Học Để Làm Ǵ?-Lê Tùng Châu
(Loạt bài Giáo Dục cho VN hậu CS-nhóm NVVDTV)
-Bài 2-
Trước khi vào bài:
Kính thưa bạn đọc,
Lịch sử, dù hiểu theo nghĩa nhỏ nhất là những việc vừa xảy ra, cũng rất có ích cho cuộc sống con người nếu chúng ta biết thành thực, chăm chú xem xét, phân tích những ư nghĩa, quy luật mà các sự kiện đă diễn trong cộng đồng người, sau đó rút ra những bài học quư giá cho bước đường sắp tới: tránh những sai lầm và thiết lập bước đi mới tối ưu nhất có thể!
Loạt bài này, v́ thế, tôi muốn cùng các bạn tiếp cận vấn đề theo cách trực quan và ngắn gọn bằng cách rút tỉa, đối chiếu với những diễn biến đă xảy ra, qua những ǵ người cộng sản đă thực thi trên đất nước Việt nam. Chân lư sẽ xuất lộ sau những nhận định trung thực ấy.
Sở dĩ có những thao thức, băn khoăn này, là cũng bởi người cộng sản đă hoàn toàn thất bại sau hơn 60 năm độc chiếm vũ đài chính trị quốc gia. Những thất bại của họ ngoài tác động thương đau oan uổng cho xứ sở là đem lại một VN đói nghèo và tan nát về đạo đức như hiện nay, mặc khác, nó c̣n rất có ích cho chúng ta khi ta muốn thiết lập một đường hướng mới, thổi một luồng sinh khí mới mẻ thơm tho cho VN hậu CS. Những thất bại của CS chính là vết xe đổ to nhất, lời cảnh tỉnh lớn nhất, răn ḿnh cho những ai muốn t́m một kế sách thành công sáng lạn cho quốc gia dân tộc trong mai hậu.
Học Để Làm Ǵ?
Lê Tùng Châu
Phần 1: Câu trả lời từ cộng sản
Một quốc gia sẽ không bao giờ có tương lai khi những người trẻ, tức là hạt giống của xứ sở đó, mà hư hoại gần hết ....như thanh thiếu niên VN hiện nay.
Do đó, nếu chúng ta c̣n tâm huyết, có thao thức, âu lo thực sự cho tương lai nước nhà, th́ điều trước hết là chúng ta phải Nói Thật, Nghĩ Thật Không Tránh Né, đặng cùng nhau t́m đâu là nguyên nhân mà cùng nhau chung tay sửa đổi.
Tôi xin giới hạn chủ đề quanh việc văn hóa ứng xử, học làm người, hay nói cách khác, chỉ gói gọn ư chính trong phạm vi nhân văn của học sinh, sinh viên (rồi về sau họ sẽ là những công dân, thâm chí là quan chức to nhỏ, hay nguyên thủ quốc gia…) chứ chưa nói tới lĩnh vực kiến thức phổ quát bắt buộc khác phải có của một “trí thức” như khoa học Toán (Toán) và khoa học thực nghiệm (Vật lư, Hóa học), Information Technology.
Tôi cho rằng, bạn:
ĐỪNG:
A - Bạn đừng than văn sao vào công sở hay nơi phố chợ, trên các nẻo đường, mà gặp quá nhiều người vô văn hóa (ứng xử)
B - Bạn đừng than văn sao ngày càng nhiều sinh viên học sinh (SVHS) VN gần như chẳng có bao nhiêu tŕnh độ học vấn mà lại quá nhiều hư hỏng đua đ̣i: bỏ học - mua bằng, ngồi cafe, chơi game, đua xe, thậm chí trai gái, đánh ghen, đánh nhau dành "gái", ngay từ cấp 2! Năm sau nhiều hơn năm trước! Đến nỗi tự những diễn biến xám đen này của lớp học tṛ nhỏ đă sản sinh ra cái "phrase" quái gở nhất: Bạo Lực Học Đường (nếu bạn b́nh tâm nghĩ kỹ th́ bạn sẽ thấy không sao hiểu nổi cái lối nói vô nghĩa ấy), một tên gọi chưa từng có để chỉ nơi trường học có học tṛ đánh giết nhau tận t́nh!
