Ông John Bolton, cố vấn an ninh quốc gia của tổng thống Mỹ tại Jerusalem, ngày 22/08/2018. REUTERS

Sau tổng thống và phó tổng thống Mỹ, đến lượt cố vấn an ninh quốc gia Hoa Kỳ John Bolton, công khai lên tiếng đả kích Trung Quốc. Vào hôm qua, 12/10/2018, ông Bolton khẳng định rằng chính quyền Donald Trump sẽ có chính sách cứng rắn hơn với Trung Quốc, yêu cầu Bắc Kinh thay đổi cách hành xử, kể cả ở vùng Biển Đông mà ông cho rằng sẽ không bao giờ trở thành "một tỉnh của Trung Quốc".

Phát biểu trong một chương tŕnh phát thanh, cố vấn an ninh quốc gia John Bolton đă cho rằng Bắc Kinh sẽ phải « điều chỉnh » thái độ trong nhiều lĩnh vực, từ thương mại, quan hệ quốc tế, cho đến quân sự, chính trị.
Liên quan tới Biển Đông, Reuters cho biết, cố vấn an ninh quốc gia John Bolton coi các hành vi gần đây của Trung Quốc ở vùng biển này là nguy hiểm và khẳng định Hoa Kỳ quyết tâm bảo vệ quyền tự do đi lại tại các tuyến hàng hải quốc tế.
Cố vấn Bolton nhấn mạnh : « Đây là điều mà Trung Quốc phải hiểu ». Các đồng minh của Hoa Kỳ là Anh Quốc và Úc sẽ đi lại trên tuyến hàng hải này để thể hiện rơ quan điểm và Mỹ « sẽ làm nhiều hơn nữa » ở Biển Đông.
John Bolton cũng nói đến khả năng Mỹ « khai thác nhiều hơn các nguồn tài nguyên khoáng sản ở Biển Đông với Trung Quốc hoặc không có sự hợp tác của Trung Quốc ».
Ông nhấn mạnh Trung Quốc phải hiểu là họ không thể tạo ra « một việc đă rồi » ở Biển Đông và Biển Đông « không phải và sẽ không phải là một tỉnh của Trung Quốc ».

Cũng theo cố vấn an ninh quốc gia Mỹ, tổng thống Donald Trump cho rằng Trung Quốc đă lợi dụng trật tự thế giới trong một thời gian quá dài và đă tới lúc nước Mỹ phải ngăn cản điều đó.
Cố vấn an ninh của Nhà Trắng nhấn mạnh là từ trước tới nay Bắc Kinh chưa bao giờ gặp một tổng thống Mỹ « cứng rắn » như ông Trump và điều này sẽ khiến các nhà lănh đạo Trung Quốc « bối rối ».

Những phát biểu của cố vấn an ninh quốc gia John Bolton được đưa ra trong bối cảnh nhiều đại diện của chính quyền Donald Trump trong tuần qua tố cáo Trung Quốc tiến hành một chiến dịch chưa từng có để gây ảnh hưởng tới công luận Hoa Kỳ khi kỳ bầu cử Quốc Hội Mỹ giữa nhiệm kỳ đang đến gần.
Liên quan đến căng thẳng thương mại Mỹ - Trung, bộ trưởng Tài Chính Mỹ Steven Mnuchin hôm qua 12/10 cho rằng, trái với những lo ngại của Quỹ Tiền Tệ Quốc Tế về mức tăng trưởng, căng thẳng thương mại Mỹ - Trung có thể tốt cho nền kinh tế thế giới.
Bộ trưởng Mnuchin giải thích : « Mục tiêu của Mỹ với Trung Quốc rất rơ ràng : Có quan hệ thương mại cân bằng hơn » và « nếu làm như vậy sẽ tốt cho doanh nghiệp Mỹ, người lao động Mỹ, tốt cho châu Âu, Nhật Bản và tất cả đồng minh của chúng tôi, và tốt cả cho Trung Quốc ».
Cũng tin Biển Đông.

Biển Đông là tâm điểm của họp Bộ trưởng Quốc pḥng ASEAN


Hoạt động quân sự hóa của Trung Quốc trên Biển Đông đẩy Mỹ, đồng minh và các nước trong khu vực hợp tác sâu rộng hơn về quốc pḥng.
Từ 18-20/10, Bộ trưởng Quốc pḥng 10 nước ASEAN sẽ tham dự kỳ họp thường niên lần thứ 12 tại Singapore cùng các bộ trưởng từ Trung Quốc, Mỹ, Australia, Ấn Độ và Nhật Bản, theo South China Morning Post.
T́nh trạng căng thẳng kéo dài trên Biển Đông được dự đoán sẽ là chủ đề chính trong phiên họp trên, giữa lúc Trung Quốc và Mỹ gia tăng căng thẳng tại khu vực.


Từ ngày 18-20/10, Bộ trưởng Quốc pḥng 10 nước ASEAN tham dự kỳ họp thường niên lần thứ 12 tại Singapore cùng các bộ trưởng từ TQ, Mỹ, Australia, Ấn Độ và Nhật Bản. Ảnh: AP.

