Trong Gọng Kềm Lịch Sử

[DanGong]

Trong Gọng Kềm Lịch Sử
Các bác nào chưa đọc, vào link lấy sách xuống đọc. Đây là quyển hồi ký của cựu đại sứ VNCH tại Mỹ, Bùi Diễm, cháu của cụ thủ tướng kiêm sử gia Trần Trọng Kim. Có vài phần viết về ông thầy dạy sử của mình, cụ Giáp, cụ Hồ, cả cụ Diệm nữa.
Coi như một cuốn mà ta không thể bỏ qua. Sách viết có trung thực, khách quan hay không thì nhờ các bác lớn tuổi phê bình hộ cho con cháu hiểu thêm.

[Dr_Tran]

Thanks, DanGong, tôi bỏ sót cuốn này, vừa download về đọc.

Chính trị gia tầm cỡ này, nay quá hiếm.

Đúng, sai, chưa nói tới, chỉ nói TẦM CỠ thế này, thì nay không còn mấy ai nữa tại hải ngoại.

Tổ chức tôi có vài người thuộc thế hệ ông này, nay 70-80 tuổi, tôi nghĩ cùng tầm cỡ, tuy là các vị này lưu vong sớm (do chống Mỹ vào VN) nên không có dịp tham gia chính trị VNCH.

Nhưng có cái hay là họ qua Ý, Anh, Pháp, Đức, Thuỵ sĩ học suốt từ cuối thập niên 1950 cho đến vài chục năm sau đó, nên kiến thức bao la bát ngát, nay truyền lại cho 1 nhóm nhỏ trong tổ chức, trong đó có tôi là hạng cháu chắt, Junior nhất trong Ban Lãnh đạo.

Thế hệ ông này chết đi, trong chừng 10-20 năm, thì tư tưởng và tầm cỡ họ sẽ bị thất truyền, chỉ còn lại đám con, cháu, chắt, không bằng họ chút nào.

[DanGong]

...
Đúng, sai, chưa nói tới, chỉ nói TẦM CỠ thế này, thì nay không còn mấy ai nữa tại hải ngoại.

Tổ chức tôi có vài người thuộc thế hệ ông này, nay 70-80 tuổi, tôi nghĩ cùng tầm cỡ, tuy là các vị này lưu vong sớm (do chống Mỹ vào VN) nên không có dịp tham gia chính trị VNCH.

Nhưng có cái hay là họ qua Ý, Anh, Pháp, Đức, Thuỵ sĩ học suốt từ cuối thập niên 1950 cho đến vài chục năm sau đó, nên kiến thức bao la bát ngát, nay truyền lại cho 1 nhóm nhỏ trong tổ chức, trong đó có tôi là hạng cháu chắt, Junior nhất trong Ban Lãnh đạo.

Thế hệ ông này chết đi, trong chừng 10-20 năm, thì tư tưởng và tầm cỡ họ sẽ bị thất truyền, chỉ còn lại đám con, cháu, chắt, không bằng họ chút nào.

Nhóm người bác nêu ra, nhiều người có nhiều khả năng, nhưng họ không giúp ích gì cho cộng đồng nhiều vì bị sự chống đối của nhóm cờ Vàng. Một điều rất tiếc. Đã cùng có tinh thần tự do dân chủ tại sao lại không thoả hiệp được, để làm việc chung trên căn bản nào đó có lợi cho cộng đồng? Điều chính là họ không chịu chấp nhận để bị đảng CSVN lợi dụng, phải không? Chúng ta phải làm thế nào thoát ra khỏi sự chia rẽ trong dân tộc, đã có mầm mống từ cuộc tranh đấu dành tự do độc lập từ thời 45 thế kỷ trước.
Trang 34

