LỜI VÀNG NGỌC CỦA THẾ KỶ 20
"Khi thấy thằng Cộng sản nói láo, ta phải đứng lên nói nó nói láo!
Nếu ta không có can đảm nói nó nói láo, ta phải đứng lên ra đi không ở lại nghe nó nói láo!
Nếu ta không can đảm bỏ đi, mà phải ngồi lại nghe, ta sẽ không nói lại những lời nó đă nói láo với người khác!"
Alexandre Soljenitsyne, Đại văn hào Nga sô
Xuân về với Thương Phế Binh
Tường An, thông tín viên RFA
2013-02-04
Trong khi mọi người vui vẻ đón Xuân về th́ các Thương Phế Binh của cả hai miền Bắc và Nam, những người đă hy sinh một phần thân thể cho cuộc chiến Việt Nam sẽ ăn Tết ra sao?
Photo courtesy opf viendongdaily.com
Một thương phế binh đang bán vé số dạo mưu sinh.
Thương Phế Binh VNCH
Xuân đến với tất cả mọi người, dù có háo hức đón chào hay hững hờ chờ đợi, những ngày Tết dù muốn, dù không cũng đến gơ cửa mọi nhà để báo một năm lại sắp sửa bắt đầu, mặc những vui buồn, lo âu toan tính của mọi người trước thềm năm mới.
Phố phường Sài G̣n Hà Nội đă thay áo để mừng Xuân Quư Tỵ. Phố Hoa, Xe Hoa, Đường Hoa…ồn ào náo nhiệt báo Xuân về. Những cửa hàng rực rỡ đèn hoa để níu kéo cái nh́n của khách qua đường, thức ăn, quà cáp lộng lẫy, trưng bày hấp dẫn, những của ngon, món hiếm chen nhau trong các cửa hàng mời gọi. Tết Nguyên Đán là một cột mốc quan trọng đánh dấu một trang mới cho ḍng sống, mọi người cực nhọc cả năm hầu như chỉ để có thể mua sắm cho đầy đủ lễ nghi trong 3 ngày Tết. Bên cạnh cái ồn ào náo nhiệt ấy, bên cạnh những phố hoa rực sáng ấy, vẫn âm thầm những gian nhà thấp, trong đó có những gia đ́nh lặng lẽ nh́n mùa Xuân đi qua, hững hờ đón Tết như một người khách lạ qua đường.
Không có Tết cho người Thương Phế Binh VNCH tên Nguyễn Trọng Đạt, hai cánh tay đă để lại trên chiến trường B́nh Long, mùa hè đỏ lửa của năm 1972, găy xương quay xanh, thủy tinh thể mắt đục gần như mù, tiểu đường, cao huyết áp….chừng ấy bệnh tật đă làm cho người cựu Tiểu đoàn phó tiểu đoàn truyền tin, binh chủng nhảy dù không c̣n nghĩ đến Tết :
“Mất hết cả hai bàn tay rồi, không c̣n khả năng lao động kiếm sống hàng ngày th́ làm sao mà có được nhu cầu Tết cho cảnh già, cảnh nghèo như tôi chị ơi !! Nội cái ăn cơm hàng ngày cũng là quá khó khăn rồi, không có ǵ để ăn Tết đâu chị ơi, nói thật như vậy !"
Những ngày cận Tết, cơn băo giá là nỗi hăi hùng cho những mảnh đời khốn khó, với hơn 100.000 ngàn đồng cho 1 cân thịt lợn, 150.000 1 kư thịt gà và gần 300.000 đồng cho 1 kư thịt ḅ th́ bữa cơm với đầy đủ hương vị Tết chỉ là giấc mơ xa vời cho gia đ́nh của Thương Phế Binh VNCH Phạm Ngọc Linh, 1 vợ ba con. Bị thương tháng 3 năm 1975 ở Tam Kỳ, mới 61 tuổi mà ông già đeo đét như cành củi khô, người cựu Thiếu Úy Địa Phương Quân tâm sự:
Nội cái ăn cơm hàng ngày cũng là quá khó khăn rồi, không có ǵ để ăn Tết đâu chị ơi, nói thật như vậy!
Thương Phế Binh Nguyễn Trọng Đạt
“Hàng năm, ḿnh không có tiền nên chi cũng chẳng biết làm ǵ hết. Một ít con cá cho con ăn 3 ngày Tết, bánh kẹo…C̣n chuyện mua sắm áo quần th́ ḿnh không nghĩ tới v́ số tiền nó lớn quá. Không có tiền th́ ḿnh không có khả năng để mua sắm !"
Những chiếc áo mới và phong b́ ĺ x́ đỏ thắm mà đứa trẻ con nào cũng chờ đợi trong mấy ngày Tết cũng chỉ là niềm mơ ước vô vọng, lời cầu xin cho năm mới của ông chỉ là miếng bánh tét trong “mâm cỗ” đầu năm cho con ḿnh được chút hương vị Tết:
“Đứa con gái út học lớp 11 hiện nay đ̣i sắm sửa áo quần, mua sắm đồ Tết, sách vở cho nó, nộp tiền học cuối năm. Cầu mong làm sao Tết nhứt có tiền để mua sắm bánh tét cho con ăn ngày Tết. Cuộc sống rất là khó khăn.”
Thương Phế Binh Bộ Đội
Một Thương Phế Binh dưới mái tranh nhà ḿnh. Photo courtesy of nanggo
Nếu cuộc sống của các Thương phế binh VNCH là một bức tranh điêu tàn, th́ gia cảnh của những Thương Phế Binh Bộ Đội cũng chẳng sáng sủa ǵ hơn trong những ngày cận Tết. Ông Huỳnh Thanh Núi, từng là Chính ủy Trung đoàn của Sư đoàn 4, bị thương tại chiến trường Kam-Pu-Chia năm 1979, sau 18 năm phục vụ trong quân đội, tài sản của ông bây giờ chỉ là một mảnh nhà tơi tả:
“Hoàn cảnh rất là khó khăn, nhà bây giờ th́ dột, tiền sửa nhà th́ không có. Chủ yếu là chữa bệnh cho con cháu chứ con ăn uống th́ hạn chế lắm. Muốn sắm sửa th́ phải có tiền, gia đ́nh chủ yếu nuôi con gà, con vịt là để cho các cháu ăn Tết thôi chị ạ.”
Với 40 mảnh đạn c̣n mang theo từ chiến trường Kam-Pu-Chia, liệt một chân, một tay, đă 3 năm nay gia đ́nh Thương Phế Binh Hoàng Xuân Long không c̣n biết Tết là ǵ, ông chia sẻ:
“Hoàn cảnh gia đ́nh rất khó khăn, Tết nhất cũng chẳng có ǵ cả, chỉ đi đến nhà bà con chơi. Tôi ăn uống b́nh thường thôi, không dám nghĩ đến ngày Tết. Đă 3 năm nay rồi, hầu như tôi chả có Tết.”
Với chính sách giúp đỡ cho người có công, người nghèo, bà Bộ trưởng Bộ Lao động Thương binh Xă hội Phạm thị Hải Chuyền cho biết trong chương tŕnh “Dân hỏi Bộ trưởng trả lời” là : “Dù năm nay kinh tế khó khăn, ngân sách eo hẹp. Đảng và nhà nuớc vẫn có ngân sách hỗ trợ, có phần cao hơn năm ngoái. Năm ngoái là 390 tỉ đồng, năm nay ngân sách được tăng lên 393 tỉ 500 nǵn đồng. Tính ra mỗi đối tượng được 200 hoặc 400 ngh́n đồng”.
Gia đ́nh Thương Phế Binh Huỳnh Thanh Núi được lănh 1 triệu đồng một tháng, trong gia đ́nh lại có 3 người là nạn nhân chất độc màu da cam nên hàng năm gia đ́nh ông được thêm 200 ngàn để ăn Tết, tuy nhiên năm nay ông cho biết là vẫn chưa nhận được phần trợ cấp từ nhà nước:
“Mỗi tháng lănh được 1 triệu đồng để chi cho ăn uống b́nh thường thôi, gia đ́nh tôi khó khăn lắm. Tôi có vợ và 4 con, trong đó có 2 con ảnh hưởng chất độc màu da cam và bản thân tôi cũng ảnh hưởng chất độc màu da cam. Hàng năm nhà nước cho thương binh, chất độc da cam mội người 200 ngàn ăn Tết. Năm nay th́ chưa thấy thông báo ǵ cả.”
Cũng trong chế độ dành cho Thương Phế Binh đă phục vụ trong Quận đội Nhân Nhân. Gia đ́nh ông Huỳnh Xuân Long cũng được một số trợ cấp là 4 triệu 8 để sống, ông cho biết:
“Nói thật với chị là cũng được hưởng lương, mỗi tháng cả lương vợ phục vụ là 4 triệu 8, gần 5 triệu. Phần vợ là 1 triệu tư để lo cơm nước, giặt giũ nói chung là hỗ trợ đi lại, một chân tôi bị liệt nên đi lại rất là vất vả. Chính phủ năm nào cũng cho thêm được 1 triệu, tính ra tiền đô là 50 đô.”
