Page 3 of 3 FirstFirst 123
Results 21 to 26 of 26

Thread: Chuyện tàu Việt Nam Thương Tín 2

  1. #21
    Member
    Join Date
    31-03-2011
    Location
    http://letungchau.blogspot.com/
    Posts
    140

    Văn bản nguyên văn - Phần 4 "Give Us A Ship"

    Văn bản nguyên văn:

    “Give us a Ship”: The Vietnamese Repatriate Movement on Guam, 1975 - By Jana K. Lipman

    “We are not POWs”


    Consolidated on Guam in physical and political limbo, repatriates mobilized collectively through increasingly militant actions.43
    Although physically and legally confined in camps, these men and women demonstrated political skills, fierce determination, and independent motivations that the American press did not attribute to Vietnamese refugees at large. In fact, photographs in the popular media overwhelmingly represented Vietnamese refugees through images of children, often with their mothers, mapping an ideology of innocence, femininity, and “new beginnings” onto their bodies.44 In contrast, the repatriates were overwhelmingly male, and their oppositional decisions and actions created an ideological problem for American policymakers. The repatriates’ highly symbolic demonstrations and destructive acts revealed a political sensibility and agency that was multidirectional and astute. On the one hand, repatriates seemed to stagemanage actions for the benefit of revolutionary Vietnam in order to burnish their own “revolutionary” credentials, while on the other hand, walkouts, protests, and growing desperation seemed to be collective outbursts of frustration with U.S. officials, Guam, and the U.S. military. Repatriate leaders recognized that they needed to persuade both the U.S. officials and the Vietnamese governments of their cause and apolitical motivations; however, this was an unpredictable and precarious balancing act at best.
    In response to the first Vietnamese petitioners, the UNHCR quickly and responsively set up procedures for individuals interested in repatriation. It con-ducted interviews and emphasized individuals’ choices free of any coercion. As Guam’s UNHCR representative George Gordon Lennox stated, “This decision is theirs alone to make. . . . nobody will ever be forced to do anything they don’t want to. This should be made clear.”45 The UNHCR also began a concerted campaign to advertise the possibility of repatriation to refugees already on U.S. military bases in Pennsylvania, Florida, Arkansas, and California. In total, more than 1,500 Vietnamese on Guam inquired about repatriation, along with several hundred Vietnamese already in the continental United States. Throughout this process, the United States repeatedly affirmed the possibility of repatriation and its belief in “freedom of movement for all people.”46 With the policy in place, men and women began to come forward collectively and individually, but for all the U.S. goodwill, officials seemed unprepared for the complex problems and questions repatriates’ political demands would bring.
    Tan’s rhetoric and the counter demonstrators’ liberal use of “communist” may have raised some eyebrows among U.S. officials. On the most basic level, Vietnamese refugees’ facility with English spoke to their close ties with the U.S. military. Large numbers of the Vietnamese refugees, both repatriates and those who chose to resettle in the United States, could communicate in English, while the U.S. military was desperate for good Vietnamese translators in Guam and in Arkansas. It also should not be surprising that the counter demonstrators wielded the “Viet Cong” epithet at the repatriates. While few of the repatriates identified with the revolutionary government or had been part of the NLF, the communist-anticommunist dichotomy was the imperfect political framework that had governed both Americans and many South Vietnamese for more than a decade. Tan’s own denials may also have appeared somewhat suspect. For Americans, many who had always distrusted their South Vietnamese counterparts, Tan may have seemed an all-too-familiar figure, a troublemaker (or more ominously a VC) masquerading as a friend. Regardless, the U.S. military worried that violence could escalate on repatriate flights to Camp Pendleton, and it authorized U.S. Air Force security police to carry sidearms on board. Armed and on the alert, they were instructed to “maintain order” if repatriates initiated any political demonstrations inflight.53
    The Americans’ fears of unrest proved well-founded, and over the summer, the repatriates’ protests on Guam escalated. Many of the repatriates’ tactics seemed firmly aimed at the revolutionary government in Vietnam. In their first petition to the UNHCR, they self-consciously privileged the language of nation and nationalism over personal family reunification. The petition began by emphasizing that they had “not lost a country, rather a new regime has taken over the government.” Second, they wanted to “help with their country’s reconstruction,” and only third did they state a desire to be reunited with their families.54 This discursive rhetoric was matched by visual images, namely, the prominent display of Ho Chi Minh’s iconic visage at repatriates’ protests and nationalist events. During an organized event, repatriates stood at attention under the large portrait and a banner declaring, “Tinh Than Cu Ho Chi Minh Bat Diet,” or “The Spirit of Ho Chi Minh lasts forever.”55 Particularly anomalous given its presence on a U.S. military base in 1975, the images of Ho Chi Minh could be seen as a direct rebuke of the United States and the U.S. war in Vietnam. However, more likely, the Ho Chi Minh paintings acted as an easily legible signal directed at the PRG in South Vietnam and the DRV in the North. In all probability, the goal was to convince the PRG that the repatriates would be loyal members of socialist Vietnam.
    In Tru’s memoir, he wrote explicitly about the Ho Chi Minh portraits and his own shame in their prominent display. A generation older than the majority of the repatriates, Tru stood apart in both age and rank, and he identified strongly with his family’s Catholicism and anticommunism. In a tone both sympathetic and condescending, Tru criticized the strategic use of Ho Chi Minh’s image: “We shouldn’t be surprised at opportunists like Binh [the artist], because in reality it was just play acting. These opportunists didn’t mean to propagandize for Communism, for they themselves didn’t know at all what Communism was.”56 While dismissive, Tru’s analysis of the images corresponded to a popular recognition among repatriates that the burden would be on them to prove their loyalty to the new revolutionary government.

    Repatriates may have hoped that an oppositional stance vis-à-vis the U.S. military would be seen favorably in Vietnam, but they also aimed many of their actions firmly at an American and Guamanian audience. The repatriates believed the United States had the power to return them to Vietnam and was simply stalling. On his arrival in Guam, Le Minh Tan immediately organized a two-day hunger strike.57 Two hundred and fifty individuals participated, and the military reported that it served meals to only twenty women and children in the camp.58 In one memorable photograph, an elderly couple posed holding a handwritten sign declaring simply, “We are on Hunger Strike.”59 The juxtaposition of their aged bodies and faces with the defiant sign lent a moving image to the repatriates’ cause.

    Vietnamese repatriates made good use of their English-language skills, displaying signs and banners within the camps, and writing letters to the local newspapers. Perhaps the repatriates’ most powerful use of English was in their appropriation of “POW” to their own ends. As one sign stated baldly: “We Are Not POWs.”60 And while it was true, Vietnamese refugees were not POWs, their confinement and camp life struck a nerve with Vietnamese and American personnel alike. The military made a concerted effort to demilitarize the refugees’ living situations, but the barbed wire, military security, and indefinite waiting all made the distinctions between a refugee camp and a POW camp slimmer than the U.S. military may have liked to admit. Moreover, Vietnamese repatriates labeling themselves as “POWs” was a rhetorically powerful move.61 Quite distinct from the POWs Americans welcomed home in 1973, Vietnamese repatriates inverted Americans’ understanding of “rescue” and positioned themselves as the captives and the U.S. military as the captor.
    Throughout the summer of 1975, the UNHCR officials made multiple visits to Hanoi and Saigon, inquiring about the possibilities and procedures of repatriation. At first the PRG seemed open to at least a small number of repatriates, and the UNHCR proactively submitted applications to the new government in hopes of a quick resolution. However, after a matter of weeks, it was clear the PRG was not pursuing the repatriate question with any speed. In fact, the PRG held up individual applications, did not respond to repatriates’ requests, and if anything, became less receptive to repatriation over the summer.62 Instead, the PRG demanded direct negotiations with the United States and refused to settle the repatriate question through the UNHCR or a third country. It either wanted to avoid the repatriate question entirely or hoped the repatriates would allow the PRG some leverage and pressure the U.S. government to recognize the new government diplomatically. Internal conflicts between military and civilian factions were competing in South Vietnam, and with hunger, environmental devastation, economic upheaval, and huge casual-ties, the repatriates remained very low on the PRG’s priority list. In addition, the PRG feared that the United States “has infiltrated the repatriates with covert agents.”63
    Despite the PRG’s negative response, by July the repatriates’ protests and agitation began to pay off on the ground on Guam. The UNHCR
    representatives, Governor Bordallo, and high-ranking U.S. officials invited repatriate leaders to a meeting. Here the repatriates were at the table and able to question and pressure officials directly. By including the repatriates in the dialogue, the United States and UNHCR indicated how far from POWs the repatriates in fact were, yet there were no easy answers. At this meeting, the governor first suggested his solution, namely, give the repatriates a ship to return to Vietnam under their own power. The repatriates responded enthusiastically and added that many were skilled seamen. At this point, the UNHCR representatives were noncommittal and promised only to pass this idea to the High Commission.64 In addition, the UNHCR talks were at a standstill, because the United States refused to recognize either the PRG or the DRV or to engage in direct negotiations.
    The Vietnamese repatriates responded to the impasse by challenging U.S. authority and rejecting their militarized detention. Even with new access and the relatively amicable meeting with U.S. and UNHCR officials, Le Minh Tan led 251 refugees off the Naval Communications Station where they were held and walked more than half a mile off the base. The repatriates carried their belongings in bags and boxes and seemed prepared to leave the base permanently. One repatriate wore a T-shirt with the ominous slogan, “Kill us or send back” blazoned across the front.65 Violating the U.S. military perimeter, the repatriates upped the ante. Using nightsticks and mace, the marshals and police herded the repatriates into buses and drove them back to Orote Point where they isolated Tan from the group.

    Then the next day a second group of repatriates deserted the camp located in the Hawaiian Dredging Company. Two hundred individuals marched with their hands tied behind their backs to symbolize their imprisonment. Self-consciously proclaiming their presence to a public audience, they stood in front of Shakey’s Pizza, the largest pizzeria on Guam, in front of rush-hour traffic, again wearing T-shirts displaying political slogans. In conjunction, five hundred more repatriates marched off the Black Construction Company camp with red ribbons and signs that read “We are not prisoners of war.” These protests were notable for their coordination and focus. The repetitive comparison to POWs alongside their deliberate move out of the camps highlighted not just their readiness to return home but their anger with their confinement in U.S. camps. Their protests gained momentum as repatriates nimbly pressed U.S. officials’ buttons and pressured U.S., UNHCR, and Guamanian officials despite the constraints of their militarized environment and legal position. Notably, Lam Duoi, a camp leader, who until that point had spoken to the press in both French and English, now insisted on speaking only in Vietnamese. Another repatriate leader and former Air Force major, Le Van Hai, said “he and his fellow campmates were treated like prisoners.”66

    The United States responded to these coordinated protests by consolidating all of the repatriates at Camp Asan where they could be collectively monitored and policed on military property.67 Now clearly detained and under suspicion, the repatriates debated effective tactics and attempts at gaining public sympathy. Yet again, the political moment was contingent, and repatriates vacillated and debated effective strategies. The protests created dissension within the group, with a more “moderate” cohort urging greater diplomacy and patience, while a more aggressive faction advocated violence. These divisions could be witnessed by the competing signs repatriates erected within the camp. One sign urged politely, “Dear Guamanian and American People, Our desire is only to go home. We don’t want to disturb you and to be lost your sympathy that would be reserved for us. Please understand that how painful we are now and try to support our repatriation.” Another billboard demanded less amiably, “Hunger strike until die.”68 Repatriates also continued a series of hunger strikes, and one man threatened to slice off his own finger in protest and write a letter to President Gerald Ford in his own blood.69 Other repatriates remained at Camp Pendleton in California, and they too began a more aggressive campaign to
    join the cohort in Guam.70 Another individual threatened to self-immolate, a highly potent image that invoked the anti-Diem, Buddhist immolations in 1963. Throughout these protests, repatriates consistently returned to the “Ship Option.”71

    The frustration mounted, and by the last week of August, two hundred to three hundred of the sixteen hundred repatriates staged a protest that became violent, complete with rock throwing, Molotov cocktails, and pipe wielding. At its climax, repatriates burned down two barracks within the repatriate camp and destroyed military property. Their anger and frustration turned against the camp itself. In response to the melee, U.S. marshals resorted to tear gas, and the U.S. military ordered a U.S. Marine action unit on alert. In the end, repatriates injured four U.S. marshals.72 The U.S., UNHCR, and Guamanian officials were desperate for a resolution.

    [From page 12 to page 19]

    (continue...)

  2. #22
    Member
    Join Date
    30-09-2010
    Posts
    3,083
    Để nh́n lại một vấn đề lịch sử, th́ không dễ dàng ǵ nếu không thể phân biệt cái vị trí của ḿnh khi nh́n vấn đề và góc nh́n vấn đề của ḿnh.