Những cuộc họp này gây xúc động sâu xa trong lòng tất cả chúng tôi. Nhìn Đền
Hùng mờ xa trong ánh đêm chúng tôi cảm thấy mình chính là một phần của một
giòng liên tục luân lưu, nối tiếp truyền thống Việt Nam. Hai Bà Trưng, Trần Hưng
Đạo, Lê Lợi — Tất cả đều đã về đây, tề tựu trong giây phút này để chứng kiến đất
nước lại một lần nữa vùng lên tranh đấu cho tự do. Huyền nhiệm thay, sự việc này
đang diễn ra ngay trong thế hệ chúng tôi. Thời cơ của chúng tôi đã đến. Qua ánh lửa
bập bùng, những khuôn mặt lung linh, chập chờn nhảy múa. Một giây phút thanh
cao, thiêng liêng khi tất cả đều đồng lòng liên kết, tranh đấu cho độc lập và sẵn sàng
hy sinh không hề nghĩ đến bản thân, không hề do dự. Một phút giây hồn nhiên
nhất. Có lẽ đây là phút giây sau cùng trước khi hai khối Cộng Sản và quốc Gia bắt
đầu mở cuộc tương tàn sát hại lẫn nhau.

Trang 38

Khoảng giữa thập niên 1940, ông Hồ Chí Minh đã là nhân viên của đảng Cộng
Sản thế giới tròn một phần tư thế kỷ. Ông đã góp phần thiết lập đảng Cộng Sản
Pháp và đã theo học tại Đông Phương Đấu Tranh Học Viện Stalin. Ngoài ra ông
còn là một trong những đảng viên của đảng Nông Dân Quốc Tế (Peasant 's
International) đã cùng hoạt động với vị lãnh tụ khét tiếng Michael Borodin trong sứ
mạng giúp đỡ cách mạng Trung Hoa. Khi đảng Đại Việt và các đảng phái khác hãy
còn trong thời kỳ phôi thai thì ông Hồ Chí Minh đã hiểu rõ tường tận cả về lề lối
cách mạng lẫn cách tiêu diệt các đảng phái chính trị đối lập khác. Cho đến khi các
nhân vật tăm tiếng như ông Võ Nguyên Giáp, ông Lê Đức Thọ, ông Phạm Văn
Đồng và Lê Duẩn cùng về hợp tác thì đảng Việt Minh đã liên kết tạo thành thế răng
cưa để nghiền nát các đảng phái quốc gia khác yếu thế hơn.
Chẳng rõ trong lúc đó các lãnh tụ Đại Việt có hình dung được rõ rệt những thế
lực khủng khiếp của các lực lượng đối nghịch hay không, riêng phần tôi và các bạn
bè vẫn hoàn toàn không hề mảy may hay biết.

Trang 58

Mặc dầu ông chú tôi chưa bị Việt Minh đe dọa, cuộc chiến tranh ngấm ngầm
giữa Việt Minh và các đảng phái quốc gia đã trở thành những cuộc tàn sát. Vào
khoảng cuối năm, Việt Minh đã tổ chức ám sát nhiều người mang khuynh hướng
chính trị đối lập. Trong số những người đối lập đã bị Việt Minh ám sát lúc này có
lãnh tụ Huỳnh Phú Sổ của Hòa Hảo ở Miền Nam; lãnh tụ Đệ Tứ Cộng Sản Tạ Thu
Thâu, ông Ngô Đình Khôi, anh của tổng thống Ngô Đình Diệm và học giả Phạm
Quỳnh, thượng thư của Triều Đình cũ. Trong số những bạn thân của tôi nhiều
người cũng lần lượt mất tích. Quản Trọng Ưng và Đặng Vũ Chu ở trường thuốc bị
Việt Minh bắt rồi sau đó biệt vô âm tín. Nhiều người bạn của tôi ở trường đại học,
trong đó có hai anh em là Đặng Văn Bút và Đặng Văn Nghiên và nhiều người khác
bị bắn gục ở Yên Bái. Người bạn giới thiệu tôi với ông Trương Tử Anh là Phúc cũng
bị hạ sát tại Hà Nội. Hàng loạt đảng viên Đại Việt lần lượt bị tàn sát. Một đôi khi
còn tìm được thi thể. Phần nhiều hoàn toàn mất tích.

[lovevn-1.75]

Nhóm cờ Vàng là thế nào? Ngay DanGong cũng chưa hiểu thấu lịch sử VN thì làm sao mà đánh giá một tác phẩm của một người nặng ký như ông Bùi Diễm được?

DanGong phải hiểu rằng: không có nhóm cờ Vàng!

Cờ Vàng Ba Sọc Đỏ là Quốc Kỳ của nước Việt Nam, của người Việt Nam.

Cờ Vàng có trước Việt Nam Cộng Hoà.