Tuy nhiên, để được hưởng tất cả những quy chế đó không phải là một điều đơn giản, ông Long cho biết tiếp:
Hàng năm nhà nước cho thương binh, chất độc da cam mội người 200 ngàn ăn Tết. Năm nay th́ chưa thấy thông báo ǵ cả.
Thương Phế Binh Huỳnh Thanh Núi
“Nhưng trong nước th́ chế độ chính sách bảo hiểm th́ rất là vất vả, họ nói 1 đằng mà họ làm 1 nẻo. Họ cho ḿnh 10 th́ ḿnh phải đút lót cho họ 5-7. Khó khăn lắm, cho nên ḿnh có bệnh th́ ḿnh phải tự đi chữa thôi.”
Đó là quy chế mà bộ Lao động và Thương Binh Xă hội dành cho những quân nhân của “ Bên Thắng Cuộc” , c̣n những Thương Phế Binh của chế độ VNCH th́ sao ? Cựu Thiếu úy Địa phương quân Phạm Ngọc Linh cho biết, bên cạnh số tiền ít ỏi nhà nước cấp cho hàng tháng, gia đ́nh 1 vợ 3 con của ông chỉ c̣n biết trông đợi vào ḷng thương hại của các tổ chức nhân đạo hải ngoại:
“Chính quyền địa phương cấp cho tôi mỗi tháng 180 ngàn. Vừa qua ông Hạnh ( Nguyễn Quang Hạnh, hội trưởng hội Bạn Thương Phế Binh VNCH, gọi tắt là hội Nạng Gỗ -RFA-) giúp cho tôi được 95 euro và tặng học bổng cho con gái tôi học lớp 11 được 80 đô, tiền Việt Nam là 1 triệu 7. Hiện gia đ́nh sống cũng chụp giựt, ngày nào kiếm được đồng nào là lo ăn ngày nấy chứ con cái đi học th́ có lúc đủ, có lúc thiếu. Bây giờ sắm sửa áo quyển sách vợ cho các con th́ rất căng.”
Ước nguyện cho năm mới
Đầu năm, ai cũng có một lời chúc cho mọi người và một mong ước cho riêng ḿnh. Riêng Thương Phế Binh Hoàng Xuân Long th́ chỉ có một ước nguyện duy nhất dành cho ḿnh và cho mọi người trong năm Quư Tỵ:
“Tôi có một ước nguyện làm sao cho dân Việt Nam sống trong Hoà B́nh, đừng có chiến tranh, đó là điều đầu tiên và có Dân chủ. Riêng người dân nói th́ các quan chức phải biết nghe. Hiện nay các quan chức làm theo ư của quan chức. Nói thật với chị hiện giờ để mà thay đổi chế độ nguyện vọng dân th́ có nhiều nhưng mà khó lắm chị ạ. Đổ máu rất lớn th́ mới thay đổi được chế độ c̣n thật sự không như cái chế độ này. Đó, nguyện vọng của tôi là như thế.”
Xuân về,mọi người hối hả lo sắm Tết, cũng là dịp họ tặng cho nhau những món quà VIP để thắt chặt mối thân t́nh hoặc là cơ hội để đặt nền tảng cho 1 quan hệ mới. Không ai có th́ giờ để nghĩ đến những mảng tối của các thân phận tật nguyền. Bên cạnh những ngậm ngùi ấy, người Thương Phế Binh tàn phế trên 80 % thân thể Nguyễn Trọng Đạt vẫn b́nh thản chấp nhận những nghiệt ngă của thân phận, vẫn tiếp tục làm vui cuộc đời bằng hàng trăm bài thơ mà ông vẫn thường sáng tác lúc đêm về, những vần thơ b́nh dị, lúc vui vẻ hào sảng, lúc đắng cay chua chát . Xin gửi đến quư thính giả của đài Á Châu Tự Do mấy vần thơ chúc Tết của Thương Phế Binh Nguyễn Trọng Đạt để kết lại bài phóng sự hôm nay:
Nói thật với chị hiện giờ để mà thay đổi chế độ nguyện vọng dân th́ có nhiều nhưng mà khó lắm chị ạ. Đổ máu rất lớn th́ mới thay đổi được chế độ...
Thương Phế Binh Hoàng Xuân Long
“Xuân về không chỉ Việt Nam
Tết đến nhiều nước hân hoan mong chờ
Ngày tết đẹp tựa giấc mơ
Hồn Xuân phơi phới phun thơ cho đời
Quư Tị đem đến mọi người
Gia đ́nh Hạnh phúc đẹp tươi muôn nhà
Tật nguyền tàn phế ḿnh ta
Cuộc đời buồn tủi muốn hoà vui chung
Tai nghe tiếng Tết lùng bùng
Cơm ăn chưa đủ muốn khùng muốn điên
Căm thù đặc biệt đồng tiền
Nh́n đôi tay cụt chạy liền thật xa.”
Tết tha hương
Ḥa Ái & Chân Như, RFA
2013-02-05
Chân Như và Ḥa Ái gửi đến quư thính giả sinh hoạt đón Tết của người Việt ở xa quê hương. Xin mời quư thính giả đến thăm một hội chợ Tết ở bang Virginia do các bạn trẻ tổ chức.
Courtesy Nhat Hung/VNPS
Các sinh viên Việt Nam trong một màn tŕnh bầy áo dài ở chợ Tết 2013-NOVAL
Tải xuống - download
Chung tay giữ ǵn bản sắc văn hóa
Ḥa Ái: Thưa quư vị, 365 ngày của một năm đối với rất nhiều người là thời gian dài khi phải sinh sống xa quê nhà, xa người thân yêu nhưng Tết là một khoảnh khắc để chợt nhận ra rằng thời gian trôi nhanh quá, phải sắp xếp trở về nơi chôn nhau cắt rốn, nơi tổ tiên ông bà cha mẹ đang trông chờ cho kịp lúc giao thừa.
Chân Như: Trong dịp tết Quư Tỵ này, những người di cư từ Bắc vào Nam năm 1954 khi họ chỉ năm bảy tuổi đầu chia sẻ với chúng tôi là cứ mỗi khi hoa mai vàng nở rộ, trong ḷng họ lại dấy lên một niềm nhớ nhung lạ kỳ về không khí Tết ở quê xa với những cành đào hồng xinh trước hiên nhà dù là một cái Tết rất nghèo.
Ḥa Ái: Truyền thống ăn Tết của người Việt, dù nghèo, dù xa quê, vẫn luôn cố gắng ǵn giữ cái tục ăn tết của gia đ́nh. Không những vậy, các cộng đồng người Việt ở khắp năm châu hằng năm duy tŕ tổ chức những lễ hội Tết với bánh tét bánh chưng, múa lân, đốt pháo, đọc sớ Táo quân, tṛ chơi dân gian bầu cua cá cọp…quy tụ mọi gia đ́nh đến cùng vui xuân và tuyền dạy cho con cháu nét văn hóa của dân tộc. Ḥa Ái và Chân Như có mặt tại một hội chợ Tết ở bang Virginia do một nhóm các bạn trẻ tổ chức lần đầu tiên. Ḥa Ái hỏi chuyện anh Nhật Đan, trưởng ban tổ chức về mục đích của nhóm khi tổ chức lễ hội Tết như vầy.
Nhật Đan: Mục đích của tổ chức NOVAL là để khuyến khích những người trẻ trong cộng đồng chúng ta ở đây, để tham gia vào sinh hoạt văn hóa cộng đồng nhiều hơn, để biết thêm nhiều về văn hóa của chúng ta. Cho nên tiêu chỉ gọi là ‘chung tay giữ ǵn bản sắc văn hóa” (promoting leadership and preserving culture).
Các sinh viên hợp ca những bản nhạc Xuân
Tại Hội chợ Tết các sinh viên hợp ca những bản nhạc Xuân. Photo courtesy Nhat Hung/VNPS
Chân Như: Cụ Phan Vỹ, 91 tuổi, dù tuyết rơi rất lạnh, cụ vẫn đến tham dự lễ hội tết với các bạn c̣n rất trẻ và chia sẻ những kỷ niệm Tết xưa, tập tục ăn tết với bất kỳ ai mà cụ gặp gỡ trong lễ hội. Cụ Phan Vỹ nói với đài ACTD đó là những việc mà cụ có thể làm trong những ngày cuối đời để giữ ǵn văn hóa Việt Nam.
Mục đích của tổ chức NOVAL là để khuyến khích những người trẻ trong cộng đồng chúng ta ở đây, để tham gia vào sinh hoạt văn hóa cộng đồng nhiều hơn, để biết thêm nhiều về văn hóa của chúng ta. Cho nên tiêu chỉ gọi là ‘chung tay giữ ǵn bản sắc văn hóa”
Nhật Đan
Cụ Phan Vỹ: Có nhiều người không đi mà thấy ḿnh đi lại hỏi “tại sao ham vậy?” Không phải ham mà c̣n sống ngày nào, họ đi th́ cùng đi với người ta. Tôi hay đi lắm. Tôi mà ngồi một chổ, nhớ lại quê hương là không chịu nổi. Tôi là người đi từ Hà Nội đến Sài G̣n, chưa có chổ nào mà chưa đi cả, cho nên nhắc lại đến quê hương là khổ lắm.
