Khủng Hoảng Ukraine: Bài Học Lịch Sử từ Phần Lan là Ch́a Khóa cho Giải Pháp Ḥa B́nh
Hon. David Kilgour, J.D. March 16, 2014 Ư Kiến No Comment
—
Một mẩu quảng cáo từ nhà sản xuất thiết bị truyền thông di động NOKIA viết “Câu chuyện vẫn tiếp tục” ở Helsinski, Phần Lan hôm 23 tháng 1, năm 2014. (Roni Rekomaa/AFP/Getty Images)
Truyền thông Nga và vị tổng thống bị lật đổ Viktor Yanukovych đang nỗ lực để viết lại những sự kiện xảy ra ở Kiev, cho rằng việc này là “đảo chính Phát Xít” để nhằm bao biện cho cuộc đổ bộ xâm lấn lănh thổ Ukraine từ phía Nga.
Gần như là không một ai ở ngoài Ukraine có thể phân tích lối tuyên truyền hiệu quả hơn Timothy Snyder, giáo sư sử học tại Yale và tác giả của quyển sách “Những vùng đất máu: Âu Châu giữa Hitler và Stalin.”(Bloodlands: Europe Between Hitler and Stalin). Ông cho biết, “Chính quyền Ukraine dưới thời Yanukovich là chế độ tham nhũng số một trong lịch sử thế giới, chế độ mà cuối cùng không chỉ đàn áp, mà c̣n giết chết công dân… chỉ v́ thực thi quyền tự do ngôn luận và tự do hội họp.”
Snyder cũng nói về giai đoạn đầu của cuộc biểu t́nh, “Khởi đầu… một người Afghanistan… Mustafa Nayem, người bắt đầu cuộc cách mạng. Sử dụng truyền thông đại chúng, anh ta kêu gọi những người trẻ tuổi tập hợp ở quảng trường Kiev để ủng hộ cho một lựa chọn thân Âu của Ukraine. Quảng trường được gọi là Maidan – một từ tiếng Ả Rập. Trong những ngày đầu của cuộc biểu t́nh, sinh viên gọi nơi này là Euro-maidan (Euro : Âu Châu; Maidan : Quảng Trường trong tiếng Arab). Truyền thông quốc gia Nga th́ ai cũng đoán được sẽ gọi nó là Gayeuromaidan. Khi cảnh sát chống bạo động được gửi tới để đàn áp sinh viên, ai bảo vệ họ? Thế là có thêm nhiều người Afghanistan… cựu binh Ukraine của hồng quân Liên Xô, những người đă được gửi tới xâm lược Afghanistan trong suốt giai đoạn Liên Xô xâm chiếm quốc gia này năm 1979. Họ đến để bảo vệ những “đứa trẻ”, cách mà họ gọi sinh viên.
Trong tất cả những cách thức, chiến lược phương Tây “suy đồi” theo diễn giải của ngoại trưởng Nga, cũng lộ diện. Truyền thông Nga đưa tin về cuộc lật đổ là một phần trong một âm mưu hoành tráng hơn. Chính quyền Ukraine th́ chỉ đạo lực lượng cảnh sát chống bạo động rằng phe đối lập bị dẫn dắt bởi âm mưu Người Do thái quy mô hơn. Thế nhưng, cả hai chính quyền đều thông cáo với thế giới bên ngoài rằng những người biểu t́nh là bọn Đức Quốc xă. Hầu như không quốc gia phương Tây nào tỏ vẻ lưu ư đến nghịch lư này.
Tài Khoản ở nước ngoài
Khi đám vệ sĩ bỏ trốn, Yanukovich tẩu thoát sang Nga. Một ngày sau khi vị tổng thống này tuyên bố với báo giới rằng ông không có tài khoản ngân hàng ở nước ngoài, th́ chính quyền các quốc gia Thụy Sĩ, Áo, và Liechtenstein đă ra lệnh đóng băng tài sản của ông và con trai cùng hơn 20 quan chức Ukraine. Viện Peterson ở Washington ước đoán riêng gia đ́nh tổng thống đă cướp đoạt khoảng 8 tỉ tới 10 tỉ Mỹ Kim mỗi năm từ năm 2010.
