Nghe Chuyện Hà Nội

[Nguyễn Mạnh Quốc]

Ảnh hưởng từ những bài hát nói phá cách đến phong trào quốc ngữ hoá.. Cái phong thái thi văn của văn thi sĩ cũng bị ảnh hưởng và chuyển biến rõ rệt..
Tuwf Đường luật, cổ phong.. hay phá cách bao gồm của Ca trù, ngẫu hứng.. nay sang văn vè.. thơ ngụ ngôn.. nghị luận, văn xuôi.. thì nàu Tự lực văn đoàn.. nào Phong hoá.. hay tiểu thuyết..
Hay điểm qua các bài tiêu biểu như ;
Phan Khôi... trong Tình Già
Nguyễn thị Manh Manh,,, hai cô thiếu nữ, đi ra đồng,
.................... ................một cô ở chợ, một cô ở đồng......
Lưu trọng Lư ; trên đường đời đã vết ..
.... lần bước tiếng reo thầm, bóng ai kia..lủi thủi..,
................lẳng lặng với suông đeo, im lìm cùng gió thổi,
................khôn g tiếng, không tâm, không thưa, không hỏi.....

Không biết là bao nhiêu bài thơ..hay, tình tưj, lãng mạn..
tiêu biểu như ;
Thế Lữ.... với ; Nhớ rừng,
Xuân Diệu ; Vội vàng, Nguyệt cầm, lời Kỹ nữ..
Huy Cận ; Ngaamj ngùi, Tràng Giang..
Lưu trọng Lư ; Tiếng thu...
Hàn mặc Tử ; Đây thôn Vĩ Dạ...
Vũ đình Liên ; ông đồ..
Nguyễn nhược Pháp ; Chùa Hương
Tế Hanh ; quê hương...
Nguyễn Bính ; Mưa xuân..Lỡ bước sang ngang..
Đo

[Nguyễn Mạnh Quốc]

Đoàn phú Tứ ; màu thời gian
Thâm Tâm ; Tống biệt hành..
Vũ hoàng Chương ; Say đi em..
T.T.Kh ; Hai sắc hoa Tigon...

về phê bình thì có Hoài Thanh

Gõ ra như vậy để có thể nhìn rõ những nhuôn mặt thi sĩ " trở cờ đón gió..) tiêu biểu như Tố Hữu..
thơ văn của Cách mạng đỏ.. mà đa số trong chúng ta..ngày nay chắc đã quên đi mất những vần thơ đầy máu và tàn ác của một chế độ đã áp đặt buộc mọi người phải như vậy..
...giết, giết nữa... bàn tay không phút nghỉ...
... cho ruộng đồng lúa tốt.. thuế mau xong !
...cho đảng bền lâu..cùng rập bước chung lòng...
hay như bài thơ ca tụng...
áo ông; trắng giữa mây hồng,
mắt ông hiền hậu.. miệng ông mỉm cười...
thương cha, thương mẹ.. thương chồng..
thương mình; thương một.... thương ông.. thương mười...... còn tiếp...

[Tigon]

Hà Nội Ngày Tháng Cũ





HÀ NỘI 1950-1953

[Nguyễn Mạnh Quốc]

Cảm ơn t/v Tigon.. Hà nội trong tôi.. còn gì để nhớ..!!

...going nhạc làm khơi dậy ký ức một thời.. ngày đó.. Tuy rằng ngày Tết.. nhưng ở nhà đơn neo.. nmq chỉ biết có châm trà, bóc bánh chưng cúng vái Tổ tiên.. để rồi còn đôi thùng gánh nước trên vai kiếm tiền chi tiêu.. Hạ cây nêu, tiễn ông vải.. bữa cơm cúng.. hoá vàng.. chấm dứt những ngày Tết.

Tuy nhiên, cũng có lộc trời, kèm học cho hai đứa em của B.Thạch.. ông bà đồ thương tình.. gọi lên cho ăn ... bữa cơm hoá vàng(đốt vàng mã..).. Bữa cơm đơn giản thôi, cũng là những món ăn cơm bình thường.. khác là giò, chả.. nhất là món thịt đông, dưa cải nén chua.. và không thiếu đĩa bánh chưng rán dòn vàng béo ngậy...
Ngày đó B.Thạch vẫn còn xưng là chị Thạch, đi học thì nmq là oắt con.. gầy còm.. lại cao nhòng.. nhưng được cái là mấy anh, chị nhớn có truyện nhờ đến là lại có " lại quả "...
Cũng như các sujets các thầy ra để về làm khảo cứu.. thì khó mà thoát khỏi tay.. nên nmq bị mấy thày mắng hoài.. nhưng bù lại.. các cậu con quan trả " thù lao " hậu hỹ..
Cho đến khi được nhận cho làm ở Đồn Thuỷ.. thì như được dễ thở hơn không còn eo hẹp tính từng đồng bạc. Cuộc đời thay đổi hẳn.. nhuwng nmq vẫn là thằng bé mồ côi vì Cách mạng..mùa thu../.