Cờ Vàng là quốc kỳ Việt Nam. VNCH chỉ thừa hưởng nó!

Chỉ có một điều đơn giản như vậy mà DanGong hình như cũng chưa thông?

Nhóm người bác nêu ra, nhiều người có nhiều khả năng, nhưng họ không giúp ích gì cho cộng đồng nhiều vì bị sự chống đống của nhóm cờ Vàng. Một điều rất tiếc. Đã cùng có tinh thần tự do dân chủ tại sao lại không thoả hiệp được, để làm việc chung trên căn bản nào đó có lợi cho cộng đồng? Điều chính là họ không chịu chấp nhận để bị đảng CSVN lợi dụng, phải không? Chúng ta phải làm thế nào thoát ra khỏi sự chia rẽ trong dân tộc, đã có mầm mống từ cuộc tranh đấu dành tự do độc lập từ thời 45 thế kỷ trước.
Trang 34

Trang 38

Trang 58

[DanGong]

Nhóm cờ Vàng là thế nào? Ngay DanGong cũng chưa hiểu thấu lịch sử VN thì làm sao mà đánh giá một tác phẩm của một người nặng ký như ông Bùi Diễm được?
...

Mỗi người đều có ý kiến riêng. Hay hay dở đều là chuyện khác. Em tiếp nhận lời phê bình của bác và hứa sẽ học hỏi thêm. Còn bác đã đọc được mấy trang rồi? Có ý kiến gì không về quyển này? Đừng lo sợ, cứ tự do trình bầy ý tưởng. Nếu không tin tưởng vào mình thì viết càng ngắn càng tốt.
Hiểu càng nhiều thì đối xử đúng đắn hơn, đồng ý vậy, nhưng điều cần hiểu nhất là cái tình người. Tuy nhiên em xin ngừng ở đây để khỏi đi lạc đề.

[Dr_Tran]

Nhóm người bác nêu ra, nhiều người có nhiều khả năng, nhưng họ không giúp ích gì cho cộng đồng nhiều vì bị sự chống đối của nhóm cờ Vàng. Một điều rất tiếc. Đã cùng có tinh thần tự do dân chủ tại sao lại không thoả hiệp được, để làm việc chung trên căn bản nào đó có lợi cho cộng đồng? Điều chính là họ không chịu chấp nhận để bị đảng CSVN lợi dụng, phải không? Chúng ta phải làm thế nào thoát ra khỏi sự chia rẽ trong dân tộc, đã có mầm mống từ cuộc tranh đấu dành tự do độc lập từ thời 45 thế kỷ trước.

Dear DanGong, họ là những thiếu gia con nhà giàu không thua Công tử Bạc Liêu, nhưng họ cảm thông nổi khổ của người dân, và muốn tham gia chính trị VN từ thời cuối thập niên 1950, khi đang trong tuổi hai mươi.

Tuy nhiên, là người gốc nông dân, họ rất không thích ngoại bang vào VN, vừa sau khi Pháp, Nhật rút.

Ý tưởng này khi đó TT Diệm cũng chia sẻ.

Tuy nhiên, Mỹ diệt TT Diệm, thì cũng diệt luôn tất cả những ai cùng ý tưởng TT Diệm.

Do đó họ phải chạy ra nước ngoài, sống lưu vong cho tới nay.

-----------------------

Tư tưởng họ quá khác với nhóm "Cờ Vàng", do nhóm này nay quá thân Mỹ, hoàn toàn khác với tư tưởng TT Diệm. Nói khác đi, nhóm "Cờ Vàng" đang phản bội TT Diệm.

Nhóm tôi, các bậc Tôn sư cấp tối cao, cho rằng chúng ta nên tái tạo Tư tưởng Ngô Đình Diệm, đó là chúng ta phải mạnh, phải tự lực, tự cường, KHÔNG nhờ vào BẤT CỨ ngoại bang nào chứ không phải ghét anh này, theo anh kia, như phe Cờ Đỏ và Cờ Vàng hiện nay.

Do hai phe này cùng PHẢN QUỐC như nhau, phản quốc vì chạy theo TQ, hay Mỹ, thì thực tế không khác.

Theo ý họ, Mỹ hay TQ đều như nhau ở chỗ họ muốn VN làm theo ý họ, mặc kệ lợi ích hay thiệt hại cho VN.

