“Chợ nhỏ” Sài Gòn

[Nguyễn Mạnh Quốc]

câu truyện của Thương Thương coi như là kết thúc tốt đẹp. Các bà bên này nhờ chú em lo việc chuyển nhà cho Th Thương từ tang 4 xuống tang 2..
chủ căn hộ là một anh Nam kỳ tập kết.. sau chinh chiến mấy năm.. lấy cô vợ do đảng đề nghị.. có được hai đứa con trai.. chúng sau này cũng gia nhập TNXP và cũng đã leo lên bàn thờ.. cô vợ rau muống thì nhất định không đi để rồi cũng hết tiền vì thang thuốc..

... còn lai mỗi anh chàng tập kết cu ki nơi xứ rau muống.. bây giờ già lắm rồi.. tiền hưu cũng chẳng đủ cho xị rượu đế. mà ngày hai lượt ra quán... bây giờ cụ tập kết nhất định về quê, Hàm Luông Bến Tre.. cái cửa biển nơi mà chàng xuống tàu Balan ra bắc..
.... thu dọn hành trang không đầy hai cái thùng các tong.. hôm qua cụ tập kết giao căn hộ.. nước mắt chạy quanh... kết quả của cuộc đời ra đi và về lại chốn xưa !!!

Th Thương nhận căn hộ, vui vẻ nói truyện khoe cùng hàng xóm.. đấy các ông bà xem.. bạn bè của tôi ngày xưa đấy!! cảm ơn các anh chị ở ngoại quốc nhiều lắm.. mỗi lần nói chị lai lau nước mắt.. mà lòng thầm nghĩ các anh chị em ơi!!!!!
.... ngày đó chúng mình đông vui là thế... rồi con tạo xoay vần.. chúng ta xa nhau... biết bao luyến tiếc, thân thương.. tưởng chừng như không còn duyên may hạnh ngộ.
.... chị Ngọc ơi.. bây giờ em em đã ra khỏi ra khỏi cơn mê rồi.. nhưng muộn mất rồi !! chị đừng mắng em nữa nghe không !! em hết là..con du côn nữa rồi !!!!

Tối hôm qua cháu của chú Lân đã đến quay video hình ảnh căn hộ mới.. cũ nguời ... mới ta...

[Nguyễn Mạnh Quốc]

đã sang tháng Sau được mấy ngày rồi.. nói truyện với Th Thương qua phôn.. mới thấu hiểu hiện tình.. để rồi chơt nhớ lại ngày đó.. thời kỳ 1945.. từ Cách mạng mùa Thu đến Tuyên bố Độc lập tự do hạnh phúc 02 tháng chin 45...khí thế sôi suc..
.. và nếu như cụ Trần trọng Kim cho phép quân đội Nhật dẹp loan Hồ chí Minh thì lieu ngày nay ra sao ??.. lúc đó bên nam triều chưa có quân đội chỉ có đám lính khố xanh để canh gác các cơ quan hành chính, còn lính để đi dẹp loan lạc là lính khố đỏ . Ở Ha nội, lính khố xanh thì đóng ở hang Bài, trông sang rạp ciné Mạjestic.. sau này là trường nữ Đồng khánh. Lính khố đỏ thì đóng trong thành cổ.
Cuộc biểu tình khởi đi từ sáng ngày 17/8, nhưng không đông.. vì lúc đõ chính phủ TTK muốn vận động lòng dân để thay đổi một vài sự kiện cho VN.. nào Giáo dục, Kinh tế, ngoại giao và quốc phòng.. để rồi chiều 18/8 một nhóm người lạ đi rỉ tai.. vận động cho ngày 19/8 làm biểu tình thật lớn.. và đến sáng 19/8.. cũng tại trước nhà Hát Lớn.. người người đến tụ họp.. và sự kiện cướp chính quyền xảy ra. Xảy ra khi có tiếng súng lẹt đẹt nổ để trấn áp thị uy.. rồi lôi cuốn thành tuần hành đến hàng Bai/ Đồng Khánh.. ddams biểu tình có đám cò mồi khích động đám thanh niên đến dàn hàng trước cửa trại lính khố xanh.. đám lính này bất động sau thành bị động.. lôi cuốn đi theo đám biểu tình....trước tình hình rối loạn Sĩ quan chỉ huy của Nhật gởi điện đến Nam triều xin chỉ thị, vì Nhật còn trách nhiệm giữ gìn an ninh choLHQ..và Cụ TTK đã khước từ sự can thiệp của quân đội Nhật....