[Nguyễn Mạnh Quốc]

Xin cảm ơn đã cho nghe... Hà nội ngày tháng cũ.... hình ảnh của đầu xuân đi lễ chùa..
mà còn đâu nữa.. xin hay cho nghe tiếp...

1/ Nhớ về Hà nội............. Hoàng Dương

2/ Giấc mơ hồi hương......Vũ Thành

Những ngày tháng Giêng.. lễ chùa, chảy hội.. nam thanh .. nữ tú.. đi bên cha mẹ.. anh chị em.. mặt mày vui tươi hớn hở... thế nhưng vẫn cặp mắt vẫn đong đưa nhìn quanh để tìm ai đó.. đôi khi đôi má chợt bừng đỏ hồng.. e then .. đấy cái tình tự đầu xuân là thế đấy ../.

[Nguyễn Mạnh Quốc]

...Sau Têt là mùa lễ hội ở mien Bắc.. ai ai cũng muốn đi lễ chùa đầu năm.. nào Giỗ Đống Đa., đền Voi Phục . rồi đến chùa Trầm.. và nhất là chảy hội chùa Hương tích..
Chùa Hương tích đã đi vào văn học... đẹp như một bức tranh thuỷ mạc.. nào núi non.. song suối.. nà những đám hoa sen.. hoa sung đương khoe sắc lá tươi non báo cho mùa hoa sắp tới.. và đoàn thuyền đưa các tín hữu đến chùa lễ Phật.. cầu may.. hay như khan hứa.. để xin " con cầu tự .."

Cacs van nhân thi sĩ, rthow túi ruợu bầu.. đủng đỉnh theo sau chú tiểu đồng đeo tráp bút nghiên..
Ngắm nhìn thiên nhiên đầy nhiệm màu quyến rũ.. như hớp hồn thi sĩ... Chu mạnh Trinh cầm bút đề thơ ;
Bầu trời, cảnh bụt...
.... thú Hương sơn ; ao ước bấy lâu nay.,
Kìa non non.. nước nước..mây.. mây..
" Đệ nhất động,

[Nguyễn Mạnh Quốc]

tiếp theo vì đang gõ thì bị hóc....
.. Dệ nhất động " hỏi rang đây có phải ??
Thỏ thẻ rung mai.. chim cúng trái...
Lững lờ khe Yến.. cá nghe kinh...

rồi đến Nguyễn nhược Pháp.. với .. Em đi chùa Hương... that ddepj và đã được phổ nhạc...
.... Hôm qua đi chùa Hương... Hoa cỏ mờ hơi sương....
.. Cùng thày me.. em dặn.. em vấn đầu soi gương..

rồi đến Tản Đà, Tản ddaf cũng đã viết ...
chùa Hương, trời điểm.. lại trời tô..
một bức tranh tình... trải mấy thu..
Xuận lại, xuân đi... không dấu vết
Ai về.. ai nhớ vẫn thơm tho..

Cũng vì thơ phú.. lại rượu bét be.. thêm tội nghèo.. mà thèm ăn rau sắng..

... muoons ăn rau sang chùa Hương,
Tiền đò ngại tốn... con đường ngại xa..
mình đi.. ta ở lại nhà..
cái dưa thời khú, cái cà thời thâm !!

nhưng sau đó.. có người yêu mến thơ.. đã gởi một bó rau sắng đến cho Tản Đà...
không ai khác hơn là nữ sĩ Song Khê.. em gái của nữ sĩ Tương Phố...

Bên tân nhạc cũng có một bài hát về chùa Hương.. không nhớ rõ tên nhạc sĩ.. hìn như của Nguyễn xuân Khoát..nhipj điệu Valse chậm
... câu mở đầu như sau ;
chùa Hương.. với giòng nước xanh... xiết bao êm đềm
con thuyền đưa tôi... đến nơi thần tiên...

