8. Chương 5 - Lưỡi ŕu và gốc cây
P2
Tướng Văn tiến Dũng giải thích quan điểm của Bộ Tổng Tham Mưu Bắc Việt . Ông đề nghị tập trung một lực lượng hùng mạnh, quét mạnh để mở một "hành lang Kontum" từ đó dẹp tan địch để giải phóng tỉnh Kontum. Sau đó sẽ đè nặng áp lực lên Bộ Tư Lệnh Vùng II Chiến Thuật ở Pleiku. Như vậy họ sẽ giải phóng được một phần lớn Miền Tây Nguyên. Pleiku và Kontum nằm rất gần vĩ tuyến 17, biên giới của 2 nước Việt Nam và rất gần với hậu cứ Bắc Việt của họ, dưới 100 cây số. Như vậy họ có thể tập trung dễ dàng chiến xa trong vùng nầy."
Ư tướng Dũng là muốn giữ những đường tiếp vận càng ngắn càng tốt. Do đó ông ta chọn mục tiêu Pleiku và Kontum. Tướng Trần văn Trà, tuy là tướng của Bắc Việt nhưng hiện là đại diện cho binh sĩ ở trong Nam, không có cái nh́n giống tướng Dũng:
- " Ông đánh giặc theo lối vua chúa ! Ông chỉ quan niệm là dùng một quân số khổng lồ và hàng tấn đạn cho một trận tấn công. Khác hẳn với chúng tôi, những người lính khổ ở một chiến trường xa xôi rất khó khăn khi phải đếm từng viên đạn. Tấn công Kontum và Pleiku là đưa ḿnh vào một điểm cực mạnh của địch . Ở đó địch đă pḥng thủ kỹ lâu rồi, họ đang chờ chúng ta trong thế mạnh đó.
Tướng Trà đề nghị một phương án khác:
- "Tấn công vào Ban mê thuột là đánh một đ̣n bất ngờ mà địch không thấy được . Đó là ta đánh sau lưng địch, đánh vào hậu phuơng của địch, nơi mà họ không có chờ chúng ta. Đó là cách ta đốn cây bằng lưỡi ŕu ngay ở sát gốc. Sau đó cành lá tự chúng nó sẽ rơi rụng thôi.
Những cuộc bàn căi về các phương án quân sự cần phải theo tiếp theo chiến thắng Phước Long được tiếp tục tiến hành. Ngày 15 tháng giêng, tướng Trần văn Trà và Phạm Hùng bí thư đảng bộ Miền Nam, tức là lănh đạo về mặt chánh trị, cả hai đi gập Lê Duẫn (các bản phúc tŕnh gọi là anh Ba). Cũng chưa quyết định. Lê Duẫn nhấn mạnh phải tấn công vùng Đồng Bằng sông Cửu Long, phía Nam SàiG̣n , nhắm vào các thành phố. Ông có hàm ư nh́n nhận rằng sự nổi dậy của dân chúng vẫn c̣n là một bài toán:
- "Trong địa bàn thành thị, ta phải đặt hết trọng tâm vào phong trào quần chúng để biến họ thành ḍng thác. Phải dùng đàn bà con nít, học sinh sinh viên , thợ thuyền.. làm mũi dùi của cuộc đấu tranh nổi dậy."
Tướng Trà lại thuyết phục Lê Duẫn về ư định tấn công Ban mê Thuột. Bộ Chánh Trị họp xét. Tại Bộ Tổng Tham Mưu, và ở Quân Ủy Trung ương người ta cũng họp để thảo luận. Một điều chắc chắn là Hoa Kỳ sẽ không can thiệp bằng bộ binh.
Ngày 20 tháng giêng, Phạm Hùng và tướng Trà, đại diện CPLTCHMN đi gặp Lê đức Thọ. Ông nầy thông báo cho hai người biết là đă có quyết định. Mục tiêu tấn công sấp tới sẽ là Ban mê Thuột.
- " Tôi đă đến họp với Quân ủy Trung ương để cho họ biết là Bộ Chánh Trị đă quyết định mục tiêu cuộc tấn công nầy rồi. T́nh h́nh quốc tế rất là phức tạp. Chúng ta phải giới hạn các cuộc đánh nhau trong năm 1975.