  3. #23
    Member
    Join Date
    31-03-2011
    Location
    http://letungchau.blogspot.com/
    Posts
    140

    Chuyện tàu Việt Nam Thương Tín 2 - Phần 5 và Kết

    Nguồn: Thư Viện Phạm Văn Thành

    (tiếp theo Phần 4)

    Nguyên tác "'Give Us A Ship': The Vietnamese Repatriate Movement on Guam, 1975"
    by Jana K. Lipman - Tạp Chí American Quarterly Volume 64, Issue 1 (số ra tháng 3 năm 2012)

    "‘Hăy để chúng tôi về’: Chuyện những người Việt hồi hương từ đảo Guam, năm 1975"
    Lê Tùng Châu dịch



    từ trang 17 - hết (trang 19)

    "Guam: Ḥn Đảo Dữ"

    Cùng với những phản kháng leo thang của người hồi hương, th́ t́nh trạng lănh thổ của Guam bỗng như bị phô bày một cách khó chịu cho chính quyền Guam, thậm chí làm rối cho cả quân đội Mỹ. (73) Guam, với một lịch sử thuộc địa và một vị trí địa dư cách biệt, như đă định h́nh cho cả Mỹ quốc lẫn giới chức chính quyền Guam về tính bó buộc cũng như những triển vọng chính trị cho nơi này, và cũng v́ nói chung hệ thống chính trị Hoa Kỳ đă không thừa nhận sự hiện hữu của Guam, phần nhiều lại cứ để cho tùy nghi. Trong hoàn cảnh tức th́ lúc ấy, các quan chức Guam ngày càng trở nên nản ḷng bởi quyền hạn hạn chế của ḿnh. Họ không muốn ǵ hơn là được thoát khỏi vấn đề hồi hương một lần và cho tất cả, và Thống đốc Bordallo đă cảnh báo trước sẽ giải quyết vấn đề bằng chính thẩm quyền của ḿnh:

    “Cuộc sống của cư dân đảo Guam đang lâm nguy. Phải có ngay một giải pháp là rất cấp bách. . . . Những người hồi hương đă khuyến cáo tôi rằng họ sẽ bắt đầu một loạt các hành vi bạo lực liều mạng nếu họ không được về Việt Nam ngay lập tức. . . . Trong ṿng 48 giờ nếu không nhận được chỉ thị của quư vị về vấn đề này, tôi sẽ tiến hành đơn phương một lựa chọn bắt buộc tối hậu. (74)”

    Có thể nói phản hồi của chính quyền Mỹ với thông điệp của vị Thống Đốc là cụt ngủn. Ngoại trưởng Henry Kissinger chỉ giục Bordallo hạn chế, đừng họp nhiều với người hồi hương, v́ ông không có thẩm quyền đáp ứng thỉnh cầu của họ (75) Trong diễn biến liên quan, phát ngôn nhân Joseph Ada của Guam dường như bị người hồi hương xúc phạm cá nhân, và ông nhận định các cuộc biểu t́nh phản kháng là "lấy sự sỉ nhục đáp lại ḷng hiếu khách mà họ được ưu đăi" Trong Nghị quyết số 133, Ada chính thức đề nghị tái di dời người hồi hương sang Wake Island, một vùng lănh thổ nhỏ hơn, xa hơn Guam, một vùng đất chưa có tính pháp lư với nước Mỹ nói chung, và bị quên lăng trong quần thể các quần đảo nhỏ ở Thái B́nh Dương của Mỹ. Ada cho rằng người hồi hương đă gây ra chướng ngại nguy hiểm cho cư dân địa phương đồng thời đe dọa cho uy tín quốc tế của Guam. Các Thượng nghị sĩ Guam nhất loạt bỏ phiếu chọn với số thuận áp đảo 12/1 ủng hộ đề xuất này. (76) Tuy nhiên, kết quả bỏ phiếu gần như đạt đồng thuận tuyệt đối việc cưỡng bức trục xuất người hồi hương trong thực tế đă cho thấy rơ sự thiếu quyền hạn của chính quyền Guam. Lực lượng đặc nhiệm liên bang “Interagency Task Force” về người tị nạn, vừa được lập tuy chưa chính thức đă phải hủy ngang v́ không c̣n cần thiết nữa. (77)


    Một thành viên của ban lănh đạo người Việt hồi hương tŕnh bày một mô h́nh của tàu Thương Tín I với Thiếu Tướng Kent J. Carroll. Photo by Cục Lưu trữ Quốc gia Hoa Kỳ

    Trong bối cảnh rối bời đầy biến động ấy, một cấp chỉ huy quân đội Mỹ là Thiếu Tướng Hải Quân Kent J. Carroll, cũng phải lao đao khó xử với t́nh trạng chính trị của Guam và cân nhắc khả năng có nên điều quân đội liên bang đến để dập tắt t́nh trạng bất ổn thuần tính dân sự … hay không, theo Chiến dịch "Garden Plot" (78) Cái tên Garden Plot là một mật mă quân sự -được gợi nên từ những trước tác của nhà văn Geogre Orwell- dùng đặt tên cho một kế hoạch cho phép quân đội có toàn quyền giải quyết những xáo trộn dân sự. Một nghị định về quốc pḥng đă nêu rơ Chiến dịch "Garden Plot" chỉ có thể được tiến hành với sự phê chuẩn chính thức của Tổng Thống. Bởi "Garden Plot" nhất thiết phải được Tổng Thống phê duyệt, Carroll c̣n chỉ rơ rằng "những luật dùng cho trường hợp bất ổn dân sự thông thường không thể dễ đem áp dụng cho Guam." Ông nói tiếp, "thủ tục tiến hành Garden Plot không thích hợp cho t́nh trạng khẩn cấp trong vùng lănh thổ Hoa Kỳ". Trên thực tế, Hoa Kỳ đă không hề định một kế hoạch phiêu lưu nào cho t́nh trạng bất ổn dân sự trên đảo Guam, bởi v́ Guam là vùng lănh thổ chẳng hề được tính đến. Ví dụ, Guam chẳng nằm trong tầm hoạt động của FBI, cả CIA cũng không luôn, và do đó, thực tế là không có khả năng thu thập thông tin t́nh báo nào về Guam cả. (79)


    Một nhiếp ảnh gia quân đội Mỹ ghi lại sự tàn phá của Building 519 trên Trại Asan vào tháng Tám năm 1975, đă bị phá hủy bởi người hồi hương Việt trong cơn quá khích chống đối việc bị cầm giữ ở Guam. Photo by Cục Lưu trữ Quốc gia Hoa Kỳ

    Di sản đế quốc của Guam đă loại nó hoàn toàn khỏi tầm chi phối của pháp luật và các lệnh lạc quân sự Mỹ, và Thiếu Tướng Hải Quân Carroll cũng như các sĩ quan chỉ huy bộ binh đều muốn dễ bề ra tay vụ này. Ông liên tục thúc giục đồng nghiệp ở Washington DC vận động để ông được quyền điều quân đội vào các trại hồi hương nếu những hành vi quá khích c̣n bùng lên nữa. Cuối cùng, cấp trên của Carroll ở Washington đă không đồng ư và từ chối yêu cầu được can thiệp của ông mà chưa được sự chấp thuận của Tổng Thống. Tạm gác qua những xung đột cục bộ, giới chức ở Guam nhận ra nguy cơ c̣n bùng phát các phản ứng thái quá và e rằng các hiệu ứng dây chuyền không hay có thể lan tới từ truyền thông đến dư luận quốc tế nếu lính Mỹ lỡ khai hỏa vào người tị nạn Việt ở Guam. Trong khi các cấp vẫn duy tŕ những tính toán b́nh tĩnh thận trọng, th́ tâm trạng nản ḷng thất vọng của Carroll càng tỏ rơ t́nh trạng mơ hồ của Guam và các mối đe dọa thường trực đến sức mạnh quân đội, cho dù với một chiến dịch nhân đạo đi nữa.
    Vào 30 tháng 9/ 1975, UNHCR công bố các cuộc đàm phán với PRG thất bại. Không chút hy vọng PRG hoặc DRV sẽ sẵn sàng chào đón hoặc tạo điều kiện tái định cư người hồi hương tại Việt Nam. Quân đội Mỹ đă sẵn sàng cho việc khởi động chiến dịch "Garden Plot" để ứng phó các cuộc bạo động, bạo loạn, và t́nh trạng bất ổn chung. Để ngăn chặn những bất ổn có khả năng leo thang, Tổng Thống Ford đă tiên phong chấp thuận việc sử dụng tàu Thương Tín I -một con tàu thương mại Việt Nam vốn ban đầu đă đưa người tị nạn tới Guam- để cấp cho người hồi hương trở về. (80)
    Người Việt tại Trại Asan tán dương ngay giải pháp này. Những h́nh ảnh trên trang đầu của tờ Pacific Daily News cho thấy những nam thanh niên cởi trần, mặc quần đùi đổ xô nhau ra vào ban đêm, hân hoan vui mừng nhảy cẫng lên. (81)
    Trên tất cả, người hồi hương đă cho thấy họ đă hoàn thành ư nguyện của ḿnh; họ đă thắng thế khi áp lực được chính phủ Hoa Kỳ cung cấp cho họ một con tàu theo đúng nguyện vọng. Có lẽ v́ quá chú trọng tới nguyện vọng của người hồi hương cũng như đoán định những nguy cơ dây chuyền có thể lan đến dư luận từ những bạo loạn liều mạng của người tị nạn Việt ở Guam, một trại cầm giữ không xác định được thời hạn trên Guam hay Wake Island, hoặc buộc phải tái chuyển đến lục địa Hoa Kỳ... cuối cùng chính phủ Mỹ đă thừa nhận rằng “Ship Option” là giải pháp tốt nhất. Trong ba tuần tiếp theo, các thủy thủ và thuyền trưởng người Việt làm việc nhiệt t́nh trên tàu, tiến hành chạy thử nghiệm trên biển, đóng gói thực phẩm, tích trữ nước cần thiết cho ba mươi ngày và cho 1.600 người.(82) Thất vọng bởi sự từ chối của PRG, UNHCR cũng thôi, không hậu thuẫn cho Ship Option. Đơn giản là v́ họ không bảo đảm người hồi hương khi đến nơi sẽ được an toàn.

    Để bảo vệ tốt nhất chuyến về của người hồi hương, Hoa Kỳ lệnh cho các quan chức của ḿnh "đóng một vai phụ” cho nước Mỹ trong việc này và vẫn giữ thế kẻ ngoài cuộc. Họ muốn tránh đừng để cho sự điều khiển của người Mỹ lộ diện ra chút nào và cứ để tiến tŕnh hiện rơ chất thuần Việt. Các quan chức Mỹ thừa nhận rằng đầy vẻ nghi ngờ trong cái nh́n của PRG với đoàn người hồi hương, PRG cũng coi họ như là những kẻ đă bị đế quốc Mỹ làm đồi trụy. Không có nghi lễ "chính thức, tiễn đưa" ǵ ráo và cũng chẳng phô trương bất cứ thứ ǵ từ Mỹ hoặc người đại diện đảo Guam. Bất kỳ sự kiện chung cục nào cũng phải "diễn đúng chương tŕnh hồi hương" (83)
    Những lo ngại của UNHCR và Chính phủ Mỹ đă chứng tỏ là có căn cứ, PRG cứ cố chấp rằng chuyến về của người hồi hương và chương tŕnh Option Ship là vi phạm chủ quyền và quyền lực mới thu được của họ. Nhiều tháng sau khi Sài G̣n sụp đổ, PRG đang mong muốn được Hoa Kỳ công nhận ngoại giao để đạt được tính hợp pháp cũng như các quyền lợi khác nhưng Hoa Kỳ lại không công nhận chính phủ của họ cũng như từ chối các cuộc đàm phán trực tiếp, nên PRG giận dữ trút đ̣n thù vào tàu Thương Tín I và đoàn hồi hương. Với đôi tai dường như hoàn toàn điếc về chính trị, PRG tố cáo chuyến tàu hồi hương là một "kế hoạch nham hiểm"

    “Đây là một tội ác mới chống lại nhân dân Việt Nam. . . . PRG kêu gọi những người yêu nước hiện nay buộc phải sống ở nước ngoài phải nhận rơ ư đồ xấu của Hoa Kỳ, đoàn kết với nhau để bảo vệ bản thân và chủ quyền quốc gia, chống lại tất cả những âm mưu xấu xa của chủ nghĩa đế quốc Mỹ. PRG chính thức yêu cầu chính phủ Mỹ chấm dứt giải quyết vấn đề "người tị nạn" theo cách riêng của ḿnh” (84)
    Chính quyền Bắc Việt th́ mô tả sự kiện như là một "hành động mạo hiểm và vô trách nhiệm. . . . Chính phủ Mỹ đă phạm một sai lầm lớn bởi đơn phương và tùy tiện hành động trong vấn đề này" (85)

    Trong những cuộc đối thoại với UNHCR trước đây, PRG và Bắc Việt đă nhiều lần sợ chính phủ Hoa Kỳ đă sử dụng phép hồi hương là một mưu đồ để tuồn gián điệp CIA vào lănh thổ của họ (86)

    Với vẻ huênh hoang và gạt bỏ ngoài tai những tuyên bố của chính người hồi hương, PRG c̣n trong t́nh trạng đa nghi hết thảy, họ không tin bất kỳ hành động đơn phương nào của Mỹ. Tóm lại, PRG cho rằng Hoa Kỳ đang cố thực hiện ngầm một âm mưu từ bên ngoài nhằm khả năng lật đổ, áp đặt một lượng cư dân vào trong biên giới nước họ và vi phạm cái quyền riêng mà chỉ chính họ mới xác định được những ai có thể và không thể nhập cảnh. Người hồi hương đă thành công trong chiến dịch của họ vừa mới đây, nhưng ngay tại thời điểm này, họ phải đối mặt một chính phủ Việt Nam thù địch và một bối cảnh chính trị thô cứng.