Ḥa Ái: Hầu hết các cô gái và những em nhỏ cùng các bạn thanh niên mặc áo dài đến tham dự hội chợ xuân. Mọi người cho biết khi mặc chiếc áo dài vào th́ cảm thấy rất tự hào ḿnh là người Việt Nam và trong những dịp Tết như thế này sẽ là những kỷ niệm thật đẹp trong cuộc đời. Các bạn trẻ cho biết sẽ duy tŕ bản sắc văn hóa ngày lễ Tết cổ truyền cho cộng đồng người Việt trong tương lai. Hoa hậu cộng đồng vùng DC chia sẻ:
Hoa hậu cộng đồng vùng DC: Tôi phải nói là thế hệ cha chú của chúng ta đă giữ được truyền thống này rất hay và chúng tôi là những thế hệ trẻ, bắt đầu tiếp tục vào công cuộc giữ ǵn văn hóa truyền thống đó bằng những hội chợ tết như thế này. Tôi rất tự hào là đă có rất nhiều các nhóm trẻ, các sinh viên, đă cùng nhau bắt tay để tổ chức những chương tŕnh lễ hội Tết nhằm để bảo tồn văn hóa và ngay cả việc ǵn giữ ngôn ngữ tiếng Việt nữa.
Tôi rất tự hào là đă có rất nhiều các nhóm trẻ, các sinh viên, đă cùng nhau bắt tay để tổ chức những chương tŕnh lễ hội Tết nhằm để bảo tồn văn hóa và ngay cả việc ǵn giữ ngôn ngữ tiếng Việt nữa
Hoa hậu cộng đồng vùng DC
Chân Như: Bên cạnh những lễ hội Tết rộn ràng, đầm ấm của các cộng đồng người Việt ở Hoa Kỳ, Canada, Pháp, Úc… th́ vẫn c̣n đó những cái Tết lặng lẽ của những cô dâu Việt ở Hàn Quốc, Đài Loan…những cái Tết nôn nao không thể trở về nhà của các công nhân đang lao động ở Indonesia, Malaysia, hay ở Nga…và cả những cái Tết tha hương dù chỉ cách 1 ngày đường về xe từ các thành phố lớn.
Ḥa Ái: Và c̣n có cả những cái Tết buồn thiu của của những thân phận đang tị nạn không biết đi đâu về đâu với niềm hy vọng mỏi ṃn. Anh Lau Sỹ Phúc cùng với vợ con, 1 gia đ́nh tị nạn ở Thái Lan, đón 4 cái Tết hẩm hiu cùng với lời ước nguyện:
Lau Sỹ Phúc:Gia đ́nh Phúc đón tết bằng lời cầu nguyejn dâng lên cho Đức Mẹ. Ngoài ra không biết làm ǵ hơn. Không chỉ ngầu nguyện cho gia đ́nh không mà cầu nguyện cho tất cả anh em VN đang tị nạn ở Thái và cho dân tộc VN ḿnh cho tới một ngày không c̣n chế độ Cộng Sản.
Chân Như: Tết không chỉ là thời khắc đánh dấu ngày đầu tiên của năm mới theo âm lịch. Tết không chỉ là thời điểm sum họp gia đ́nh. Tết không chỉ là là hy vọng và ước nguyện. Tết c̣n là một nơi chốn “trở về” trong ḷng của những người con đất Việt xa quê.
Tết kiệm ước trong mùa suy thoái
Nam Nguyên, phóng viên RFA
2013-02-06
Đại đa số người dân Việt Nam đón Tết Quư Tỵ một cách dè sẻn nhất do ảnh hưởng kinh tế suy trầm. Tuy vậy Hà Nội-Saigon vẫn không kém vẻ phù hoa phố thị mùa xuân.
Sức mua kém
Miền Bắc với cái rét quen thuộc đáng yêu đă đưa hơi thở mùa xuân về từ giữa tháng Chạp. C̣n Saigon phải đến tối ngày 26 Tết, khi Đường Hoa Nguyễn Huệ khai trương với 120.000 chậu hoa cây kiểng, th́ mới thấy có phần rộn ră hẳn lên.
Điểm ghi nhận đầu tiên, hàng hóa thực phẩm phục vụ Tết được cho là dư thừa dồi dào v́ t́nh h́nh tồn kho lớn của doanh nghiệp nói chung. Trên một khía cạnh khác, hàng hóa đầy các siêu thị, chợ búa c̣n thể hiện sức tiêu thụ chậm kéo dài suốt năm qua cho đến mùa tiêu xài Tết Quy tỵ này. Một phụ nữ cư dân Saigon phát biểu:
“Rộn ràng th́ cũng có, chợ Tết chỗ này chỗ kia có đủ, trên trung tâm Quận 1 kết đèn kết hoa, chợ Hoa Xuân đẹp lắm…nói chung rầm rộ h́nh thức th́ đẹp lắm. Nhưng sức mua bán của người dân th́ kém lắm, nhiều hăng xưởng không phát lương, chẳng có tiền thưởng nên người ta không có tiền mua sắm. Từ những năm phục hồi lại th́ chưa có cái Tết nào thê thảm như tết này.”
Không ai muốn Tết chỉ có ḿnh vui hoặc gia đ́nh ḿnh đầy đủ c̣n bao nhiêu người khác thiếu thốn th́ cũng cứ cảm thấy áy náy không yên ḷng…Đấy là cách chúng tôi đón Tết.
Bà Phạm Chi Lan
Ở quê hương miền Trung, người dân Phú Yên chuẩn bị đón xuân như thế nào. Bác Hai một gia đ́nh nông dân bốn người canh tác trên diện tích 4 sào Trung bộ, vỏn vẹn 2.000 mét vuông cho biết đời sống quá khó khăn nhưng ngày Tết vẫn là những ngày phải trân trọng.
“Chỉ có một số người làm trong nhà nước có lương thưởng, Tết có lương tháng 13 th́ cuộc sống tương đối hơn. C̣n phần đông dân lao động rất vất vả cực nhọc nhưng cũng cố gắng rất nhiều để có được một cái Tết. Một số người ngày Tết v́ quan hệ xă giao cũng chạy theo h́nh thức ghê lắm, cho nên nhiều người cố gắng vay mượn để có một cái Tết mở mày mở mặt với xóm làng.”
Trên toàn quốc con số 50.000 doanh nghiệp đóng cửa, ngừng hoạt động, ngừng đóng thuế trong năm 2012 với 1 triệu người thất nghiệp, cho thấy t́nh h́nh rất khó khăn của rất nhiều hộ gia đ́nh.
Công nghiệp dệt may và da giày, lĩnh vực thu hút hàng triệu công nhân, những năm trước các công ty lớn trả thưởng cho công nhân làm việc lâu năm thêm hai hoặc ba tháng lương, gọi là lương tháng thứ 14-15. Nhưng năm nay những nơi duy tŕ lương tháng thứ 14 là hiếm, thậm chí nhiều nơi chỉ được tháng thứ 13 hoặc một số tiền khiêm tốn hơn.
Cách biệt giàu nghèo cao
Ông Diệp Thành Kiệt, Phó chủ tịch Hội Dệt may Thêu đan TPHCM, Phó Chủ tịch Hiệp hội Da giày Việt Nam phân tích:
“Hiện nay một số ngành khác th́ có dấu hiệu thiếu việc nhưng đối dệt may da giày th́ không như vậy, đặc biệt với những doanh nghiệp làm ăn có định hướng có chiến lược tốt th́ vẫn tốt. Tuy nhiên bên cạnh đó một số những doanh nghiệp chuyên làm gia công hoặc qui mô quá nhỏ, không có định hướng th́ hiện nay đang gặp khó khăn. Tại một số khu công nghiệp ở Đồng Nai B́nh dương, những doanh nghiệp có đơn hàng tuyển dụng lao động tương đối dễ dàng, hay nói cách khác có một lượng người lao động từ các ngành khác đang bị mất việc và thải ra, đặc biệt là đối với những ngành tiêu thụ nội địa bị ảnh hưởng thị trường nội địa hiện nay gặp khó khăn.”
Vui Tết ở Việt Nam cũng có nhiều khoảng cách, đặc biệt khi thu nhập giữa nguời nghèo và người giàu cách nhau hơn 9 lần, theo các số liệu chính thức. Cũng vậy một cây mai tứ quí có thể có giá vài trăm triệu tới cả tỷ đồng, trong khi những chậu hoa bán chạy chợ vào trưa giao thừa chỉ vài chục ngàn đồng.
Khảo sát của Tổng cục Thống kê cho thấy thu nhập trung b́nh năm 2012 của cư dân TP.HCM là 300 USD/tháng tức cao gấp 10 lần mức thu nhập trung b́nh 30 USD/tháng của nhóm cư dân có thu nhập thấp. Đó là chưa nói đến những vùng ở nông thôn hay miền núi.
