Quân đội Đài Loan trong một cuộc tập trận

Hoa Kỳ đang theo đuổi thương vụ trị giá hơn 2 tỉ đô la bán xe tăng và vũ khí cho Đài Loan, các nguồn tin quen thuộc với những cuộc thương thuyết cho Reuters biết. Động thái này chắc chắn làm Trung Quốc nổi giận vào lúc cuộc chiến thương mại giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới đang leo thang. Một thông báo không chính thức của thương vụ được gởi đến quốc hội Mỹ, các nguồn tin vừa kể cho biết với điều kiện ẩn danh v́ không được phép nói về thỏa thuận có thể đạt được.

Các vũ khí có thể được bán bao gồm 108 xe tăng Abrams M1A2 của hăng General Dynamics trị giá khoảng 2 tỉ đô la cũng như vũ khí chống tăng và chống máy bay. Đài Loan quan tâm đến việc đổi mới kho xe tăng hiện có do Mỹ chế tạo trong đó có loại xe tăng M60 Patton.


Xe tăng M1A2 SEP Abrams, mà Mỹ sẽ bán cho Đài Loan, trong một cuộc tập trận chung với Hàn quốc tại Yeoncheon, phía nam vùng phi quân sự, ngày 10/12/2015.

Hoa Kỳ là nước cung cấp vũ khí chính cho Đài Loan là ḥn đảo mà Trung Quốc xem như là thuộc Bắc Kinh và nói sẽ không từ bỏ vũ lực để đặt lănh thổ này dưới quyền kiểm soát của Bắc Kinh.
Tổng thống Đài Loan Thái Anh Văn vào tháng 3 vừa rồi cho biết Hoa Kỳ đáp ứng tích cực với yêu cầu của Đài Loan mua vũ khí mới để đẩy mạnh việc pḥng vệ trước áp lực của Trung Quốc. Hoa Kỳ không có quan hệ chính thức với Đài Loan nhưng bị ràng buộc theo luật pháp cung cấp cho Đài Loan các phương tiện tự vệ.
Trung Quốc và Hoa Kỳ đang có cuộc chiến tranh thương mại khốc liệt, với những xích mích về Đài Loan và Biển Đông làm cho căng thẳng gia tăng.

Một phát ngôn viên cho Bộ Ngoại giao giám sát việc bán trang cụ quân sự cho nước ngoài nói chính phủ Hoa Kỳ không cam kết hay xác nhận khả năng bán vũ khí hay các thương vụ đang chờ duyệt hay các cuộc chuyển giao trước khi chính thức thông báo cho Quốc hội.
Những thông báo cho Quốc hội bao gồm nhiều loại vũ khí chống tăng khác nhau kể cả 409 phi đạn Javelin do công ty Raytheon và Lockheed Martin chế tạo trị giá 129 triệu đô la, hai nguồn tin cho biết.
Thêm vào đó thông báo c̣n bao gồm 1.240 hỏa tiễn chống tăng TOW trị giá 299 triệu đô la và thêm 250 phi đạn Stinger trị giá 223 triệu đô la.
Vào năm 2018, chính quyền của Tổng thống Donald Trump đưa ra một chính sách xuất khẩu vũ khí được chờ đợi lâu nay nhằm mở rộng việc bán vũ khí cho các đồng minh, nói rằng việc này sẽ đẩy mạnh công nghiệp quốc pḥng của Mỹ và tạo nên công ăn việc làm trong nước.
Hăng tin Mỹ AP cho biết thêm, Đài Loan c̣n có kế hoạch trang bị thêm 66 chiến đấu cơ F16 của Mỹ. Tổng thống Thái Anh Văn từ tháng 03/2019 đề ra mục tiêu mua thêm xe tăng và chiến đấu cơ nhằm tăng cường khả năng pḥng thủ của Đài Loan trong bối cảnh hiện tại có khoảng 1.500 tên lửa của Trung Quốc đang chĩa vào Đài Loan.

Tuần trước, Ngũ Giác Đài loan báo sẽ bán 34 máy bay không người lái ScanEagle do công ty Boeing sản xuất cho các chính phủ Malaysia, Indonesia, Philippines và Việt Nam trị giá 47 trệu đô la.
Các máy bay không người lái sẽ tăng cường khả năng thu thập t́nh báo, hạn chế hoạt động của Trung Quốc trong vùng.
Trung Quốc tuyên bố có chủ quyền trên hầu hết vùng Biển Đông chiến lược và thường xuyên chỉ trích Hoa Kỳ và các đồng minh về những hoạt động hàng hải gần các đảo Trung Quốc chiếm cứ. Bruhei, Indonesia, Malaysia, Philippines, Đài Loan và Việt Nam cũng đ̣i chủ quyền tại vùng biển này.