C - Bạn đừng than văn sao xă hội ngày càng tan nát về đạo đức, suy đồi tàn mạt về phong khí xă hội. Ở đâu cũng có trộm cắp cướp giật. Ngồi với bạn hay một ḿnh, dù là trong quán café sang trọng chớ không phải ngoài công viên, vẫn bị giật điện thoại hay tài sản quư giá khác v.v…Hễ bước ra đường là hầu như không c̣n an toàn, hiểu theo nghĩa giản dị nhất, cũng khó có, nhất là nơi các thành phố lớn! Các tội phạm h́nh sự tầm thường man rợ nhất như từ thưở man di: chỉ quanh quẩn trong ṿng tiền, của --> mạng người, bất chấp là người xa lạ cho đến người có cùng huyết thống máu mủ gia tộc. . .ngày càng nhiều và vô luân khủng khiếp!
mà
HĂY:
A1 : --> Bạn hăy tự hỏi 10, 20 hoặc 30 năm về trước, những người ứng xử vô văn hóa kia HỌC cái ǵ? ở đâu?
B1 : --> Bạn hăy tự hỏi các em học sinh cấp 1, 2, 3 rồi là sinh viên, đă HỌC cái ǵ? ở đâu?
C1 : --> Bạn hăy tự hỏi những kẻ cướp giật, những tội phạm vô luân hiện nay 10, 20 hoặc 30 năm về trước HỌC cái ǵ? ở đâu?
Chắc hẳn bạn cũng như tôi không khó ǵ mà không trả lời được: tất cả đều học Mác Lenin, HCM; và học dưới “mái trường xă hội chủ nghĩa”, do những đảng viên CS-cán bộ giáo dục (giáo viên) dạy.
Bạn kinh ngạc lắm hả? Chính thủ phạm là ở đó, là “lỗi hệ thống” đó đó!
Xin trích từ bài Học Sinh "Hư" Đi Đâu? của Như Thuần: “ . . . trường học là nơi ngoài gia đ́nh chịu trách nhiệm về nhiều biến động cả tốt lẫn xấu về tinh thần và thể chất của học sinh, trong khi nhiệm vụ trọng tâm của nhà trường được coi là giáo dục con người.
Theo GS.TS Phạm Minh Hạc, nguyên bộ trưởng bộ Giáo dục và Đào tạo, ngay cả khi các quy định cho phép việc xử lư học sinh đến mức cao nhất – có thể nói tận cùng và cần thiết - là đuổi học, ngay cả khi việc vi phạm các quy tắc đạo đức của học sinh trở nên thường xuyên và ngày càng nghiêm trọng hơn, th́ các thiết chế của hệ thống, từ người thầy cho đến ngành giáo dục và cả xă hội, cần phải xem lại chương tŕnh giảng dạy . . .” - hết trích
Không chỉ tôi mà Như Thuần hay cựu bộ trưởng giáo dục cũng quy về chỗ lỗi GỐC đó: chương tŕnh dạy
Một chương tŕnh dạy học, giáo dục, đào tạo cho thanh thiếu niên biết bao thế hệ đă qua, bốn, năm, sáu chục năm qua cho tới giờ này, đă không c̣n thể nào chối căi, bào chữa ǵ được nữa: phá sản và hoàn toàn thất bại!
Vậy ta hăy thử xem xem cái chương tŕnh ấy nó dạy cái ǵ mà trẻ con hư hết vậy?
Nó đă chính trị hóa học đường, dạy-bắt buộc-áp đặt cho trẻ em SVHS những ǵ không cần thiết cho chính các em, mà lại cần cho chính “những tṛ chơi” của người lớn: Chính trị.