Bà Phạm Chi Lan, chuyên gia kinh tế nguyên thành viên Ban Nghiên cứu của Thủ tướng Phan Văn Khải hiện đang sống ở Hà Nội, mô tả phong cách đón xuân mang nhiều ư nghĩa.
Sức mua bán của người dân th́ kém lắm, nhiều hăng xưởng không phát lương, chẳng có tiền thưởng nên người ta không có tiền mua sắm. Từ những năm phục hồi lại th́ chưa có cái Tết nào thê thảm như tết này.
Một phụ nữ Saigon
“Đối với người Việt Nam th́ bao giờ cái Tết cũng rất thiêng liêng theo ư nghĩa là theo qui luật của đất trời, ai cũng hy vọng mùa xuân mới sẽ mang lại điều ǵ mới tốt đẹp hơn cho mọi người. Dù năm mới là năm rồng hay rắn hay năm ǵ đi chăng nữa th́ ai cũng kỳ vọng ở năm mới là nó sẽ có nhiều điều tốt đẹp hơn th́ chúng tôi cũng mong mỏi như vậy.
Bản thân tôi cũng như nhiều anh chị em quen biết, nhân dịp này cũng làm nhiều việc để cố gắng chia sẻ một phần với những người nghèo, người dân khó khăn hơn, nhất là ở các vùng miền núi hay vùng quê người ta thực sự khó khăn, khi mà nền kinh tế của đất nước đang ở trong giai đoạn như thế này. V́ vậy chúng tôi cũng tận dụng mọi cách để có thể chia sẻ với họ một phần nào đó. V́ cũng không ai muốn Tết chỉ có ḿnh vui hoặc gia đ́nh ḿnh đầy đủ c̣n bao nhiêu người khác thiếu thốn th́ cũng cứ cảm thấy áy náy không yên ḷng…Đấy là cách chúng tôi đón Tết.”
Chúng tôi xin mượn những lời đầy ư nghĩa của bà Phạm Chi Lan để kết thúc ghi nhận mùa xuân Quư tỵ này.
Houston những ngày trước Tết Quí Tị
Hiền Vy, thông tín viên RFA
2013-02-06
Những ngày cuối năm Nhâm Th́n, thời tiết Houston bỗng ấm áp như khí hậu Tết của Sài g̣n năm xưa. Nhiều buổi hội chợ tại các chùa với ca nhạc đón mừng Xuân Quí Tị, có rất đông người tham dự.
RFA file
Chợ Tết cộng đồng người Việt ở Houston, Texas
Những niềm vui Tết phương xa
Năm nay, đúng ngày 23 tháng Chạp, người Việt Houston c̣n được thưởng thức hai tuồng cải lương về vua Quang Trung và danh tướng Lư Thường Kiệt do đài truyền h́nh Tuổi Trẻ Hải Ngoại tổ chức với tên gọi "Việt Nam Trang Sử Hào Hùng".
Ông Quốc B́nh, giám đốc đài truyền h́nh Tuổi Trẻ Hải Ngoại cho biết lư do tổ chức chương tŕnh "Việt Nam Trang Sử Hào Hùng":
Chúng tôi chọn có hai ư nghĩa; một là cải lương cũng rất đậm đặc nét văn hóa Việt Nam, thứ hai là nếu chúng ta để ư những tuồng cải lương th́ có rất là nhiều t́nh tự dân tộc. Đó là những điều chúng tôi muốn chuyển tải đến đồng hương, nhất là người Việt hải ngoại ngày nay
Người dẫn chương tŕnh Hưng Yên đă tóm tắt thời kỳ vua Quang Trung đánh quân Thanh để khán giả tiện theo dơi:
Tết năm đó là năm Kỷ Dậu. Vua Quang Trung cho lính ăn Tết trước, ăn Tết sớm và thêm một chiến thuật thần tốc là cứ 3 người 1 vơng, cơng nhau để quân lính có thời gian nghỉ và ngủ. Bánh tét là thức ăn mà vua Quang Trung đă chọn cho binh lính là vừa ngon lại vừa no, vừa bổ lại vừa dễ đem đi. Trước khi ra trận, vua Quang Trung đă nói rằng là: "đánh cho sử tri Nam Quốc Anh Hùng Chi Hữu Chủ" tức là "đánh cho chúng biết Nước Nam anh hùng có chủ"
Cải lương cũng rất đậm đặc nét văn hóa Việt Nam, thứ hai là nếu chúng ta để ư những tuồng cải lương th́ có rất là nhiều t́nh tự dân tộc. Đó là những điều chúng tôi muốn chuyển tải đến đồng hương, nhất là người Việt hải ngoại
Ông Quốc B́nh
Nhiều khán giả đă bày tỏ sự xúc động khi được xem cải lương và mong muốn sẽ c̣n được xem thêm những vở tuồng về lịch sử Việt Nam.
Không khí Tết không chỉ chan ḥa tại những nơi có ca nhạc hay cải lương mà tại các chợ Việt Nam, dù lớn hay nhỏ cũng bày bán bánh mứt, hoa tươi và cây cảnh tạo nên khung cảnh rất Tết. Trong khuôn viên rộng lớn của chợ Hồng Kông thuộc khu Tây Nam thành phố, bác Vũ Văn Dần đang ngắm nh́n những chậu Lan với chiếc máy ảnh trên tay:
Tôi đi mua mấy món đồ cho Tết, mua bánh chưng, gị chả, hoa, ... Muốn chụp vài phong cảnh sinh hoạt chợ Tết nhưng mới chụp được vài tấm h́nh thôi.
Bánh chưng bánh tét bày bán la liệt tại các chợ ở Houston những ngày gần Tết. Photo HienVy, RFA
C̣n cô Jennifer cho biết là phải lái xe 6 giờ đồng hồ để sắm tết:
Em ở McAllen lận, em đi lên đây để mua đồ về ăn Tết. Mua bánh tét, mứt dừa, mứt gừng, những món mứt nào mà ở bên Việt Nam từng ăn qua trong những ngày Tết, mua dưa nón nữa ...
Với bó hoa màu đỏ rực rỡ trong tay, bác Nguyễn chia sẻ rằng ngày Tết phải có hoa quả, bánh mứt:
Ngày 30 Tết là ngày mà phong tục của Việt Nam là cúng ông bà th́ phải mua mứt, bánh, trái cây ngũ quả để chưng trên bàn thờ. Hoa này là hoa lai ơn (glaieul) Đà lạt.
Cô Nhi th́ đang lựa những trái cây cho mâm ngũ quả cúng Tết:
Em mua dừa để cúng ngũ quả, gồm có măng cầu, dừa, đu đủ, xoài ...
Trong khi đó bác Tú cho biết là đi chợ mua vật liệu để về làm cỗ cúng Tết:
Ngày 30 Tết là ngày mà phong tục của Việt Nam là cúng ông bà th́ phải mua mứt, bánh, trái cây ngũ quả để chưng trên bàn thờ. Hoa này là hoa glaieul Đà lạt
bác Nguyễn
Đi chợ Hồng Kông mua đồ chay để nấu chay cúng ngày mùng Một, c̣n 30 th́ cúng mặn. Cúng tới ba bữa Tết luôn
Người Việt tha hương vẫn luôn nhớ về quê mẹ
Và bác Tú nói rằng Tết ở Mỹ không vui như ở Việt Nam
Ở Việt Nam ḿnh th́ ngày Tết vui hơn ở đây nhiều
Khu vực bán bánh mứt tại chợ Hông Kông ở Houston những ngày Tết 2013.
Nhưng bác Nguyễn th́ không đồng quan điểm với bác Tú:
Tết ở Việt Nam và ở đây khác nhau. Ở
Thí dụ ít nhất th́ Tết cũng phải có một cái ǵ như cái hoa trên bàn thờ hay cái bánh để cúng ông bà tổ tiên. Thành ra dù nghèo thế nào cũng phải cố gắng để mà có. Cho nên Tết ở Việt Nam nhân t́nh thế thái nó khổ, c̣n ở đây th́ không có lo ǵ cả v́ cuộc sống đầy đủ quá
Thấy mọi người nôn nức đi mua bán, lo tổ chức Tết làm ḿnh nhớ lại. Quanh đi quẩn lại th́ ở tại Houston này th́ chỉ có chỗ này là có nhiều phong cảnh, sinh hoạt nhắc nhở ḿnh đến những cái Tết ngày xưa thôi
bác Dần
C̣n bác Dần th́ chia sẻ rằng v́ muốn nhớ lại khung cảnh Tết ở quê nhà nên bác đi chợ Tết với ba người con gái của Bác:
Chắc chắn là có rồi. Muốn gợi lại cái đó nên mới đi. Thấy mọi người nôn nức đi mua bán, lo tổ chức Tết làm ḿnh nhớ lại. Quanh đi quẩn lại th́ ở tại Houston này th́ chỉ có chỗ này là có nhiều phong cảnh, sinh hoạt nhắc nhở ḿnh đến những cái Tết ngày xưa thôi.