    Trong khi người hồi hương chuẩn bị cho chuyến về th́ các quan chức Mỹ đă công bố các báo cáo lập trường hung hăng của PRG và Bắc Việt đến các trại tị nạn. Các vị ấy muốn mọi người nhận ra sự thù địch không hề dấu diếm của PRG về thiện chí hồi hương. (87)
    Người hồi hương cũng công nhận khả năng rủi ro đấy, nhưng hầu hết đều kỳ vọng vào một triển vọng tốt đẹp. Một người đàn ông giải thích: "Khi quay lại, chúng tôi phải tuân theo lệnh của chính phủ. . . . Chúng tôi nghĩ rằng khi quay lại, chúng tôi phải dự các chương tŕnh cải tạo v́ tất cả chúng tôi đều là cựu viên chức của chế độ cũ" (88)
    Trước khi lên tàu, Hoa Kỳ c̣n đề ra một cơ hội cuối cùng cho người hồi hương nào muốn đổi ư và chịu một hành tŕnh đến Hoa Kỳ chứ không phải là Việt Nam. (89)
    Các quan chức Mỹ c̣n lo ngại những bó buộc của Trại Asan đă gây ra một t́nh trạng "nhất quán không b́nh thường" giữa những người hồi hương với nhau như thế, và do đó họ muốn cung cấp một phương thức tùy chọn "giải cứu" vào giờ chót cho người hồi hương nào "muốn bí mật ở lại". (90)
    Khoảng hai mươi bốn giờ trước khi khởi hành, các gia đ́nh, cá nhân đều phải qua một sát hạch cuối cùng, kỹ lưỡng, tinh vi và dấu mặt, một "phiên tư vấn" hoàn toàn bí mật với những căn pḥng kín cửa. (91)
    Có hai mươi tám người đă đổi ư và quyết định không lên tàu Thương Tín I, thay vào đó họ đă đi đến Hoa Kỳ. (92)
    Có điều hấp dẫn là, Lê Minh Tân, một kẻ dẫn đầu đoàn hồi hương từ trại Fort Chaffee, lại là một trong những kẻ đă quyết định quay lại Hoa Kỳ, dù ông đă dẫn dắt bao cuộc tuyệt thực và biểu t́nh liên tiếp. (93)
    Trần Đ́nh Trụ nhận xét rằng quyết định của Tân chứng tỏ rằng ông ta đă từng là một điệp viên CIA thứ thiệt. (94)
    Trong khi không thể sưu lục tài liệu lưu trữ để t́m hiểu những động cơ thực sự của Tân, có điều không thể không nói là, ông ta đă bị buộc tội cả một cộng sản nằm vùng lẫn một nhân viên CIA! Những cáo buộc đầy mâu thuẫn như thế đă chứng minh thế nào là đa nghi hoang tưởng cũng như thế nào là những đ̣i hỏi phân định rành rẽ rằng có những người Việt các cấp từ phe PRG nằm vùng trong đoàn người hồi hương hay không?!
    Tổng cộng có 1.546 người Việt lên tàu Thương Tín I, trong đó có 250 phụ nữ và trẻ em. Trong một đoạn kết thật quá đỗi khôi hài, những thủ lĩnh đoàn người hồi hương đă quên bẵng bức họa chân dung Hồ Chí Minh lại trong trại, và khi họ muốn trưng bày nó trên tàu, lính thủy Mỹ lại mau mắn quay về lấy bức họa đem đến, tạo ra một h́nh ảnh trái ngược nhau và khá khó coi là thủy quân lục chiến Mỹ cùng sánh đôi với Hồ Chí Minh. Một nhân viên quần chúng sự vụ nhận ra ngay một nguy cơ bị chụp ảnh có thể tiềm ẩn nhiều khả năng khó xử về sau bèn ra lệnh lính thủy cứ để thả bức tranh và bảo những hồi hương tự đưa nó lên tàu. (95)
    Ngày 17 Tháng Mười năm 1975, con tàu rời bến cảng mà không hề được đặt tên cho chuyến hải hành cũng chẳng được một bảo đảm nào từ PRG rằng nó có được phép cập bến trên đất Việt hay không. Khi tàu đến miền nam Việt Nam trong tháng mười một, PRG đă tống giam hết thảy đoàn người vào trung tâm huấn luyện Đồng Đế gần Nha Trang. Không hề được nêu lên trong giới báo chí quốc tế, đoàn người hồi hương như thể bỗng dưng bị nuốt chửng vào hệ thống các trại tù cải tạo xuyên suốt miền Nam Việt Nam. (96)
    Trần Đ́nh Trụ nhớ lại được đưa lên bờ và nghe diễn thuyết về chuyện ông đă bị "đế quốc Mỹ tẩy năo" ra sao. Các quan chức Việt [cộng] sau đó đă hỏi cung ông và buộc tội Trụ với tư cách thuyền trưởng, đă dẫn đầu tiếp tay cho một âm mưu của Mỹ đối với Việt Nam. (97)
    Thật là mỉa mai hay bi kịch thay! Giờ đây, thực tế người hồi hương đă trở thành tù nhân của chiến tranh, (98) cuộc biểu t́nh trước đó và khẩu hiệu của họ nhằm vào người Mỹ rằng họ không phải là tù binh chiến tranh đă biến thành sự thực đáng buồn và rằng PRG [1975], và sau đó là chính phủ thống nhất của Việt Nam [1976], đă xếp loại đoàn người trở về như là kẻ cựu thù và là những công dân không thể tin được.
    Trong cuốn hồi kư của Trụ, ông kể lại đă ở hơn mười hai năm trong một trại lao động cưỡng bức tại Việt Nam, nơi đă tàn phá cả tâm hồn lẫn thể xác của tù nhân.
    Căn cứ vào nguồn tài liệu mà tôi có được, thật không thể biết được thực tế những người hồi hương khác đă phải bị giam trong các "trại cải tạo" bao lâu.
    Cùng việc Trụ có lẽ đă bị trừng phạt nặng nề v́ địa vị cao của ông trong Hải quân Việt Nam Cộng Ḥa, lại là thuyền trưởng Thương Tín I…nói chung các trại cải tạo khác đều cho tù nhân khẩu phần ăn chết đói và đối xử tàn bạo tùy tiện.
    Sau sáu tháng tù đầu tiên, Trụ, được chính quyền cách mạng cho phép ông viết thư về gia đ́nh, và thế là vợ ông bắt đầu gửi cung cấp định kỳ để giúp ông chống chọi trong nhà tù. Sáu năm sau, chính quyền cho phép vợ đến thăm ông tại một trại tù ở miền bắc. Trụ thấy những khó khăn và chi phí của chuyến đi thăm tù quá khủng khiếp, bởi một khi vợ đă tận dụng các nguồn lực để gửi vào tù cho ông tức có nghĩa con cái ông ở nhà sẽ bị thiếu đói. Ông đă viết kể lại nhiều chuyện về cưỡng bức lao động, chế độ ăn chết đói, bị giám sát thường trực, và "cải tạo" của cộng sản là thế nào.
    “Năm tháng trôi qua và chúng tôi vẫn cứ sống trong một thế giới rất ḱ lạ, giống như côn trùng, như động vật hoang dă, trong điều kiện khắc nghiệt, áo quần tả tơi, làm việc lao khổ dưới họng súng AK-47. Đôi khi tôi đă gặp cơn ác mộng khi ngủ và khi tỉnh dậy toát mồ hôi lạnh, nhưng nh́n lại xung quanh, tôi thấy thực tế ấy thậm chí c̣n đáng sợ hơn, và ư thức rơ rằng chúng tôi đang sống ở một nơi khủng khiếp nhất trên hành tinh. (99)
    Ông kết luận, "Tôi thấy giận sôi lên trong ḷng. Nếu chọn đi Mỹ, tôi đă có thể để giúp gia đ́nh ḿnh. Bây giờ th́ đă quá muộn. Tôi chỉ c̣n biết oán trách số phận". (100) Rồi ông cũng được thả vào ngày 13 tháng 2 năm 1988, thế là sau cùng ông cũng được đoàn tụ với vợ. Ba năm sau, ông được đưa vào chương tŕnh H. O. (Humanitarian Operation) và cùng vợ con rời Việt Nam sang Hoa Kỳ.


    Phần kết

    Từ trong căn để, chuyện sử những người hồi hương Việt nhấn mạnh tính năng động của những kế hoạch bất ngờ cùng với sự kiên tŕ của đế quốc Mỹ. Mặt khác, nó là một phản bác rơ ràng và đầy thách đố những bản tường tŕnh phổ biến được nhiều người tưởng là đúng về di dân người Việt. Không những không thụ động, vô vọng, hay từ chối không nhận viện trợ và thiện chí giúp đỡ, người hồi hương c̣n cho thấy nơi họ một mảng ấn tượng của kỹ năng chính trị và khả năng vạch chiến lược một cách có tổ chức.
    Các bức ảnh của những người tị nạn Việt, đáng kể là ngay trong căn cứ quân sự Mỹ, tận dụng h́nh ảnh Hồ Chí Minh và cạo đầu tranh đấu …vẫn làm người ta kinh ngạc. Những h́nh ảnh này xuất hiện rộng răi trên các tờ báo ở Guam, nhưng các báo trong lục địa Hoa Kỳ th́ không sao lại, và ngành ảnh của quân đội vẫn c̣n lưu trữ chỉ trong các Báo cáo “After Action” c̣n nơi danh mục của cục lưu trữ.
    Hơn nữa, cách tổ chức chính trị của họ và sự công nhận đầy thuyết phục từ nhiều người Mỹ từng nghe họ diễn thuyết…đă nói lên kiến thức hiểu biết và sự tháo vát của người hồi hương. Câu chuyện của họ nổi rơ động thái biết cân bằng giữa hai thái cực cộng sản và chống cộng, nhưng cuối cùng tiếc thay họ đă tránh né không xong t́nh trạng 2 mặt đối lập ấy khi đối mặt với một Việt Nam vừa mới đổi chủ đầy bất trắc và hận thù.
    Đồng thời, những câu chuyện của người hồi hương cũng thách thức các học giả nhận ra tính bao hàm của những vùng đất ở "bên ŕa" ngoại vi của đế quốc Mỹ. Câu chuyện hồi hương Việt Nam cũng hút sự chú ư đến đảo Guam và việc dùng nó như một trại tị nạn hay một nơi cầm giữ. Lịch sử của nó cũng phát huy vai tṛ tương liên giữa đế quốc với căn cứ quân sự Mỹ, với các việc trục xuất, và giam giữ. Những ḍng lưu động mới vừa qua của đế quốc và đoàn di dân lại đi đến kết cục trong những diễn biến không thể đoán trước, nhưng cuối cùng đoàn người cũng đă thông tri được cho nhau và đă gây được tiếng vang thời bấy giờ

    Người hồi hương Việt nào phải chỉ là đoàn dân cư duy nhất đi t́m chính ḿnh "ở giữa ḷng" những di sản của đế quốc và chiến tranh. Nhà nhân chủng học David Vine đă viết một cuốn sách mới hấp dẫn về cách mà chính phủ Anh trục xuất khối dân cư bản địa Chagossians ra khỏi Diego Garcia để lấy đất làm đường cho một căn cứ hải quân Mỹ ở Ấn Độ Dương. Dân Chagossian bị cấm sinh sống, thăm viếng, hoặc làm việc trên đảo, trong khi căn cứ ấy nay là vùng trọng điểm của chiến lược quân sự của Mỹ ở Afghanistan và vùng Trung Đông. (101)