Tuy nhiên, giới quan sát cho rằng phái đoàn các nước sẽ hướng đến t́m kiếm sự đồng thuận về các vấn đề ít gây tranh căi như cứu trợ thiên tai, hợp tác nghiên cứu hàng hải và chống khủng bố, gồm đề xuất của Singapore trong việc thiết lập mạng lưới chia sẻ thông tin t́nh báo chống khủng bố trong khu vực.
Theo SCMP các chuyên gia không mong đợi nhóm bộ trưởng đưa ra bất kỳ bước tiến thực tế nào về vấn đề tranh chấp lănh thổ trong kỳ họp lần này.

Chủ đề nóng

South China Morning Post nhận định thái độ chỉ trích ngày càng gay gắt của Mỹ đối với các hoạt động quân sự hóa của Trung Quốc trên Biển Đông cũng có khả năng trở thành "chủ đề nóng" trong kỳ họp ASEAN diễn ra vào tuần tới.
Trước đó, Phó tổng thống Mỹ Mike Pence đă lên án hành vi hung hăn của Bắc Kinh trong việc điều tàu khu trục gây hấn với tàu chiến Mỹ hồi cuối tháng 9.
"Washington có thể nhắc lại cam kết ủng hộ khu vực Ấn Độ - Thái B́nh Dương, đồng thời đề cập đến hành động của Bắc Kinh trên Biển Đông", ông Aaron Rabena, thành viên Hội đồng Quan hệ Đối ngoại Philippines, cho biết. "Trong lúc quan hệ Mỹ - Trung rơi vào căng thẳng, các nước ASEAN sẽ đối mặt với sức ép từ cả hai phía".


Máy bay ném bom H-6K của Trung Quốc tuần tra trên các đảo xây dựng trái phép ở Biển Đông. Ảnh: AP.

Theo một số chuyên gia, hoạt động quân sự hóa của Bắc Kinh trên Biển Đông không những khiến ASEAN lo ngại mà c̣n khuyến khích các đồng minh của Mỹ, gồm Ausralia, Nhật Bản, New Zealand, Anh và Pháp, hợp tác sâu rộng hơn tại khu vực.
"Chúng ta có thể kỳ vọng các cuộc đàm phán mạnh mẽ và quan trọng sẽ diễn ra tại phiên họp cấp bộ trưởng tới đây", bà Elena Collinson, nhà nghiên cứu thuộc Viện Quan hệ Australia - Trung Quốc, Đại học Công nghệ Sydney, cho biết.
“Bất kỳ quyết định nào… cũng cần xem xét mối quan hệ của mỗi nước ASEAN với cả Trung Quốc và phương Tây”, bà Collinson nói.

Trung Quốc lo ngại v́ bị chú ư trên Biển Đông

Ngoài hội nghị cấp bộ trưởng vào tuần tới, Trung Quốc và các nước ASEAN sẽ khai mạc buổi diễn tập hợp tác hàng hải vào cuối tháng này. Giới chuyên gia cho rằng đây là động thái "xây dựng niềm tin" hơn là biến chuyển chiến lược.
Các nước Đông Nam Á cũng hướng đến việc thắt chặt quan hệ với nhiều quốc gia khác, gồm Mỹ và Nhật Bản, nhằm chống lại sức ảnh hưởng của Trung Quốc.
"Cuộc chơi giữa Bắc Kinh và Washington đă bắt đầu..., và nó đang ở mức báo động", bà Pooja Bhatt của Trung tâm nghiên cứu Không lực ở New Delhi nhận xét. "V́ hai cường quốc trên mâu thuẫn, các quốc gia khác buộc phải lo ngại về t́nh h́nh an ninh, họ đang phản ứng bằng cách thúc đẩy xây dựng các mô h́nh tăng cường an ninh".

Trung Quốc bị tố "khiêu khích bất hợp pháp" các hoạt động tự do hàng hải của Mỹ trên vùng Biển Đông, trong khi Anh và Pháp cũng thực hiện nhiều hoạt động tại khu vực này trong năm nay.
"Bắc Kinh có vẻ lo ngại trước những sự chú ư này", ông Bill Hayton của viện nghiên cứu Chatham House nói. "Trung Quốc đă quyết định gây khó dễ cho các quốc gia khác, mức độ nghiêm trọng của cuộc chạm trán giữa tàu Trung Quốc và tàu Mỹ vừa qua là vô cùng đáng quan ngại".
Chuyên gia Collinson cho rằng căng thẳng giữa Mỹ và Trung Quốc trên Biển Đông "chắc chắn đă gia tăng" trong năm qua.
"Để đạt được bất kỳ sự thay đổi nào trên vùng biển tranh chấp, thông điệp phải được truyền tải qua nhiều hơn một kênh", bà Collinson nói. "Tuy nhiên, ngoài Mỹ, các quốc gia khác khá miễn cưỡng trong việc đưa ra bất kỳ cam kết nào nhiều hơn là khẳng định 'quan ngại sâu sắc'".
"Là nước nhỏ, thành viên của khối ASEAN sẽ gánh chịu hậu quả của các cuộc xung đột trong khu vực", bà nói.

RFI & ZingNews