Tổng thống Hungary đạo văn nhưng không bị kết tội
Tổng Thống Hungary Pal Schmitt. Ảnh chụp ngày 08/03/2012.
Ngày 27/03/2012, sau hơn 2 tháng làm việc, một Ủy ban Điều tra do trường Đại học Y khoa Semmelweis (Budapest) thành lập đă hoàn tất một báo cáo dài 1.127 trang về hoàn cảnh ra đời bản luận văn của ông Schmitt Pál, Tổng thống đương nhiệm của Hungary. Dù xác nhận tất cả những dấu hiệu sao chép, đạo văn, nhưng báo cáo điều tra lại không hề quy lỗi cho tác giả. Theo thông tín viên Hoàng Nguyễn tại Budapest, công luận Hungary vô cùng phẫn nộ.
Danh tính của 5 thành viên ủy ban - vốn được giữ kín nhằm tránh những ảnh hưởng chính trị bất lợi từ bên ngoài - cũng được công bố hôm qua. Ngoài một luật sư ít được biết đến, c̣n lại là 4 chuyên gia uy tín trong các lĩnh vực sư phạm, thể thao, y khoa và chuyên môn. Đặc biệt, có ông Tóth Miklós, trưởng khoa Khoa học Thể dục và Thể thao trực thuộc Đại học Y khoa Budapest, người đă có phát biểu bênh vực tổng thống Hungary ngay sau khi bê bối xảy ra.
Thông tín viên từ Budapest
Ủy ban nói trên được thành lập sau khi một số tờ báo của Hungary vào tháng Giêng đă có loạt bài viết kèm các bằng cứ thuyết phục cho thấy, luận văn “tiến sĩ trường” (một học vị cũ của Hungary thời cộng sản, tương dương thạc sĩ chuyên ngành chứ chưa đạt mức tiến sĩ PhD theo hệ thống bằng cấp hiện tại) của ông Schmitt Pál - bảo vệ năm 1992 - có tới gần 95% là sự sao chép của các tác giả khác nhau.
Sự kiện trên gây nên một làn sóng dữ dội trong công luận Hungary: các đảng đối lập và một bộ phận của giới khoa học Hungary lên tiếng kêu gọi tổng thống phải lập tức từ chức để đảm bảo sự trong sạch của nền khoa học, cũng như của chính trường nước này. Bản thân ông Schmitt Pál đă có những tuyên bố mâu thuẫn liên quan tới bản luận văn, nhưng tựu trung là ông phủ nhận lời cáo buộc.
Sao chép, đạo văn, nhưng không có lỗi ?
Ủy ban Điều tra đă tóm lược, tổng kết các kết quả trong 3 trang và công bố trên website của trường, theo đó, quả thực là ông Schmitt Pál đă sao chép từ các nguồn khác nhau mà không hề ghi chú nguồn trong luận án. Tuy nhiên, Ủy ban cũng nói một cách khéo léo và ngoại giao rằng, trường đại học cũng có lỗi khi không phát hiện ra những sai sót và không cảnh báo ông Schmitt Pál về điều đó.
Về cơ bản, Ủy ban Điều tra xác nhận những phát hiện của báo chí là đúng. Trong bản luận văn, có 8 trang được dịch y nguyên từ một công tŕnh của một tác giả Đức, 180 trang có xuất xứ từ một nghiên cứu khác của một tác giả Bulgaria với những thêm bớt này nọ và ông Schmitt Pál đă hoàn toàn không ghi nguồn tại những đoạn trích này, cũng như, không dùng dấu ngoặc kép bắt buộc phải có khi trích dẫn từ nơi khác.
Cho dù ở cuối luận văn, ông Schmitt Pál có liệt kê danh mục những công tŕnh mà ông đă tham khảo, sử dụng, nhưng việc liệt kê cũng phạm phải những tùy tiện và sai sót đáng kể: trong số 21 tác phẩm được viện dẫn, có 5 tác phẩm không thể t́m ra bản gốc và trong số 23 bài viết được coi là “của riêng”, cũng không t́m thấy 10 bài, c̣n 3 bài th́ bị liệt kê với những dữ liệu thư mục sai.