Khác nhau chỉ trên danh nghĩa, ở chỗ TQ muốn chiếm đất VN trên bản đồ, còn Mỹ thì muốn có CP VN thân họ, tùng phục họ, thì khi đó cho dù họ không chiếm đất thì cũng như họ chiếm thôi, có khác gì đâu TRÊN THỰC TẾ.

-----------------------

Các vị lãnh đạo phe tôi, họ chống Mỹ từ "Day One", chứ không "wavering" như tôi còn có khi thân Mỹ 1 chút.

Vụ vào WH, họ đoán ra kết quả ra sao từ đầu.

Tôi thì còn tranh luận, "Có khi TT Obama ra nói vài câu cho có".

Một vị nói "Không đâu, sẽ không gặp, vì ngại lịch sử ghi lại".

Tôi thua họ sát ván, vì họ HIỂU Mỹ hơn tôi.

-----------------------

Tình trạng như vậy, thử hỏi làm sao mà ngồi lại với phe Vàng, vì phe này nay ở Mỹ là chính, và rất thân Mỹ, do họ ăn tiền Mỹ - TS Thắng do Mỹ trả lương gián tiếp qua nhiều nguồn - làm việc tại Mỹ.

Khó hoặc impossible cho họ suy tính 1 cuộc cách mạng tại VN mà nếu thành công thì Mỹ sẽ KHÔNG được cho giữ vai trò quan trọng nào hơn hàng trăm nước khác như Mexico, Chile, tại VN.

Khó trong tư tưởng, hành động, nhân lực.

Do đó, nay phe nào phe nấy làm, rất may cho VC, vì đúng là như vậy sẽ phân tán sức lực, tài lực.

Đành vậy thôi.

[DanGong]

Thưa Dr. Tran, nếu thực sự các bác có tinh thần tự lập, tự cường thì cần chi phải lấy tư tưởng của lãnh tụ nào, nhất là khi nhân vật ấy không được mọi người công nhận. Em sẽ trích ra các đoạn của cụ Bùi Diễm viết về cụ Diệm để nhờ "các bậc Tôn sư cấp tối cao" (các bô lão) của bác cho ý kiến. Cho nên càng bớt dựa vào lực lượng, tôn giáo nào càng tốt không chỉ các thế lực nước ngoài. Chúng ta nên bắt lại từ đầu, gạt ra những ý tưởng gây chia rẽ. Một xã hội tự do dân chủ mà không có tinh thần đoàn kết, tôn trọng lẫn nhau mặc dù là 2 phe đối lập thì sẽ không làm được nên chuyện gì. Rồi sẽ đưa tới một chế độ độc tài như chế độ cầm quyền hiện tại. Tư tưởng nhân bản phải được đặt lên hàng đầu. Dĩ nhiên là trên thực tế những tư tưởng, quan điểm chính trị khác biệt khó làm việc chung, nhưng ta nên giới hạn những tranh cãi chính trị trong những sinh hoạt cộng đồng. Ngay cả trong trong sinh hoạt chính trị, tại sao ta không lợi dụng Internet, đặt ra những hoạt động cụ thể lên mạng, ai góp phần được thì tốt, chả cần phân biệt chính kiến.

Dear DanGong, họ là những thiếu gia con nhà giàu không thua Công tử Bạc Liêu, nhưng họ cảm thông nổi khổ của người dân, và muốn tham gia chính trị VN từ thời cuối thập niên 1950, khi đang trong tuổi hai mươi.

Tuy nhiên, là người gốc nông dân, họ rất không thích ngoại bang vào VN, vừa sau khi Pháp, Nhật rút.

Ý tưởng này khi đó TT Diệm cũng chia sẻ.

Tuy nhiên, Mỹ diệt TT Diệm, thì cũng diệt luôn tất cả những ai cùng ý tưởng TT Diệm.

Do đó họ phải chạy ra nước ngoài, sống lưu vong cho tới nay.

-----------------------

...

Do đó, nay phe nào phe nấy làm, rất may cho VC, vì đúng là như vậy sẽ phân tán sức lực, tài lực.

Đành vậy thôi.

