US-China trade war is on the horizon if Trump’s team and Xi’s team can’t come to an agreement on trade reforms. AFP/Getty Images

Trung Quốc phản pháo hôm thứ Bảy trong một cuộc tranh chấp thương mại ngày càng nghiêm trọng với Tổng thống Donald Trump bằng cách tăng thuế nhập khẩu lên một danh sách các mặt hàng của Mỹ trị giá 34 tỉ đôla bao gồm đậu nành, xe hơi điện và rượu whisky.

Chính phủ nói họ đang đáp trả với "quy mô ngang bằng" việc ông Trump tăng thuế quan lên hàng hóa của Trung Quốc trong một cuộc xung đột liên quan tới thặng dư thương mại và chính sách công nghệ của Bắc Kinh mà các công ty lo ngại có thể nhanh chóng leo thang và ḱm hăm tăng trưởng kinh tế toàn cầu.
Từ Bắc Kinh, thông tín viên RFI Heike Schmidt cho biết thêm chi tiết :
Chế độ cộng sản Bắc Kinh sử dụng chiến lược « mắt đổi mắt, răng đổi răng ». Không có chuyện để cho Hoa Kỳ bắt nạt. Bộ Thương Mại Trung Quốc nhanh chóng cho biết sẽ đáp trả một cách tương xứng. Thuế hải quan đánh vào các sản phẩm của Mỹ sẽ ở tầm mức tương đương, tức là áp thuế 25% lên số hàng có tổng giá trị 50 tỉ đô la.
Có 659 mặt hàng được nhắm đến, và Bắc Kinh nhấn vào những chỗ dễ tổn thương nhất. Nạn nhân đầu tiên là thịt ḅ và đậu nành – Trung Quốc là khách hàng lớn nhất mua đậu nành của các nhà nông Mỹ. Sự trả đũa này nhắm vào thành phần trung tâm của giới cử tri của tổng thống Donald Trump, nhất là ở các tiểu bang nông nghiệp như Iowa, Illinois, Minnesota.
Như vậy Bắc Kinh vừa nhe nanh, vừa tự khoe là người tiên phong khuếch trương tự do mậu dịch, với thông điệp gởi đến các nước cũng bị ông Trump trừng phạt : « Chúng tôi kêu gọi tất cả các nước có hành động tập thể để chấm dứt cách xử sự lạc hậu, thoái trào này ».


Trung Quốc "không muốn chiến tranh thương mại" nhưng phải "đáp trả mạnh mẽ," một thông cáo của Bộ Thương mại Trung Quốc nói. Thông cáo cho biết Bắc Kinh cũng sẽ hủy bỏ thỏa thuận thu hẹp thặng dư thương mại nhiều tỉ đôla của ḿnh với Mỹ bằng việc mua thêm nông sản, khí thiên nhiên và các sản phẩm khác của Mỹ.
Mỹ và Trung Quốc có mối quan hệ thương mại lớn nhất thế giới nhưng quan hệ chính thức ngày càng căng thẳng do những khiếu nại về chiến lược phát triển công nghiệp của Bắc Kinh vi phạm các cam kết tự do thương mại và gây tổn hại cho các công ty của Mỹ. Châu Âu, Nhật Bản và các đối tác thương mại khác đă nêu lên những than phiền tương tự, nhưng ông Trump đă đối đầu với Bắc Kinh thẳng thừng một cách bất thường và đe dọa gây gián đoạn một lượng lớn hàng xuất khẩu.

Bắc Kinh sẽ áp thêm mức thuế quan 25 phần trăm bắt đầu từ ngày 6 tháng 7 lên 545 sản phẩm từ Mỹ bao gồm đậu nành, xe điện, nước cam, rượu whisky, tôm hùm, cá hồi và x́ gà, theo Bộ Tài chính Trung Quốc.
Hầu hết các mặt hàng bị tăng thuế là thực phẩm và các nông sản khác, đánh mạnh những người ủng hộ ông Trump ở vùng nông thôn.
Bắc Kinh dường như đang cố gắng giảm thiểu tác động đối với nền kinh tế của chính ḿnh bằng cách chọn các sản phẩm của Mỹ mà có thể thay thế bằng hàng nhập khẩu từ các nhà cung cấp khác như Brazil hoặc Úc.
Các nhà quản lư Trung Quốc cũng đang cân nhắc tăng thuế quan đối với 114 sản phẩm bao gồm thiết bị y tế và các sản phẩm năng lượng, Bộ Tài chính cho biết. Họ nói một quyết định sẽ được công bố sau đó.

Chính quyền Trump hôm thứ Sáu loan báo tăng thuế quan lên 34 tỉ đôla hàng hóa Trung Quốc, cũng có hiệu lực từ ngày 6 tháng 7, và định cân nhắc mở rộng ra thêm 16 tỉ đôla các sản phẩm khác.
Ông Trump đang thúc ép Bắc Kinh thu hẹp thặng dư thương mại của ḿnh với Mỹ và rút lại kế hoạch do nhà nước dẫn đầu nhằm vun đắp cho các công ty cạnh tranh toàn cầu của Trung Quốc phát triển trong lĩnh vực công nghệ bao gồm xe hơi điện, năng lượng tái tạo được, trí tuệ nhân tạo và công nghệ sinh học.


Washington chuẩn bị trừng phạt tiếp

Thông tín viên RFI tại New York Grégoire Pourtier cho biết Washington c̣n đang xem xét trừng phạt thêm các sản phẩm Trung Quốc được hưởng lợi từ chương tŕnh trợ giá « Made in China 2025 » :
Trong những ngày gần đây, hẳn là Donald Trump không vui khi nghe các nhà phân tích nói rằng, sau cuộc gặp giữa ông và nhà lănh đạo Bắc Triều Tiên Kim Jong Un, rốt cuộc Bắc Kinh là người thắng lớn về địa chính trị. Tuy nhiên không phải điều này đă thúc giục tổng thống Mỹ tiến hành chiến tranh kinh tế với Trung Quốc.
Cho dù không bỏ lỡ một cơ hội nào để ca ngợi ông Tập Cận B́nh, ông Trump vẫn luôn muốn thực hiện phương châm « Nước Mỹ trước hết », và không thể chấp nhận tiếp tục bị thâm hụt thương mại với Trung Quốc.

Từ nay, thuế hải quan ở mức 25% sẽ được áp dụng cho hàng Trung Quốc nhập khẩu. Hàng hóa thuộc rất nhiều lănh vực sẽ bị áp thuế làm hai đợt, và Mỹ hiện đang nghiên cứu về các sản phẩm được hưởng lợi từ chương tŕnh trợ giá « Made in China 2025 ».
Cuộc tấn công này không hề gây ngạc nhiên cho Bắc Kinh, vốn cho rằng « thái độ thiển cận của Hoa Kỳ sẽ làm thiệt hại cho cả đôi bên », và sau đó loan báo đánh thuế ở mức tương tự là 25% trên 659 mặt hàng của Mỹ.
Hôm qua, Donald Trump cảnh báo sẵn sàng có những biện pháp trừng phạt mới, nếu Trung Quốc toan tính trả đũa. Washington đang cân nhắc thêm những sắc thuế mới, và lần này đánh lên lượng hàng có tổng giá trị 100 tỉ đô la.
VOA/ RFI