Đă là Chính trị th́ có phải có quấy, có đúng có sai, có chính có tà, có thật có dối …cốt sao thu đoạt được Quyền, Lợi về cho phe phái ḿnh, cho nên dù ḿnh có bậy có quấy cũng nói thành hay thành giỏi, dù ḿnh có thua cũng bảo rằng thắng, dù ḿnh có dốt nát u tối cũng tự phong là “đỉnh cao trí tuệ”, dù ḿnh vô học bất tài chẳng sáng tạo được ǵ, chẳng làm ra được đồng nào, toàn ăn theo phát minh của nhân loại, toàn đi xin xỏ, vay mượn nương nhờ “thế cục” chính trị thế giới mà vẫn hô hào rêu rao đao to búa lớn nào là “phát triển” không ngừng, nào là gặt được những “kỳ tích kinh tế” mà thế giới phải công nhận v.v…Cái lối tự biên tự diễn, “tự vẽ bùa tự đeo” ấy chỉ có thể là “kế sách” trong một giai đoạn ngắn nhất thời nhằm ngụy biện, “nói lấy được” sặc mùi tuyên truyền một cách ấu trĩ đáng xấu hổ.
Trong khi việc giáo dục là việc lâu dài, ngay chính và bền bỉ với những đức tính kèm theo là:
- Chân thật, biết rơ về ḿnh, không che đậy, không bưng bít, không ngụy tín.
- Luôn hoài nghi, tự hỏi, tỉnh táo, khách quan trong suy tư, nhận định.
- Luôn sáng tạo, không ngừng thích ứng với thời thế.
- Luôn ưu tư, t́m ṭi những đường hướng hướng thượng dài lâu cho quốc gia dân tộc (Khai Phóng)
Lẽ ra phải dạy cho con trẻ biết Yêu thương, Chân thật, Ước mơ, Khám phá, th́ toàn chương tŕnh dạy kia làm ngược lại: Hận thù, Giả dối, Cầu an, Chấp nhận.
Lẽ ra phải làm gương cho con trẻ biết yêu thương th́ Thầy cô trong trường học, người lớn nhan nhản trong xă hội lại hận thù, đấu đá tranh dành quyền, thu đoạt lợi.
Lẽ ra phải làm gương cho con trẻ biết Chân thật, Ước mơ, Khám phá th́ Thầy cô trong trường học, người lớn nhan nhản trong xă hội lại Giả dối, Cầu an, Chấp nhận, bịt mắt bịt tai trước những bất công khi cần phải lên tiếng, cốt sao cho yên ổn phần ḿnh là nhất!
Cái lỗi GỐC sờ sờ ra như thế, năm sau nguy cơ cao hơn năm trước, thời gian càng trôi mối họa càng đến gấp, sản sinh ra biết bao “học sinh hư” và là nguyên nhân gây nên một “cánh đồng chết” bao trùm toàn xứ sở như thế mà không chịu “hồi đầu thị ngạn-quay đầu là bờ” th́ cái hiểm họa không bom đạn này sẽ c̣n kinh hoàng hơn trăm ngàn lần chiến tranh nữa.
* *
*
Tóm lại, chúng ta có câu trả lời từ phía người cộng sản (qua những ǵ họ đă làm), đó là:
1 - Học để theo bác, đảng (chính trị hóa, tuyên truyền, nhồi sọ) .
2 - Học để kiếm cơm một cách an nhàn.
3 - Học để có bằng cấp.
Và ta thấy ǵ?
1 - Hoàn toàn sai lầm: một đoàn thể chính trị chẳng qua chỉ là một tổ chức quy tụ những người có cùng chính kiến, quyền lợi, mưu cầu, trong một giai đoạn nhất định và tính nhất quán trong đoàn thể ấy c̣n tương đối hơn nữa: trong cùng một đảng vẫn có những tiểu dị, bất đồng. Đem màu cộng sản mà nhuộm chương tŕnh giáo dục của cả một nước là một sai lầm tai hại và c̣n là một tội ác, v́ đă làm lệnh lạc tâm trí của thanh thiếu niên.
2 - "Học để kiếm cơm"? Như thế, đă hạ thấp tè tác động của sự học, và phí phạm biết bao cái kho tàng của sự học?
3 - chính v́ sự học bị hạ thấp xuống hàng kiếm cơm nên người ta chẳng cần học mà đi ngang về tắt bằng cách mua bằng là xong! chỉ cần trưng ra tờ giấy chứng nhận có đóng dấu gọi là bằng kia th́ nghiễm nhiên được công nhận, vậy thôi c̣n phải nhẫn nại sớm hôm dùi mài sách vở t́m ṭi học hỏi làm chi cho hao người?