Đôi giòng kỷ niệm ngày xuân... nmq

[Nguyễn Mạnh Quốc]

Phong trào thơ mới nở rộ.. vào đầu những năm 1900... Thế Lữ.. (1907- 1989)..
dư âm của cổ thi vẫn còn vang vọng qua những vần thơ của Tản Đàrồi chơt bừng lên với Phan Khôi ( Tinhh già ).. âm hưởng tạo nguồn cảm hung đến cho một Thế Lữ.. nhờ vậy vần thơ lưu danh " Nhớ rung.." được phơi bày ra cho hậu thế những vần thơ hung tráng mà ngậm ngùi.. tiếc nuối...

Thế Lữ đến với Văn đàn qua nhiều tác phẩm.. con người đa tài.. yêu thích thơ văn.. đã lập ra ban thoại kịch Hải phòng, đầu tiên, 1923. trình diễn nhiều vở kịch hay có tinh thần yêu nước.. bị thực dân "dom ngó ).. Đến năm 1936.. thành lập ban kịch .. được ít lâu đổi thành ban kịch Thế Lữ, trình diễn vở kịch Tục Luỵ..lại bị thực dân phá đám.. Sau khi trình diễn vở Kinh Kha giải tán.. qua kiệt quệ. may nhờ được Võ
Vì trở ngại kỹ thuật soffftttware của VL hay kẻ phá đamaa không ggox tiếp được.

[Nguyễn Mạnh Quốc]

mong rang giờ này các dọi bọ đi ngủ hết... Nhớ Rừng... Thế Lữ

Gậm một khối căm hờn trong cũi sắt,
Ta nằm đây trong ngày tháng dần qua,
Khinh lũ người kia, ngạo mạn, ngẩn ngơ
Giương mắt bé, giễu oai linh rung thẳm

Nay sa cơ, nhục nhã bị giam cầm,
để làm chò.. lạ mặt, thú đồ chơi !!
chịu ngang bầy cùng bọn thú dở hơi,
với cặp báo, chuồng bên, vô tư lự !!

Ta sống mãi, trong tình thương, nỗi nhớ
Thuở tung hoành, hống hách, những ngày qua,
Nhớ cảnh sơn lâm; bóng cả.. cây già !!
và tiếng gió gào ngàn, với giọng nguồn.. hét núi !
Với khí thét, trường ca dữ dội
Ta bước chân lên, dõng dạc, đường hoàng,
Lượn tấm thân ; như sóng cuộn nhẹ nhàng
Vờn bóng âm thầm, lá gai cỏ sắc...
Trong hang tối, khi mắt thần đã quắc
Là khiến cho mọi vật; im hơi..
Ta biết ta... chúa tể của muôn loài,
Giữa chốn thảo hoang; không tên, không tuổi !

Nào đâu những đêm vàng bên suối,
Ta say mồi, đứng uống ánh trăng tan...
Đâu những ngày mưa, chuyển bốn phương ngàn,
Ta lặng ngắm giang san ta đổi mới
Ddaau những bình minh, cây xanh nắng gội ,
Tiếng chim ca.. giấc ngủ tưng bừng..
Đâu những chiều lênh láng; máu sau rừng,
Ta đợi chết mảnh mặt trời gay gắt,
Để ta chiêm.. riêng phần ta bị mất....

Than ôi !!!! thời oanh liệt nay còn đâu !!!! Thế Lữ

còn tiếp.........

[Nguyễn Mạnh Quốc]

Bài trên nmq đã sơ lược qua Thế Lữ với bài thơ NHỚ RỪNG... Để hình dung ra được thuở mà hai thể loại phong hoá giao thoa từ thể cổ điển qua thể thơ mới thông thoáng.. tự do hơn.. Nay xin quay lại một chút với phong cách chuyển đổi như Phan Khôi với Hát nói (ca trù).. và không thể không nhắc đến Tản Đà/ Nguyễn khắc Hiếu.. một nhà nho thất chí.. chỉ có thơ và rượu làm lẽ song.. tự mênh danh thi sĩ tửu đồ !! Tản Đà cũng có nhiều ước muốn ; nào Giấc mộng con (1917) đến khối tình con (1916).. rồi say sưa.....
nước non nặng một nhời thề
nước đi, đi mãi không về cùng non
nhớ nhời nguyện nước cùng non,
nước đi chưa lại, non còn đứng trông !
non cao những ngóng cùng trông !
suối khô giòng lệ, chờ mong tháng ngày ! ........
...... Thề non nước . 1922

Cảm tác mùa Thu...
Trận gió Thu phong, rụng lá vàng,
Lá rơi hàng sóm, lá bay sang..
Vàng bay mấy lá, năm già nữa..
Hờ hững ai xui thiếp phụ chàng !
.......... Gió Thu

Tâm sự của Tản Đà giờ đây chán ngán, ông viết ; Tống biệt