạ vào thân v́ thơ phú, nhưng điển h́nh nhất là vụ xử Cao bá Quát làm phản để đi đến chu di toàn tộc họ Cao, may mắn xót lại Cao bá Nhạ, cháu họ của Cao bá Đạt, Cao bá Quát rất là cao ngạo;
    ....... ba hồi trống dục;... đù cha kiếp,
    một nhát gươm đưa, bỏ mẹ đời !! hay như
    trong thiên hạ có hai bồ chữ, ta chiếm một bồ.. c̣n một bồ nữa chia cho thiên hạ !!
    Sự dồn ép sĩ phu vào chân tường, c̣n sĩ phu đi t́m lối thoát ; đó là văn thơ, chén rượu để quên đi.. câu ca tiếng hát dâng lên, đưa ư t́nh phiêu lăng và ca trù, hát nói được hồi sinh sau bao nhieu năm trầm lặng..
    .................. c̣n tiếp................ .

  10. #60
    Member Nguyễn Mạnh Quốc's Avatar
    Join Date
    25-03-2011
    Posts
    4,374
    Quote Originally Posted by nguyễn mạnh Quốc View Post
    Hát nói hay Ca trù đă có từ thời chúa Nguyễn,sáng tạo do Đào duy Từ, thế nhưng không phát triển, bao gồm nhiều thể loại; như ngâm thơ, hát Cung đ́nh.. v..v.. phải đợi đến thời Nguyễn Gia Long và các vua kế nhiệm, Ca trù mới thăng hoa, phát triển, lư do tại sao ? chúng ta hăy cùng lần mở lại trang sử cũ của một thời hậu Nguyễn triều nắm giữ giềng mối giang sơn; bối cảnh lịch sử đă là nguồn gốc giúp cho Ca trù thăng hoa.
    Vua Gia Long thống nhất sơn hà, trị v́ từ năm 1802 đến năm 1820. 20 năm chinh chiến, cầu viện hết Xiêm la rồi đến Pháp qua sự can thiệp của giáo sĩ Bá Da Lộc, gởi hoàng tử Cảnh sang Pháp (để làm bằng cớ, hay con tin), tuy hiệp ước Versailles không thành h́nh, nhưng được một vài bá tước chịu bỏ tiền cho nên súng, đạn, binh sĩ ngoại quốc có mặt, giúp sức cho Gia Long chiến thắng Tây sơn.
    Sai khi lên ngôi, Gia Long ra sức trả thù, trả thù một cách tàn bạo.. giết tất cả để thoả ḷng rồi nói; trả thù cho 9 đời của nhà Nguyễn !!
    Cai trị nhân dân theo tinh thần Nho giáo nhưng thật khắc nghiệt, giết hại công thần như Nguyễn văn Thành, Đặng trần Thường.. tính nết lại đa nghi..bức tử cả anh ruột v́ sợ tranh mất ngôi !!
    Cũng cung điện nguy nga với vài trăm phi tần, có 33 người con.
    đáp ứng cho nhu cầu, dân phải đi lao dịch để xây cung điện nguy nga Phú Xuân. Huế.,
    thuế khoá từ thuế thân cho đến thuế điền, thuế tài nguyên, sản phẩm.. xoá bỏ những di tích của các đời vua trước như hoàng thành Thăng long, bảo vật được đem về Phú Xuân... v́ đó mà đất nước tuy giang sơn thâu về một mối mà giặc giă khắp nơi.
    Các đời vua kế tiếp như Minh Mạng 1791- 1841
    Giặc giă nổi lên, nào Phan bá Vanh, nào Lê văn Khôi.. Nồng văn Vân...
    gây chiến với Xiêm la, cấm đạo ngặt nghẽo, được ví von như một NERON của thời Trung cổ La mă. Nhiều vợ, đông con (78 hoàng tử+ 64 công chúa), nổi danh với bài thuốc ; Lục giao sinh ngũ tử..!! .. rồi đến;