[Nguyễn Mạnh Quốc]

... cuộc nói truyện dằng dai.. một bên thì sung sướng đuọc giúp đỡ đổi căn hộ.. còn bên này thì các bà lo lắng cho họ hang gần xa còn ở lại.. nói một hồi rồi lân la đến đất ruộng vườn hương hoả khi xưa..
.. đấy như mảnh đất hương hoả của ông bà đồ trên cầu Giấy đấy.. bây giờ đô thị mất rồi.. ngày xưa thì ăn tiết canh vịt phải có húng láng.. hành hoa ( hành chỉ nhỏ ống) và rau mùi ngắn lá...phở thì phải có rau thơm, còn bây giờ đất làm nhà hết chơn rồi.. ở đấy mà đòi nước mắm Ô long Cát hải.. có đấy mà Ô tô nước hàng.. đổ ra chén một lúc sau bay hết mùi mà khăm khẳm...như cóc chết... còn thứ nữa dễ ăn.. sang sáu.. tàu iểu.. hay xì dầu.. lành nhất là muối rang , vắt chút chanh.. dầm quả ớt tươi.. đấy... rau muống Sơn tây xào tỏi vẫn hấp dẫn như ai.. rau muống cũng phải coi chừng.. thôi không nói nữa !!
... mà dân tình Hà nội giờ này ra sao ?? thì tụi giàu vẫn ăn chơi .. vẫn sáng cà phê.. trưa bia bọt..đánh một giấc.. máy lạnh phì phì... chiều tối vài hớp .. với dăm đĩa đưa cay.. tối lại ka ra ô kê ô ka vi vút.. ý muốn nói là dân Xì dầu ấy mà !!
thì xì dầu vẫn xì dầu.. mà chúng khôn lắm... nhà cũ mà có đất rộng là đắt mấy cũng mua.. coi đấy.. mảnh đất hương hoả của ông bà đồ để lại.. đo tới đo lui cũng còn được gần 330 mét.. Xì dầu chịu giá ngay.. hôm chúng nó đến xem đất.. nhà đâu dòi giá 25 một mét.. chưa đầy một phút... chúng gật đầu ngay.. con vợ chú Long sợ quá.. vội tìm cách đánh tháo.. gọi ngay anh Lân ra đỡ...
.... cái chuyện bán đất.. bà này..... chỉ được cái.. hớt lẻo...may sao.. thoát.....

[Nguyễn Mạnh Quốc]

.. thế là sau một hồi giải thích phân bua... mấy tên Xì dầu chap nhận sự " đánh tháo " nhưng chúng nói; khi gọi bán nhớ gọi đến cho chúng biết vì.. chúng rất ưng ý lô đất này.. Buột miệng vợ L hỏi thế thì sao không mua cao tang ?? chúng cười.. rồi trả lời ;.. không muốn leo thang..!!!
Đến chiều tối thì đám cò nhà đất biết tin anh em L muốn bán lô đất hương hoả.. thế là mấy ông bà cò này rao giá ngay.. vì lô đất dẹp ngay mặt đường lại vuông vức.. cái nhà ba gian không có giá trị bao nhiêu.. thế nhưng lên cửa hang thì.. lượm bạc đó !! và đề nghị giá cả không dưới 30...
.. thế hiện nay thì sinh hoạt ra sao ?? vẫn nhùng nhằng thế thôi !! chỉ có giá nhu yếu phẩm thì hễ leo lên rồi thì không xuống !! caamf nắm giấy bạc đi mà cái rổ không được đầy !!
Đang nói nhuyện chợt TT đổi giọng hỏi thăm bè bạn... từ Đang đến Phúc.. đến Nữ Duyên.. đến Hacj Hồng..
..thì còn vài anh chị ở ben Pháp như Nguyên, Khang, Vĩnh.. còn Uyên thì ở Đan Mạch, Khánh ở Đức... già lắm rồi trẻ nhất là nmq cũng đã 84 rồi.. thế còn ở haf nội.. anh chị Lịch.. anh chi Phúc và ai nữa.. Anh Quýnh chị Tuyết cũng theo các Cụ rồi ....
... kẻ còn người khuất..
lại nói đến vợ chồng Lịch.. đã lui về quê sinh sống rồi.. có mảnh vườn hương hoả.. cũng bị chúng cướp mất..chồng chết, vợ bị điên.. hai thằng con trai cũng biệt tích.. bây giờ về Thanh trì.. hỏi chẳng còn ai biết đến ông giáo Thanh.. chỉ còn hai bà chị B.Thạch và G.Ngọc.. là sung sướng .. chị Hạnh ở hàng Bạc hãy còn sống.. nhưng chui rúc dưới... gầm cầu thang !! hết rồi !