    Có lẽ dễ thấy hơn cả là việc chính phủ Hoa Kỳ cải đổi các căn cứ hải quân ở vịnh Guantanamo (GTMO) –vùng đất đặc biệt dự phần với nguồn cội lịch sử của Guam từ 1898- thành một trung tâm được cho là nơi giam giữ những "chiến binh thù địch" vào năm 2002. Tuy nhiên, ngay cả trước sự kiện 11 tháng 9 [2001], GTMO đă là một trại tị nạn gây nhiều tranh căi, tại nơi này Hoa Kỳ đă giam giữ những người Cuba và Haiti. Sau khi trận động đất Haiti năm 2010, chính phủ Mỹ lại sửa soạn cho GTMO thành một trại tị nạn vốn đă được biết tiếng nhiều từ thập niên 90’s. (102) Sau hết, Guam cũng đă từng được dùng như một trạm trung chuyển người tị nạn thời Chiến tranh Lạnh. Vào cuối Chiến tranh vùng Vịnh năm 1991, chính phủ Mỹ với việc t́m chốn dung thân cho người Kurd (ở Iraq) tị nạn [tạm trên đảo Guam], qua đó tung ra một thông điệp cho "quá tŕnh h́nh thành" căn cứ không quân Andersen biệt lập ở Guam, rồi mới tái định cư họ ở Hoa Kỳ. (103) Lộ tŕnh qua lại này giữa Iraq, Guam, và Hoa Kỳ hiện vẫn c̣n hoạt động với các phiên dịch cảm tử người Iraq và các đồng minh của Mỹ. (104)

    Là kết quả hẳn hoi chứ chẳng phải mang chút ǵ dị thường hoặc nhằm minh hoạ cho một câu chuyện khả tín, lịch sử của những người Việt hồi hương trên Guam báo hiệu nhiều hướng hội tụ giữa các hoạt động di cư và quân sự trong thế kỷ XX và XXI. Quá tŕnh lịch sử xưa chưa được biết đến của Mỹ nay như dội ngược về trong hiện tại, với bóng dáng những đoàn di dân trong đó, hoặc từ xa chuyển đến, hay bị cầm giữ… cho thấy sự sa lầy của đế quốc và các chính sách ứng biến cuốn theo con người vào trong. Với tính khác biệt rơ ràng từng trường hợp, người ta có thể h́nh dung ra nào là người Chagossians, những người bị cầm giữ ở GTMO, người Kurd ở Iraq, nạn nhân động đất Haiti, và người hồi hương Việt… để khả dĩ phác họa một nhân dáng cường quốc quân sự Hoa Kỳ.

    Câu chuyện phức tạp, đầy sống động và nhuốm màu bi kịch của người hồi hương Việt đă nhấn mạnh một điều cấp thiết rằng chúng ta không nên dễ dăi chấp nhận những tường tŕnh cứng nhắc về “cứu hộ” và về “cách mạng”. Ở trên Guam, xa biệt gia đ́nh, cũng chẳng biết rồi sẽ về đâu, lúc đó người hồi hương đành phải lấy một lựa chọn, hoặc hay hơn hoặc tồi hơn… bằng vào vốn hiểu biết chủ quan của ḿnh. Những lựa chọn ấy trở nên đầy nguy hiểm, gồm cả hy vọng, lẫn thất vọng, may mắn và rủi ro, do đó có thể nói, nó chẳng tương đồng tí nào với những tường tŕnh của người Mỹ về cứu nạn cũng như những tường thuật của người Việt [cộng] về cái gọi là "chống chủ nghĩa đế quốc", câu chuyện của người hồi hương bộc lộ một mớ ḅng bong rối rắm của những t́nh huống bất ngờ và những chính sách tạm bợ bất nhất đă cuốn những kẻ nạn nhân của nó vào trong.


    Tài liệu tham khảo liệt kê bởi tác giả

    73. “Intermediary Needed . . . ,” PDN, August 21, 1975. For an excellent work on the colonial history of “Devil’s Island” and its reincarnation into a French satellite station, see Peter Redfield, Space in the Tropics: From Convicts to Rockets in French Guiana (Berkeley: University of California Press, 2000).
    74. US Secretary of State to US Mission Geneva, July 19, 1975, RG 59, 1975STATE170890.
    75. Secretary of State to RUMTBK/AmEmbassy Bangkok, Re: Repatriates, July 23, 1975, RG 59, 1975STATE170895.
    76. McLaughlin, “Ada Resolution Passes Senators,” PDN, September 6, 1975; Resolution No. 133, Relative to Respectfully requesting the President of the United States to Transfer the Vietnamese Repatriates from Guam to Wake Island, September 5, 1975, Thirteenth Guam Legislature, 1975–1976.
    77. “Task Force Replies ‘No’ to Wake, Ship Ideas,” PDN, September 8, 1975.
    78. Civil Disturbance Plan—Garden Plot, December 13, 1975, RG 319, box 2, folder Situation Sum-maries December 13–30, 1975; Briefing Outline for US of A, October 15, 1975, RG 319, box 16, folder Message Traffic for Repatriate Situation on Guam.
    79. Civil Disturbance Plan—Garden Plot.
    80. Julia Taft to Secretary Kissinger, Repatriates, September 28, 1975, RG 59, 1975STATE231099.
    81. “Repatriates Will Get a Ship to Sail Home,” PDN, October 1, 1975.
    82. David L. Teibel, “Viet Vessel Resounds with Work,” PDN, October 10, 1975.
    83. Secretary of State to JCS, Repatriate Ship, October 17, 1975; Secretary of State to RUHNSAA/ CINCPACREP, Re: Plan for Public Affairs Handling of Vietnamese Repatriate on Guam, October 12, 1975. All documents in RG 319, box 16, folder Message Traffic for Repatriate Situation on Guam.
    84. George R. Blake, “‘Sinister Scheme’ How PRG Views Ship Plan,” PDN, October 5, 1975; “Ship, Repatriates Can Enter Vietnam, Agency Reports,” PDN, October 27, 1975.
    85. “Repatriation ‘Irresponsible,’ North Vietnam,” PDN, October 18, 1975.
    86. Secretary of State to AmEmbassy Helsinki, RE: Action Memorandum: repatriation of Vietnamese Refugees, September 4, 1975, RG 59, 1975STATE208902.
    87. Secretary of State to US Mission Geneva, Re: Vietnamese repatriates, October 6, 1975, RG 59, 1975STATE237422; Tran Dinh Tru, Vietnam Thuong Tin, 210.
    88. Ed Kelleher, “Ship’s Port Undetermined,” PDN, October 15, 1975.
    89. Secretary of State to CINCPAC, Re: Meeting with Repatriate Leadership Committee, October 9, 1975, RG 59, 1975STATE241102; Secretary of State to CG Fort Chaffee, et al., re: Guidance on Counseling Repatriates, October 2, 1975, RG 59, 1975STATE235686; Julia Taft to Admiral Carroll, Re: Guidance on Out Processing and Departure of Repatriate Ship, October 13, 1975, RG 319, box 16, folder Message Traffic for Repatriate Situation on Guam.
    90. Secretary of State to CINCPACREP GUAM, RE: Final Out-Processing Procedures for Camp Asan Repatriates, Preliminary Scenario, October 10, 1975, RG 59, 1975STATE242815.
    91. Ibid.
    92. Secretary of State to CINCPCREP Guam, Re: Repatriates, October 21, 1975, RG 59, 1975STATE249847.
    93. COMNAVMARIANAS Guam to RHMBR/CINCPACFLT Re: Return of VN Repatriates by Ship—Si-trep Seven, October 9, 1975, RG 319, box 16, folder Message Traffic for Repatriate Situation on Guam.
    94. Tran Dinh Tru, Vietnam Thuong Tin, 292.
    95. Jim Eggensperger, “Repatriate Ship Leaves to an Uncertain Future,” PDN, October 17, 1975.
    96. December 13, 1975 Subj: Vietnamese repatriates in Nha Trang, RG 319, box 2, folder Situation Summaries December 13 – 30, 1975. Thompson, Refugee Workers in the Indochina Exodus, 66–73. See also Freeman, Hearts of Sorrow; Toai and Chanoff, Vietnamese Gulag; Vo, Bamboo Gulag; Pham,
    Eaves of Heaven.
    97. Tran Dinh Tru, Vietnam Thuong Tin, 327–31.
    98. I’d like to thank the participants in the 2010 NYU Symposium on the Politics and Poetics of Refugees for sharpening this insight.
    99. Tran Dinh Tru, Vietnam Thuong Tin, 396.
    100. Ibid., 402.
    101. David Vine, Island of Shame: The Secret History of the U.S. Military Base on Diego Garcia (Princeton, N.J.: Princeton University Press, 2009).
    102. Kirk Johnson, “Urban Evacuees Find Themselves among Rural Mountains,” New York Times, September 7, 2005; Isabelle Wilkerson, “Scattered in a Storm’s Wake,” New York Times, October 9, 2005; “Haiti Earthquake: US Army Prepares Guantánamo Bay,” Daily Mail, January 21, 2010. See also Jana K. Lipman, Guantánamo: A Working-Class History between Empire and Revolution (Berkeley: University of California Press, 2009).
    103. Eric Talmadge, “Kurds First Stop to U.S.: Guam,” Seattle Times, April 7, 1997, http://community. seattletimes.nwsourc e.com/archive/?date=19970407&slug= 2532708 (accessed May 28, 2009).
    104. In response to the current U.S. war in Iraq, the List Project has proposed a “Guam option,” whereby Iraqi allies who fear for their lives because of their association with Americans would be transferred to U.S. military bases in Guam as an interim location before being admitted into the United States. List Project, “What Is the Guam Option?” http://www.thelistproject.org/guam/ (accessed August 20, 2010) and http://thelistproject.org/withdrawal/ (accessed June 8, 2011).


    Văn bản nguyên văn:

    “Give us a Ship”: The Vietnamese Repatriate Movement on Guam, 1975 - By Jana K. Lipman

    “Guam: The Devil’s Island”


    As repatriates’ protests escalated, Guam’s territorial status grated on the Guamanian government and even confounded the U.S. military.73 Guam’s isolated geography and colonial history shaped U.S. and Guamanian officials’ political constraints and possibilities, and because the U.S. political system did not generally recognize Guam’s existence, much was left to improvisation. In the short run, Guamanian officials became increasingly frustrated by their own limited authority. They wanted nothing more than to be rid of the repatriate problem once and for all, and Governor Bordallo threatened to take the matter into his own hands:

    The lives of the people of Guam are in jeopardy. Immediate action is imperative. . . . the repatriates advised me that they will initiate a series of violent acts at the risk of their lives if they are not moved to Vietnam immediately. . . . If I do not receive word from you con-cerning this matter within 48 hours, I shall proceed unilaterally with the latter alternative.74
    Last edited by Lê Tùng Châu; 21-04-2015 at 12:50 AM.