Các nhà chánh trị quyết định. các quân nhân chỉ có việc thi hành. Với Văn tiến Dũng và bộ tham mưu, th́ binh sĩ của họ sẽ ở khá xa các căn cứ không quân của vùng SàiG̣n . Bắc Việt cũng có không quân nhưng họ không bao giờ xử dụng dưới vĩ tuyến 17.
Ngày 24 tháng giêng, tướng Trà lên đường trở về Nam Bộ, về Bộ Tư Lệnh chiến trường B2 của ông ta. Tướng Trà và Phạm Hùng đă cân nhắc để xin được quyết định tấn công vào Ban mê Thuột.
Họ đă suưt không tham dự được phiên họp ở thủ đô Bắc Việt. Vào tháng chạp, tư lệnh hành quân Bộ Tổng Tham Mưu ở Hà Nội đă gởi cho họ một công điện để cho họ biết là khỏi cần lên Thủ Đô. Họ không nhận được công điện đó. Trên đường ra Bắc, dọc theo đường ṃn Hồ chí Minh, họ không gặp được người của Bộ Tổng Tham Mưu, Lương văn Nho, người có nhiệm vụ phải trao cho họ công điện đó và cả chỉ thị "liên quan đến kế hoạch cho năm 1975", kế hoạch nầy sơ khởi không có dự trù một cuộc hành quân qui mô nào.
Tướng Trà rất thỏa mản khi nhận được vũ khí và đạn dược bổ túc. Các phiên họp đă làm ông phát khùng lên. Là một tướng hai sao của quân đội chánh quy Miền Bắc, v́ đại diện cho CPLTCHMN, ông phải giữ đường hướng và những quyền lợi của tổ chức nầy đến một mức độ nào đó thôi.
Dáng người trung b́nh, mặt tṛn, tánh t́nh vui vẻ, 57 tuổi, tướng Trà vừa bồn chồn khi phải dậm chân tại chỗ trong thời gian ở trại Davis, vừa phải đương đầu dụng mưu đấu trí với Ủy Ban Quốc Tế và các Ban Liên Hợp 4 Bên và 2 Bên.
Trần văn Trà là người đă tổ chức trận tấn công vào SàiG̣n hồi Tết Mậu Thân 1968, và ông vào Nam chiến đấu từ năm 1959. Trong cái CPLTCHMN trong Nam Bộ, ông là nhân vật số 2 sau Phạm Hùng. Trong hệ thống cộng sản Việt Nam ở cấp nào cũng thế, chánh trị vẫn đứng trước quân sự. Nhưng lúc ở mặt trận, từ cấp sư đoàn trở xuống đến trung đội, th́ quân sự có quyền hơn chánh trị . Trong thời gian ở trại Davis, để trả lời cho các phóng viên Tây Phương, ông Trà đă dùng những câu hóm hỉnh hơn là những công thức cứng đờ như cái lưỡi cây của cộng sản. Ông rất thích chụp ảnh như ông Thiệu. Ông rất thích thú khi nhờ mua được hai máy Polaroid, một loại máy chưa được biết ở Hà Nội. Ông sẽ dùng máy nầy cho chiến dịch sấp tới của ông nhưng chỉ là phim đen trắng thôi.
Sau mấy tháng ở trại Davis, tướng Trà lại trở vô bưng. Hồ sơ của ông trong các cơ quan t́nh báo Hoa Kỳ và Việt Nam Cộng Ḥa chỉ thấy toàn là dấu hỏi. Ông vốn là con nhà chài lưới, đi làm công nhân hỏa xa. Ông phục vụ trong đảng bộ cộng sản Nam Bộ, sau Hiệp Ước Genève 1954 ông tập kết ra Bắc và theo học các trường quân sự để trở thành Sư trưởng sư đoàn 320. Ông là thành viên trong Quân Ủy Trung Ương, nhưng không có chân trong Bộ Chánh Trị. V́ nhu cầu giữ bí mật trong các hội kín nên những người cộng sản Việt Nam thường dùng bí danh, mà Hồ ch́ Minh là người đầu tiên. Tướng Trà có nhiều bí danh như Tư Chí, Mười Trí.. Đôi khi để đánh lạc hướng ông c̣n chơi ngông dùng ngay tên thật của những tướng lănh Bắc Việt khác, như của tướng Trần nam Trung.