* *
*
Từ 1954 ở miền Bắc, sau khi nắm trọn quyền, người CS đă áp dụng trọn vẹn mục tiêu 1- trong suốt 20 năm
Từ 1975 sau khi chiếm miền Nam, người CS nới rộng mục tiêu 1- thêm hơn 10 năm nữa.
Chỉ được hơn có 10 năm là bởi những chính sách hoang tưởng lên đồng của họ về một ảo giác "kinh tế XHCN", "Mac Lê vô địch" v.v...của họ đă hoàn toàn thất bại, từ 1986 - 1990 c̣n là những năm hấp hối của cộng sản thế giới. Tỉnh dậy sau cơn mê 10 năm, người CS đứng trước thực tế kinh hoàng là họ sẽ bị đào thải, do đó họ nhanh chóng thay áo. CS thế giới hoàn toàn sụp đổ sau biến cố cách mạng Ba Lan và rồi cả dải Đông Âu đă lật đổ cộng sản khiến tương quan thế giới đổi thay chóng mặt. Tiền kiều hối, hàng tiêu dùng do người Việt tịn nạn ở hải ngoại gởi về bắt đấu nhiều lên, tư bản châu Á mon men vào đầu tư...cho đến 1994 khi TT Mỹ Bill Clinton chấm dứt lệnh cấm vận VN, rồi 1996 quan hệ ngoại giao cấp Đại sứ, (kéo theo tư bản Mỹ và Châu Âu vào VN ồ ạt để t́m nguồn nhân công và chi phí sản xuất rẻ), th́ từ đây một luồng thay đổi hỗn tạp và chụp giựt xảy ra ngay trong hàng ngũ đảng: đua nhau làm giàu công khai, đua nhau cách sống thời thượng, mode, xái xe gắn máy, quần jean...là những thứ, mới mấy năm trước thôi, hễ nói tới là bị quy kết phản động, theo chân "đế quốc" liền!
Cũng từ đây, sự gian dối trong sự học bắt đầu lên ngôi cũng nhanh chóng không kém: 2- và 3- bắt đầu cũng từ mốc này: người ta cần kiếm tiền, làm giàu bằng mọi cách th́ trong đó, cách nào nhanh gọn nhất càng hay. Càng là quan to, đảng viên gộc, càng kiếm khá bộn! muốn vậy, cần phải có bằng cấp để hợp lí hóa việc leo cao trong hàng ngũ "lănh đạo" (tôi c̣n nhớ năm 2002 trên tờ Tuổi Trẻ, khi đăng tên Trương Tấn Sang trong mục "bầu cử đại biểu quốc hội", người ta ghi phần bằng cấp -tŕnh độ học vấn- là: "Đại Học Luật". Thực khôi hài, chưa thấy ở xứ sở nào trên thế giới này có cách khai tŕnh độ học vấn một cách mập mờ lấp lửng như vậy?). Câu phương ngôn: "Dốt như chuyên tu, Ngu như tại chức" nổi lên cũng trong thời kỳ này đây. V́ sao? V́ người ta cố mọi cách kiếm mảnh bằng để leo cao nghĩa là càng dễ kiếm bộn hơn!
Việc không học mà thay vào đó là mua bằng c̣n diễn ra tinh vi và kéo dài cho tới nay. Nhưng nó biến tướng qua nhiều hiện tượng phức tạp và hỗn loạn: việc mở trường Đại Học để kiếm lợi vô tội vạ, chồng chéo, trùng lắp và gian dối nữa, thu học phí tăng cao dần dần và cho tới nay đă rất "khủng", cho thấy cái sa đọa phát triển nơi con người th́ vô cùng nhanh, mạnh và mất kiểm soát! Năm 2003, Nguyễn thiện Nhân làm "bộ trưởng Giáo dục', và nhanh chóng hô hoán "chống bệnh thành tích" trong hệ thống trường học. Nhưng cũng chính người này sau đó 2 năm, đă tuyên bố "phấn đấu đến 2020, VN sẽ có đại học lọt vào top 20 thế giới". Tại sao Nguyễn thiện Nhân biết rơ cái đà xuống dốc ngoài tầm kiểm soát của đảng của ông ta về sự học của đất nước mà lại hô hoán như thế? là để tiếp tục lừa dối dư luận, đánh vào tính háo danh của người Việt.
