Results 1 to 3 of 3

Thread: Chuyện cái giọng Sài G̣n

  1. #1
    Member
    Join Date
    27-12-2017
    Posts
    1,484

    Chuyện cái giọng Sài G̣n


    Giọng Sài G̣n cũng như văn hóa và con người Sài G̣n là một sự pha trộn và giao thoa đến hợp nhất của nhiều nơi. Đó là những người Chăm bản địa, những người khách Hoa, những người miền Trung đầu tiên đến đất Gia Định… Từ đó h́nh thành một loại ngôn ngữ vừa bản địa, vừa vay mượn của những người đi mở đất…

    Giọng người Sài G̣n được xem là giọng chuẩn của miền Nam, cũng như giọng người Hà Nội được xem là giọng chuẩn của miền Bắc. Giọng chuẩn tức là giọng không pha trộn, không bị cải biến đi qua thời gian. Như nói về giọng chuẩn của người Hà Nội, người ta nói đến chất giọng ấm nhẹ, khi trầm khi bổng, khi sắc khi thanh, và chẳng ai phủ nhận người Hà Nội nói chuyện rất hay và “điêu luyện”. Cái “điêu luyện” ấy như thuộc về bản chất của người Hà Nội mà chỉ người Hà Nội mới có được. Nếu nói là người Việt Nam nói như hát, th́ đúng ra chỉ có người Hà Nội là “nói như hát” mà thôi, họa chăng chỉ có giọng Huế của người con gái Huế trầm tư mới cùng được ví von thế…

    Người Sài G̣n th́ khác, giọng Sài G̣n cũng khác. Không ngọt ngào… mía lùi như một số người dân Tây Nam Bộ ven vùng sông nước mênh mang chín rồng phù sa; không nặng nề cục mịch như người miền Đông Nam Bộ nóng cháy da thịt; giọng người Sài G̣n cũng ngọt, nhưng là cái ngọt thanh hơn, nhẹ hơn. Đó là chất giọng “thành thị” đầy kiêu hănh của người Sài G̣n, chẳng lẫn vào đâu được mà dù người khác có bắt chước cũng khó ḷng. Dường như qua nhiều năm cùng với đất Gia Định – Sài G̣n phù hoa trong nhịp sống th́ giọng nói của người Sài G̣n cũng trở nên “cao sang” hơn. Dù vậy, có cái “thanh” của một vùng đất một thời là thủ phủ Nam Bộ, nhưng cũng chẳng mất đi đâu cái mộc mạc không bỏ được của cái gốc chung Nam Bộ.

    Giọng người Sài G̣n nói lên nghe là biết liền. Ngồi nghe hai người Sài G̣n nói chuyện cùng nhau ở một quán nước, bên đường hay qua điện thoại, dễ dàng nhận ra họ. Cái giọng không cao như người Hà Nội, không nặng như người Trung, mà cứ ngang ngang sang sảng riêng… Mà điều đặc biệt trong cách người Sài G̣n nói chuyện cùng nhau là mấy từ “nghen, hen, hén” ở cuối câu… Người miền khác có khoái, có yêu người Sài G̣n th́ cũng v́ cách dùng từ “nghen, hen” này. Khách đến nhà chơi, chủ nhà tiếp. Khách về, cười rồi buông một câu: “Thôi, tôi d́a nghen!” – Chủ nhà cũng cười: “Ừ, dzậy anh d́a hen!”. Nói chuyện điện thoại đă đời, để kết câu chuyện và cúp máy, một người nói: “Hổng c̣n ǵ nữa, dzậy thôi hen!” “Thôi” ở đây nghĩa là dừng lại, kết thúc, chấm dứt ǵ đó. Hai đứa bạn nói chuyện cùng nhau, bắt gặp cái ǵ vui, quay đầu sang đứa kế bên: “Hay hén mậy?” bằng giọng điệu thoải mái…

    Người Sài G̣n nói riêng và miền Nam nói chung, có thói quen dùng từ “dạ” khi nói chuyện, khác với người miền Bắc lại dùng từ “vâng”. Để ư sẽ thấy ít có người Sài G̣n nào nói từ “vâng”. Khi có ai gọi, một người Sài G̣n nói “vâng!” là trong dáng dấp của câu nói đó có giọng đùa, cười cợt. Khi nói chuyện với người lớn hơn ḿnh, người dưới thường đệm từ “dạ” vào mỗi câu nói. “Mày ăn cơm chưa con?” – “Dạ, chưa!”; “Mới d́a/dzề hả nhóc?” – “Dạ, con mới!”… Cái tiếng “dạ” đó, không biết sao trong cảm giác nghe của một người Sài G̣n với một người Sài G̣n thấy nó “thương” lạ… dễ chịu mà gần gũi, nhẹ nhàng mà t́nh cảm lắm lắm. Cảm giác nó thật riêng so với những nơi khác. Nghe một tiếng “dạ” là biết ngay tên này là dân miền Nam cái đă rồi hẵng hay.