  4. #24
    Member
    Join Date
    31-03-2011
    Location
    http://letungchau.blogspot.com/
    Posts
    140

    Chuyện tàu Việt Nam Thương Tín 2 - Phần 5 và Kết

    Nguồn: Thư Viện Phạm Văn Thành

    (tiếp theo Phần 4)

    Nguyên tác "'Give Us A Ship': The Vietnamese Repatriate Movement on Guam, 1975"
    by Jana K. Lipman - Tạp Chí American Quarterly Volume 64, Issue 1 (số ra tháng 3 năm 2012)

    "‘Hăy để chúng tôi về’: Chuyện những người Việt hồi hương từ đảo Guam, năm 1975"
    Lê Tùng Châu dịch



    từ trang 17 - hết (trang 19)

    ""Guam: Ḥn Đảo Dữ""

    Cùng với những phản kháng leo thang của người hồi hương, th́ t́nh trạng lănh thổ của Guam bỗng như bị phô bày một cách khó chịu cho chính quyền Guam, thậm chí làm rối cho cả quân đội Mỹ. (73) Guam, với một lịch sử thuộc địa và một vị trí địa dư cách biệt, như đă định h́nh cho cả Mỹ quốc lẫn giới chức chính quyền Guam về tính bó buộc cũng như những triển vọng chính trị cho nơi này, và cũng v́ nói chung hệ thống chính trị Hoa Kỳ đă không thừa nhận sự hiện hữu của Guam, phần nhiều lại cứ để cho tùy nghi. Trong hoàn cảnh tức th́ lúc ấy, các quan chức Guam ngày càng trở nên nản ḷng bởi quyền hạn hạn chế của ḿnh. Họ không muốn ǵ hơn là được thoát khỏi vấn đề hồi hương một lần và cho tất cả, và Thống đốc Bordallo đă cảnh báo trước sẽ giải quyết vấn đề bằng chính thẩm quyền của ḿnh:

    “Cuộc sống của cư dân đảo Guam đang lâm nguy. Phải có ngay một giải pháp là rất cấp bách. . . . Những người hồi hương đă khuyến cáo tôi rằng họ sẽ bắt đầu một loạt các hành vi bạo lực liều mạng nếu họ không được về Việt Nam ngay lập tức. . . . Trong ṿng 48 giờ nếu không nhận được chỉ thị của quư vị về vấn đề này, tôi sẽ tiến hành đơn phương một lựa chọn bắt buộc tối hậu. (74)”

    Có thể nói phản hồi của chính quyền Mỹ với thông điệp của vị Thống Đốc là cụt ngủn. Ngoại trưởng Henry Kissinger chỉ giục Bordallo hạn chế, đừng họp nhiều với người hồi hương, v́ ông không có thẩm quyền đáp ứng thỉnh cầu của họ (75) Trong diễn biến liên quan, phát ngôn nhân Joseph Ada của Guam dường như bị người hồi hương xúc phạm cá nhân, và ông nhận định các cuộc biểu t́nh phản kháng là "lấy sự sỉ nhục đáp lại ḷng hiếu khách mà họ được ưu đăi" Trong Nghị quyết số 133, Ada chính thức đề nghị tái di dời người hồi hương sang Wake Island, một vùng lănh thổ nhỏ hơn, xa hơn Guam, một vùng đất chưa có tính pháp lư với nước Mỹ nói chung, và bị quên lăng trong quần thể các quần đảo nhỏ ở Thái B́nh Dương của Mỹ. Ada cho rằng người hồi hương đă gây ra chướng ngại nguy hiểm cho cư dân địa phương đồng thời đe dọa cho uy tín quốc tế của Guam. Các Thượng nghị sĩ Guam nhất loạt bỏ phiếu chọn với số thuận áp đảo 12/1 ủng hộ đề xuất này. (76) Tuy nhiên, kết quả bỏ phiếu gần như đạt đồng thuận tuyệt đối việc cưỡng bức trục xuất người hồi hương trong thực tế đă cho thấy rơ sự thiếu quyền hạn của chính quyền Guam. Lực lượng đặc nhiệm liên bang “Interagency Task Force” về người tị nạn, vừa được lập tuy chưa chính thức đă phải hủy ngang v́ không c̣n cần thiết nữa. (77)


    Một thành viên của ban lănh đạo người Việt hồi hương tŕnh bày một mô h́nh của tàu Thương Tín I với Thiếu Tướng Kent J. Carroll. Photo by Cục Lưu trữ Quốc gia Hoa Kỳ

    Trong bối cảnh rối bời đầy biến động ấy, một cấp chỉ huy quân đội Mỹ là Thiếu Tướng Hải Quân Kent J. Carroll, cũng phải lao đao khó xử với t́nh trạng chính trị của Guam và cân nhắc khả năng có nên điều quân đội liên bang đến để dập tắt t́nh trạng bất ổn thuần tính dân sự … hay không, theo Chiến dịch "Garden Plot" (78) Cái tên Garden Plot là một mật mă quân sự -được gợi nên từ những trước tác của nhà văn Geogre Orwell- dùng đặt tên cho một kế hoạch cho phép quân đội có toàn quyền giải quyết những xáo trộn dân sự. Một nghị định về quốc pḥng đă nêu rơ Chiến dịch "Garden Plot" chỉ có thể được tiến hành với sự phê chuẩn chính thức của Tổng Thống. Bởi "Garden Plot" nhất thiết phải được Tổng Thống phê duyệt, Carroll c̣n chỉ rơ rằng "những luật dùng cho trường hợp bất ổn dân sự thông thường không thể dễ đem áp dụng cho Guam." Ông nói tiếp, "thủ tục tiến hành Garden Plot không thích hợp cho t́nh trạng khẩn cấp trong vùng lănh thổ Hoa Kỳ". Trên thực tế, Hoa Kỳ đă không hề định một kế hoạch phiêu lưu nào cho t́nh trạng bất ổn dân sự trên đảo Guam, bởi v́ Guam là vùng lănh thổ chẳng hề được tính đến. Ví dụ, Guam chẳng nằm trong tầm hoạt động của FBI, cả CIA cũng không luôn, và do đó, thực tế là không có khả năng thu thập thông tin t́nh báo nào về Guam cả. (79)


    Một nhiếp ảnh gia quân đội Mỹ ghi lại sự tàn phá của Building 519 trên Trại Asan vào tháng Tám năm 1975, đă bị phá hủy bởi người hồi hương Việt trong cơn quá khích chống đối việc bị cầm giữ ở Guam. Photo by Cục Lưu trữ Quốc gia Hoa Kỳ

    Di sản đế quốc của Guam đă loại nó hoàn toàn khỏi tầm chi phối của pháp luật và các lệnh lạc quân sự Mỹ, và Thiếu Tướng Hải Quân Carroll cũng như các sĩ quan chỉ huy bộ binh đều muốn dễ bề ra tay vụ này. Ông liên tục thúc giục đồng nghiệp ở Washington DC vận động để ông được quyền điều quân đội vào các trại hồi hương nếu những hành vi quá khích c̣n bùng lên nữa. Cuối cùng, cấp trên của Carroll ở Washington đă không đồng ư và từ chối yêu cầu được can thiệp của ông mà chưa được sự chấp thuận của Tổng Thống. Tạm gác qua những xung đột cục bộ, giới chức ở Guam nhận ra nguy cơ c̣n bùng phát các phản ứng thái quá và e rằng các hiệu ứng dây chuyền không hay có thể lan tới từ truyền thông đến dư luận quốc tế nếu lính Mỹ lỡ khai hỏa vào người tị nạn Việt ở Guam. Trong khi các cấp vẫn duy tŕ những tính toán b́nh tĩnh thận trọng, th́ tâm trạng nản ḷng thất vọng của Carroll càng tỏ rơ t́nh trạng mơ hồ của Guam và các mối đe dọa thường trực đến sức mạnh quân đội, cho dù với một chiến dịch nhân đạo đi nữa.
    Vào 30 tháng 9/ 1975, UNHCR công bố các cuộc đàm phán với PRG thất bại. Không chút hy vọng PRG hoặc DRV sẽ sẵn sàng chào đón hoặc tạo điều kiện tái định cư người hồi hương tại Việt Nam. Quân đội Mỹ đă sẵn sàng cho việc khởi động chiến dịch "Garden Plot" để ứng phó các cuộc bạo động, bạo loạn, và t́nh trạng bất ổn chung. Để ngăn chặn những bất ổn có khả năng leo thang, Tổng Thống Ford đă tiên phong chấp thuận việc sử dụng tàu Thương Tín I -một con tàu thương mại Việt Nam vốn ban đầu đă đưa người tị nạn tới Guam- để cấp cho người hồi hương trở về. (80)
    Người Việt tại Trại Asan tán dương ngay giải pháp này. Những h́nh ảnh trên trang đầu của tờ Pacific Daily News cho thấy những nam thanh niên cởi trần, mặc quần đùi đổ xô nhau ra vào ban đêm, hân hoan vui mừng nhảy cẫng lên. (81)
    Trên tất cả, người hồi hương đă cho thấy họ đă hoàn thành ư nguyện của ḿnh; họ đă thắng thế khi áp lực được chính phủ Hoa Kỳ cung cấp cho họ một con tàu theo đúng nguyện vọng. Có lẽ v́ quá chú trọng tới nguyện vọng của người hồi hương cũng như đoán định những nguy cơ dây chuyền có thể lan đến dư luận từ những bạo loạn liều mạng của người tị nạn Việt ở Guam, một trại cầm giữ không xác định được thời hạn trên Guam hay Wake Island, hoặc buộc phải tái chuyển đến lục địa Hoa Kỳ... cuối cùng chính phủ Mỹ đă thừa nhận rằng “Ship Option” là giải pháp tốt nhất. Trong ba tuần tiếp theo, các thủy thủ và thuyền trưởng người Việt làm việc nhiệt t́nh trên tàu, tiến hành chạy thử nghiệm trên biển, đóng gói thực phẩm, tích trữ nước cần thiết cho ba mươi ngày và cho 1.600 người.(82) Thất vọng bởi sự từ chối của PRG, UNHCR cũng thôi, không hậu thuẫn cho Ship Option. Đơn giản là v́ họ không bảo đảm người hồi hương khi đến nơi sẽ được an toàn.

    Để bảo vệ tốt nhất chuyến về của người hồi hương, Hoa Kỳ lệnh cho các quan chức của ḿnh "đóng một vai phụ” cho nước Mỹ trong việc này và vẫn giữ thế kẻ ngoài cuộc. Họ muốn tránh đừng để cho sự điều khiển của người Mỹ lộ diện ra chút nào và cứ để tiến tŕnh hiện rơ chất thuần Việt. Các quan chức Mỹ thừa nhận rằng đầy vẻ nghi ngờ trong cái nh́n của PRG với đoàn người hồi hương, PRG cũng coi họ như là những kẻ đă bị đế quốc Mỹ làm đồi trụy. Không có nghi lễ "chính thức, tiễn đưa" ǵ ráo và cũng chẳng phô trương bất cứ thứ ǵ từ Mỹ hoặc người đại diện đảo Guam. Bất kỳ sự kiện chung cục nào cũng phải "diễn đúng chương tŕnh hồi hương" (83)
    Những lo ngại của UNHCR và Chính phủ Mỹ đă chứng tỏ là có căn cứ, PRG cứ cố chấp rằng chuyến về của người hồi hương và chương tŕnh Option Ship là vi phạm chủ quyền và quyền lực mới thu được của họ. Nhiều tháng sau khi Sài G̣n sụp đổ, PRG đang mong muốn được Hoa Kỳ công nhận ngoại giao để đạt được tính hợp pháp cũng như các quyền lợi khác nhưng Hoa Kỳ lại không công nhận chính phủ của họ cũng như từ chối các cuộc đàm phán trực tiếp, nên PRG giận dữ trút đ̣n thù vào tàu Thương Tín I và đoàn hồi hương. Với đôi tai dường như hoàn toàn điếc về chính trị, PRG tố cáo chuyến tàu hồi hương là một "kế hoạch nham hiểm"

    “Đây là một tội ác mới chống lại nhân dân Việt Nam. . . . PRG kêu gọi những người yêu nước hiện nay buộc phải sống ở nước ngoài phải nhận rơ ư đồ xấu của Hoa Kỳ, đoàn kết với nhau để bảo vệ bản thân và chủ quyền quốc gia, chống lại tất cả những âm mưu xấu xa của chủ nghĩa đế quốc Mỹ. PRG chính thức yêu cầu chính phủ Mỹ chấm dứt giải quyết vấn đề "người tị nạn" theo cách riêng của ḿnh” (84)
    Chính quyền Bắc Việt th́ mô tả sự kiện như là một "hành động mạo hiểm và vô trách nhiệm. . . . Chính phủ Mỹ đă phạm một sai lầm lớn bởi đơn phương và tùy tiện hành động trong vấn đề này" (85)

    Trong những cuộc đối thoại với UNHCR trước đây, PRG và Bắc Việt đă nhiều lần sợ chính phủ Hoa Kỳ đă sử dụng phép hồi hương là một mưu đồ để tuồn gián điệp CIA vào lănh thổ của họ (86)

    Với vẻ huênh hoang và gạt bỏ ngoài tai những tuyên bố của chính người hồi hương, PRG c̣n trong t́nh trạng đa nghi hết thảy, họ không tin bất kỳ hành động đơn phương nào của Mỹ. Tóm lại, PRG cho rằng Hoa Kỳ đang cố thực hiện ngầm một âm mưu từ bên ngoài nhằm khả năng lật đổ, áp đặt một lượng cư dân vào trong biên giới nước họ và vi phạm cái quyền riêng mà chỉ chính họ mới xác định được những ai có thể và không thể nhập cảnh. Người hồi hương đă thành công trong chiến dịch của họ vừa mới đây, nhưng ngay tại thời điểm này, họ phải đối mặt một chính phủ Việt Nam thù địch và một bối cảnh chính trị thô cứng.

