Tổng thống Mỹ Donald Trump và chủ tịch Trung Quốc Tập Cận B́nh, tại cuộc họp báo ở Bắc Kinh, ngày 09/11/2017

Tổng thống Mỹ Donald Trump bên lề cuộc họp Đại Hội Đồng Liên Hiệp Quốc ngày 26/09/2018 phát biểu rằng “t́nh bạn” của ông với chủ tịch Trung Quốc Tập Cận B́nh “đă chấm dứt”.

Nguyên thủ Mỹ cáo buộc Bắc Kinh t́m cách can thiệp vào kỳ bầu cử giữa nhiệm kỳ sắp tới đây. Giới chuyên gia quan ngại leo thang căng thẳng Mỹ - Trung để lại nhiều hậu quả nghiêm trọng.

Chưa có lúc nào quan hệ Mỹ - Trung xuống đến mức thấp nhất như hiện nay. Cách nay hơn một năm, tổng thống Mỹ c̣n xem chủ tịch Trung Quốc là “bạn”. Tuy lănh đạo Trung Quốc đă tiếp đón long trọng Donald Trump tại Bắc Kinh nhưng chưa bao giờ ông Tập có những phát biểu “dạt dào” về mối quan hệ này.
Theo quan điểm của ông Bonnie Glaser, chuyên gia về Trung Quốc thuộc Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế tại Washington với AFP, th́ hai ông “Trump và Tập chưa bao giờ là bạn cả”.
C̣n theo nhận xét của Bill Bishop, chủ nhà xuất bản Sinocism China Newsletter, tuần trăng mật Trump – Tập không c̣n, có thể có “một mức độ suy thoái hoàn toàn khác nữa trong mối quan hệ Mỹ - Trung, vượt xa khuôn khổ cuộc chiến thương mại”.

Quả thật, chỉ trong ṿng một tuần, gần như ngày nào cũng bùng lên căng thẳng giữa hai cường quốc kinh tế hàng đầu thế giới. Hoa Kỳ thông báo trừng phạt một cơ quan quân đội Trung Quốc v́ đă mua vũ khí của Nga. Chính quyền Bắc Kinh giận dữ đáp lại cho triệu đại sứ Mỹ lên bộ Ngoại Giao để chính thức phản đối, đồng thời rút ngắn thời hạn thăm Mỹ của một đô đốc Trung Quốc.
Thứ Sáu ngày 21/09, ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo lên án Bắc Kinh “ngược đăi khủng khiếp” người Duy Ngô Nhĩ.
Trong khi đó, xung đột thương mại Mỹ - Trung tiếp tục leo thang. Washington thông báo áp thuế thêm 200 tỷ đô la hàng nhập khẩu Trung Quốc. Ngay lập tức, Bắc Kinh phản công hủy chuyến đi Mỹ của một phái đoàn đàm phán và của phó thủ tướng Lưu Hạc v́ không chấp nhận thương thuyết trong thế “dao kề cổ”.
Cũng trong tuần này, Ngũ Giác Đài c̣n cho nhiều chiếc oanh tạc cơ B-52 bay trên không phận Biển Đông có tranh chấp mà Trung Quốc đ̣i hỏi chủ quyền trên 80% diện tích. Ngược lại, Bắc Kinh cực lực phản đối kế hoạch Hoa Kỳ bán vũ khí cho Đài Loan mà Trung Quốc xem là một tỉnh của nước này.

Căng thẳng mới nhất là hôm qua, trong cuộc họp báo ngắn, tổng thống Trump cáo buộc Trung Quốc dùng mọi “thủ đoạn” can thiệp vào bầu cử giữa nhiệm kỳ của Mỹ sắp tới đây. Một trong số các ví dụ được nguyên thủ Hoa Kỳ nêu ra là tờ Nhân Dân Nhật Báo, cơ quan ngôn luận đảng Cộng Sản Trung Quốc đă đăng quảng cáo trên The Des Moines Register – một tờ báo của bang Iowa, nơi có vai tṛ quan trọng trong các kỳ bầu cử Mỹ.
Tổng thống Donald Trump cho rằng Trung Quốc đang t́m cách can thiệp cuộc bầu cử quốc hội diễn ra vào ngày 6/11 tại Mỹ, ông khẳng định Bắc Kinh không muốn đảng Cộng ḥa giành chiến thắng v́ quan điểm cứng rắn của ông đối với vấn đề thương mại giữa hai nước, theo Reuters.
"Trung Quốc đang đăng quảng cáo tuyên truyền lên tờ Des Moines Register và nhiều trang báo khác, khiến những thông tin này có vẻ như là tin tức thời sự (đối với người dân Mỹ)", Tổng thống Trump nói.
Sau đó, một quan chức cấp cao thuộc chính quyền Trump khẳng định Trung Quốc đang sử dụng các công cụ chính trị, kinh tế, thương mại, quân sự và thông tin nhằm gây ảnh hưởng đến quan điểm của công chúng theo chiều hướng có lợi cho Bắc Kinh.
Trả lời câu hỏi của một phóng viên trong cuộc họp báo sau đó, Tổng thống Trump nói rằng Chủ tịch Tập Cận B́nh "có thể không c̣n là bạn của tôi nữa, nhưng tôi nghĩ ông ấy vẫn tôn trọng tôi".
Trong một cuộc phỏng vấn với kênh truyền h́nh Fox News năm 2017, ông Trump khẳng định ông Tập Cận B́nh "là một người bạn của tôi". Tổng thống Mỹ nhiều lần tái khẳng định điều này sau đó.
Bắc Kinh ngay lập tức phản bác ông trước Đại hội đồng Liên Hợp Quốc.
"Chúng tôi không và sẽ không can thiệp vào vấn đề nội bộ của bất kỳ quốc gia nào. Chúng tôi từ chối chấp nhận các cáo buộc vô căn cứ nhắm vào Trung Quốc", Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị phát biểu.
RFI, Zing