Trên đường về Bộ Tư Lệnh của ông, ông nhận thấy đường ṃn Hồ chí Minh, hay đường 559, giờ đây ở trong t́nh trạng rất tốt. Khởi thủy, vào những năm 50, con đường nầy chỉ là con đường đất. Từ 1959 nó đă trở thành một hệ thống đường rộng lớn. Hai đường lớn song song nhau chạy về hướng Nam. Trong 3 năm sau cùng, công binh Bắc Việt đă thiết lập thêm nhiều đường ngang từ Tây sang Đông, dẫn tới sát bờ biển Huế và Đà Nẵng. Có nhiều đoạn có thể bọc ṿng quanh một vài thị trấn hay các vị trí quân sự của quân lực VNCH . Trong ṿng 16 năm các đường ṃn đă biến thành đường đất, đường đất thành đường lộ, và đường lộ đă trở thành xa lộ. Các xe vận tải có thể chạy ba bốn hàng. Song song bên cạnh đó c̣n có đường cho người đi bộ. Cứ cách 8 tiếng đi bộ là có các trạm nghỉ, trạm gác, trạm tiếp tế. Bộ tham mưu đă điều về đây nhiều tiểu đoàn pḥng không để giữ an toàn cho con đường nầy nhất là từ tháng giêng 1974.
Tướng Dũng nói là "Miền Bắc đă dùng hằng ngàn cơ giới đủ loại như xe ủi đất, hằng chục ngàn binh sĩ, thợ thầy, kỹ sư và những người t́nh nguyện trẻ " T́nh nguyện hay không t́nh nguyện th́ khối người làm đất, công binh, thợ điện nầy đều gập rất nhiều khó khăn như oanh tạc cơ B52, gió mùa, hay tiếp tế không đủ ăn, bệnh rét rừng trong lúc Bắc Việt lại không có đủ thuốc kư ninh cho họ. Với một sức chịu đựng dẻo dai và ḷng kiên nhẫn phi thường, khối người đó đă bạt núi san bằng những đoạn tưởng chừng không thể vượt qua được , vận chuyển các tảng đá, đốn cây, xây cầu, làm phà, và đào cả hầm trú ẩn nữa. Người Việt Nam thật là dẻo giai, chịu đựng hết mọi thứ mệt nhọc. Họ được huấn luyện, khuyến khích, ghép thành đội ngũ và có kỹ luật sắt, họ làm việc rất hăng say và tận tụy. Đám lao công nầy đàn bà cũng như đàn ông đều hy sinh một cách cuồng tín như đám dân công trước kia đă từng vác súng đạn xuyên rừng núi đến Điện Biên Phủ vậy.
Tướng Dũng hănh diện mô tả công tác sửa sang đường 559, và những lời nói của ông ta được xác nhận qua các không ảnh mà phi đội thám sát Hoa Kỳ và Việt Nam Cộng Ḥa đă chụp được .
- " Đường nầy rộng 8 thước. Các xe vận tải lớn, các quân xa hạng nặng đều chạy được cả 2 chiều, với tốc độ cao. Họ đă chuyên chở đêm ngày hàng ngàn tấn đến tận chiến trường để yểm trợ cho chiến dịch lớn." Bộ tham mưu Bắc Việt h́nh như rất bằng ḷng với cách thức họ đưa được xăng dầu vào Nam Bộ:
Dọc theo con "đường chiến lược nầy" chạy dài một ống dẫn dầu nối liền Quảng Trị đến Lộc Ninh, đủ sức tiếp tế cho hằng chục ngàn xe đủ loại đang xử dụng con đường nầy . Thật là một điều nghịch lư, quân đội của một nước nhỏ chậm phát triển, thiếu thốn đủ mọi thứ, lại có một đường ống dẫn dầu quân sự tốt nhất thế giới .