[Nguyễn Mạnh Quốc]

.. thôi thì lâu ngày các bà mới lại gặp nhau trên màn hình.. bao nhiêu truyện.. nói miết.. ngoài trời Hà nội thì mưa.. going gió.. mà hết mưa thì lụt.. và mặt trời nhô lên thì nắng rát cháy da.. và đàn ve sầu ra rả.. hát vang.. các bà ôn lại cảnh trường xưa.. và rồi nhắc lại những mối tình thương thầm trộm nhớ.. mà đám thanh niên thì được cái nọ hỏng cái kia.. hơn nữa, chế độ phong kiến cổ hủ.. thằng bié chưa hỉ mũi sạch đã có cô vợ lớn hơn cả dâm ba tuổi.. ấy đấy lấy vè cho nó có người chăm lo hầu hạ.. Nhưng khi cậu ấm vào được Đại học thì các nương tử ngồi ở ghế ddaij học cũng không vừa.. chanh chua, đanh đá lắm và sinh ra màn chánh thê thứ thiếp.. nmq được cái may là nhà nghèo.. phải đi gánh nuóc mướn nên các nàng tuy quen chơi nhưng tính cách lại là có chỗ nhờ vả, sai vặt..
... Anh còn nhớ chị T... sau này cũng lấy cấp cao đấy.. anh chàng này dân hàng Ngang.. nhưng sau khi thắng trận trở về .. được vài năm thì.. từ từ biến khỏi biên chế.. cho nên cuộc đời của đám sinh viên rất khổ sở nào là dân phong kiến lạc hậu nào là việt gian ác ôn.. và các cái chõng bán nước ở đầu đường góc ngõ.. lại là những nơi mà người ta dễ tìm lại chút phong cách sống đẹp một thời.....
....đầu đường; thiếu tá.. vá xe..
....cuối phố ; trung tá bán.. chè đậu đen...
... cứu thương... đánh gió vỉa hè
.

[Nguyễn Mạnh Quốc]

Hôm qua Chủ nhật nên các bà ôm máy kỹ.. thôi thì mấy chục năm trôi qua.. bây giờ ôn lại. Hơn nữa TThuong mới được giúp chuyển nhà cho nên vui lắm.. và rồi cũng có lúc suy tư.. lo cho mai hậu, vì còn đứa cháu trai duy nhất..
T Th hỏi ..; bây giờ với hoàn cảnh của TTh thì phải làm sao ? phần thì muốn lo cho cháu học thành người.. có công ăn việc làm.. mà tuổi của T Th thì như ngọn đèn cạn dầu..bây giờ còn sống thì có các anh chị thương tình giúp đỡ... mai đây thì sao ??
... để lại cho cháu căn hộ.. cháu còn trẻ dại.. lieu có giữ nổi hay không ?? ... mà hiện tình đất nước thì cứ như bè chuối trôi sông !!..
Bây giờ nếu bán đi thì cũng đuọc mớ tiền.. cầm nắm giấy ấy làm gì,, một sang một chiều.. khi mở mắt ra.. cũng lại giống ngày xưa.. gánh bạc đổi lấy só gạo.. thật là thảm thương !! còn mua này nọ .. cất dấu cũng nguy hiểm vì trộm cắp đầy rẫy.. ra đường không dám xách túi xách đồ.. cái gì chúng nghi.. chúng dật.. tuổi già mà ngã bổ nhào vì cái túi.. chết đi thì phúc !! chứ còn như ngắc ngoải.. ui da một tiền gà ba tiền thuốc.. nhà thương ư !! bác sĩ !! ư.... chúng sẽ lột hết.. lúc bấy giờ chỉ còn nước bị gậy đi ăn mày... ngồi bán nước chè đầu ngõ kiếm sống mà cũng bị chúng nó đến xin khéo.. xin đểu.. mà mình thì già yếu.. cũng đành chịu đưa cho chúng ít nhiều.. nếu không thì chúng dựt mấy cái phích nước.. cũng lại nhắm mắt cho qua.. kêu la ư.. .. được mạ mạ.. thì má đã sưng. ấy đấy Hà nội đẹp.. thủ đô văn hoá .. đấy !!