Năm hết Tết đến, người Việt tha hương luôn nhớ về quê mẹ. Trong những sinh hoạt đón mừng năm Quí Tị, có người nhớ lại những mùa Xuân không vui tại quê nhà, có người th́ cảm nhận sự trống vắng dù vật chất không thiếu nơi đất nước tạm dung.
Trong cảnh Xuân tha hương có người lại mang nặng trong ḷng nỗi lo âu cho một quê mẹ không vẹn toàn, trước sự xâm lấn biển đảo của phương Bắc nên đưa con cháu đến xem "Việt Nam Trang Sử Hào Hùng".
Có lẽ không ít người tự hỏi đến bao giờ tất cả những người xa xứ sẽ cảm thấy an toàn để trở về "ăn Tết" trên đất nước Việt Nam?
Người Việt tại quận Cam đón Tết Quư Tỵ
Ngọc Lan, thông tín viên RFA
2013-02-07
Được xem là một trong những nơi tập trung người Việt đông nhất Hoa Kỳ, nên không khí đón Xuân Quư Tỵ tại Little Saigon cũng rộn ră, náo nhiệt hơn rất nhiều so với nhiều nơi. Thông tín viên Ngọc Lan mô tả lại không khí chuẩn bị đón Tết của người Việt tại quận Cam, miền Nam California.
Các bạn trẻ mặc áo dài đi chợ Tết ở Little Saigon ngày 31 tháng 1, 2013
Không khí Tết tràn ngập mọi gia đ́nh người Việt
Ngay từ giữa tháng Giêng, nhiều ngôi chùa và nhà thờ quanh vùng Little Saigon đă bắt đầu tổ chức gói bánh chưng, bánh tét. Nhiều gia đ́nh không mua bánh chưng bánh tét bên ngoài, th́ tự ngâm nếp, ngâm đậu, xào nhân, lau lá, cùng nhau gói bánh để con cháu có dịp hiểu thêm về không khí Tết cổ truyền của tổ tiên.
Và bao giờ cũng vậy, người dân Little Saigon thật sự cảm thấy Tết đến thật gần khi những gian hàng chợ hoa ngay trước Phước Lộc Thọ bắt đầu khai trương. Không chỉ người địa phương, mà từ nhiều thành phố khác, tiểu bang khác, người ta đổ về Phước Lộc Thọ, rộn ràng, náo nhiệt để tận hưởng hương vị Tết từ những khóm cúc vàng rực, những nhánh lan kiêu sa, hay cành đào chớm nụ, bên những bụi mai hàm tiếu, để nh́n những hàng bánh mứt nào hạt sen, củ năng, mứt bí, mứt gừng, mứt dừa, măng cầu, nào củ kiệu, dưa món, dưa hành, những quầy trái cây đủ món “cầu, dừa,đủ, xài”, và để nghe tiếng pháo gịn giă từ rất lâu vắng tiếng nơi quê nhà.
Người ta đổ về Phước Lộc Thọ, rộn ràng, náo nhiệt để tận hưởng hương vị Tết từ những khóm cúc vàng rực, những nhánh lan kiêu sa, hay cành đào chớm nụ, bên những bụi mai hàm tiếu, để nh́n những hàng bánh mứt nào hạt sen
Tuy không phải là một dịp lễ lạc chính thức theo văn hóa người bản xứ, nhưng hầu như người Việt Nam nào sống quanh vùng Little Saigon cũng ít nhiều đều chuẩn bị cho ḿnh một cái Tết theo phong cách xưa nay.
Bánh chưng, bánh tét, dưa mắm, bánh mứt cho ngày Tết được bày bán khắp chợ. Photo Ngoc Lan RFA
Là người sống ở Mỹ hơn 10 năm, nhưng cô Shu Lưu, nhân viên văn pḥng một công ty địa ốc ở thành phố Fountain Valley, nói “đây là năm đầu tiên của mọi việc chuẩn bị Tết theo phong tục Việt Nam.”
“Thật ra từ trước tới giờ em chưa bao giờ chuẩn bị Tết hết, nhưng từ hồi có người chị từ Châu Âu sang, mà chị th́ truyền thống hơn em. Nên cũng cắt hoa đào trồng trước nhà vào trang trí trong nhà, có đi chợ hoa với mẹ và chị gái lựa hoa lan để chưng ngày Tết. Tối Ba Mươi mấy mẹ con cũng có một bữa cơm gia đ́nh, nấu những món hồi nhỏ mẹ em hay nấu như thịt kho tàu, có trứng, cũng có làm dưa chua, làm củ kiệu. Năm nay có đổi mới một chút là biết có người quen làm bánh chưng và bánh tét nên có đặt sẵn bánh chưng và bánh tét và bánh ú nữa. Chắc là đến cuối tuần này sẽ có một bữa thật là thịnh soạn.”
Năm nay mẹ bên New Jersey và mấy đứa em bên Arizona qua chơi để ăn Tết chung luôn, năm nào cũng vậy. Cũng dọn dẹp nhà cửa sạch sẽ, chưng bày, đi chợ Tết Phước Lộc Thọ mua mai về cho có vẻ Tết một chút
Anh La Quốc Tâm
Anh La Quốc Tâm, kỹ sư Hóa, sống cách xa khu Little Saigon chừng một giờ lái xe, chia sẻ, “Năm nay mẹ bên New Jersey và mấy đứa em bên Arizona qua chơi để ăn Tết chung luôn, năm nào cũng vậy. Cũng dọn dẹp nhà cửa sạch sẽ, chưng bày, đi chợ Tết Phước Lộc Thọ mua mai về cho có vẻ Tết một chút. Cũng bánh chưng bánh tét, c̣n trái cây th́ mua ở chợ Mỹ, cứ thấy trái cây nào tươi tốt th́ chưng chứ cũng không theo năm món cầu dừa đủ xài”
Hơn 30 năm ăn Tết tại Mỹ, cô Trần Bội Phương, một cô giáo dạy Việt Ngữ của trung tâm Hồng Bàng, cho biết, “Năm này cũng như mọi năm, ḿnh qua Mỹ hơi lâu, gia đ́nh cũng không có nhiều thành ra ở nhà chỉ có vợ chồng con cái thôi nên cũng đi mua bông mua hoa chưng trong nhà. Ở Cali cái ǵ cũng đầy đủ thành ra ḿnh tha hồ ra đó thích ǵ th́ mua. Năm nay tôi không mua bánh mứt v́ thấy có nhiều màu mè nghe nói bỏ nhiều độc phẩm nên cũng ngại. Mà mua th́ cũng không có ai ăn. Chỉ có mua trái cây chưng lên. Từ thứ Bảy tuần rồi là tôi đă kho thịt rồi nên ḿnh ăn trước Tết.”
Nên cũng cắt hoa đào trồng trước nhà vào trang trí trong nhà, có đi chợ hoa với mẹ và chị gái lựa hoa lan để chưng ngày Tết. Tối Ba Mươi mấy mẹ con cũng có một bữa cơm gia đ́nh, nấu những món hồi nhỏ mẹ em hay nấu như thịt kho tàu, có trứng...
cô Shu Lưu
Tết tốn kém hơn so với các dịp Lễ khác
Dù chỉ là một dịp lễ hội trong cộng đồng người Việt nói riêng và châu Á nói chung, nhưng chi tiêu của người dân nơi đây trong dịp Tết lại có phần tốn kém nhiều hơn so với dịp Lễ Tạ Ơn hay Giáng Sinh.
Anh Tâm nhẩm tính, “Tết Việt Nam thường xài tiền nhiều hơn Christmas hay Thanksgiving tại v́ cái ǵ cũng mua, cái ǵ cũng xài nhiều hơn. Thường Tết không gọn về một kỳ cuối tuần, Tết chạy dài gần cả tháng. Nhiều cộng đồng tổ chức Tết nên gia đ́nh cũng muốn ra ngoài chơi, chẳng hạn như cách đây hai tuần đă đi chợ Tết của người Hoa rồi. Rồi tới chợ hoa Phước Lộc Thọ cũng mới mở ra tuần rồi, cuối tuần này là Tết chính. Cho nên tiền đi ra ngoài chơi đi ăn uống nhiều hơn là những lễ khác.”
Có người không tốn kém tiền bạc vào việc ăn uống nhưng tiền gửi về cho thân nhân c̣n ở Việt Nam là một khoản đáng kể.
Tôi nghĩ chi tiêu cho Tết nhiều hơn v́ trước Tết tôi c̣n lo gửi tiền về bên Việt Nam, mộ phần ông bà cha mẹ. Năm nay lại đóng lạp xưởng, đồ ăn bên này gửi về, v́ ở Việt Nam bây giờ ngại lắm, không dám ăn mấy cái đó nữa. Tết tiêu nhiều hơn
Cô Bội Phương
Cô Bội Phương cho biết, “Tôi nghĩ chi tiêu cho Tết nhiều hơn v́ trước Tết tôi c̣n lo gửi tiền về bên Việt Nam, mộ phần ông bà cha mẹ. Năm nay lại đóng lạp xưởng, đồ ăn bên này gửi về, v́ ở Việt Nam bây giờ ngại lắm, không dám ăn mấy cái đó nữa. Tết tiêu nhiều hơn.”