Tướng Vơ nguyên Giáp và Văn tiến Dũng trước hết là những người tiếp vận giỏi, lại có binh sĩ hy sinh phục vụ tận tâm. C̣n người Mỹ không bao giờ thành công trong việc vô hiệu hóa con đường nầy, đó là một thất bại lớn về mặt chiến lược của họ. Đứng trước một kẻ địch có quyết tâm như vậy , với tất cả kỹ thuật hiện đại trong tay mà họ không làm sao cắt đứt được một hệ thống giao thông ngang dọc trên 10.000 cây số của đường 559 nầy. Từ năm 1959, người Mỹ thất bại trong việc bẽ găy đường ṃn Hồ chí Minh, dù đă xử dụng phương tiện điện tử tối tân hiện đại nhất. Th́ làm sao Việt Nam Cộng Ḥa làm được việc đó trong năm 1975 ?
Trong tuần lễ cuối cùng của tháng giêng, tại Hà Nội, Lê Duẫn tiếp tướng Văn tiến Dũng tại nhà riêng. Ông tổng bí thư hỏi tướng tổng tư lệnh: " liệu lực lượng mà ông có trong tay có đủ để tấn công Ban mê Thuột hay không ? "
- " Với những ǵ chúng ta có, cũng được rồi, tướng Dũng trả lời. Nếu biết xử dụng th́ có thể phần may mắn sẽ về phía chúng ta.
Ông Tổng bí thư xem chừng như chưa tin chắc lắm về chiến thắng nầy.
Sau đó tướng Dũng đi gặp ông Lê đức Thọ. Bộ Chánh Trị đă có quyết định là đưa vào Nam nhân vật đă từng thương thuyết ở Paris. Cũng vẫn một phương thức cũ : một quân nhân được một nhân vật chánh trị theo kèm bên cạnh. Nói về cuộc tấn công sấp tới, mà dưới nhăn quan của ḿnh ông thấy chưa phải là cuộc tấn công cuối cùng, ông Thọ nói:
- " Nếu ta thắng ván bài lớn nầy, chúng ta sẽ tạo được một thời cơ mới rất có lợi cho chúng ta ." Và vẫn nhă nhặn ông nói tiếp:
- " Anh hăy giữ ḿnh cẩn thận nghe !
Lê đức Thọ hiện là một nhân vật khá quan trọng trong đảng và là một trong những người có thể thay thế cho Lê Duẫn. Năm nay ông ta 64 tuổi. Ở Paris trong suốt gần 5 năm mật đàm hay thương thuyết công khai vừa là kẻ thù vừa a ṭng với Kissinger, ông ta đă mê hoặc ông tổng trưởng ngoại giao Hoa Kỳ qua thái độ ngạo mạn rất lạ kỳ của ông mà Kissinger đă nhận ra được . Ông ta c̣n tự cho phép ḿnh lên mặt thầy đời với Kissinger nữa. Trong một pha mật đàm ở nhà của ông Jean Sainteny, ông Kissinger lên giọng giáo sư, nói oang oang lên : " Tôi nói là.... ông Tổng Thống muốn..... Ông đ̣i hỏi phải......" Như một lănh chúa, trong bộ áo cổ cao, rất thản nhiên Lê đức Thọ lắng nghe Kissinger nói. Xong ông trả lời rất nhẹ nhàng:
" Thưa ông Kissinger, ông có thấy tóc tôi đă bạc hết rồi hay không ? Tôi đă có tuổi đời lâu rồi, Tóc của ông vẫn c̣n đen quá. Ông c̣n phải học nhiều nữa. Những ǵ mà ông vừa nói với tôi, tôi cũng đă nghe qua rồi, nhưng bằng một ngôn ngữ khác. Ông hăy nghe đây: Người Pháp đă nói với tôi y như giọng của ông hôm nay vậy đó, người ta đă nói với tôi những chuyện đó, bây giờ ông lại nói lại với tôi nữa." Ông Kissinger không bao giờ luống cuống, ông ta hạ thấp giọng và nói một câu "Thưa Ngài" với một ông Lê đức Thọ đang thích thú.
