NGUYỄN BÍNH - CÁNH BƯỚM MANG HỒN QUÊ ĐẤT VIỆT
(Trần Ngọc Tuấn 22.03.2011 07:55)
Cánh bướm bay qua làng quê nước Việt, ở đó có "nương dâu xanh, chiếc cầu ao, mái rạ - cô gái làng gội tóc nước hương nhu"… Ở đó có "giếng thơi mưa ngập nước tràn – ba gian đầy cả ba gian nắng chiều"… Cánh bướm bay qua sông quê "có chiếc thuyền nằm trên cát mịn – có đàn trâu trắng lội qua sông – có cô thợ nhuộm về ăn tết – sương nắng đường xa rám má hồng… xa xa rừng mơ hiu hắt lá mơ rơi"…
Cánh bướm đồng hành cùng con c̣ bay lả trong câu hát – giấc ngủsay dài nhịp vơng ru … đâu đây thong thả dân gian nghỉ việc đồng – lúa th́ congái mượt như nhung – đầy vườn hoa bưởi hoa cam rụng… Cánh bướm bay qua vườn chanh để tự nhận ra ḿnh : hoa chanh nở giữa vườn chanh – thầy u ḿnh với chúng ḿnh chân quê…
Cánh bướm hơn một lần làm nhân chứng : trên đường cát mịn một đôi cô –yếm đỏ khăn thâm trẩy hội chùa – gậy trúc dắt bà già tóc bạc – tay lần tràng hạtmiệng nam mô…Cánh bướm đồng cảm với duyên phận éo le lỡ bước sangngang : đêm qua mưa gió đầy trời – trong hồn chị có một người đi qua – em về thương lấy mẹ già – đừng mong ngóng chị nữa mà uổng công – chị giờ sống cũng bằng không – coi như chị đă sang sông đắm đ̣…
Cánh bướm hóa thân thành cánh buồm trong cuộc viễn du tưởng chừng bất tận : hôm nay dưới bến xuôi đ̣ – thương nhau qua cửa ṭ ṿ nh́n nhau – anh đi đấy, anh về đâu – cánh buồm nâu, cánh buồm nâu, cánh buồm…
Cánh bướm phiêu bạt tận rừng xa để cất lời ai oán : đêm dài nghe vượn rucon – ai cha mẹ đó mà non nước này… Dù phải trải qua bao phen gió dập mưa vùi nhưng cánh bướm vẫn nguyên trinh một tấm ḷng chung thủy : sao đặc trời cao sáng suốt đêm – sao đêm chung sáng chẳng chia miền – trời c̣n có bữa sao quên mọc – tôi chẳng đêm nào chẳng nhớ em.
Cánh bướm là hiện thân của thi sĩ : có ai điên dại như tôi nhỉ ? – nuôi bướmlàm con để nhớ người… Trong nỗi cô đơn tay trắng bạn bè đều lánh mặt – sa cơthân thích cũng coi thường – sông lặng thấy đâu người gọi gió – trăng tà t́m măikẻ mài gươm… thi sĩ vẫn nguyên giọng chân quê mà đầy khí phách : những thằng bất nghĩa xin đừng đến – hăy để thềm ta xanh sắc rêu. Thi sĩ chấp nhận bao nhiêu đau khổ ngần này tuổi – chết cũng không oan uổng nỗi ǵ, nhưng c̣n những bài thơ… Những bài thơ như hồn trinh c̣n ở trần gian – nhập vào cánhbướm mà sang bên này… Từng cánh bướm mang hồn quê đất Việt đă và đang báo tin lành không chỉ riêng cho vườn thơ mang h́nh chữ S .
Hai bài thơ tương trưng cuả Nguyễn Bính :
Bài Hành Phương Nam
Hai ta lưu lạc phương Nam này
Đă mấy mùa qua én nhạn bay
Xuân đến khắp trời hoa rượu nở
Riêng ta với ngươi buồn vậy thay !
Ḷng đắng xá chi muôn hớp rượu
Mà không uống cạn mà không say !
Lời thề buổi ấy cầu Tư Mă
Mà áo khinh cừu chưa ai may !
Ngươi giam chi khí ṿng cơm áo
Ta trói thân vào lụy nước mây
Ai biết thương nhau từ buổi trước
Bây giờ gặp nhau trong phút giây
Nợ thế, trả chưa tṛn một món
Ṣng đời, thua đến trắng hai tay
Quê nhà xa lắc xa lơ đó
Ngoảnh lại tha hồ mây trắng bay
Tâm giao mấy kẻ th́ phương Bắc
Ly tán v́ cơn gió bụi này
Người ơi ! Buồn lắm mà không khóc
Mà vẫn cười qua chén rượu đầy
Vẫn dám ăn tiêu cho đến hết
Ngày mai ra sao rồi sẽ hay
Ngày mai, có nghĩa ǵ đâu nhỉ?