    Trong khi người hồi hương chuẩn bị cho chuyến về th́ các quan chức Mỹ đă công bố các báo cáo lập trường hung hăng của PRG và Bắc Việt đến các trại tị nạn. Các vị ấy muốn mọi người nhận ra sự thù địch không hề dấu diếm của PRG về thiện chí hồi hương. (87)
    Người hồi hương cũng công nhận khả năng rủi ro đấy, nhưng hầu hết đều kỳ vọng vào một triển vọng tốt đẹp. Một người đàn ông giải thích: "Khi quay lại, chúng tôi phải tuân theo lệnh của chính phủ. . . . Chúng tôi nghĩ rằng khi quay lại, chúng tôi phải dự các chương tŕnh cải tạo v́ tất cả chúng tôi đều là cựu viên chức của chế độ cũ" (88)
    Trước khi lên tàu, Hoa Kỳ c̣n đề ra một cơ hội cuối cùng cho người hồi hương nào muốn đổi ư và chịu một hành tŕnh đến Hoa Kỳ chứ không phải là Việt Nam. (89)
    Các quan chức Mỹ c̣n lo ngại những bó buộc của Trại Asan đă gây ra một t́nh trạng "nhất quán không b́nh thường" giữa những người hồi hương với nhau như thế, và do đó họ muốn cung cấp một phương thức tùy chọn "giải cứu" vào giờ chót cho người hồi hương nào "muốn bí mật ở lại". (90)
    Khoảng hai mươi bốn giờ trước khi khởi hành, các gia đ́nh, cá nhân đều phải qua một sát hạch cuối cùng, kỹ lưỡng, tinh vi và dấu mặt, một "phiên tư vấn" hoàn toàn bí mật với những căn pḥng kín cửa. (91)
    Có hai mươi tám người đă đổi ư và quyết định không lên tàu Thương Tín I, thay vào đó họ đă đi đến Hoa Kỳ. (92)
    Có điều hấp dẫn là, Lê Minh Tân, một kẻ dẫn đầu đoàn hồi hương từ trại Fort Chaffee, lại là một trong những kẻ đă quyết định quay lại Hoa Kỳ, dù ông đă dẫn dắt bao cuộc tuyệt thực và biểu t́nh liên tiếp. (93)
    Trần Đ́nh Trụ nhận xét rằng quyết định của Tân chứng tỏ rằng ông ta đă từng là một điệp viên CIA thứ thiệt. (94)
    Trong khi không thể sưu lục tài liệu lưu trữ để t́m hiểu những động cơ thực sự của Tân, có điều không thể không nói là, ông ta đă bị buộc tội cả một cộng sản nằm vùng lẫn một nhân viên CIA! Những cáo buộc đầy mâu thuẫn như thế đă chứng minh thế nào là đa nghi hoang tưởng cũng như thế nào là những đ̣i hỏi phân định rành rẽ rằng có những người Việt các cấp từ phe PRG nằm vùng trong đoàn người hồi hương hay không?!
    Tổng cộng có 1.546 người Việt lên tàu Thương Tín I, trong đó có 250 phụ nữ và trẻ em. Trong một đoạn kết thật quá đỗi khôi hài, những thủ lĩnh đoàn người hồi hương đă quên bẵng bức họa chân dung Hồ Chí Minh lại trong trại, và khi họ muốn trưng bày nó trên tàu, lính thủy Mỹ lại mau mắn quay về lấy bức họa đem đến, tạo ra một h́nh ảnh trái ngược nhau và khá khó coi là thủy quân lục chiến Mỹ cùng sánh đôi với Hồ Chí Minh. Một nhân viên quần chúng sự vụ nhận ra ngay một nguy cơ bị chụp ảnh có thể tiềm ẩn nhiều khả năng khó xử về sau bèn ra lệnh lính thủy cứ để thả bức tranh và bảo những hồi hương tự đưa nó lên tàu. (95)
    Ngày 17 Tháng Mười năm 1975, con tàu rời bến cảng mà không hề được đặt tên cho chuyến hải hành cũng chẳng được một bảo đảm nào từ PRG rằng nó có được phép cập bến trên đất Việt hay không. Khi tàu đến miền nam Việt Nam trong tháng mười một, PRG đă tống giam hết thảy đoàn người vào trung tâm huấn luyện Đồng Đế gần Nha Trang. Không hề được nêu lên trong giới báo chí quốc tế, đoàn người hồi hương như thể bỗng dưng bị nuốt chửng vào hệ thống các trại tù cải tạo xuyên suốt miền Nam Việt Nam. (96)
    Trần Đ́nh Trụ nhớ lại được đưa lên bờ và nghe diễn thuyết về chuyện ông đă bị "đế quốc Mỹ tẩy năo" ra sao. Các quan chức Việt [cộng] sau đó đă hỏi cung ông và buộc tội Trụ với tư cách thuyền trưởng, đă dẫn đầu tiếp tay cho một âm mưu của Mỹ đối với Việt Nam. (97)
    Thật là mỉa mai hay bi kịch thay! Giờ đây, thực tế người hồi hương đă trở thành tù nhân của chiến tranh, (98) cuộc biểu t́nh trước đó và khẩu hiệu của họ nhằm vào người Mỹ rằng họ không phải là tù binh chiến tranh đă biến thành sự thực đáng buồn và rằng PRG [1975], và sau đó là chính phủ thống nhất của Việt Nam [1976], đă xếp loại đoàn người trở về như là kẻ cựu thù và là những công dân không thể tin được.
    Trong cuốn hồi kư của Trụ, ông kể lại đă ở hơn mười hai năm trong một trại lao động cưỡng bức tại Việt Nam, nơi đă tàn phá cả tâm hồn lẫn thể xác của tù nhân.
    Căn cứ vào nguồn tài liệu mà tôi có được, thật không thể biết được thực tế những người hồi hương khác đă phải bị giam trong các "trại cải tạo" bao lâu.
    Cùng việc Trụ có lẽ đă bị trừng phạt nặng nề v́ địa vị cao của ông trong Hải quân Việt Nam Cộng Ḥa, lại là thuyền trưởng Thương Tín I…nói chung các trại cải tạo khác đều cho tù nhân khẩu phần ăn chết đói và đối xử tàn bạo tùy tiện.
    Sau sáu tháng tù đầu tiên, Trụ, được chính quyền cách mạng cho phép ông viết thư về gia đ́nh, và thế là vợ ông bắt đầu gửi cung cấp định kỳ để giúp ông chống chọi trong nhà tù. Sáu năm sau, chính quyền cho phép vợ đến thăm ông tại một trại tù ở miền bắc. Trụ thấy những khó khăn và chi phí của chuyến đi thăm tù quá khủng khiếp, bởi một khi vợ đă tận dụng các nguồn lực để gửi vào tù cho ông tức có nghĩa con cái ông ở nhà sẽ bị thiếu đói. Ông đă viết kể lại nhiều chuyện về cưỡng bức lao động, chế độ ăn chết đói, bị giám sát thường trực, và "cải tạo" của cộng sản là thế nào.
    “Năm tháng trôi qua và chúng tôi vẫn cứ sống trong một thế giới rất ḱ lạ, giống như côn trùng, như động vật hoang dă, trong điều kiện khắc nghiệt, áo quần tả tơi, làm việc lao khổ dưới họng súng AK-47. Đôi khi tôi đă gặp cơn ác mộng khi ngủ và khi tỉnh dậy toát mồ hôi lạnh, nhưng nh́n lại xung quanh, tôi thấy thực tế ấy thậm chí c̣n đáng sợ hơn, và ư thức rơ rằng chúng tôi đang sống ở một nơi khủng khiếp nhất trên hành tinh. (99)
    Ông kết luận, "Tôi thấy giận sôi lên trong ḷng. Nếu chọn đi Mỹ, tôi đă có thể để giúp gia đ́nh ḿnh. Bây giờ th́ đă quá muộn. Tôi chỉ c̣n biết oán trách số phận". (100) Rồi ông cũng được thả vào ngày 13 tháng 2 năm 1988, thế là sau cùng ông cũng được đoàn tụ với vợ. Ba năm sau, ông được đưa vào chương tŕnh H. O. (Humanitarian Operation) và cùng vợ con rời Việt Nam sang Hoa Kỳ.


    Phần kết

    Từ trong căn để, chuyện sử những người hồi hương Việt nhấn mạnh tính năng động của những kế hoạch bất ngờ cùng với sự kiên tŕ của đế quốc Mỹ. Mặt khác, nó là một phản bác rơ ràng và đầy thách đố những bản tường tŕnh phổ biến được nhiều người tưởng là đúng về di dân người Việt. Không những không thụ động, vô vọng, hay từ chối không nhận viện trợ và thiện chí giúp đỡ, người hồi hương c̣n cho thấy nơi họ một mảng ấn tượng của kỹ năng chính trị và khả năng vạch chiến lược một cách có tổ chức.
    Các bức ảnh của những người tị nạn Việt, đáng kể là ngay trong căn cứ quân sự Mỹ, tận dụng h́nh ảnh Hồ Chí Minh và cạo đầu tranh đấu …vẫn làm người ta kinh ngạc. Những h́nh ảnh này xuất hiện rộng răi trên các tờ báo ở Guam, nhưng các báo trong lục địa Hoa Kỳ th́ không sao lại, và ngành ảnh của quân đội vẫn c̣n lưu trữ chỉ trong các Báo cáo “After Action” c̣n nơi danh mục của cục lưu trữ.
    Hơn nữa, cách tổ chức chính trị của họ và sự công nhận đầy thuyết phục từ nhiều người Mỹ từng nghe họ diễn thuyết…đă nói lên kiến thức hiểu biết và sự tháo vát của người hồi hương. Câu chuyện của họ nổi rơ động thái biết cân bằng giữa hai thái cực cộng sản và chống cộng, nhưng cuối cùng tiếc thay họ đă tránh né không xong t́nh trạng 2 mặt đối lập ấy khi đối mặt với một Việt Nam vừa mới đổi chủ đầy bất trắc và hận thù.
    Đồng thời, những câu chuyện của người hồi hương cũng thách thức các học giả nhận ra tính bao hàm của những vùng đất ở "bên ŕa" ngoại vi của đế quốc Mỹ. Câu chuyện hồi hương Việt Nam cũng hút sự chú ư đến đảo Guam và việc dùng nó như một trại tị nạn hay một nơi cầm giữ. Lịch sử của nó cũng phát huy vai tṛ tương liên giữa đế quốc với căn cứ quân sự Mỹ, với các việc trục xuất, và giam giữ. Những ḍng lưu động mới vừa qua của đế quốc và đoàn di dân lại đi đến kết cục trong những diễn biến không thể đoán trước, nhưng cuối cùng đoàn người cũng đă thông tri được cho nhau và đă gây được tiếng vang thời bấy giờ

    Người hồi hương Việt nào phải chỉ là đoàn dân cư duy nhất đi t́m chính ḿnh "ở giữa ḷng" những di sản của đế quốc và chiến tranh. Nhà nhân chủng học David Vine đă viết một cuốn sách mới hấp dẫn về cách mà chính phủ Anh trục xuất khối dân cư bản địa Chagossians ra khỏi Diego Garcia để lấy đất làm đường cho một căn cứ hải quân Mỹ ở Ấn Độ Dương. Dân Chagossian bị cấm sinh sống, thăm viếng, hoặc làm việc trên đảo, trong khi căn cứ ấy nay là vùng trọng điểm của chiến lược quân sự của Mỹ ở Afghanistan và vùng Trung Đông. (101)

    Có lẽ dễ thấy hơn cả là việc chính phủ Hoa Kỳ cải đổi các căn cứ hải quân ở vịnh Guantanamo (GTMO) –vùng đất đặc biệt dự phần với nguồn cội lịch sử của Guam từ 1898- thành một trung tâm được cho là nơi giam giữ những "chiến binh thù địch" vào năm 2002. Tuy nhiên, ngay cả trước sự kiện 11 tháng 9 [2001], GTMO đă là một trại tị nạn gây nhiều tranh căi, tại nơi này Hoa Kỳ đă giam giữ những người Cuba và Haiti. Sau khi trận động đất Haiti năm 2010, chính phủ Mỹ lại sửa soạn cho GTMO thành một trại tị nạn vốn đă được biết tiếng nhiều từ thập niên 90’s. (102) Sau hết, Guam cũng đă từng được dùng như một trạm trung chuyển người tị nạn thời Chiến tranh Lạnh. Vào cuối Chiến tranh vùng Vịnh năm 1991, chính phủ Mỹ với việc t́m chốn dung thân cho người Kurd (ở Iraq) tị nạn [tạm trên đảo Guam], qua đó tung ra một thông điệp cho "quá tŕnh h́nh thành" căn cứ không quân Andersen biệt lập ở Guam, rồi mới tái định cư họ ở Hoa Kỳ. (103) Lộ tŕnh qua lại này giữa Iraq, Guam, và Hoa Kỳ hiện vẫn c̣n hoạt động với các phiên dịch cảm tử người Iraq và các đồng minh của Mỹ. (104)

    Là kết quả hẳn hoi chứ chẳng phải mang chút ǵ dị thường hoặc nhằm minh hoạ cho một câu chuyện khả tín, lịch sử của những người Việt hồi hương trên Guam báo hiệu nhiều hướng hội tụ giữa các hoạt động di cư và quân sự trong thế kỷ XX và XXI. Quá tŕnh lịch sử xưa chưa được biết đến của Mỹ nay như dội ngược về trong hiện tại, với bóng dáng những đoàn di dân trong đó, hoặc từ xa chuyển đến, hay bị cầm giữ… cho thấy sự sa lầy của đế quốc và các chính sách ứng biến cuốn theo con người vào trong. Với tính khác biệt rơ ràng từng trường hợp, người ta có thể h́nh dung ra nào là người Chagossians, những người bị cầm giữ ở GTMO, người Kurd ở Iraq, nạn nhân động đất Haiti, và người hồi hương Việt… để khả dĩ phác họa một nhân dáng cường quốc quân sự Hoa Kỳ.