Nhưng dù sao chúng ta cũng có một trả lời nữa của "giáo dục cộng sản" là: Học để có thành tích (VN sẽ có đại học lọt vào top 20 thế giới, mà chả cần biết chả cần lo lắng học sinh sinh viên học cái ǵ? có thực học hay không, có khả dụng sau khi ra trường hay không?)
* *
*
Học hẳn nhiên là không phải để theo bác nào đảng nào rồi, cũng chẳng phải chỉ để kiếm cơm, và càng không v́ cái bằng cấp kia, vậy Học để làm ǵ? Đó là đề tài mà tôi mời bạn cùng suy nghĩ ở Phần 2: Câu trả lời từ chúng ta
Phần 2: Câu trả lời từ chúng ta
Qua Phần 1 của bài 2 này (HỌC ĐỂ LÀM G̀?), hẳn chúng ta đă thấy từ cách nghĩ đến cách làm của người cộng sản chỉ là giả danh sự học chứ họ không hề "có học" theo đúng nghĩa của chữ này. Tôi tin chắc nếu tôi hỏi Nguyễn thiện Nhân -chẳng hạn- HỌC ĐỂ LÀM G̀? và chỉ được phép trả lời trong vẻn vẹn vài ba chữ thôi, th́ ông ta sẽ không trả lời được. V́ y cứ trên những ǵ ông ta đă làm đă là câu trả lời hỏng rồi!
Nhân Chi Sơ: Con người từ khi sinh ra, để sống được, phải học hỏi rất nhiều từ đồng loại và thiên nhiên để sống. Huống ǵ là học để thành người?
Học ăn học nói học chữ học nghĩa...
Khi bắt đầu ḥa nhập ḍng đời, con người là một thực thể bất toàn. Nhơn chi sơ, bổn bất túc. Đó là một chân lư hiển nhiên.
Trí: Do đó, học là một nhu cầu thường trực của con người, ở mọi cấp độ, mọi lứa tuổi. Đó là tính hiếu tri chỉ loài người mới có. V́ không biết cho nên phải học để biết. Càng học, càng thấy lỗ hổng kiến thức của ḿnh càng lớn, và càng nỗ lực để lấp đầy nó bao nhiêu, bao lâu có thể! Ở phương Tây từ lâu đă có người lớn tuổi (ngoài 5, 6 mươi...) mà vẫn c̣n đi học. Hẳn nhiên họ chẳng đi học v́ kiếm cơm hay lấy bằng. Họ học v́ nỗi khao khát hiểu biết.
Chính nhờ tính hiếu tri mà con người với vóc dáng nhỏ nhoi, lại có thể làm nên bao phát minh, là chủ nhân của chính ḿnh và trở nên bá chủ muôn loài.
Hiểu biết và khống chế ngoại cảnh, thiên nhiên chính là phép mầu giúp con người tự định đoạt thân phận ḿnh, vừa tự sinh tồn vừa giúp cho đồng loại vượt lên những hạn mức tầm thường của kiếp người. Gương của những A. Einstein, T. Edison, Marie & Piere Curie...cho đến gần đây như Bill Gate, Job Steven v.v...là một minh chứng chắc nịch.Những "vị thánh" này của nhân loại đă sống một cuộc đời với độ dài ngang bằng như bao người khác nhưng họ đă giúp ích con người biết bao mà không hề tự viết sách khen ḿnh hay bắt ai phải "đời đời nhớ ơn" ḿnh cả? Họ, như thể một nghệ sỹ, bay tạt qua cơi trần và nhanh lẹ thực hiện một nghệ phẩm để lại cho đời...rồi từ biệt.
Khám phá và thể nghiệm nội tâm đă làm con người trở nên thông thái và nhuốm vẻ đẹp lung linh bất diệt qua h́nh ảnh những giáo chủ lớn như Đức Phật, Đức Jesus, hay các triết gia như Socrates, Kant, Lăo Tử. Họ đă đem minh triết vào đời sống và biến kiếp người phù du trở nên bất tử. Nhờ họ, con người đă ư thức về ḿnh rơ hơn và với một nền triết học Đông Tây đồ sộ, đời người cát bụi bỗng trở nên long lanh huyền hoặc như một áng thơ siêu thực. (*)
Đức: Không chỉ học để thỏa trí tầm chân mà con người c̣n phải học hỏi và thực tập rất nhiều với đạo đức và luân lư nữa.