[Dr_Tran]

Thưa Dr. Tran, nếu thực sự các bác có tinh thần tự lập, tự cường thì cần chi phải lấy tư tưởng của lãnh tụ nào, nhất là khi nhân vật ấy không được mọi người công nhận. Em sẽ trích ra các đoạn của cụ Bùi Diễm viết về cụ Diệm để nhờ "các bậc Tôn sư cấp tối cao" (các bô lão) của bác cho ý kiến. Cho nên càng bớt dựa vào lực lượng, tôn giáo nào càng tốt không chỉ các thế lực nước ngoài. Chúng ta nên bắt lại từ đầu, gạt ra những ý tưởng gây chia rẽ. Một xã hội tự do dân chủ mà không có tinh thần đoàn kết, tôn trọng lẫn nhau mặc dù là 2 phe đối lập thì sẽ không làm được nên chuyện gì. Rồi sẽ đưa tới một chế độ độc tài như chế độ cầm quyền hiện tại. Tư tưởng nhân bản phải được đặt lên hàng đầu. Dĩ nhiên là trên thực tế những tư tưởng, quan điểm chính trị khác biệt khó làm việc chung, nhưng ta nên giới hạn những tranh cãi chính trị trong những sinh hoạt cộng đồng. Ngay cả trong trong sinh hoạt chính trị, tại sao ta không lợi dụng Internet, đặt ra những hoạt động cụ thể lên mạng, ai góp phần được thì tốt, chả cần phân biệt chính kiến.

Dear DanGong, TT Diệm cô thế, BUỘC phải nhờ vào Công giáo, chứ không phải ông ta thân Công giáo, ghét bỏ Phật giáo đâu.

Và phe chúng tôi không hề thân bất cứ 1 Tôn giáo nào cả.

Trong HP7, chúng tôi ghi cấm tất cả MỌI tôn giáo biểu tình ngoài đường, mà họ có muốn gì thì phải làm tại nơi thờ phượng được định trước.

[DanGong]

Vẫn có cuộc cách mạng tháng Tám nếu cụ Diệm được chọn làm thủ tướng thay vì cụ Kim?
Trang 44

Hiện thời, vì Nhật đốc thúc, ông đã tuyên bố Việt Nam hoàn toàn độc lập và
đang xoay sở để tiến hành việc tạo dựng một chánh phủ quốc gia. Mọi người đều
ngạc nhiên khi ông Bảo Đại cử học giả Trần Trọng Kim ra làm thủ tướng. Sự ngạc
nhiên chính là vì ông đã bỏ qua một chính trị gia thực tiễn khác đã sát cánh với
người Nhật từ nhiều năm về trước là ông Ngô Đình Diệm, người sau này là tổng
thống đầu tiên của nền Đệ Nhất Cộng Hòa. Lúc này, đa số những người hiểu rõ
tình hình đều cho rằng nếu Nhật đảo chánh Pháp chắc chắn ông Diệm sẽ là người
đứng ra nắm chánh quyền. Chẳng một ai nghi ngờ gì về chuyện ông Diệm đang
nóng lòng chờ đợi biến cố đảo chánh của Nhật. Tuy vậy, vì lý do riêng Nhật đã
quyết định gạt bỏ ông Diệm.