    Một người miền khác, có thể là Bắc hoặc Trung, diễn tả một khoảng thời gian ngắn vài ngày th́ nói “Từ bữa đó đến bữa nay”, c̣n người Sài G̣n th́ nói “hổm nay”… người khác nghe sẽ không hiểu, v́ nói chi mà ngắn gọn ghê. (Lại phát hiện thêm một điều là người Sài G̣n hay dùng từ “ghê” phía sau câu nói để diễn tả một sắc thái t́nh cảm riêng. Tiếng “ghê” đó chẳng hàm ư ǵ nhiều, nó mang ư nghĩa là “nhiều”, là “lắm”. Nói “Nhỏ đó đẹp ghê” nghĩa là khen cô bé đó lắm vậy.) Lại so sánh từ “hổm nay” với “hổm rày” hay nghe ở các vùng quê Nam Bộ, cũng một ư nghĩa như nhau, nhưng lại không hoàn toàn giống nhau. Nghe người Sài G̣n dùng một số từ “hổm rày, miết…” là người Sài G̣n bắt chước người miền sông nước vậy. Nhưng nghe vẫn không trái tai, không cảm thấy gượng, v́ trong người Sài G̣n vẫn c̣n cái chất Nam Bộ chung mà.

    Nghe một đứa con trai Sài G̣n nói về đứa bạn gái nào đó của ḿnh xem… “Nhỏ đó đẹp lắm!”, “Nhỏ đó ngoan!”…Tiếng “nhỏ” mang ư nghĩa như tiếng “cái” của người Hà Nội. Người Sài G̣n gọi “nhỏ Thúy, nhỏ Lư, nhỏ Uyên” th́ cũng như “cái Thúy, cái Uyên, cái Lư” của người Hà Nội thôi.

    Giọng nói người Sài G̣n không sang trọng, điệu đà như giọng người dân đất Bắc, cũng chẳng trầm lắng, thanh thanh như tiếng Huế Thần Kinh, cái giọng Sài G̣n đi vào tai, vào ḷng, vào cách cảm, và nỗi nhớ nhung của người Sài G̣n lẫn dân miền khác bằng sự ngọt ngào của sông nước Nam Bộ, bằng cái chân chất thật thà của truyền thống xa xưa, và bằng cả cái “chất Sài G̣n” chảy mạnh trong từng mạch máu người dân Sài G̣n. Đi đâu, xa xa Sài G̣n, bỗng dưng nghe một tiếng “Dạ!” cùng những tiếng “hen, nghen” lại thấy đất Sài G̣n như đang hiện ra trước mắt với những nhớ thương…

    Giọng người Sài G̣n đôi khi diễn đạt cùng một câu nói, nhưng lại bằng nhiều cung bậc giọng điệu khác nhau lại mang ư nghĩa khác nhau. Đám nhỏ quậy, nghịch phá, người chị mắng, giọng hơi gằn lại và từng tiếng một, có chút hóm hỉnh trong đó: “Dzui dzữ hen!”. Đám bạn cùng tuổi, ngồi chơi chung, cười đùa, một người nói giọng cao cao vui vẻ: “Dzui dzữ hen!”… Người Sài G̣n có thói quen hay “đăi” giọng ở chữ cuối làm câu nói mang một sắc thái khác khi hờn giận, khi đùa vui như: “Hay dzữuuu”, “Giỏi dzữưưu…!” Nghe người Sài G̣n nói chuyện, trong cách nói, bắt gặp “Thôi à nghen”, “Thôi à!” khá nhiều, như một thói quen và cái “duyên” trong giọng Sài G̣n.
    Người Sài G̣n nói chuyện, không phát âm được một số chữ, và hay làm người nghe lẫn lộn giữa âm “d,v,gi” cũng như người Hà Nội phát âm lẫn các từ có phụ âm đầu “r” vậy. Nói th́ đúng là sai, nhưng viết và hiểu th́ chẳng sai đâu, đó là giọng Sài G̣n mà, nghe là biết liền. Mà cũng chẳng biết có phải là do thật sự người Sài G̣n không phát âm được những chữ ấy không nữa, hay là do cách nói lẫn từ “d,v,gi” ấy là do quen miệng, thuận miệng và hợp với chất giọng Sài G̣n. Ví như nói “Đi chơi dzui dzẻ hen mậy!” th́ người Sài G̣n nói nó… thuận miệng và tự nhiên hơn nhiều so với nói “Đi chơi vui vẻ hen!”. Nói là “vui vẻ” vẫn được đấy chứ nhưng cảm giác nó ngường ngượng miệng làm sao đó.


    Nói một ai đó chậm chạp, người Sài G̣n kêu: “Thằng đó làm ǵ mà cứ cà rề cà rề… nh́n phát bực!” Nghe cứ như là đùa, chẳng làm câu nói nặng nề lắm. Một người lớn hơn gọi: “Ê, nhóc lại nói nghe!” hay gọi người bán hàng rong: “Ê, cho chén chè nhiều nhiều tiền ít coi!”… “Ê” là tiếng Sài G̣n đó, coi gọi trổng không vậy mà chẳng có ư ǵ đâu, có thể nói đó là thói quen trong cách nói của người Sài G̣n.