Nếu anh sống 1 ḿnh trên hoang đảo th́ thảy chẳng có vấn đề.
Nhưng anh sống giữa cộng đồng nhân loại rộng lớn th́ vấn đề Đức-Lư quả là một vấn đề hệ trọng. Phải cư xử với người, với đời ra sao cho phải cách, cho vẹn t́nh, cho đẹp ḷng nhau? sống ra sao để đáng mặt là con người văn minh? Lúc nào th́ dành lấy, lúc nào th́ cho đi, nhường nhịn?
Nếu thuở hồng hoang, con người chỉ biết tranh dành phần được phần thắng cho riêng ḿnh bất chấp đồng loại th́ thế kỷ 20 đă có những cảnh fair play (đá bóng ra biên trong soccer khi 1 cầu thủ đối phương bị thương tích hay té ngă...): con người văn minh chỉ muốn chiến thắng một cách công bằng và quang minh chính đại, họ không thèm thắng khi giao đấu với tư thế vượt trội hơn đối phương, dù v́ bất cứ lẽ ǵ!
H́nh ảnh "quân tử" đó là một bước dài của nhân loại trong chuỗi tiến hóa "thành người" của ḿnh: Con người có nhân tính.
Chữ Nhân Bản, có khi là một tĩnh từ, có khi là một danh từ, là một tên gọi đẹp nhất dành cho con người. Và theo đó, Phi Nhân lại là một từ ngữ có tính miệt thị lớn nhất nặng nhất mà con người phải nhận lấy.
Học Trí làm ta bớt "ngu", và học Đức giúp ta thanh lọc những tính xấu muôn thuở của kiếp người như tham lam, ích kỷ, dối trá...
Mối tương liên: Trí giúp con người sáng tỏ về ḿnh và vũ trụ, và Đức làm con người sống đẹp với nhau.
Trí rạng th́ Đức sáng. Càng học, con người càng cao thượng, ḥa đồng và dễ khoan thứ cho tha nhân. Chẳng cần phải đi đâu xa mới có thiên đường, ngay tại cơi trần nếu con người có học một cách đúng nghĩa th́ thế gian chả khác ǵ thiên đàng trong sách vở.
Tạm một tóm lược hết sức cô đọng như thế, chúng ta đă có câu trả lời ngắn gọn và đúng đắn nhất: Học là để hoàn thiện ḿnh
(c̣n tiếp)
hẹn gặp các bạn ở bài 3: Nền Giáo Dục tại miền Nam: Một đối chiếu tối cần thiết
(*): trích Gitanjali, thơ R. Tagore (tựa Việt ngữ: Lời Dâng)- trích đoạn dưới đây do Lư Chánh Trung dịch (trong “Triết Học và Đạo Đức”- Lư Chánh Trung, xb tại Saigon 1969-LTC ghi lại chính xác theo trí nhớ)
…sáng tinh sương, một tiếng động nhẹ cho ta hay rằng chúng ta sẽ cùng nhau xuống thuyền, chỉ ḿnh anh và tôi, và trên đời này sẽ không ai biết ǵ về cuộc hành tŕnh vô định vô hướng của đôi ta.
Trên đại dương không bờ bến, trước nụ cười im lặng âu yếm của anh, tiếng ca của tôi sẽ vang lên thành âm điệu, thoát khỏi giới hạn lời nói, tự do như làn sóng nhấp nhô…
Vẫn chưa đến giờ khởi hành ư? Ta c̣n ở đây làm ǵ nữa?
Này, anh xem, chiều đang xuống dần trên băi cát và trong ánh hoàng hôn, con chim bể đang bay về tổ ấm…
Ta hăy nhổ neo đi, cho con thuyền lặng lẽ trôi theo ánh sáng cuối cùng của ngày tàn và biến hẳn trong đêm tối…”
------------------
Loạt bài Giáo Dục cho VN hậu CS-nhóm NVVDTV
-Bài 1-: GIÁO DỤC của VN Xă Nghĩa: Không Những Phá Sản Bể Nát Mà c̣n Là Tội Ác
Reply With Quote
Bookmarks