Cũng tuần trước, tại cuộc Đối thoại Shangri-La ở Singapore, Bộ trưởng Quốc pḥng Trung Quốc Ngụy Phượng Ḥa cảnh cáo Hoa Kỳ chớ nên xen vào những tranh chấp an ninh về Đài Loan và Biển Đông.
Quyền Bộ trưởng Quốc pḥng Hoa Kỳ Patrick Shanahan nhấn mạnh tại sự kiện này là Hoa Kỳ sẽ không làm ngơ trước thái độ của Trung Quốc tại châu Á.

Chỉ ngay trước đó
Bắc Kinh hôm 24/4 lên án Washington vi phạm chính sách Một-Trung Quốc với hợp đồng bán vũ khí trị giá 500 triệu USD cho Đài Loan và cho rằng hành động này gây tổn hại sâu sắc đối với các mối quan hệ giữa hai nước và gây nguy hại cho sự ổn định ở Eo biển Đài Loan.
“Trung Quốc cương quyết phản đối bất kỳ nước nào bán vũ khí cho Đài Loan,” người phát ngôn của Bộ Quốc pḥng Trung Quốc Ngô Khiêm được South China Morning Post trích lời nói trong một thông cáo ra hôm 24/4, trong khi lặp lại lập trường của Bắc Kinh rằng họ xem quốc đảo tự trị này là một phần không thể tách rời của đại lục và cần phải đề cao sự toàn vẹn lănh thổ.
Thương vụ bán vũ khí cho Đài Loan được Bộ Ngoại giao Mỹ thông qua hôm 15/4 hiện đang được Quốc hội Mỹ xem xét, trong đó bao gồm các chương tŕnh huấn luyện cho các phi công lái máy bay F-16 và đội ngũ bảo tŕ ở Mỹ. Bộ Ngoại giao Mỹ nói thương vụ này nhằm mục đích tăng cường khả năng quốc pḥng cho Đài Loan. Đây là thương vụ bán vũ khí thứ 3 của Mỹ cho Đài Loan kể từ khi Tổng thống Mỹ Donald Trump thông qua các thương vụ trước đó cho quốc đảo này vào năm 2017.
“Các hành động của Mỹ vi phạm nghiêm trọng chính sách Một-Trung Quốc và 3 thông cáo chung giữa Trung Quốc và Mỹ,” ông Ngô được China Daily trích lời nói trong thông cáo. “Điều này can thiệp vào công việc nội bộ của Trung Quốc, ảnh hưởng đến toàn vẹn lănh thổ và các lợi ích an ninh của Trung Quốc.”
Ông Ngô nói rằng hành động gần đây của Washington đă “làm tổn hại các mối quan hệ quân sự giữa Trung Quốc và Mỹ và ảnh hưởng nghiêm trọng tới các mối quan hệ xuyên Eo biển Đài Loan cũng như ḥa b́nh và ổn định trong khu vực.” Ông Ngô gọi hành động này là “một lỗi lầm hoàn toàn và rất nguy hiểm.”
Bắc Kinh yêu cầu Washington tôn trọng chính sách Một-Trung Quốc và ngừng cung cấp vũ khí cho Đài Loan cũng như không có các cuộc tiếp xúc với quân đội nước này.
Phản đối của Trung Quốc được đưa ra trong lúc Đài Loan đang tập trận có sự hỗ trợ của máy tính trong cuộc thao dượt quân sự hàng năm và lớn nhất của quốc đảo này, trong đó có mô phỏng một cuộc tấn công của quân đội Trung Quốc.
Cuộc tập trận kéo dài 5 ngày, bắt đầu từ ngày 22/4, thử nghiệm sức mạnh của các lực lược Đài Loan khi đối mặt với sự đe dọa thường trực về quân sự của Giải phóng quân Nhân dân Trung Quốc.
Theo truyền thông Đài Loan được South China Morning Post trích dẫn, Lầu Năm Góc, tức bộ Quốc pḥng Mỹ, đă cử người tới quan sát cuộc tập trận được nối tiếp bởi 5 cuộc tập trận bắn đạn thật từ 27 tới 31 tháng 5.
Bắc Kinh cũng đă tổ chức các cuộc tập trận quanh đảo Đài Loan kể từ khi bà Thái Anh Văn của Đảng Dân chủ Cấp tiến theo chủ trương độc lập cho quốc đảo này được bầu làm tổng thống vào năm 2016 và từ chối chấp nhận chính sách Một-Trung Quốc mà Bắc Kinh coi là tiền đề cho những sự giao lưu xuyên Eo biển Đài Loan.
VOA, RFI