    Câu chuyện phức tạp, đầy sống động và nhuốm màu bi kịch của người hồi hương Việt đă nhấn mạnh một điều cấp thiết rằng chúng ta không nên dễ dăi chấp nhận những tường tŕnh cứng nhắc về “cứu hộ” và về “cách mạng”. Ở trên Guam, xa biệt gia đ́nh, cũng chẳng biết rồi sẽ về đâu, lúc đó người hồi hương đành phải lấy một lựa chọn, hoặc hay hơn hoặc tồi hơn… bằng vào vốn hiểu biết chủ quan của ḿnh. Những lựa chọn ấy trở nên đầy nguy hiểm, gồm cả hy vọng, lẫn thất vọng, may mắn và rủi ro, do đó có thể nói, nó chẳng tương đồng tí nào với những tường tŕnh của người Mỹ về cứu nạn cũng như những tường thuật của người Việt [cộng] về cái gọi là "chống chủ nghĩa đế quốc", câu chuyện của người hồi hương bộc lộ một mớ ḅng bong rối rắm của những t́nh huống bất ngờ và những chính sách tạm bợ bất nhất đă cuốn những kẻ nạn nhân của nó vào trong.


    Tài liệu tham khảo liệt kê bởi tác giả

    73. “Intermediary Needed . . . ,” PDN, August 21, 1975. For an excellent work on the colonial history of “Devil’s Island” and its reincarnation into a French satellite station, see Peter Redfield, Space in the Tropics: From Convicts to Rockets in French Guiana (Berkeley: University of California Press, 2000).
    74. US Secretary of State to US Mission Geneva, July 19, 1975, RG 59, 1975STATE170890.
    75. Secretary of State to RUMTBK/AmEmbassy Bangkok, Re: Repatriates, July 23, 1975, RG 59, 1975STATE170895.
    76. McLaughlin, “Ada Resolution Passes Senators,” PDN, September 6, 1975; Resolution No. 133, Relative to Respectfully requesting the President of the United States to Transfer the Vietnamese Repatriates from Guam to Wake Island, September 5, 1975, Thirteenth Guam Legislature, 1975–1976.
    77. “Task Force Replies ‘No’ to Wake, Ship Ideas,” PDN, September 8, 1975.
    78. Civil Disturbance Plan—Garden Plot, December 13, 1975, RG 319, box 2, folder Situation Sum-maries December 13–30, 1975; Briefing Outline for US of A, October 15, 1975, RG 319, box 16, folder Message Traffic for Repatriate Situation on Guam.
    79. Civil Disturbance Plan—Garden Plot.
    80. Julia Taft to Secretary Kissinger, Repatriates, September 28, 1975, RG 59, 1975STATE231099.
    81. “Repatriates Will Get a Ship to Sail Home,” PDN, October 1, 1975.
    82. David L. Teibel, “Viet Vessel Resounds with Work,” PDN, October 10, 1975.
    83. Secretary of State to JCS, Repatriate Ship, October 17, 1975; Secretary of State to RUHNSAA/ CINCPACREP, Re: Plan for Public Affairs Handling of Vietnamese Repatriate on Guam, October 12, 1975. All documents in RG 319, box 16, folder Message Traffic for Repatriate Situation on Guam.
    84. George R. Blake, “‘Sinister Scheme’ How PRG Views Ship Plan,” PDN, October 5, 1975; “Ship, Repatriates Can Enter Vietnam, Agency Reports,” PDN, October 27, 1975.
    85. “Repatriation ‘Irresponsible,’ North Vietnam,” PDN, October 18, 1975.
    86. Secretary of State to AmEmbassy Helsinki, RE: Action Memorandum: repatriation of Vietnamese Refugees, September 4, 1975, RG 59, 1975STATE208902.
    87. Secretary of State to US Mission Geneva, Re: Vietnamese repatriates, October 6, 1975, RG 59, 1975STATE237422; Tran Dinh Tru, Vietnam Thuong Tin, 210.
    88. Ed Kelleher, “Ship’s Port Undetermined,” PDN, October 15, 1975.
    89. Secretary of State to CINCPAC, Re: Meeting with Repatriate Leadership Committee, October 9, 1975, RG 59, 1975STATE241102; Secretary of State to CG Fort Chaffee, et al., re: Guidance on Counseling Repatriates, October 2, 1975, RG 59, 1975STATE235686; Julia Taft to Admiral Carroll, Re: Guidance on Out Processing and Departure of Repatriate Ship, October 13, 1975, RG 319, box 16, folder Message Traffic for Repatriate Situation on Guam.
    90. Secretary of State to CINCPACREP GUAM, RE: Final Out-Processing Procedures for Camp Asan Repatriates, Preliminary Scenario, October 10, 1975, RG 59, 1975STATE242815.
    91. Ibid.
    92. Secretary of State to CINCPCREP Guam, Re: Repatriates, October 21, 1975, RG 59, 1975STATE249847.
    93. COMNAVMARIANAS Guam to RHMBR/CINCPACFLT Re: Return of VN Repatriates by Ship—Si-trep Seven, October 9, 1975, RG 319, box 16, folder Message Traffic for Repatriate Situation on Guam.
    94. Tran Dinh Tru, Vietnam Thuong Tin, 292.
    95. Jim Eggensperger, “Repatriate Ship Leaves to an Uncertain Future,” PDN, October 17, 1975.
    96. December 13, 1975 Subj: Vietnamese repatriates in Nha Trang, RG 319, box 2, folder Situation Summaries December 13 – 30, 1975. Thompson, Refugee Workers in the Indochina Exodus, 66–73. See also Freeman, Hearts of Sorrow; Toai and Chanoff, Vietnamese Gulag; Vo, Bamboo Gulag; Pham,
    Eaves of Heaven.
    97. Tran Dinh Tru, Vietnam Thuong Tin, 327–31.
    98. I’d like to thank the participants in the 2010 NYU Symposium on the Politics and Poetics of Refugees for sharpening this insight.
    99. Tran Dinh Tru, Vietnam Thuong Tin, 396.
    100. Ibid., 402.
    101. David Vine, Island of Shame: The Secret History of the U.S. Military Base on Diego Garcia (Princeton, N.J.: Princeton University Press, 2009).
    102. Kirk Johnson, “Urban Evacuees Find Themselves among Rural Mountains,” New York Times, September 7, 2005; Isabelle Wilkerson, “Scattered in a Storm’s Wake,” New York Times, October 9, 2005; “Haiti Earthquake: US Army Prepares Guantánamo Bay,” Daily Mail, January 21, 2010. See also Jana K. Lipman, Guantánamo: A Working-Class History between Empire and Revolution (Berkeley: University of California Press, 2009).
    103. Eric Talmadge, “Kurds First Stop to U.S.: Guam,” Seattle Times, April 7, 1997, http://community. seattletimes.nwsourc e.com/archive/?date=19970407&slug= 2532708 (accessed May 28, 2009).
    104. In response to the current U.S. war in Iraq, the List Project has proposed a “Guam option,” whereby Iraqi allies who fear for their lives because of their association with Americans would be transferred to U.S. military bases in Guam as an interim location before being admitted into the United States. List Project, “What Is the Guam Option?” http://www.thelistproject.org/guam/ (accessed August 20, 2010) and http://thelistproject.org/withdrawal/ (accessed June 8, 2011).


    Văn bản nguyên văn:

    “Give us a Ship”: The Vietnamese Repatriate Movement on Guam, 1975 - By Jana K. Lipman

    “Guam: The Devil’s Island”


    As repatriates’ protests escalated, Guam’s territorial status grated on the Guamanian government and even confounded the U.S. military.73 Guam’s isolated geography and colonial history shaped U.S. and Guamanian officials’ political constraints and possibilities, and because the U.S. political system did not generally recognize Guam’s existence, much was left to improvisation. In the short run, Guamanian officials became increasingly frustrated by their own limited authority. They wanted nothing more than to be rid of the repatriate problem once and for all, and Governor Bordallo threatened to take the matter into his own hands:

    The lives of the people of Guam are in jeopardy. Immediate action is imperative. . . . the repatriates advised me that they will initiate a series of violent acts at the risk of their lives if they are not moved to Vietnam immediately. . . . If I do not receive word from you con-cerning this matter within 48 hours, I shall proceed unilaterally with the latter alternative.74
    The U.S. response to the governor was curt, to say the least. Secretary of State Henry Kissinger urged Bordallo to limit his meetings with the repatriates, since he had no power to grant their demands.75 In conjunction with this dispute, Guam’s speaker of the house Joseph Ada seemed personally insulted by the repatriates, and he characterized the protests as “an affront to the hospitality which has been freely offered them.” In Resolution No. 133, Ada formally proposed the repatriates be removed to Wake Island, an even smaller and more remote unincorporated territory in America’s generally forgotten Pacific archipelago. Ada argued that the repatriates posed a safety hazard to local civilians and a threat to Guam’s international reputation. The Guamanian Senate concurred and voted twenty to one in overwhelming favor of this proposal.76 However, this near unanimous vote to forcibly deport the repatriates in fact underscored the Guamanian government’s lack of sovereignty. The Interagency Task Force on Refugees, an unelected federal task force, shot down the “Wake option” as untenable.77


    (continue below...)

  5. #25
    Member
    Join Date
    31-03-2011
    Location
    http://letungchau.blogspot.com/
    Posts
    140
    (continue above)

    In this volatile mix, the U.S. military commander, Rear Admiral Kent J. Carroll, also wrestled with Guam’s political status and weighed the possibility of committing federal troops to quell civil unrest under “Operation Garden Plot.”78 Garden Plot was the military’s somewhat Orwellian code name for the plan which authorized military control over a civil disturbance. The military protocol clearly stated that Garden Plot could not be launched without explicit presidential approval. Hamstrung by the need for presidential review, Carroll argued the “normal civil disturbance rules cannot be easily applied to Guam.” He continued, “Garden Plot procedures are not appropriate for emergency situations in U.S. territories.” In essence, the United States did not have a game plan for a civil disturbance on Guam, because it had never considered it. For example, the FBI did not include Guam in its purview, nor did the CIA, and thus there was essentially no ability to gather intelligence on Guam.79 Guam’s imperial history left it quite literally outside the purview of the law and U.S. military directives, and Admiral Carroll, the commanding officer on the ground, wanted to be able to take action. He repeatedly urged his colleagues in Washington, D.C., to grant him the authority to order troops into the repatriate camps if hostilities flared again. In the end, Carroll’s superiors in Washington did not agree and refused his requests to act without presidential approval. Removed from the day-to-day conflict, they recognized the risk of overreaction and feared the possible media and international fallout if U.S. troops were firing on Vietnamese refugees on Guam. While cooler heads prevailed, Carroll’s frustration and desperation underscored Guam’s nebulous status and the constant threat of military power even in a humanitarian operation.
    By September 30 the UNHCR announced that negotiations had broken down with the PRG. No hope remained that the PRG or DRV would willingly welcome or facilitate repatriates’ resettlement in Vietnam. The U.S. military prepared to initiate Operation Garden Plot in anticipation of rioting, violence, and general unrest.
    To prevent the expected escalation, President Ford stepped forward and approved the use of the ship Thuong Tin I, a Vietnamese commercial ship that had initially carried refugees to Guam, for the repatriates.80 The Vietnamese at Camp Asan responded with celebration. The photos on the front page of the Pacific Daily News showed jubilant, shirtless young men in shorts rushing out into the night, jumping in the air.81 At the most basic level, the repatriates succeeded in their mission; they had adeptly pressured the U.S. government to give them a ship. Presumably weighing their options and evaluating the potential public relations disaster of all-out rioting by Vietnamese refugees on Guam, indefinite detention camps on Guam or Wake Island, or forced removal to the continental United States, the U.S. government had finally conceded that the Ship Option was its best course of action. Over the next three weeks, Vietnamese sailors and captains worked on the ship with enthusiasm, conducted sea trials, and packed needed food and water stores for thirty days for sixteen hundred people.82 The UNHCR, frustrated by the PRG’s intransigence, refused to throw its support behind the Ship Option. It simply could not guarantee the well-being of the repatriates on arrival.

