Gần đây dư luận sôn xao bàn tán lời phát biểu của Ngô Bảo Châu về trí thức. Đằng sau sự việc NBC là một vấn đề sâu rộng hơn đó là Việt Kiều Yêu Nước (VKYN). Trường hợp NBC đúng là một "Việt Kiều Yêu Nước". Nhưng bằng một lư do nào đó NBC không bị chê trách bởi làm việc cho Việt Cộng như những VKYN khác - tại sao? Khi đă không chê trách hành động bắt tay làm việc cho Việt Cộng của NBC th́ trong tương lai khó có thể càm ràm những VKYN khác.

Tuy nhiên, vấn đề không phải là con người NBC hay VKYN. Vấn đề ở đây là trường phái suy nghỉ "Kinh tế đi trước, dân chủ theo sau". Câu hỏi cần đặt ra là liệu những người trí thức làm việc cho vc có thể giúp làm nước VN giàu mạnh hơn không? Cơ hội đó có.

Trong một nước độc tài đảng trị và thực hành kinh tế tập trung như Trung Quốc, ta có thể thấy nh́n chung đất nước có thể phát triển một cách toàn diện. Việt Nam sau thời mở cửa cho thấy sự tiến bộ toàn diện so với trước đó. Nhưng sự tiến bộ này sẻ phải trả bằng cái giá nào?

Ở TQ và VN cách biệt giàu nghèo rất lớn, thành phần trung lưu rất ít so với các nước Tây Phương và Mỹ. Rất nhiều người bị đày đoạ, bóc lột dă man như phải làm việc 16 tiếng một ngày, lương ít, nơi làm việc giống nhà tù (trường hợp hảng Apple -IPAD bên TQ). Xuất khẩu lao động, buôn phụ nữ và trẻ em, cướp đất, cướp nhà, v.v.. trường hợp VN. Đạo đức xuống cấp một cách đáng sợ. Đó là kết quả cho cái giá phải trả là nhân phẩm và tự do của mổi cá nhân bị chà đạp, bị ruồng bỏ để xây dựng một đảng phái nào đó tự cho ḿnh vai tṛ chỉ định thiên hạ phải làm ăn và sống như thế nào... lợi cho đảng.

Ngược lại, TQ với năng lực lao động hơn 1 tỉ dân và VN hơn 80 triệu dân cộng thêm những khối óc khôn ngoan liệu họ sẻ tiến xa và mạnh hơn nếu như họ là một nước tự do, dân chủ? Cái này khó mà đoán chắc được v́ nó chưa xăy ra.

Như vậy, ông Ngô Bảo Châu và những "Việt Kiều Yêu Nước" đă chọn cá cược vào đường lối "kinh tế đi trước". Trong một xă hội mà đảng cs đặt ra luật lệ và hành luật có lợi cho đảng khi cần hoặc tiện th́ cái cơ hội kinh tế mang theo dân chủ tự do c̣n khó hơn là đánh cá cược ờ các ṣng bài ở Las Vegas.

Họ đă chọn, chúng ta củng phải chọn trường phái nào, tự do hay kinh tế. Tự dưng nhớ lại lời ông Samuel Adams, một trong những người sáng lập nước Mỹ, nói trước nhà quốc hội năm 1776:


“If ye love wealth better than liberty, the tranquility of servitude than the animating contest of freedom, — go from us in peace. We ask not your counsels or arms. Crouch down and lick the hands which feed you. May your chains sit lightly upon you, and may posterity forget that ye were our countrymen!” (Samuel Adams, speech at the Philadelphia State House on August 1, 1776)