Đêm Giao Thừa và Mùng Một Tết Quư Tỵ rơi vào Thứ Bảy, Chủ Nhật cũng là cơ hội để người dân nơi đây có thêm thời gian thong thả đón Xuân cùng người thân.
Cô Shu Lưu dự tính, “Năm nay Tết cuối tuần em định thứ Bảy sẽ cho mấy đứa nhỏ đi dạo phố Tết, có thể sẽ đi xem diễn hành Tết năm nay. Rồi lái xe đi thăm bà con, chúc Tết v́ em cũng muốn con bé ở nhà cũng lớn nên muốn cho nó biết truyền thống đi chúc tết, đến nhà lấy ĺ x́.”
Kế hoạch đi chơi Tết của gia đ́nh anh La Quốc Tâm là : “Thứ Bảy này muốn đi hội chợ Tết sinh viên chơi. Đii chợ hoa lần cuối trước khi đóng 30 Tết. Sau đó th́ đi chùa Điều Ngự, trước là xem văn nghệ, đón Giao Thừa luôn. C̣n Chủ Nhật thường chạy ra Phước Lộc Thọ cho mấy đứa nhỏ coi múa lân, rồi ăn chay đầu năm, rồi đi chùa vậy thôi.”
Tết Nguyên Đán tại Little Saigon, với Hội Chợ Tết Sinh Viên, với chương tŕnh đón Giao Thừa long trọng tại nhiều ngôi chùa quanh vùng, với diễn hành Tết trên đại lộ Bolsa, với triển lăm của Hội Hoa Lan, và với tưng bừng tiếng pháo làm ấm ḷng thêm rất nhiều cho những người Việt Nam sống xa quê trong những giờ phút thiêng liêng này.
Câu đối Mừng Xuân Quư Tị
(Hà Sĩ Phu)
"...Nhân Tết Con Rắn xin có mấy câu xuất đối nôm na, mong được các thi hữu cho lời xướng họa để thêm phần vui vẻ ngày xuân, có điều ǵ sơ xuất xin rộng ḷng lượng thứ..."
Bài thứ 5
Hà Sĩ Phu kính chúc
Câu đối 1:
* RẮN độc cuốn ṿng hai số Tám, chặn lối nhân quyền!
* RỒNG thiêng bay tạc một chữ Đồng, phá ṿng nô lệ![1]
Hà Sĩ Phu
[1] Kính tặng Lời kêu gọi thực thi Quyền Con người theo Hiến pháp tại Việt Nam với ngót 4 ngàn chữ kư,yêu cầu Quốc hội Việt Nam hủy bỏ Điều 88 Bộ luật H́nh sự về“tội tuyên truyền chống nhà nước CHXHCN Việt Nam”
Câu đối 2:
- Nhâm Th́n nở rộ “In-tờ-nét” !
- Quư Tỵ phơi trần “Sí-hảo-lin” !
(Sí hảo lin=tứ hảo lân=四好鄰=láng giềng 4 tốt)
Câu đối 3:
-Chuyện Rồng-Rắn lên mây, thầy thuốc ấy đ̣i công ba (từng)khúc ruột!
-T́nh Việt-Trung xuống dốc, bạn vàng đây xiết nợ một (cả)sơn hà?
Câu đối 4:
- Thắng đă thua chưa, “Bên thắng cuộc” nổi lên… “Đồng Chí Ếch” (X)?
- Thành hay bại nhỉ, “Cuộc Thành đô” dẫn xuống… “Quảng Nam Khu”!
( Quảng Nam khu sẽ vui vầy cùng Quảng Đông, Quảng Tây)
Câu đối 5:
- Điệu La Thăng mà Giáng mà SI, sinh quái vật “xe không chính chủ”!
- Dáng Hiền Đức vừa Nhân vừa Dũng, diệt măng xà “sở hữu toàn dân”!
Câu đối 6:
* Cái không nhỏ lộ hàng coi dễ sợ!
* Thằng rất to thoái hóa nghĩ mà kinh!
Câu đối 7:
- Thấy Rồng đen lộn xộn mà ghê, trần trụi lột nhau, mặt thượng cấp lộ hàng coi dễ sợ!
- Nghe Rắn hổ ph́ ph́ cũng tởm, ngang nhiên cướp đất, khố dân nghèo xơ xác nghĩ mà thương!
Câu đối 8:
- Giặc 4 tốt vả mồm quân bán nước!
- Cờ 6 sao lột mặt lũ buôn dân!
Mời đối
Xuất đối 1
* Vận nước chẳng lo, rượu Rắn cứ say tràn quư tỵ!
(Thành ngữ tràn quư tỵ do nạn lụt lịch sử năm Quư Tỵ 1893, nước tràn lênh láng khắp nơi, có thể chở thuyền trong đường phố, dân chết rất nhiều).
Xuất đối 2
* Rắn độc cuộn ṿng hai số Tám, ḥng khóa Nhân quyền?
Xuất đối 3
* Đầu xuân quan Ếch (X) vi hành, Ếch đi kiệu Ếch không sợ Rắn!
(dưa hành và dưa kiệu là hai món không thể thiếu trong ngày Tết, kiệu vừa là cái kiệu vừa là bước ngựa đi thủng thẳng ung dung)
Xuất đối 4
*Thắng đă thua chưa, “Bên thắng cuộc” nổi lên…“Đồng Chí Ếch” (X)?
Xuất đối 5
*Ếch “tha” cổ Rắn ra đồng, Ếch“tha” Rắn, Rắn không “tha” Ếch?
(lưu ư chữ THA hai nghĩa ngược nhau)
Xuất đối 6
* Xuân Quư Tỵ, quư vị tỵ nhau, ngôi thấp ngôi cao, đồng Rắn tỵ đồng chí Ếch!
Nhân Tết Con Rắn xin có mấy câu xuất đối nôm na, mong được các thi hữu cho lời xướng họa để thêm phần vui vẻ ngày xuân, có điều ǵ sơ xuất xin rộng ḷng lượng thứ.
Hà Sĩ Phu
Trân trọng
Lượng kiều hối đổ về Việt Nam năm 2012 tăng vượt bậc
Lượng kiều hối của Việt kiều gửi về nước trong năm qua tiếp tục tăng lên mức cao nhất trong 4 năm gần đây, đạt gần 10 tỷ đô la.
Tân Hoa xă ngày 6/2 trích thống kê của Ủy ban Người Việt Nam ở Nước ngoài cho biết lượng tiền này do hơn 4 triệu người Việt đang sinh sống ở trên 100 quốc gia và khu vực chuyển về Việt Nam. Ủy ban cho biết trong ba năm liên tiếp, lượng kiều hối đổ về nước tăng đều 10% mỗi năm.
Báo cáo của Ủy ban nói phần lớn lượng kiều hối trong năm 2012 được gửi về nước thông qua hệ thống ngân hàng do các dịch vụ ngân hàng được cải tiến. Điều này trái ngược hoàn toàn với những năm trước khi đa phần kiều hối được giao dịch ở chợ đen.
Kiều hối gửi về Sài G̣n chiếm trên dưới 42% tổng giá trị kiều hối đổ về nước trong năm qua. Trong số chừng 4 tỷ đô la mà Việt kiều các nơi gửi về thành phố, 70% được đầu tư cho các hoạt động kinh doanh, 23% vào thị trường địa ốc, và phần c̣n lại là biếu tặng cho thân nhân.
Theo ước tính của Ủy ban Người Việt Nam ở Nước ngoài, số Việt kiều về nước ăn Tết năm nay sẽ cao hơn con số 500 ngàn của Tết năm ngoái.
Bộ Lao động Thương binh Xă hội cho biết năm nay Việt Nam dự tính xuất khẩu 90 ngàn công nhân ra nước ngoài làm việc, chủ yếu là tại các thị trường như Nam Triều Tiên, Malaysia, và Nga.
Nguồn: Xinhua, DanViet
Tân Ngoại trưởng Mỹ chúc Tết Nguyên Đán
Tân Ngoại trưởng Hoa Kỳ John Kerry thay mặt nhân dân Mỹ chúc mọi người trên thế giới đang đón chào Tết Nguyên Đán vào ngày 10/2 dương lịch tới đây một năm mới nhiều sức khỏe, may mắn, hạnh phúc và thịnh vượng.
Tuyên bố của Ngoại trưởng Kerry đăng trên trang web của Bộ Ngoại giao Mỹ ngày 6/2 nói hàng triệu người đang trên đường về đoàn tụ với thân nhân để đón Tết âm lịch và nhiều gia đ́nh tại Mỹ cũng họp mặt để chào đón năm mới.
Ông Kerry cho rằng những sinh hoạt đón Tết của cộng đồng gốc Á tại Mỹ làm nổi bật sự đa dạng của văn hóa-xă hội Hoa Kỳ và sự gắn kết chặt chẽ giữa dân Mỹ với các dân tộc khác trên khắp thế giới.