    Mà người Sài G̣n cũng lạ, mua hàng ǵ đó, thường “quên” mất từ “bán”, chỉ nói là “cho chén chè, cho tô phở”… “Cho” ở đây là mua đó nghen. Nghe người Sài G̣n nói chuyện với nhau, thường bắt gặp thế này: “Lấy cái tay ra coi!”; “Ngon làm thử coi!”; “Cho miếng coi!”; “Nói nghe coi!”… “Làm thử” th́ c̣n “coi” được, chứ “nói” th́ làm sao mà “coi” cho được nè? Vậy mà người Sài G̣n lại nói, từ “coi” cũng chỉ như là một từ đệm, dân Sài G̣n nói dzậy mà. Ngồi mà nghe người Sài G̣n nói chuyện cùng nhau th́ quái lắm, lạ lắm, không ít người sẽ hỏi: “mấy từ đó nghĩa là ǵ dzậy ta?” – Mà “dzậy ta” cũng là một thứ “tiếng địa phương” của người Sài G̣n à. Người Sài G̣n có thói quen hay nói: “Sao kỳ dzậy ta?”; “Sao rồi ta?”; “Được hông ta?”… Nghe như là hỏi chính ḿnh vậy đó, mà… hổng phải dzậy đâu nghen, kiểu như là nửa hỏi người, nửa đùa đùa vậy mà.

    Tiếng Sài G̣n là thế đó, nếu bạn giả giọng Sài G̣n nói chuyện, dù có giống cách mấy mà bỏ quên mấy tiếng đệm, mấy tiếng Sài G̣n riêng riêng này th́ đúng là… “bạn hông biết ǵ hết chơn hết chọi!”
    Hải Phan

  2. #2
    Member Le Thi's Avatar
    Join Date
    14-11-2010
    Posts
    1,278
    Đọc bài nói trên , tôi hơn ngạc nhiên v́ giọng nói Saigon có phần lớn không giống như vậy , đúng là người Saigon cũng như tất cả người miền Nam khác đều phát âm sai những chữ như V , những tiếng mà khi viết sau cùng có g hoặc không g ...

    nhưng kiểu phát âm , cách nói như trong bài , gần như của người thôn quê chứ không phải của người tĩnh thành .

    Ngoại trừ vài tiếng đệm như "dạ" , "thưa" để tỏ ḷng kính trọng hoặc phép xă giao với người đối thoại , những tiếng đệm khác như "nhen" , "hen" "nghen" thường chỉ được xử dụng trong đối đáp giữa những người có thân t́nh và trong

    dụng ư để bày tỏ sự thân t́nh đó , chứ không phải xử dụng một cách ngẫu nhiên .

    Là người Saigon xin có đôi lời góp ư .

  3. #3
    Member
    Join Date
    27-12-2017
    Posts
    1,484
    Quote Originally Posted by Le Thi View Post
    . . . những tiếng đệm khác như "nhen" , "hen" "nghen" thường chỉ được xử dụng trong đối đáp giữa những người có thân t́nh và trong

    dụng ư để bày tỏ sự thân t́nh đó , chứ không phải xử dụng một cách ngẫu nhiên .

    Là người Saigon xin có đôi lời góp ư .
    Chị Lê Thi nói đúng là như dzậy nhưng dân Sài G̣n có một tính chất mà có lẽ Chị không phủ nhận là rất dể thân và những chữ khách sáo ban đầu sẽ không c̣n trong lần tiếp chuyện sau đó.
    Cũng là dân Sài G̣n nhưng ông bô bà bô gốc Bắc

Thread Information

Users Browsing this Thread

There are currently 1 users browsing this thread. (0 members and 1 guests)

Similar Threads

  1. Replies: 3
    Last Post: 31-08-2014, 03:12 AM
  2. Năm Ngọ , bàn về chuyện giết ngựa
    By Lehuy in forum Giao Lưu - Giải Trí
    Replies: 0
    Last Post: 02-03-2014, 01:03 AM
  3. Đọc chuyện Người để hiểu chuyện Ta
    By Lehuy in forum Tin Việt Nam
    Replies: 1
    Last Post: 26-06-2013, 06:42 PM
  4. Chuyện t́nh thơ mộng tuổi học tṛ
    By Mai Hân in forum Thơ Văn Sưu Tầm
    Replies: 0
    Last Post: 07-04-2013, 03:04 AM
  5. BUSH Và DŨNG : Chuyện riêng của họ ..,
    By Tigon in forum Tin Việt Nam
    Replies: 2
    Last Post: 05-09-2011, 12:05 AM

Bookmarks

Posting Permissions

  • You may not post new threads
  • You may not post replies
  • You may not post attachments
  • You may not edit your posts
  •