    Thiệu Trị 1807- 1847... cũng theo vết xe cũ.. nhiều vợ.. 29 hoàng tử + 35 công chúa.. !!
    Tự Đức kế nghiệp 1829- 1883...được tiếng là học giỏi thế nhưng về cai trị th́ không thấy sử sách ghi chép... không có con.. Thời này giặc giả lại nổi mạnh hơn, nào Tam Đường, Châu chấu, Lê duy Phụng, Ch́a vôi rôi đến vụ Hồng Bảo dành ngôi !! và mở đầu cho cuộc xâm lăng của thực dân Pháp.
    Nguyễn triều kể từ ngày thống nhất 1802 cho đến Hoà ước Quí Mùi 1883, Nam triều xác nhận Nam kỳ là thuộc địa, Trung kỳ và Bắc kỳ là bảo hộ, quyền hành trong tay người Pháp, Nam triều trở thành công cụ để cho Pháp điều khiển trong việc cai trị bản xứ.
    Xét qua tổ chức cai trị; từ làng xă lên đến cấp cao..
    Bắt đầu từ thôn, ấp làng, xă ; do lư trưởng trông coi, giữ sổ sách vè sinh tử, thu thuế, an ninh bảo vệ có tuần đinh, cứ ba hay bốn làng thành một tổng, có chánh tổng, phó lư trông coi trách vụ đinh, điền. Các vùng sơn cước th́ có lính dơng chân đất(du kích)
    Mỗi ba hay 4 tổng gom lại thành huyện hai hay ba huyện thành phủ, có quan huyện hay quan phủ tốt nghiệp trương hành chánh bảo hộ của Pháp làm phụ mẫu, nhận chỉ thị từ President du Province người Pháp, cũng nhận văn thư, chiếu chỉ từ Nam triều ban bố. Cấp nay có lực lượng; lính khố xanh(bảo an), trang bị súng hoả mai.. gươm, dáo..
    Lên đến cấp tỉnh; tỉnh trưởng là người Pháp, trông coi mọi mặt hành chánh, nhận lệnh từ Toàn quyền Pháp, có quân đội chính quy Pháp, có lính người địa phương (lính khố đỏ), có doanh trai, c̣n có police (phú lít) để giữ ǵn thuần phong mỹ tục..
    Dân chúng sống trong t́nh huống; một cổ hai tṛng !! thực dân bóc lột, phong kiến đàn áp dă man để dân không nổi loạn.. nhưng phong trào Cần vương vẫn khí thế bừng bừng....
    Một khi sự cai trị tỏ ra khắt khe, tàn bạo, nguy nan cho tính mạng, người dân thấp cổ bé miệng đành ẩn ḿnh, khép kín, tâm tư, t́nh cảm cũng đành đấu đi để cầu hay như mong cho được yên thân, bảo toàn mạng sống. Trở lại thời Tự Đức.. một ông vua khá đa nghi quần thần, đến như Nguyễn công Trứ cũng xuưt mang hoạ vào thân v́ thơ phú, nhưng điển h́nh nhất là vụ xử Cao bá Quát làm phản để đi đến chu di toàn tộc họ Cao, may mắn xót lại Cao bá Nhạ, cháu họ của Cao bá Đạt, Cao bá Quát rất là cao ngạo;
    ....... ba hồi trống dục;... đù cha kiếp,
    một nhát gươm đưa, bỏ mẹ đời !! hay như
    trong thiên hạ có hai bồ chữ, ta chiếm một bồ.. c̣n một bồ nữa chia cho thiên hạ !!
    Sự dồn ép sĩ phu vào chân tường, c̣n sĩ phu đi t́m lối thoát ; đó là văn thơ, chén rượu để quên đi.. câu ca tiếng hát dâng lên, đưa ư t́nh phiêu lăng và ca trù, hát nói được hồi sinh sau bao nhieu năm trầm lặng..
    .................. c̣n tiếp................ .