Ngoại trưởng Mỹ nói ông cùng Tổng thống Barack Obama hy vọng củng cố mối quan hệ ngày càng vững mạnh hơn giữa Hoa Kỳ với người dân khu vực Châu Á-Thái B́nh Dương thông qua các sáng kiến thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, cải thiện an ninh khu vực, và thăng tiến t́nh hữu nghị hợp tác giữa các dân tộc.
Ông John Kerry chúc mọi người thành công trong năm mới Quư Tỵ trong lúc tiếp tục chung sức thắt chặt quan hệ đối tác và t́m giải pháp cho những thử thách đang đối mặt.
Ông Kerry tuyên thệ nhậm chức Ngoại trưởng Mỹ hôm 22/1 sau khi bà Hillarry Clinton rời cương vị Ngoại trưởng thứ 67 của nước Mỹ với nhiệm kỳ 4 năm.
Đón Xuân trong nỗi ngậm ngùi
Phong Thu, thông tín viên RFA
2013-02-07
Tết Nguyên Đán năm 2013 đang đến. Mọi người đang nô nức đón chào năm mới nhưng gia đ́nh vợ con của bốn anh em ông Đoàn Văn Vươn, Đoàn Văn Quư, Đoàn Văn Sinh, Đoàn Văn Vệ vẫn không có nụ cười.
Phụ nữ thôn quê miền bắc những ngày giáp Tết Quư Tỵ
Quạnh hiu ngày Tết
Những người đàn bà nông dân hiền lành phải một ḿnh vất vả, vật lộn với công việc mưu sinh, nuôi dạy các con và từng ngày vẫn mong ngóng tin tức của chồng. Họ không c̣n tha thiết ǵ đến ba ngày Tết. Họ đang sống trong những ngày tháng đầy lo âu, tuyệt vọng và đau buồn.
“Chưa chắc Tết đi khi mà sự việc nhà em chưa có ra làm sao th́ chắc là chúng em không bao giờ có niềm vui với bất kỳ cái Tết nào cả. Từ ngày xảy ra sự việc th́ chúng em đă gặp muôn vàn khó khăn rồi. Cái điều mà chúng em ở bên ngoài nuôi con đấy th́ chúng em có thể chịu đựng được. C̣n về vấn đề tinh thần với các anh ở trong đấy th́ đến bây giờ đă hơn một năm trôi qua rồi bọn em cũng chưa được biết t́nh h́nh của các anh như thế nào. Bởi v́ chúng em cũng chưa được gặp các anh ấy. Đó cũng là điều nặng nề nhất đối với chúng em. Bởi v́ chúng em rất lo về t́nh h́nh sức khoẻ cho các anh ấy.
Không biết ở trong ấy họ đối xử với người nhà ḿnh như thế nào. Bởi v́ một năm qua rồi họ chưa làm một cái ǵ để tạo được một cái niềm tin cho chúng em cả mà chỉ là gây những cái ǵ mà ḿnh thất vọng cơ quan chính quyền thành phố Hải Pḥng. Đến bây giờ, chúng em khẳng định rằng với tầm cỡ của Trung Ương th́ chúng em không có cái ǵ để hy vọng cả chị ạ. Bởi v́ Thủ Tướng đă có kết luận rồi tất cả đều là sai trái từ chính quyền. Đến bây giờ, họ vẫn để nguyên như vậy. Họ vẫn chưa giải quyết được một cái việc ǵ mà Thủ Tướng đề ra cả. Bọn em không biết nó như thế nào và không biết tin vào đâu.”
Bà Phạm Thị Hiền, vợ anh Đoàn Văn Quư đă tâm sự những nỗi lo của bà suốt hơn một năm không được gặp mặt, không được tin tức ǵ của chồng. Ngày Tết đối với bà và gia đ́nh không c̣n có ư nghĩa ǵ.
Bà Nguyễn Thị Thương, vợ ông Đoàn Văn Vươn nói rằng gần đến ngày Tết nhưng bà không c̣n ḷng dạ nào nghĩ đến. Bà tâm sự trong nỗi lo lắng:
“Nam giới là trụ cột gia đ́nh, giờ chỉ c̣n hai chị em với đàn cháu nhỏ th́ cũng gặp nhiều khó khăn lắm. Ăn Tết em cũng chưa có dự định ǵ cả.
Thôi th́ dù muốn dù không cũng phải lo cho các cháu có cái Tết cổ truyền Việt Nam. Chớ nói thật với chị là em nghĩ băn khoăn. Một năm nay, gia đ́nh chỉ tiếp tế quà vào chớ không được gặp. Gia đ́nh cũng làm đơn bảo lănh để người nhà gặp người thân trong gia đ́nh nhưng mà đâu có được gặp đâu. Họ cứ bảo trong lúc điều tra th́ cũng không cho gặp. Tháng trước, họ đưa cáo trạng rồi mà cũng không được gặp.”
Nam giới là trụ cột gia đ́nh, giờ chỉ c̣n hai chị em với đàn cháu nhỏ th́ cũng gặp nhiều khó khăn lắm. Ăn Tết em cũng chưa có dự định ǵ cả.
Bà Nguyễn Thị Thương
Mỗi năm, khi tháng Chạp bắt đầu, người dân Việt Nam trong và ngoài nước đều nhớ đến vụ án cưỡng chế đất của gia đ́nh ông Đoàn Văn Vươn tại Cống Rộc, Xă Vinh Quang, Huyện Tiên Lăng, tỉnh Hải Pḥng vào buổi sáng ngày 5 tháng 1 năm 2012. Vụ án ông Đoàn Văn Vươn đă trở thành vụ án lịch sử. Bởi v́ lần đầu tiên, sau 65 năm đảng cộng sản Việt Nam cai trị miền Bắc, và 38 năm cai trị miền Nam, người nông dân Đoàn Văn Vươn, một h́nh tượng tiêu biểu, đại diện cho những người bị áp bức đă nổi dậy chống lại những cán bộ đă cướp đất, phá hoại tài sản gia đ́nh ông, đẩy cả ḍng họ, vợ con ông vào cảnh không nhà, không cửa, không đất dung thân trong những ngày đông giá rét của tháng Chạp. Ông Bùi Văn Chương, một dân oan của tỉnh Khánh Hoà, đă đánh giá ông Vươn là một tấm gương anh hùng. Ông nói:
"Chính quyền th́ nó mạnh, bây giờ nó rải khắp cả cái nước Việt Nam. Nó cướp hết rồi. Chẳng ai c̣n tin vào chính quyền Việt Nam nữa. Ai tin vào chính quyền Việt Nam người đó bị bệnh tâm thần đó. Bằng chứng là Việt Nam không có nhân quyền, con người ở đó loạn hết rồi. Thực sự em không bằng ông Đoàn Văn Vươn đâu. Ông Đoàn Văn Vươn là dạng một anh hùng, có tŕnh độ. Cái xă hội th́ nầy nó hỏng gán cho ḿnh cái tội nầy th́ nó gán cho ḿnh cái tội khác. Tại v́ thật sự nó là tham nhũng. V́ chế độ độc tài th́ cái sợi dây tham nhũng để đi liên kết với nhau. 80 chục triệu người dân nhưng chỉ có một Đoàn Văn Vươn. Em cũng khâm phục Đoàn Văn Vươn. Có tŕnh độ đó chị. Em cũng muốn học tập theo Đoàn Văn Vươn nhưng em chưa được như vậy.”
Không c̣n biết tin vào đâu
Cụ già bán bánh chiều 26 tết Quư Tỵ ở Hà Nội, ảnh minh họa. AFP photo
Đối với gia đ́nh bà Thương, ngày 5 tháng 1 năm 2012, đă ghi khắc thêm một kỷ niệm đau buồn đáng nhớ nhất của bà sau cái chết của đứa con ruột trong những ngày đầu gian truân, khai phá, chinh phục vùng đất Cống Rộc. Những người phụ nữ và trẻ em gia đ́nh nhà họ Đoàn đă bàng hoàng, kinh sợ khi phải chứng kiến một buổi sáng trên một đất nước thanh b́nh, bỗng dưng hàng trăm công an, bộ đội có súng ống, có dùi cui, chó săn chuyên nghiệp đă bao vây, dàn trận rầm rộ tấn công ngôi nhà nhỏ bé của họ như đang đánh với kẻ xâm lược. Người nông dân Đoàn văn Vươn, đă phải tự vệ bằng cách dùng súng hoa cải chống trả và máu đă đổ. Có 7 công an và bộ đội bị thương.
Là phận dân đen, chỉ biết làm ăn lương thiện, không chức, không quyền. Dĩ nhiên, anh em gia đ́nh ông Vươn sẽ được chính quyền chăm sóc tận t́nh bằng cách đem tống giam vào ngục tối. Xem như số phận của họ đă được chính quyền định đoạt.
Mặc cho dư luận lên án, mặc cho lời của ông Thủ Tướng Nguyễn Tấn Dũng yêu cầu làm rơ vụ cưỡng chế bất hợp pháp. Nhưng đă hơn một năm trôi qua, vụ án của ḍng họ Đoàn vẫn dậm chân tại chỗ. Họ bị giam cầm như những tội phạm nguy hiểm dám chống lại chính quyền bằng vũ khí tự vệ. Lời nói của Thủ Tướng Nguyễn Tấn Dũng cũng giống như nước chảy qua cầu.