Quốc hội Ukraine sau đó đưa thủ tướng Arseniy Yatsenyuk lên làm tổng thống với tổng số phiếu bầu là 371-1. Ông nói với các nghị viên, “Có khoảng 70 tỉ Mỹ Kim chuyển từ hệ thống tài chính Ukraine sang các tài khoản hải ngoại trong 3 năm trở lại đây. Giờ th́ đă rơ là bọn chúng đă ḅn rút công quỹ có được từ việc huy động vốn vay dưới sự bảo lănh của quốc gia, công quỹ này cũng bị đánh cắp bởi những người đại diện tiền nhiệm.” Ông cũng cho biết, “Ngân khố trống rỗng,” chỉ c̣n hơn 400,000 Mỹ Kim c̣n lại trong kho bạc quốc gia và c̣n hơn 15 tỉ Mỹ Kim dự trữ ngoại hối để trả lại món nợ đáo hạn 12 tỉ Mỹ Kim. Ông cũng khuyến khích Nga, mà ông gọi là “đồng minh” của Ukraine, “không nên gây chiến với chúng tôi… v́ 2 nước là bạn.”
Hành động xâm lược của Nga
Kế tiếp là hành động can thiệp quân sự vô cớ của nga trên lănh thổ Ukraine: Crimea. Việc Putin can thiệp ở Crimea có 3 bên quan sát.
Nhóm một, là những người thân Nga tập hợp lại thách thức phong trào cải cách dân chủ ở Ukraine.
Nhóm thứ hai, mà một chiến thắng quân sự tốc độ và không đổ máu sẽ dễ dàng đạt được ở Crimea. Điều này sẽ làm nhụt chí quân lính ở miền Đông Ukraine và làm dừng mọi kế hoạch hỗ trợ từ phía Kiev.
Thứ Ba, Putin muốn lấn lướt mô h́nh văn minh của các quốc gia Âu Châu. Ông và các cố vấn, cùng với truyền thông Nga cho rằng những sự kiện xảy ra ở Ukraine có nguyên do từ mô h́nh xă hội dân sự ở Âu Châu, vốn ưu tiên cho quyền lợi của nhóm thiểu số trong xă hội. Khả năng của Putin là kết hợp tư tưởng kỳ lạ với sức mạnh dân tộc trong một chiến thắng quân sự sẽ giúp cho ông áp dụng lối cư xử không khoan nhượng ra bên ngoài lănh thổ Nga. Viễn cảnh này cũng gây khó chịu không kém ǵ việc gây hấn quân sự.
Cùng với những vi phạm đối với công ước quốc tế về việc sử dụng lính Nga không mang quân hàm dọc lănh thổ Crimea, Putin đă phá vỡ Hiến Chương Liên Hiệp Quốc và Đạo Luật Helsinski Cuối Cùng. Ông cũng xé bỏ hiệp ước 1994 giữa Nga, Ukraine, Anh, và Hoa Kỳ, mà theo đó Ukraine – lúc này là cường quốc hạt nhân lớn thứ Ba thế giới phải loại bỏ hoàn toàn vũ khí hạt nhân, để lại bài học cay đắng là nếu một quốc gia từ bỏ đi sức mạnh vũ khí hạt nhân của ḿnh, th́ cũng như mời gọi các quốc gia kề cận xâm lược quân sự.
Putin cũng tuyên bố quyền xâm lấn nước láng giềng để bảo vệ quyền lợi chính đáng của một cộng đồng thiểu số nói tiếng Nga, hay như công bố với báo giới hôm 4 tháng Ba, “những người có sự liên kết gần gũi mang tính lịch sử, văn hóa, kinh tế, với chúng ta.”
Rất nhiều người nói tiếng Nga ở Ukraine đă kí kiến nghị họ không cần một đảng phái nào từ bên ngoài bảo vệ quyền lợi của ḿnh.