    To best protect the repatriates on return, the United States ordered its of-ficials to “play down the U.S. role” and remain on the sidelines. It wanted to avoid any appearance of U.S. control and allow the operation to appear fully Vietnamese. U.S. officials recognized that the PRG viewed the repatriates with great suspicion, seeing them as tainted by the U.S. imperialists. There was to be no “formal, send-off ceremony” and no fanfare from U.S. or Guamanian representatives. Any final event was to be “strictly a repatriate show.”83

    The U.S. government’s and UNHCR’s fears proved well-founded, and the PRG framed the repatriates’ return and the Ship Option as a violation of its nascent sovereignty and power. In the months after Saigon’s collapse, the PRG desired U.S. diplomatic recognition and its attending legitimacy and benefits. Angered that the United States refused to recognize its government or negotiate directly, the PRG lashed out at the Thuong Tin I and the repatriates. With seemingly tone-deaf political ears, the PRG denounced the repatriate ship as a “sinister scheme.”

    This is a new crime against the Vietnamese people. . . . The PRG calls on the patriots now forced to live abroad to be aware of the bad intention of the United States, and to unite with one another to protect themselves and the nation’s sovereignty against all wicked actions of U.S. imperialism. The PRG formally demands that the U.S. government stop settling the question of “refugees” in its own way. 84

    The North Vietnamese government also characterized the event as an “adventurous and irresponsible action. . . . The U.S. government has made a big mistake by acting unilaterally and arbitrarily in the matter” 85
    In conversations with the UNHCR, the PRG, and DRV repeatedly feared that the U.S. government was using the repatriates as a ploy to return CIA agents to its territory 86
    While seemingly paranoid and unsympathetic to the repatriates’ own claims, the PRG was in a fragile state and skeptical of any unilateral U.S. action. In short, the PRG argued that the United States was forcing a marginal, and potentially subversive, population on its borders and violating its own right to determine who could and could not enter the country. Repatriates had been successful in their campaign, yet at this juncture, they confronted a hostile Vietnamese government and a tenuous political ground.
    While the repatriates prepared for return, the U.S. officials publicized the PRG and DRV’s aggressive statements to the camps. They wanted repatriates to recognize the PRG’s public animosity against their cause 87
    The repatriates recognized the risks, but most hoped for the best. As one man explained, “When we go back we have to obey the orders of our government. . . . We think that when we go back we must attend the reeducation program because we were all the employees of the former regime.”88
    Before boarding the ship, the United States provided one last chance for the repatriates to change their minds and travel to the United States rather than Vietnam 89 U.S. officials feared that the constraints of Camp Asan had forced an “uncommon solidarity” among the repatriates, and they wanted to provide one final “bail-out” option for repatriates who “secretly may want to remain” 90
    Approximately twenty-four hours before departure, individual families encountered one final, elaborately stage-managed, “counseling session” complete with secret rooms and doors 91 Twenty-eight repatriates changed their minds and opted not to board the Thuong Tin I, and instead went to the United States 92
    Interestingly, Le Minh Tan, the repatriate leader from Fort Chaffee, was among the repatriates who decided to return to the United States, even after he had led successive hunger strikes and protests 93 Tran Dinh Tru commented that Tan’s decision proved that he had been a CIA spy all along 94
    While it is impossible from the archival documents to learn Tan’s actual motivations, it is worth noting he was charged with being both a communist infiltrator and a CIA agent. These contradictory charges demonstrated the paranoia and binaries that had infiltrated Vietnamese citizens at all levels from the PRG government to the repatriates themselves.

    In total, 1,546 Vietnamese boarded the boat, including 250 women and children. In an almost comical conclusion, the repatriate leaders had forgotten the portrait of Ho Chi Minh in the camp, and they wanted to display it on the ship. U.S. marines promptly went to retrieve the picture and carried it to the ship, creating a contradictory and rather unseemly picture of U.S. marines side by side with Ho Chi Minh. A public affairs officer cognizant of the potentially embarrassing photo-op ordered them to drop the painting and asked the repatriates to bring it on board themselves 95
    On October 17, 1975, the ship left the dock without a named port or a guarantee from the PRG that it would be allowed to land on Vietnamese soil. When the ship arrived in southern Vietnam in November, the PRG imprisoned the repatriates in a Vietnamese military camp in Dong De near Nha Trang. Never making international news, the repatriates could easily be “disappeared” into the network of reeducation camps throughout southern Vietnam 96
    Tran Dinh Tru remembered being taken ashore and listening to a speech about how he had been “brainwashed by the American imperialists.” Vietnamese officials then interrogated him and charged him, as the captain, with leading an American plot against Vietnam 97
    Ironically, if tragically, the repatriates in fact became prisoners of war 98 Their earlier protests and slogans aimed at the Americans that they were not POWs transformed into the sad reality that the PRG, and then the reunified government of Vietnam, classified them as former enemies and suspect citizens. In Tru’s memoir, he recounted more than twelve years in a forced labor camp in Vietnam, which broke both his body and his spirit. Based on my sources, it is impossible to know for how long other repatriates were interned in Vietnamese “reeducation camps” While Tru may have been punished more harshly because of his high position in the RVN Navy and as the Thuong Tin I captain, the reeducation camps were generally characterized by their starvation diets and arbitrary brutality. After the first six months of Tru’s imprisonment, the revolutionary government allowed him to write to his family, and his wife began sending periodic supplies to support him in prison. Six years later, the government permitted his wife to visit him at a reeducation camp in the north. Tru felt horribly about the hardship and expense of her trip, because the resources she was sending him meant his children had less to eat. He wrote extensively about forced labor, starvation diets, constant surveillance, and communist “reeducation.”
    The years went by and we were still living in a very strange world, like insects, like wild animals, in extreme conditions, our clothes in tatters, toiling under the barrels of the AK-47s. Sometimes I had a nightmare and woke up in a cold sweat, but when looking around I saw that reality was even more terrifying, and that we were living in the most horrendous place on the planet.99
    He concluded, “Rage boiled up inside me. If I had chosen to go to America, I would have been able to support my family. And now it was too late. I could only blame it on my fate.”100 He, at least, was released on February 13, 1988, when he was finally reunited with his wife. Three years later he applied to the Humanitarian Operation (HO) program and left Vietnam for the United States, this time with his wife and children.


    Conclusion

    At its core, the history of the Vietnamese repatriates emphasizes the dynamics of contingency alongside the tenacity of American empire. On one level, it is a provocative and clear refutation of the dominant public narrative of Vietnamese migration. Far from passive, hopeless, or vacant recipients of aid and goodwill, the repatriates displayed an impressive array of political skills and organizing strategies. The photographs of Vietnamese refugees, on U.S. military bases no less, wielding images of Ho Chi Minh and shaving their heads remain stunning. These images appeared widely in Guam’s newspapers, but those in the continental United States did not reproduce them, and the military’s photography remained only in After Action Reports and catalogued in the archives. Moreover, their political organization and cogent recognition of their American audience spoke to the repatriates’ savvy and resourceful knowledge. Their stories highlighted the balancing act these men and women performed between the perform poles of communist and anticommunist discourse, yet ultimately they failed to avoid these dichotomies in the face of an insecure and vengeful revolutionary Vietnam.
    At the same time, the repatriates’ stories challenge scholars to recognize the implications of “marginal” places on the periphery of America’s empire. Vietnamese repatriates’ stories draw attention to Guam and its use as a refugee camp and detention site. Its history brings into relief the interconnections between empire, U.S. military bases, deportation, and detention. These cross-currents of empire and migration have resulted in unpredictable circuits, but ones that ultimately inform one another and resonate in the contemporary moment.
    Vietnamese repatriates were far from the only population to find themselves “in between” the legacies of empire and war. The anthropologist David Vine has written a gripping new book on how the British government deported the indigenous population of Chagossians from Diego Garcia to make way for a U.S. naval base in the Indian Ocean. The Chagossian population is barred from living, visiting, or working on the island, while the base is now central to U.S. military strategy in Afghanistan and the Middle East 101
    Perhaps most visibly, the U.S. government transformed the naval base in Guantánamo Bay (GTMO), which tellingly shares Guam’s 1898 history, into a detention center for alleged “enemy combatants” in 2002. However, even before September 11, GTMO was a controversial refugee camp where the United States detained Cubans and Haitians. After the 2010 Haitian earthquake, the U.S. government again prepared GTMO as a refugee camp in a clear echo from the 1990s 102
    Finally, Guam has also been used as a way station for refugees in the post–Cold War era. At the end of the 1991 Gulf War, the U.S. government couriered Iraqi Kurds seeking asylum for “processing” to the isolated Andersen Air Force Base in Guam, before resettling them in the United States 103
    This route between Iraq, Guam, and the United States remains an active possibility for at-risk Iraqi translators and U.S. allies in the present 104
    As a result, rather than seeming anomalous or illustrating a singular potent story, the history of the Vietnamese repatriates on Guam foreshadows the multiple convergences between military and migrant operations in the twentieth and twenty-first centuries. The unacknowledged histories of U.S. empire reverberate in the present, and these populations in between, in transit, or in detention reveal the stickiness of empire and the contingent politics of the people in between. While disparate and clearly distinct, one can imagine Chagossians, GTMO detainees, Iraqi Kurds, Haitian earthquake victims, and Vietnamese repatriates mapping the circuits and contours of American military empire.
    The repatriates’ complicated, dynamic, and at times tragic stories underscore the need to challenge monolithic narratives of rescue and of revolution. On Guam, away from their families, and from their perspective neither here nor there, the repatriates made choices, for better or for worse, with the knowledge available at the time. Their choices became fraught with anger, hope, despair, good luck and bad—that is to say, that rather than adhere to American narratives of rescue or Vietnamese narratives of anti-imperialism, the repatriates’ stories reveal the messiness of contingency and the precarious politics for those in between.

    [From page 19 to page 27]

  6. #26
    Member
    Join Date
    17-06-2011
    Posts
    1,526

    Lịch sử soi bóng ai ? ôi con tầu định mệnh

    Hăy so sánh với Nguyễn viết Dũng, người thanh niên can đảm và nhiệt huyết này .
    Thật buồn cho quư vị hồi hương trong cay đắng .

    Cay đắng không phải chỉ v́ quư vị vô nằm ấp như tụi tui, nhưng cay đắng là dù quư vị có vẽ h́nh lăo già bán nước kia, quư vị có xưng tụng là noi theo cái bức tranh cáo Hồ khỉ gió, quư vị c̣n nằm ấp thê thảm hơn cả sĩ quan quân lực VNCH.

    Hăy nh́n h́nh ảnh trên mà soi ḿnh . Tôi rất khâm phục NV Dũng, 1 con người có lư tưởng trong sáng và hành động v́ chính nghĩa .



    va`

    Tiếc rằng trong nhóm người hồi hương của con tầu VNTT không có được ai như các bạn trẻ trên đây . Sau họ cả 1 thế hệ, nhưng đă có 1 tầm nh́n vượt lịch sử đi vào quá khứ mà chuẩn bị cho tương lai .

Thread Information

Users Browsing this Thread

There are currently 1 users browsing this thread. (0 members and 1 guests)

Similar Threads

  1. Replies: 3
    Last Post: 31-08-2014, 03:12 AM
  2. Replies: 1
    Last Post: 12-08-2013, 05:12 AM
  3. Chuyện Người, Chuyện Vượn, Chuyện Vẹm
    By Nỉwana in forum Tin Việt Nam
    Replies: 0
    Last Post: 30-07-2013, 08:27 PM
  4. Chuyện: Những con chó tṛ chuyện với nhau!
    By Lehuy in forum Giao Lưu - Giải Trí
    Replies: 3
    Last Post: 10-12-2012, 09:41 AM
  5. Replies: 0
    Last Post: 02-11-2010, 11:33 AM

Bookmarks

Posting Permissions

  • You may not post new threads
  • You may not post replies
  • You may not post attachments
  • You may not edit your posts
  •