Liên quan tới thủ tục thực hiện và bảo vệ luận án, Ủy ban cho rằng, khoảng thời gian 1 tháng - tức là rất ngắn ngủi - kể từ khi đăng kư đề tài đến khi bảo vệ luận án là “dị thường”, cho dù không thể coi điều đó là trái quy tắc. Ngoài ra, Ủy ban c̣n phát hiện ra rất nhiều điều kỳ lạ khác, chẳng hạn không t́m thấy một số văn bản đi kèm bắt buộc phải có, theo quy định thời đó, như bản dàn ư về đề tài, biên bản về cuộc thi toàn môn bậc thạc sĩ, cũng như biên bản về phiên họp của hội đồng đánh giá luận văn.
Ủy ban c̣n lưu ư một điều mà họ cho là quan trọng: bản luận văn không có phần cám ơn những nhà nghiên cứu, những cộng sự đă giúp đỡ hoặc cùng thực hiện công tŕnh này. Sở dĩ ủy ban coi điều đó là đáng quan tâm, v́ sau khi bê bố về “nghi án đạo văn” bùng nổ, Văn pḥng Tổng thống Cộng ḥa đă chối bỏ những cáo buộc với khẳng định, ông Schmitt Pál có quen thân với tác giả người Bulgaria và hai người đă cộng tác trong một số phần của luận văn. (Điều này, sau đó, đă bị ái nữ của nhà nghiên cứu đă quá cố bác bỏ).
Như vậy, “nghi án đạo văn” đă được xác nhận. Tuy nhiên, đáng chú ư và gây nhiều bất b́nh là cách diễn đạt rất thận trọng của bản tổng kết, khi Ủy ban cho rằng việc không phát hiện ra kịp thời sự sao chép “ở mức độ khác thường” là lỗi chuyên môn của trường đại học trong thủ tục bảo vệ luận án, khiến tác giả bản luận văn có thể nghĩ rằng công tŕnh của ông phù hợp với những yêu cầu cần thiết.
Những phản ứng trái ngược : công luận phẫn nộ nhưng chính quyền bênh vực
Chỉ một vài phút sau khi bản tổng kết của Ủy ban được công bố trên mạng, thông qua mạng xă hội Facebook, đảng đối lập LMP (Chính trị có thể khác) đă kêu gọi tụ tập tại Quảng trường Kossuth (trước Ṭa nhà Quốc hội Hungary) để phản đối và đ̣i ông Schmitt Pál phải từ chức. Diễn ra vào hồi 7 giờ tối với sự tham gia của hàng ngàn người, cuộc biểu t́nh được coi là “tự phát” với mục đích phản ứng kịp thời một sự kiện nhất định nên không phải thông báo trước 72 giờ như theo luật định. Cảnh sát, mặc dù đă có sự chuẩn bị, đă không cần can thiệp v́ cuộc xuống đường diễn ra toàn toàn ôn ḥa.
Đảng đối lập JOBBIK cho rằng Ủy ban đă xác định rằng tổng thống Hungary đạo văn, có điều, theo JOBBIK “họ đă đưa ra những kết luận nực cười” để cứu mạng ông Schmitt Pál. Tuy nhiên, JOBBIK khẳng định rằng chỉ cần thực tế đạo văn cũng đủ khiến ông Schmitt Pál phải từ chức và nếu liên minh cầm quyền không kêu gọi ông làm điều đó, th́ đây là điều chứng tỏ “việc giữ ghế một cán bộ chính trị quan trọng hơn đối với họ, so với sự trọng sạch của xă hội”.
Đó là chưa kể, theo JOBBIK, khi “nghi án đạo văn” nổ ra, ông Schmitt Pál đă có những tuyên bố mang màu sắc dối trá. JOBBIK cho rằng với những hành vi và cách ứng xử của ḿnh, ông Schmitt Pál không xứng với cương vị tổng hống Cộng ḥa và uy tín của nền giáo dục đại học, cao học Hungary cũng bị thương tổn.
Cùng một ư kiến như vậy, Chủ tịch đảng đối lập MSZP (Đảng Xă hội Hungary) Mesterházy Attila khẳng định, tổng thống đă “đánh cắp” bản luận văn, do đó ông cần từ chức và đảng cầm quyền FIDESZ có bổn phận phải lựa chọn một người có tư cách đạo đức cho ghế tổng thống. Ông Mesterházy cho rằng, Thủ tướng Orbán Viktor có thể ra “chỉ thị” thay thế vị nguyên thủ quốc gia và với 2/3 số ghế trong Quốc hội, các dân biểu FIDESZ có thể dễ dàng làm điều này
Còn tiếp....
Reply With Quote
Bookmarks