    Trở lại với thi văn của hậu bán thế kỷ XIX, tuy rằng chữ NÔM được Hàn Thuyên (11XX) mở đầu cho Văn hoá Việt, rồi đến gần cuối thế kỷ.XĨ.., trước bối cảnh lịch sử bi đát của dân tộc, chữ NÔM, thơ văn bằng tiếng NÔM được nở rộ như hoa xuân, nh́n đến văn đàn...thật đông đảo các thi nhân ;
    nào Nguyễn gia Thiều với Cung oán ngâm khúc, ..
    Đặng đức Siêu, Phạm quí Thích (1760- 1825). Nguyễn Du (1765- 1820) với Kim vân Kiều. Hồ xuân Hương ( bà chúa thơ Nôm). Nguyễn công Trứ (1778- 1858). Cao bá Quát (.... - 1854). Nguyễn quí Tân (1811- 1858). Bùi hữu Nghĩa (1807- 1872). Nguyễn đ́nh Chiểu (1822- 1888). Dưc Tôn (1829- 1888). Nguyễn Khuyến (1835- 1909). Dương Khuê (1839- 1902). Chu Mạnh trinh (1862- 1905). Trần tế Xương (1870- 1907). Nguyễn khắc Hiếu (1889- 1939)...........
    Sau đó, Ca trù gặp ngay Cách mạng mùa Thu 1945, lúc này bị kết án nặng nề về mặt phong hoá, Cộng sản khép tội tôn giáo là mê tín dị đoan, dẹp bỏ đ́nh đài, đền chùa, bắt sư sải người tu hành trở về quê quán, đối với gia đ́nh nhân dân, bàn thờ tổ tiên bị phế bỏ thay vào là h́nh ảnh Hồ chí Minh, văn thơ ca nhạc được đặt dưới sự chỉ đạo của Cộng sản. V́ vậy Ca trù hay hát cô đầu cũng không ngoại lệ, bị CS thẳng tay giải tán, số nào quay về nguyên quán, số nào đổi nghề, và Ca trù tắt ngấm trong những năm 1945-1948.
    Đến cuối 1950 Ca trù thoi thóp sống trở lại, trong ṿng đai kiểm soát của Quốc gia, tuy nhiên các thi sĩ, văn nhân không sáng tác được bao. 1954 đưa đến việc chia đôi đất nước, Ca trù lại tắt tiếng suốt cho đến gần đây khoàng 2005 mới thấy Ca trù lồm cồm ḅ dậy, có lẽ v́ cái danh "UNESCO" công nhận là di sản...
    C̣n ngày nay, tại sao rất ít hầu như không có bài hát nói nào mà câu chữ hoàn chỉnh, điển tích phong phú, niêm luật rành rẽ để có thể gọi là hồi phục. Ngay như cả đoàn hát tŕnh bày tại Hà nội hay trong những dịp khoa trương văn hoá, có lẽ ngoại nhân khi nghe Ca trù cũng chỉ nghe thấy..í.. éo.. ư..ư..u..rồi tiếng đàn từng tưng..lách cách phách gơ..rồi tiếng trống ..tom... tom.. chát... chát.. mà chẳng hiểu bài thơ ấy bày tỏ cái ǵ, nói cái ǵ?? hay là sau khi dứt th́ vỗ tay khen vài cái cho có lệ( ngoại giao ).............
    ........ nghệ thuật hát nói hay hát cô đầu... sẽ nối tiếp... ......

Thread Information

Users Browsing this Thread

There are currently 6 users browsing this thread. (0 members and 6 guests)

Similar Threads

  1. Lưu manh chính trị
    By hoanghuyus123456 in forum Tin Việt Nam
    Replies: 14
    Last Post: 07-07-2012, 07:50 AM
  2. Replies: 8
    Last Post: 23-01-2011, 01:29 PM

Bookmarks

Posting Permissions

  • You may not post new threads
  • You may not post replies
  • You may not post attachments
  • You may not edit your posts
  •