Trang 46

Sau khi mọi chuyện lặt vặt đã hoàn toàn ổn định, cụ Kim kể về chuyện đề cử.
Chuyện cũng đã làm cụ ngạc nhiên không kém gì những người khác. Liền ngay
trước khi lật đổ Pháp, Nhật đã mang cụ Kim từ Singapore về Sài Gòn. Tại Sài Gòn,
Nhật giữ cụ ở một căn nhà riêng chờ đợi biến chuyển. Ông Ngô Đình Diệm cũng ở
Sài Gòn vào thời gian này và cũng liên lạc thường xuyên với người Nhật trong niềm
hy vọng rằng biến chuyển sẽ đưa thời cơ đến với ông.
Ngày nọ bỗng một người Nhật mời cụ Kim đến nói chuyện với Ban Tham Mưu
của họ tại văn phòng trung ương. Khi đến nơi họ bảo rằng vua Bảo Đại yêu cầu
được gặp cụ Kim và cụ Kim nên về Huế càng sớm càng tốt. Họ chẳng hề đề cập bất
cứ điều gì có liên quan đến chánh quyền mới và chỉ nói vắn tắt với cụ Kim rằng Bảo
Đại yêu cầu được gặp. Khi tin được chuyển xong thì cụ Kim ra về, suy nghĩ xem xét
về lời nhắn. Lúc bước qua hành lang, cụ Kim thình lình gặp ông Diệm, một chính
khách đang nôn nóng đợi chờ những tin tức của Nhật. Thấy cụ Kim từ văn phòng
bước ra, ông Diệm chạy vội lại hỏi thăm ngay: “Có tin gì không? Có tin gì không?”
Chính ông Diệm cũng chẳng biết gì hơn cụ Kim.
Trưa hôm sau cụ Kim đến Huế, lắng nghe lời ông Bảo Đại mời cụ ra giữ chức
thủ tướng và thiết lập chánh phủ. Nghe xong cụ Kim hỏi ngay. “Tại sao ngài lại
chọn tôi mà không chọn ông Ngô Đình Diệm?” ông Bảo Đại trả lời rằng: “Là vì tôi
đã cố liên lạc với ông Diệm gần hơn tuần nay, nhưng người Nhật nói với tôi rằng họ
không biết ông ta ở đâu. Hiển nhiên là ông Diệm đang trốn tránh và tôi chẳng thể chờ
lâu hơn được.”
Câu chuyện theo cụ Kim kể thì quả là Nhật đã giữ cả hai, cả cụ Kim lẫn ông
Diệm trong suốt thời gian họ tìm hiểu tình hình, để tiện việc khi cần. Dẫu rằng ở
vào lúc tuổi hãy còn nhỏ như thời đó, tôi đã khâm phục những cách họ vận động
khéo léo để lợi dụng cả chánh quyền thực dân Pháp lẫn chánh quyền Việt Nam. Tôi
cũng chẳng hiểu tại sao, nhưng rõ rệt là Nhật cho rằng tình thế Việt Nam lúc này
phải cần một học giả trầm lặng như ông chú tôi làm thủ tướng hơn là một chánh trị
gia có nhiều ý chí như ông Ngô Đình Diệm. Kết quả là cụ Trần Trọng Kim đang ở
dinh thự Huế trong khi ông Diệm vẫn ở Sài Gòn, hoàn toàn mù tịt về tình hình
chính trị.

[DanGong]

Cuộc chém giết Quốc-Cộng thời 45-46 (tiếp theo)

Trang 61

..Sau đó tôi trở lại Hà Nội bàng xe buýt, tìm cách cố đưa mợ tôi và gia đình của
con gái mợ tôi ra khỏi nước. Giao thông lúc này ngày càng khó khăn. Mặc dù Việt
Minh đang ở giai đoạn đàm phán hòa bình với Pháp, họ vẫn nỗ lực tàn sát các phe
phái quốc gia. Khoảng tháng tư và tháng năm, mức độ khủng bố nhảy vọt. Những
căn cứ quốc gia vững mạnh ở dọc sông Hồng đều chuẩn bị phòng thủ chống lại các
cuộc càn quét của Việt Minh.

Trang 62

Phương pháp của ông Võ Nguyên Giáp thật là tàn bạo. Ông cho lệnh các lực
lượng Việt Minh tập kích thẳng vào căn cứ của các đảng quốc gia ở các vùng sông
Hồng. Cùng lúc đó những công an Việt Minh khác thắt chặt mạng lưới phòng vệ ở
Hà Nội và Hải Phòng. Những phần tử quốc gia bị buộc phải lui vào vòng bí mật
hoặc phải cố tìm cách trốn tránh thoát khỏi mạng lưới Việt Minh. Nhiều đảng viên
quốc gia đã bị bắt và cầm tù, nhiều người khác mất tích. Cơn kinh hoàng bao trùm
các đảng phái khi chiến dịch khủng bố của ông Giáp mang một tầm vóc khổng lồ so
với các chiến dịch tiểu trừ lẻ tẻ giữa các đảng phái trước đây. Trong khi ông Hồ và
các Bộ Trưởng trong chánh quyền thực dân Pháp thong thả dìu nhau trong điệu
Minuet ở Fontainebleau trên sàn đàm phán theo một nhịp độ điều đình ngày càng
bế tắc thì tại Việt Nam hàng ngàn phần tử quốc gia âm thầm ngã gục.
Số phận của tôi may mắn hơn những người đã bị hạ sát. Trên bến Hải Phòng,
tôi bí mật liên lạc được với một người thuyền trưởng của một chuyến tàu chở hàng
Thụy Điển. Tôi đã dùng cả tiếng Anh lẫn tiếng Pháp để thuyết phục ông ta. Cuối
cùng, ông ta cho tôi mang cả gia đình bà cô đến Hồng Kông không hề hỏi han,
không hề khai báo, không cả giấy thông hành — Hễ có tiền là đi. Tiền bạc được
dùng để đổi lại một chỗ trống trên bong và chúng tôi có quyền dựng một tấm mái
bạt để che mưa tránh nắng.