Bà Hiền, bà Thương cho biết càng ngày họ càng thấy tuyệt vọng, mất niềm tin vào công lư, luật pháp để đi t́m lẽ công bằng cho chồng. Nhất là tháng Một vừa qua, Viện Kiểm Sát Nhân Nhân tỉnh Hải Pḥng đă tống đạt cáo trạng kết tội 4 anh em ông Đoàn Văn Vươn vào tội “giết người”. Riêng bà Hiền và bà Thương bị truy tố về tội chống người thi hành công vụ. Ngoài ra, em trai ông Vươn là ông Đoàn Văn Thoại và ông Phạm Thái, anh ruột của bà Hiền, đang có lệnh truy nă từ hơn 1 năm qua.
Cái vụ án nhà em đặc biệt là họ không có t́m nguyên nhân mà chỉ nói cái hậu quả mà gia đ́nh em làm. Em cho đấy là một điều hoàn toàn vô lư.
Bà Hiền
Ngoài ra, bản cáo trạng c̣n đ̣i hỏi gia đ́nh ông Vươn phải bồi thường tiền thương tật và danh dự cho những người đến tấn công nhà ông. Nhiều người cười mỉa mai rằng chuyện đời xem bộ tréo cẳng ngỗng bởi kẻ cướp mà đ̣i bồi thường thiệt hại và danh dự mới là chuyện lạ. Bà Hiền cho rằng hành động của gia đ́nh bà là hành động tự vệ. Bởi gia đ́nh bà đă chống lại hành động cướp bóc trắng trợn của nhóm người tự mệnh danh là đầy tớ của dân:
“Quyết định nầy là hoàn toàn phi lư v́ giết người mà chưa có người chết. Bọn em không có giết người mà giết cướp, giết giặc. Chúng em cho đấy là giết giặc. Chính quyền Huyện Tiên Lăng, cũng như Tỉnh Hải Pḥng cũng là những tên cướp những tên giặc luôn. Chúng em có giết th́ là giết giặc chớ không phải giết ngựi. Em muốn là ra trưóc ṭa họ phải chứng minh rằng đây là những người đang thi hành công vụ. Họ cứ ra cáo trạng đi nhưng mà sau nầy ra toà họ sẽ giải tŕnh cái cáo trạng đó như thế nào? Họ quy cho gia đ́nh chúng em tội giết người nhưng người chết ở chỗ nào? Người chết ở đâu? Nh́n cái bản cáo trạng th́ họ không nói đến nguyên nhân mà chỉ nói đến hậu quả thôi. Tất cả cái việc ǵ khi mà họ đưa ra xét xử th́ cũng phải t́m cái nguyên nhân đă. Cái vụ án nhà em đặc biệt là họ không có t́m nguyên nhân mà chỉ nói cái hậu quả mà gia đ́nh em làm. Em cho đấy là một điều hoàn toàn vô lư.
Với chị em em th́ họ kết tội rằng chống người thi hành công vụ. Nó lại càng phi lư hơn nữa khi mà cưỡng chế xảy ra th́ chúng em đang ở trên đê. Trước đó, họ nói là chồng của các bà làm th́ các bà phải biết. Các bà phải có trách nhiệm. Sau nầy, chúng em bắt họ phải chứng minh rằng những người nầy là những người đang thi hành công vụ.”
Bà Thương không giấu được sự lo âu. Giọng bà yếu ớt như lời than thở:
“Cái cáo trạng mà nói về gia đ́nh em giết người nhưng chưa có chết một người nào cả, mà cho là hai chị em chống lại người thi hành công vụ th́ em nghĩ nó bất công quá! Nhà vất vả như thế mà dồn ép gia đ́nh em th́ cuối cùng nhà em phải đứng lên. Nó áp bức đến đường cùng chớ gia đ́nh em cũng đâu có muốn thế.”
Mong chờ công lư
Dư luận đang theo dơi hàng ngàn vụ án xảy ra tại Việt Nam và họ đă đặt ra câu hỏi “có phải chăng đây là giai đoạn đen tối nhất của lịch sử Việt Nam khi t́nh trạng loạn xứ quân đă xuất hiện một cách công khai?” Mỗi Tỉnh có một ông vua và mỗi ông tự đặt ra cho ḿnh một quyền hạn tối thượng, một luật pháp riêng để cai trị và làm vua một cơi? Bởi v́ trên bảo dưới chẳng muốn nghe. Cảnh loạn quan, loạn quân đă khiến cho hiện tượng quan lại từ trên xuống dưới tha hồ cướp bóc, tham ô, hối lộ bất chấp lẽ công bằng, luân thường đạo lư và luật pháp. Bà Phạm Thị Hiền c̣n nghĩ rằng bề ngoài Thủ Tướng nói để trấn an sự phẫn nộ của công chúng. Nhưng bên trong là sự chỉ đạo ngầm cho nên việc xử án dậm chân tại chỗ. Vợ không được thăm chồng, con không được nh́n mặt cha. Bà nói:
“Em cho rằng không biết là trong đấy nó hàm một cái ư ǵ nữa. Nếu b́nh thường mà Thủ Tướng chỉ thị th́ giải quyết rất là nhanh. Nhưng đến bây giờ th́ em nghĩ là Thủ Tướng chỉ nói để làm yên ḷng dân lúc đó thôi, Thủ Tướng không thể nói khác được. Nhưng thực ra Thủ Tướng nói ra nhưng Thủ Tướng không chỉ thị, không làm. Em cũng không hiểu là Thủ Tướng nói để làm cái ǵ. Hay là Thủ Tướng buộc phải nói như thế. Em hy vọng rằng Thủ Tướng tiếp tục chỉ thị không thể để như thế nầy được. Cái đấy chỉ là lời nói bên ngoài, c̣n trong ruột đấy th́ em nghĩ rằng có thế giới ngầm, chỉ đạo ngầm mà ḿnh không thể biết được. Nhưng trên thực tế họ nói như thế mà họ không thực hiện th́ em thấy cái việc đó Thủ Tướng chưa sát sao, chưa muốn giải quyết cho nó công bằng hợp lư.”
Chỉ tội cho những người vợ, người mẹ và những trẻ thơ vô tội đă trở thành nạn nhân của những cuộc cưỡng đoạt đất đai tài sản một cách bất công, vô lư. Các em đau khổ khi nh́n thấy gia đ́nh tan nát, cha mẹ chia ly, tù tội. Những người phụ nữ như bà Hiền, bà Thương, phải sống trong cảnh cô quạnh không ai giúp đỡ những công việc đồng áng nặng nhọc để nuôi con, nợ nần vay mượn trong những năm bắt đầu lập nghiệp vẫn chưa trả hết. Bà Thương cho biết:
“Chị ơi! Em chỉ mong muốn làm sao mà họ xử cho công lư, công bằng để những người nhà em về để gia đ́nh đoàn tụ, làm ăn trang trải nợ nần và dạy đàn con nên người.”
Em chỉ mong muốn làm sao mà họ xử cho công lư, công bằng để những người nhà em về để gia đ́nh đoàn tụ, làm ăn trang trải nợ nần và dạy đàn con nên người.”
Bà Nguyễn Thị Thương
Tết là ngày vui trọng đại của dân tộc Việt, ngày của sum họp, ngày của tiếng cười hân hoan trong sự đoàn viên, hạnh phúc. Nhưng giờ đây, từng ngày từng giờ họ ṃn mỏi chờ đợi ngày chồng, anh, em họ bị đem ra trước vành móng ngựa. Bà Phạm Th́ Hiền nghĩ rằng sự chờ đợi và niềm hy vọng của bà rất mong manh. Bà không c̣n tin vào công lư và luật pháp của tỉnh Hải Pḥng. Bà nói:
“Ở chế độ nầy th́ chị em em cũng không có nhiều hy vọng đâu chị ạ. Nhưng mà ḿnh cũng chịu thôi. Chấp nhận làm mà chị. Bọn em không có ǵ ân hận cả. Bọn em vẫn tiếp tục theo dơi và chúng em biết bên cạnh ḿnh c̣n rất nhiều người như các chị, c̣n có nhiều tập đoàn, và rất nhiều những tổ chức nhân quyền thế giới chẳng hạn, họ vẫn luôn theo dơi những vụ việc nhà em cho chúng em rất là yên tâm.”
Ai cũng mơ ước có một mùa xuân vui tươi, hạnh phúc và an b́nh. Nhưng tại Việt Nam c̣n có biết bao người mẹ, người vợ, người chị, người em và biết bao nhiêu bé thơ đang khóc thầm trong ngày Tết khi nhớ nhung, chờ đợi bóng dáng người thân trở về nhà đoàn viên trong những ngày xuân. Và ngày Tết Nguyên Đán đối với họ chỉ c̣n đọng lại trong tim nỗi chua xót, ngậm ngùi.
There are currently 1 users browsing this thread. (0 members and 1 guests)
Posting Permissions
Reply With Quote
Bookmarks