Cốt nhất cười vui trọn tối nay
Rẫy ruồng châu ngọc, thù son phấn
Mắt đỏ lên rồi, cứ chết ngay .
Hỡi ơi ! Nhiếp Chính mà băm mặt
Giữa chợ ai người khóc nhận thây ?
Kinh Kha quán lạnh sầu nghiêng chén
Ai kẻ dâng vàng, ai biếu tay ?
Mơ ǵ ấp Tiết thiêu văn tự
Giày cỏ, gươm cùn, ta đi đây
Ta đi nhưng biết về đâu chứ?
Đă dấy phong yên khắp bốn trời
Thà cứ ở đây ngồi giữa chợ
Uống say mà gọi thế nhân ơi !
Thế nhân mắt trắng như ngân nhũ
Ta với nhà ngươi cả tiếng cười
Dằn chén hất cao đầu cỏ dại
Hát rằng phương Nam ta với ngươi
Ngươi ơi ! Ngươi ơi ! Hề ngươi ơi !
Ngươi sang bên ấy sao mà lạnh
Nhịp trúc ta về lạnh mấy mươi !
Nguyễn Bính
Đa Kao 1943
Hà Nội 36 Phố Phường
Hà nội ba mươi sáu phố phường,
Ḷng chàng có để một tơ vương .
Chàng qua chiều ấy qua chiều khác,
Góp lại đường đi, vạn dăm đường .
Nhà ấy h́nh như có mặt trời,
Có rừng có suối có hoa tươi;
Bao nhiêu chim lạ, bao nhiêu bướm ?
Không! Có ǵ đâu, có một người .
Chân bước khoan khoan, ḷng hỏi ḷng:
--Có nên qua đấy nữa hay không ?
Không nên qua đấy, nên qua đấy ,
Không: Nhớ làm sao! Qua mất công .
Có một chiều kia anh chàng si
Đến đầu phố ấy bỗng ngừng đi:
--Hai bên hàng phố h́nh như họ ...
Đi măi đi hoài có ích chi ?
Đem bao hy vọng lúc ra đi,
Chuốc lấy buồn thương lúc trở về .
Ḷng mỗi lần đi lần băo táp,
Mỗi lần là một cuộc phân ly .
Chàng đau đớn lắm, môi cắn môi;
Răng cắn vào răng, lời nghẹn lời:
--Hờ hững làm sao! Mê đắm quá!
Trời ơi! Cứu vớt lấy tôi! Trời!
Chao ơi! Yêu có ông Trời cứu!
Yêu có ông Trời khóa được chân!
Chàng lại đi về qua phố ấy,
Mấy mươi lần nữa và vân vân ...
Chàng đi măi, đi đi măi,
Đến một chiều kia, đến một chiều
Phố ấy đỏ bừng lên: Xác Pháo,
Yêu là như thế ? Thế là yêu ?
Hà Nội ba mươi sáu phố phường,
Ḷng chàng đă dứt một tơ vương .
Chàng qua chiều ấy qua chiều khác ....
Ô! Một người đi giữa đám tang .
Nguyễn Bính
Anh Về Quê Cũ
Anh về quê cũ: thôn Vân
Sau khi đă biết phong trần ra sao?
Từ nay lại tắm ao đào,
Rượu đâu mà cất, thuốc lào nào phơi.
Giang hồ sót lại t́nh tôi,
Quê người đắng khói, quê người cay men.
Nam kỳ giàu lắm bạc tiền,
Tắm trong một cái biển tiền người ta ...
Biển tiền, ôi biển bao la,
Ḿnh không bần được vẫn là tay không ...
Thôn Vân có biếc có hồng,
Hồng trong nắng sớm, biếc trong vườn chiều.
Đê cao có đất thả diều,
Trời cao lắm lắm có nhiều chim bay.
Quả lành nặng trĩu từng cây,
Sen đầy ao cá, cá đầy ao sen.
Hiu hiu gió quạt trăng đèn,
Với dăm trẻ nhỏ thả thuyền ra chơi.
Ăn gỏi cá, đánh cờ người,
Thần tiên riêng một góc trời thôn Vân.
Ơi thôn Vân, hỡi thôn Vân!
Phương nao kết dăi mây Tần cho ta.
Từ nay khi nhớ quê nhà,
Thấy mây Tần biết đó là thôn Vân.
Ơi thôn Vân, hỡi thôn Vân!
Anh em ly tán, lâu dần thành ra
Không c̣n ai ở lại nhà.
Hỏi c̣n ai nữa? Để hoa đầy vườn.
Trăng đầy ngơ, gió đầy thôn,
Anh về quê cũ có buồn không anh?
1942
--------------------------------------------------------------------------------
Reply With Quote
Originally Posted by nguyễn mạnh Quốc
Bookmarks