Trang 64-65

Hè 1946 là một trong những mùa hè khốn khổ của các đảng phái quốc gia. Tuy
tại Ba Lê, các cuộc đàm phán của ông Hồ hoàn toàn bế tắc, nhưng ở Việt Nam
người thay thế ông Hồ là ông Võ Nguyên Giáp đã thành công rực rỡ trong việc tiêu
diệt các lực lượng đối kháng. Trên chiến trường các lực lượng quốc gia đã bị ông
Giáp đập tan hoặc bị ông đàn áp phải rút lui vào những miền rừng núi. Ở thành
phố những đội công an Việt Minh đã khiến đời sống trốn tránh trở thành vạn phần
khó khăn. Tôi chưa bao giờ ngủ cùng một chỗ hai đêm liên tục. Lúc nào tôi cũng
phải cẩn trọng xem xét động tĩnh của mọi người, mọi vật. Tôi đã quen thuộc với
cảm giác đưa tay sờ vào báng súng phía sau.
Cuộc sống của ông Trương Tử Anh cũng vậy. Ông bị truy nã gắt gao và cũng
phải ẩn nấp mỗi đêm ở một chỗ hoàn toàn khác biệt. Mỗi cuộc họp lúc này gần
như chỉ với một hai người. Qua những cuộc gặp gỡ và những lần gần gũi trong suốt
mùa hè, tôi ngày càng thân thiết và kính trọng ông Trương Tử Anh.