[Nguyễn Mạnh Quốc]

ban ngày thì bận lo chp đàn trẻ.. chỉ có tối khuya, các bà lại lên mạng để nói truyện xa xưa.. rồi đến buổi sang các bà đem ra tra hỏi lão già.. ngày đó khi tôi thi vào A.Sarraut.. một vài người xì xào.. thi cử gì.. hú hoạ thôi.. nhưng rồi tôi dư điểm và được nhận vào lớp seconde.. ngôi trường that bề thế, ngạo nghễ.. chỉ cần có tiếng là hoc sinh của trường cũng đủ làn cho cha mẹ hãnh diện. Thầnh phần học sinh thì toàn là tây..trắng có..cà phê có.. và phần đông lại là con quan hay nhà giàu ... còn tôi quần áo rách vá nhưng phẳng phiu, sạch sẽ.. correct,,chiếc xe đạp đầm cổ lỗ xĩ.. bị các cô chiêu, cậu ấm chê là cu li (coolie/ porteur), cũng chẳng sao !!với hàng Giáo sư, trước lạ sau quen.. còn học sinh cùng lớp và nạn ma cũ bắt nạt ma mới là lẽ dĩ nhiên.. tôi không ngại.. Tooi hết sức cố gang.. và tôi đã đạt được điều tôi mong muốn, tuy không làm trưởng lớp.. nhưng.. những bài văn.. bài toán.. khó là thầy cô.. đều gọi tôi lên.. và tôi làm quen với phấn trắng bảng đen.. thầy giáo.. bà giáo toàn da trắng.. mũi lõ, mắt xanh.. nhưng mỗi khi giảng bài khó là tôi làm thí điểm để rổi được tuyển vào tốp hoc sinh được lựa chọn đi thi Concours general.. của LHP.. hai lần tôi đều đem về cho trường phần thưởng mention TB..
( cuộc thi thường tổ chức vào tháng 5&6, vì sau đó là đến thi Bacc..
Ngày lĩnh thưởng thì đơn giản thôi, ngày đó bà giáo của tôi là bà B.. vì nhà nghèo.. cho nên nhà trường.. mua cho bộ đồ vía.. may cắt ở TT/ Tràng tiền.. tôi phải đến sớm hơn để sửa soạn..

[Nguyễn Mạnh Quốc]

.. hôm đó có ông bà Lãnh sự đến thăm trường.. đâu khoảng gần 10 giờ thì tất cả phái đoàn trở về phòng khách của trường.. và nơi đây.. nhà trường tuyên dương học sinh , giới thiệu với Lãnh sự..
Sau khi trình diện hết tát cả đám học sinh đoạt giai thưởng trong niên học... rồi đến lượt bà Giám thị giới thiệu hoc sinh đoạt giải LHP.. và tôi bước ra trước sự ngạc nhiên của Pháp kiều... làm ông Lãnh sự buộc miệng nói gì bên tai bà B. cùng lúc ddó đàn ve sầu trong sân cất tiếng ca vang.. thật to. . to lắm át cả tiếng nói oang oang trong loa sắt.. sau này tôi hỏi bà thì bà nói nhỏ,, oubliez cà ( hãy quên đi !!) hình như là có chứ indigene/ dân bản xư..
Cũng từ đây, bà B đã hết sức giúp tôi, sau này cả hai ông bà tạo nhiều điều thuận lợi cho tôi nên người... Cũng nhờ ông bà mà tôi biết đến nước Pháp