Người Mỹ được bầu lên th́ chỉ làm việc trong một thời gian có hạn định vài năm thôi, c̣n Lê đức Thọ cũng như những người trong ban lănh đạo đảng ở Bắc Việt , ông ta đă làm việc quá lâu rồi. Hồ chí Minh đă từng xác nhận là người cộng sản phải phục vụ trong 10 năm, 20 năm, 30 hay 50 năm là thường. Ban Lănh đạo đảng đă tránh những cuộc thanh trừng đẫm máu trong nội bộ của họ.. Lê đức Thọ là người sanh trưởng ở Miền Bắc, vào đảng từ năm 16 tuổi, ông được người Tây Phương biết nhiều từ khi ông đạt được nhiều thành quả ở Paris. Lê Duẫn chỉ huy chiến trường trong Nam cho đến năm 1953, th́ Lê đức Thọ vào thay ông. Thành viên của Bộ Chánh Trị từ năm 1955, Lê đức Thọ đề ra một chiến lược tổng quát, đúng theo phương thức của Bắc Việt là "vừa đánh vừa đàm, vừa đàm vừa đánh, đánh đánh đàm đàm". Đây là một dấu hiệu đang đi lên của ông: tên ông đứng trước tên ông Giáp trong danh sách tiểu ban lo về đám tang Hồ chí Minh.
Thời cơ đến với ông vào năm 1975. Một người có tầm cỡ như ông Thọ được đưa vào Miền Nam . Hơn hẳn các người khác ở Hà Nội ông Thọ có đủ thông số quốc tế.
Trước khi Lê đức Thọ lên đường đi vào chiến trường Miền Nam, Lê Duẫn nói với ông ta:
- " Đừng trở về đây trước khi thắng trận nầy nghe ! Bây giờ chúng ta đang gặp một cơ may lịch sử. Cơ may nầy không bao giờ ta gặp lại trước 10 ngàn năm nữa đâu"
Ít nhất điều nầy cũng đă đảng xác nhận về sau.
Tây Phương c̣n nói nhiều đến ông Vơ nguyên Giáp. Năm 1975, yếu đau, ông bị gạt ra ngoài các cuộc hành quân. Trong lúc tướng Văn tiến Dũng trẻ hơn với tuổi 58, đă là đại tướng bốn sao hồi năm trước. Ông Giáp cũng là đại tướng bốn sao. Là một nông dân thật sự - thấy rơ qua giọng nói của ông- Văn tiến Dũng đă làm việc trong một nhà máy dệt như là một thợ điện, một người thợ giỏi, một quư tộc của giai cấp vô sản. Ông vào đảng cộng sản Đông Dương lúc c̣n trẻ. Bị bắt, ngồi tù, được thả ra, bị bắt lại và lợi dụng việc chuyển trại ông trốn khỏi nhà tù, đến trốn trong một ngôi chùa, ở đó ông sống hai năm như một nhà sư Phật giáo. Sau đó ông là chánh trị viên và tiếp đó chỉ huy trưởng một trong các sư đoàn việt minh có tiếng nhất , sư đoàn 320. Năm 1972 ông là thành viên Chánh trị bộ và chỉ huy chiến dịch lớn đánh chiếm Quảng Trị. Nhưng nhờ oanh tạc cơ
B 52, Miền Nam Việt Nam đẩy lui được cuộc tấn công. Từ đó tướng Dũng lo canh tân quân dội Miền Bắc , rút ra được những bài học từ những thất bại và đă đi thực tập ở các trường cao đẳng quân sự Liên Xô. Ông đă học được phương thức chỉ huy và tác chiến hợp đồng binh chủng cấp sư đoàn. Các tùy viên quân sự ở Hà Nội cho rằng ông là người dễ mến, có sáng kiến và có kiến thức hơn tướng Giáp. Các nhân viên ngoại giao đều th́ thầm với nhau là tướng Dũng và tướng Giáp đều nghiêng về Liên Xô hơn. Tướng Dũng là một quân nhân nhà nghề. Liên Xô cung cấp tới 95% chiến cụ nặng gồm máy bay, pháo binh và chiến xa. Dĩ nhiên tướng Dũng với tư cách là tổng tư lệnh phải rút tỉa ra những bài học cần thiết cho quân đội Bắc Việt trong việc xử dụng chiến cụ nầy. Nhiều cuộc tranh luận giữa phe nghiêng về chuyên nghiệp quân sự và phe nghiêng về ư thức hệ, (bên Hồng bên Chuyên). Cũng như đa số các sĩ quan cấp tá và cấp tướng, Dũng nghiêng về bên Chuyên: kỹ thuật quân sự đối với ông là quan trọng hơn các tài liệu của Mác. Trước khi đi vào Nam, tướng Dũng đă có một buổi nói về quy tắc về chuyên ngành trong quân đội. Ông nói:
- "Sau khi nghiên cứu về những đặc tính của chiến tranh hiện đại, Lénine đă nhấn mạnh đến sự cần thiết phải thành lập một quân đội chánh quy cho một nhà nước của giai cấp vô sản. Trong đại hội đảng kỳ 8 của đảng cộng sản Liên Xô, Lénine đă đánh bại hết những đối thủ quân nhân trong nội bộ đảng, những người muốn binh vực một quy chế nhằm bầu lên các vị chỉ huy, nhằm giữ một kiểu cách và hành động du kích chiến , những người chống đối kỷ luật quân sự, những người chống đối lại việc thành lập một quân đội chánh quy của giai cấp công nông, một quân đội đỏ mà Lénine đang binh vực. Tướng Dũng đă thận trọng nêu lên truờng họp của Lénine, muốn mỗi người sĩ quan trước hết phải là một kỹ thuật gia, phải chuyên hơn là hồng. Danh từ chính yếu phải dùng là "quân đội chánh quy". Kỳ dư nào là "chánh quyền của giai cấp vô sản" nào là "quân đội của giai cấp công nông" tất cả đều là chất độn. Tướng Dũng rất dứt khoát với quan điểm của ḿnh. Tuy nhiên để tránh khỏi bị gán cho là thành phần "xét lại" ông ta kết luận một câu rất lạ kỳ : " Tính nhà nghề của quân đội chánh quy của tất cả quân đội phản ảnh trước tiên là bản chất của giai cấp của quân đội đó"
Giống như tất cả các quân nhân lên đến một cấp nào đó, ở quân đội Miền Bắc cũng như ở quân lực VNCH tướng Dũng biết rơ tác phẩm của Tôn Tử, một người Trung Hoa, đă viết về nghệ thuật chiến tranh cách đây hai ngàn năm. diễn tả những quy củ của chiến tranh mà ông coi là một nghệ thuật chớ không phải một học thuyết , nhưng nghệ thuật đó phải căn cứ trên những dữ kiện khoa học. Tôn Tử là một người Trung Hoa. Hầu hết những người Việt Nam không thích nhắc tới món nợ đối với nền văn hóa của Trung Hoa. Do vậy mà tướng Dũng mới ám chỉ đến Carl von Clausewitz, hiện đại, ông lại lợi dụng lư thuyết của Lénine -trong đó có cả Marx và Engels. một tính chính thống quyết phải có ở Hà Nội. Ngoài giáo điều chính thống đó, người ta c̣n học Clausewitz trong các trường đại học của Liên Xô. Sự kết hợp chánh trị và quân sự của ông tướng người Phổ đă cảm hóa được một người cộng sản Việt Nam, nhứt là ư kiến cho rằng : "chiến tranh là một sự tiếp nối của chánh trị quốc gia với những phương tiện khác hay với sự pha trộn với các phương tiện khác"
Tôn Tử nói : " Hăy t́m một con đường gián tiếp đồng thời phải đánh lạc hướng địch bằng cách dùng mồi nhử địch. Như vậy ta có thể đi sau địch mà lại đến trước họ. Người nào biết hành động như vậy là hiểu được chiến lược trực tiếp và gián tiếp."
Clausewitz viết : "Chiến thắng không nhất thiết chỉ thắng địch trên chiến trường., mà là sự tiêu diệt tiềm năng vật chất và tinh thần của họ, một sự tiêu diệt mà người ta thường chỉ thực hiện được sau khi hoàn tất chiến thắng trên chiến trường. "
Tướng Dũng là một người chăm chỉ đọc Tôn Tử và Clausewitz.
Reply With Quote
Bookmarks