Đối với Putin, một lợi ích khác được phỏng đoán, đó là làm xao nhăng người Nga khỏi những vấn đề kinh tế. Nền kinh tế nga sụt mất 4.5 % đà tăng trưởng từ năm 2010 tới c̣n 1.3% năm 2013. Đồng rúp đă rớt giá xuống tới 1/5 giá trị. Tương lai lâu dài đầy bất trắc, một phần v́ dân số lăo hóa quá nhanh. Nhà đầu tư lo ngại do bị tác động bởi t́nh trạng tham nhũng lan rộng, hiện nay người ta đang tự hỏi liệu thời đế quốc Liên Xô có phải đang trở lại hay không. Latvia, Lithuana, Estonia, và Kazakhstan là những mục tiêu tiềm năng trong tương lai.
Những lănh đạo lâm thời ở Kiev bây giờ đang được thay thế bởi chính quyền mới do quốc hội lựa chọn. Tân thủ tướng là một kỹ trị nói tiếng Nga. Hai ứng viên chính cho chức vụ Tổng Thống trong đợt bầu cử tháng 5 cũng đều nói tiếng Nga. Một là Vitali Klitschko, là con trai của một tướng lănh Liên Xô, được biết đến từ bên ngoài Ukraine nhờ tài đấm boxing hạng nặng rất nổi tiếng. Cũng là người Nga. Tiếng Nga nên nhanh chóng được đưa lại làm ngôn ngữ chính của quốc gia.
Tạm thời, trên hết, chúng ta không thỏa hiệp với bè lũ Phát xít. Phát ngôn từ Snyder: “Điều đang diễn ra là một cuộc cách mạng quần chúng với một mớ lộn xộn, rối ren và đối nghịch với chế độ. Những lănh đạo trẻ của Maiden, một vài là người cánh tả, đe dọa mạng sống của chính ḿnh khi đối đầu với chính quyền lâm thời, ở mức cực đoan, nhận thức lệch lạc mà chúng ta chỉ trích tại quê nhà. Họ đă trải nghiệm một cuộc cách mạng mà chúng ta th́ không. Không may, một phần trải nghiệm này cho biết rằng người phương Tây lỗ măng, dễ tin người và phản động. Xa hơn nữa, chính quyền mới của Ukraine phải ứng phó với một thái độ hết sức b́nh tĩnh.
Bài học Phần Lan
Martti Ahtisaari, cựu tổng thống Phần Lan, người đoạt giải Nobel, đă nói “Tôn trọng sự toàn vẹn lănh thổ là điều quan trọng. Lịch sử cho biết rằng đây là tiền đề cho việc xây dựng một tương lai ḥa b́nh cho người dân Ukraine.”
Để đạt được điều này trong t́nh thế khó khăn hiện tại rất cần Ukraine theo gương của Phần Lan sau đệ nhị thế chiến, trở nên hoàn toàn độc lập khỏi Âu Châu và Nga, trong khi trao đổi thương mại b́nh đẳng với hai bên.
“Phần Lan hóa” vấn đề không hẳn dễ nuốt với nhiều người, nhưng việc này mang tính xây dựng để nhắc nhở chúng ta về một xă hội Phần Lan hôm nay – mạnh mẽ, thống nhất, thịnh vượng và tự do. Lựa chọn này đem đến cho người dân Ukraine cơ hội tốt nhất cho một tương lai dân chủ trong khi duy tŕ sự toàn vẹn lănh thổ.
Vẫn có một khe cửa hẹp để t́m kiếm một giải pháp trước khi tấm màn sắt che phủ Âu Châu.
Tiết lộ: David Kilgour đă bị cấm nhập cảnh Nga từ năm 2011 v́ quyển sách Thu Hoạch Đẫm Máu, đồng tác giả với David Matas.
David Kilgour là đồng giám đốc của Hội Hữu Canada v́ Iran Dân Chủ và giám đốc của hội đồng Dân Chủ (CCD) ở Washington. Ông cũng là cựu nghị viên đảng Bảo Thủ và Đảng Tự Do ở khu vực Đông Nam Edmonton và từng đảm nhiệm chức vụ ngoại trưởng Mỹ La Tinh và Phi Châu, ngoại trưởng Châu Á Thái B́nh Dương và Phó Phát Ngôn Viên Hạ Viện.
Reply With Quote
Originally Posted by Đại Lăn
Bookmarks