Trang 65-67

Tuy không hề được biết rõ tường tận các diễn biến ở Fontainebleau, tôi đã được
mục kích Việt Minh tiêu diệt các đảng phái quốc gia bằng con mắt của một nạn
nhân. Vào mùa thu năm 1946, khi Việt Minh chuẩn bị ráo riết để bắt đầu cuộc
chiến chống Pháp thì những đảng viên Đại Việt còn sống sót như chúng tôi hoàn
toàn không dám lộ mặt. Đây quả là một thời gian bối rối và tuyệt vọng cho tất cả.
Vì áp lực mạnh của công an Việt Minh, chúng tôi không đủ thời giờ tổ chức những
buổi họp an toàn để có thể liên lạc với nhau hữu hiệu hơn. Đường lối hoạt động của
đảng bỗng chốc trở nên những cuộc đếm người. Tổng số còn lại là bao nhiêu? Bao
nhiêu người còn sống? Bao nhiêu người còn sống nhưng không dám lộ mặt?
Những đường dây nào hãy còn hoạt động trong các tỉnh lị? Trong khi ông Hồ vắng
mặt, ông Giáp đã làm việc thật kỹ lưỡng. Ông đã tận lực tảo thanh các lực lượng
quân sự kết hợp của Đại Việt và VNQDĐ và thiết lập một hệ thống an toàn ở khắp
nơi trong phạm vi Bắc Việt. Ngay cả trước khi chiến tranh giành độc lập bắt đầu,
Bắc Việt đã được chuyển thành một mạng lưới công an vô cùng hữu hiệu.
Trang 67
Cái chết của ông Trương Tử Anh là một nhát giáng kinh hoàng. Có lẽ tôi nên
nói là “việc ông mất tích” thì đúng hơn vì không có bằng chứng gì hiển nhiên chứng
tỏ rằng ông đã chết. Tôi cùng những đảng viên khác cố nuôi hy vọng là ông vẫn còn
sống và đang trốn tránh ở đâu đó. Nhưng sau nhiều tuần nuôi hy vọng, tất cả những
ảo ảnh đã dần dần tiêu tan. Lúc này rất nhiều bạn bè của tôi đã bị ám sát, một số tại
sông Hồng, một số tại Hà Nội. Những người còn lại đều trốn sang Trung Hoa, sang
Hồng Kông như ông chú tôi hoặc lui vào vòng ẩn nấp. Tôi sống cuộc đời trốn lánh
rất ít liên lạc với thế giới bên ngoài, không bạn bè, không gia đình và tệ hơn nữa là
bấp bênh và hoàn toàn vô định. Lúc này tôi là một linh hồn hoàn toàn lạc lõng.
Tôi đến ở tạm với một người bạn cùng đảng ngoài ngoại thành Hà Nội và ít khi
bước ra khỏi cửa. Có hai ba đảng viên Đại Việt khác cũng ở đó và chỗ ở biến thành
một nơi tụ họp nho nhỏ của đảng. Tất cả đều cảm thấy gò bó tâm thần. Chẳng có gì
để làm, chúng tôi ngồi quanh bàn luận suông những chuyện phải làm trong tương
lai. Chẳng có người nào trong chúng tôi có được một đường hướng gọi là đứng đắn.
Khi nhìn lại thì có vẻ như tất cả đều cực kỳ kinh hãi. ỉnh thoảng một hoặc hai
chúng tôi lại lén ra khỏi nhà mua thức ăn hoặc thăm viếng các đồng chí khác cũng
đang ở trong tình trạng trốn tránh. Nhưng phần lớn chúng tôi đều yên lặng đợi chờ.
Khung cảnh tù túng đã khiến ý nghĩ của chúng tôi càng ngày càng thêm gò bó.
Rồi một hôm, bỗng dưng tôi và một người bạn quyết định đập tan không khí
nhàm chán bằng cách đi thăm một người em họ của anh ta ở một khu làng nhỏ
ngoại ô. Cuộc hành trình có thể có vài nguy hiểm nhưng cả hai chúng tôi đều đã
dày kinh nghiệm tránh tuần tiễu và thông thạo cách thức vượt qua các trạm gác.
Lúc này khung cảnh tù túng khó chịu đã ảnh hưởng đến tâm thần và khiến chúng
tôi trở nên một phần tự kỷ ám thị.
Hôm ấy là một ngày đẹp trời. Chỉ cần ra ngoài thôi cũng đủ làm tôi sảng khoái.
Tại nhà cô em họ người bạn, chúng tôi dùng trà, nói chuyện và đi dạo với nhau
trong vườn. Đây quả thật là một phút nghỉ ngơi mà cả hai chúng tôi đều cùng trông
đợi. Tuy thế chuyến về lại không hoàn toàn êm xuôi như dự liệu.
Trên đường quay về tối đó, chúng tôi phải ngừng ở nhiều trạm kiểm soát. Lần
nào những đội “tự vệ phố” cũng đều cho chúng tôi qua sau khi xem xét giấy tờ. Tuy
nhiên ở trạm cuối, một thiếu niên tự vệ đã nhìn thấy có điều gì khả nghi trong giấy
tờ và cả hai chúng tôi đều bị điệu về một chỗ đồn địa phương gần đó. Người bạn đi
cùng tôi giả vờ giận dữ tột độ. Anh quát to lên cho mọi người xung quanh cùng
nghe rằng chính anh là một thẩm phán đến từ Vinh. Tôi là người phụ tá anh ta. Tại
sao chánh quyền địa phương lại có thể bắt chúng tôi? Vì không thể chứng minh
được lời khai và cũng sợ trách nhiệm khi nghe người bạn tôi đe dọa không chút dấu
diếm, sau cùng chánh quyền địa phương quyết định để cho chúng tôi đi.
Vừa về đến nhà chúng tôi vội vơ vét hành trang và trốn ngay sang nhà một đảng
viên Đại Việt khác. Sáng sau chúng tôi nghe rằng công an đã đến truy nã chỗ chúng
tôi ở. Biết chắc rằng mình đã bị truy nã, tôi cùng người bạn chia tay. Tôi bắt đầu đi
từ chỗ này qua chỗ khác trốn tránh trong những căn phòng chật hẹp hoặc những
chỗ ở tối tăm, cùng với họ hàng hoặc bạn bè.