[Nguyễn Mạnh Quốc]

.. sang hôm nay, rằm tháng 5 âm lịch, bà trẻ Út Hiền.. nhớ đến khai hạ.. nên thổi xôi nấu chè cúng Phật. Nồi xôi lạc với đậu phọng còn áo nâu nhạt.. và chén chè đường nấu với bột sắn... có mấy mảnh đậu xanh cà vỡ.. mùi thơm nhẹ nhàng của xôi nếp Bông Hồng, pha nhẹ mùi thơm nước hoa bưởi.. từ chén chè đường....
Nam kỳ mà biết đến đạo Phật đất Bắc, thuần tuý.. đạm bạc nâu sồng.. câu kinh bài kệ, mặc ai tranh bá đồ vương,... chắc lại do BT hay GN nói truyện cổ tích chăng !!.
nmq đón nhận khay cúng thưc đơn sơ.. nhưng lại là hình ảnh của quê hương ngày đó.. vội đứng dậy.. đón nhận khay.. và đặt lên bàn thờ.. mấy nén nhang thơm được thắp lên..lanf khói bay cao.. lờ lững..

... nhìn lên.. hình ảnh của những người thân quá vãng như đang vui cười chào đón đàn con cháu.. khấu đầu làm lễ.. giữa bàn thờ trên bệ cao.. đức Phật vẫn an toạ thanh nhàn, chẳng vẩn dây dưa chút bụi trần.. Ngài mỉm cười nhìn nhân thế... cứ đến cứ đi,...

... anh bỏ đất bắc ra đi đến nay đã gần 60 năm.. biết bao nhiêu trắc trỏ.. bao nhiêu hận thù chồng chat.. sướng.. khổ anh đều nếm đủ và vươt qua hết thảy để còn có ngày hôm nay, quả là hãn hữu !!
đứng nấp sau màn cửa, nhìn anh đang trầm ngâm.. suy tư trước bàn thờ.. như anh đang nói truyện với người thân..
Có tiếng gọi.. thì ra các cháu bé hai đứa chắt đang dò dẫm từng bước chân.. rồi đến bé Alice.. giờ ăn trưa cho chúng đang chờ ........

[Nguyễn Mạnh Quốc]

.. miếng xôi nếp với đậu lạc làm nmq nhớ đến ngày đó.. xuống chợ,, chỉ chừng chưa đến tram người.. lại là xư mà tiếng lá rơi to hơn tiếng nói con người..
cũng trao đổi.. vài cái kim khâu, cuộn chỉ to chỉ bang ngón tay chỏ..maays thúng muối đá.. hay khạp mật sền sệt.. đường thẻ cũng có.. vài người tầu còn gọi là "xã phang". làm thương lái..và quan trong nhất là mấy con dựa.. dao phay.. phạng để phát cỏ tranh.. dăm ba con thú rung bẫy được.. nhưng không thể thiếu.. những ống cơm lam..
cơm lam có hai loại, thường là gạo tẻ, lúa lốc. , còn loại hai là gạo nếp hột tròn to... ba lão già xuống chợ thì chỉ gùi được như sắn dây.. củ giong.. hay như mấy con khỉ nhỏ.. đôi khi con trăn.. và đường thì xa nên cơm lam ống giang phải sửa soạn từ hôm trước...
Cơm lam ống giang.. gạo nếp vo sạch được đổ vào ống giang, vài hột muối đá bịt bằng lá chuối.. vần bên đống lửa vừa là sưởi vừa là chiếu sáng trong hang.. sức nóng của đống củi dư sức làm chín gạo.. và chỉ nữa ngày là chin.. đặc biệt là sau khi chín nếu đem treo lên thì dăm ba ngày vẫn chưa thiu.. dóc ống giang ra.. cơm nếp chín nục.. mà vẫn nguyên hạt, dính với nhau mà không vỡ hạt cơm.. đó là ẩm thực duy nhất.. làm thucs dậy mùi vị của cơm sấy chiến binh... vừa bùi vừa ngọt.. của ống giang và của lốc nếp.. và ngày hôm nay, nơi đồng đất nước người....