Philippines đưa Trung Quốc ra ṭa, bài học nào cho Việt Nam?
Luật sư Paul Reichler nói Việt Nam và Philippines có nhiều điểm tương đồng về quyền lợi quốc gia trong vụ tranh chấp ở biển Đông.
Thưa quư vị, chính quyền Bắc Kinh mới đây đă lên tiếng bác bỏ chuyện Manila đưa tranh chấp biển Đông ra ṭa trọng tài quốc tế phân xử, gọi đó là hành động sai trái cả về mặt luật pháp lẫn lịch sử. Tuy nhiên, sau đó, Ngoại trưởng Philippines tuyên bố quyết theo đuổi vụ kiện và cho rằng đó là quyết định đúng đắn.
VOA Việt Ngữ đă có cuộc trao đổi với ông Paul Reichler, luật sư người Mỹ đại diện cho chính phủ Philippines, để xem Manila kỳ vọng như thế nào về hành động pháp lư của ḿnh cũng như bài học mà Việt Nam có thể rút ra từ bước đi của quốc gia cũng là thành viên Hiệp hội Các quốc gia Đông Nam Á. Trước hết, ông Reichler hồi đáp trước phản ứng vừa qua của Bắc Kinh.
Luật sư Paul Reichler: Trước hết, tôi phải nói rằng Trung Quốc không có quyền bác bỏ việc Philippines kiện lên ṭa án trọng tài quốc tế theo Công ước Liên Hiệp Quốc về luật biển. Trung Quốc có thể quyết định tham gia hoặc không tham gia quá tŕnh xét xử của ṭa, nhưng nước này không có quyền hạn để bác bỏ, ngăn chặn hay cản trở ṭa trọng tài.
Theo Công ước về luật biển mà cả Philippines và Trung Quốc đều kư tham gia, Philippines có quyền đơn phương tiến hành các thủ tục yêu cầu ṭa trọng tài phân xử và phán xét đối với các tuyên bố chủ quyền của Trung Quốc. Trung Quốc có thể tham gia quá tŕnh phân xử để đưa ra các luận điểm của ḿnh như các nước khác từng làm, hoặc Trung Quốc sẽ trở thành quốc gia đầu tiên từ chối tham gia ṭa án trọng tài.
Nhưng nước này không thể ngăn chặn ṭa án tiến hành phân xử hay bổ nhiệm các thành viên tham gia xét xử và đưa ra phán quyết về giá trị pháp lư của các tuyên bố của Philippines. Thế nên, ṭa án sẽ tiếp tục quá tŕnh phân xử. Theo lẽ tự nhiên, sẽ tốt hơn đối với tất cả các bên liên quan nếu Trung Quốc tham gia và tŕnh bày lư lẽ của họ về những ǵ Philippines nêu ra trước ṭa trọng tài cũng như để ṭa quyết định về lư lẽ của Philippines hay của Trung Quốc theo luật quốc tế. Đó sẽ là điều tốt hơn đối với hệ thống pháp lư quốc tế cũng như tŕnh tự pháp lư nói chung.
Ngoại trưởng Philippines Albert Del Rosario thông báo quyết định kiện Trung Quốc ra ṭa trọng tài quốc tế hồi năm ngoái.xNgoại trưởng Philippines Albert Del Rosario thông báo quyết định kiện Trung Quốc ra ṭa trọng tài quốc tế hồi năm ngoái.
VOA: Vâng, điểm chính mà Philippines nêu ra với ṭa trọng tài quốc tế Liên Hiệp Quốc là những điểm ǵ, thưa ông?
Luật sư Paul Reichler: Có hai điểm chính :
* Thứ nhất, mọi tuyên bố chủ quyền lănh hải tại vùng biển Đông hay những vùng biển khác đều phải tuân thủ Công ước Liên Hiệp Quốc về luật biển. Điều đó có nghĩa là các quốc gia có quyền tuyên bố nhận chủ quyền tại các vùng biển lên tới 12 hải lư tính từ bờ biển nước họ cũng như các vùng đặc quyền kinh tế hay thềm lục địa cách bờ biển của nước họ 200 hải lư, và không được xa hơn.
Các nước không thể tuyên bố chủ quyền ở ngoài 200 hải đó, và điều này đă được quy định trong Công ước Liên Hiệp Quốc về luật biển cũng như pháp luật nói chung. Trong khi đó, Trung Quốc đă công khai nhận chủ quyền đối với gần như toàn bộ vùng biển Đông, trong đó có cả các vùng biển nằm ngoài 200 hải lư tính từ bờ biển của nước này, ở khoảng cách 800 tới 900 hải lư. Đó là điều chưa từng xảy ra. Hành động này là duy nhất và không có cơ sở pháp lư quốc tế, và rơ ràng đă vi phạm Công ước Liên Hiệp Quốc về luật biển.
Yêu cầu đầu tiên của Philippines là ṭa trọng tài quốc tế ra tuyên bố rằng các tuyên bố chủ quyền trên biển của bất kỳ quốc gia nào kư tham gia Công ước, trong đó có Philippines và Trung Quốc, phải tuân thủ Công ước và không quốc gia nào có thể tuyên bố chủ quyền ngoài những ǵ họ được phép theo Công ước. Điều đó đồng nghĩa với việc tuyên bố về đường 9 đoạn của Trung Quốc không có giá trị, bất hợp pháp và không có hiệu lực.
* Thứ hai là về các tuyên bố chủ quyền đối với các quần đảo và các đảo nhỏ ở biển Đông, cụ thể là Trường Sa và băi cạn Scarborough. Philippines cho rằng không thể tuyên bố chủ quyền đối với vùng biển nằm cách hai nơi này ngoài 12 hải lư, và điều này được quy định rơ ràng theo khoản 121 trong Công ước Liên Hiệp Quốc về luật biển. Philippines muốn ṭa trọng tài ra phán quyết rằng không thể tuyên bố chủ quyền ở vùng biển nằm cách các ḥn đảo mà Philippines đă nêu 12 hải lư.
Bất kỳ nước nào cũng có thể tuyên bố chủ quyền đối với các ḥn đảo h́nh thành nên quần đảo Trường Sa và băi cạn Scarborough nhưng không vượt quá vùng biển quanh các ḥn đảo đó 12 hải lư. Điều đó sẽ khiến Trung Quốc hay bất kỳ nước nào khó có thể tuyên bố chủ quyền ở vùng biển nằm ngoài các ḥn đảo 12 hải lư.
C̣n tiếp...
Reply With Quote
Originally Posted by Tigon
Bookmarks