Trong các dự án không gian của Mỹ, một số nguyên vật liệu của các thiết bị bắt buộc phải là sản phẩm có nguồn gốc trong nước Mỹ. Một người đàn ông ở bang California đă bị cáo buộc là có tội và phải đối mặt với mức án tù 10 năm v́ người này, với tư cách là nhân viên một nhà thầu của Cơ Quan Quản Trị Hàng Không & Không Gian Quốc Gia Mỹ (NASA), đă cung cấp cho NASA các bộ phận bằng thép không gỉ mua từ Trung Quốc và cố gắng che giấu nguồn gốc của những sản phẩm này.


Phi thuyền không gian Orion đang lắp ráp tại trung tâm không gian Kenedy, NASA

Điều đáng chú ư là, nơi đến của các sản phẩm “Made in China” này lại là “Hệ thống phóng tàu không gian” (Space Launch System) lớn nhất trong lịch sử NASA và phi thuyền không gian chở người Orion.
Theo Orlando Sentinel News ngày 23/12, người đàn ông có liên quan tên là Doăn Thành Sán (Yin Chengcan hay Seongchan “Steven” Yun), 32 tuổi, làm việc cho CBOL Corporation, một công ty tư vấn thương mại quốc tế ở Los Angeles. Công ty này cung cấp linh kiện và vật liệu cho ngành hàng không vũ trụ, NASA nằm trong số khách hàng của họ.
Vào năm 2014, Doăn Thành Sán phụ trách xử lư một hợp đồng cung cấp cho NASA các ống thép không gỉ dẫn nhiên liệu tên lửa để hỗ trợ hệ thống phóng tàu không gian và dự án tàu vũ trụ Orion tại Trung tâm vũ trụ Kennedy.
Bộ Tư pháp Hoa Kỳ tuyên bố, hợp đồng yêu cầu rơ rằng: Các ống thép phải được sản xuất trong nước Mỹ, nhưng Doăn Thành Sán đă mua các sản phẩm này từ Trung Quốc và t́m cách che giấu nguồn gốc của chúng. Tuy nhiên, những sản phẩm giả mạo này cuối cùng đă không vượt qua được các cuộc thử nghiệm vật liệu của NASA.


Các ống thép mua từ Trung Quốc và t́m cách che giấu nguồn gốc của chúng để cung cấp cho NASA.
Tuy nhiên chúng cuối cùng đă không vượt qua được các cuộc thử nghiệm vật liệu của NASA.

Các nhà điều tra phát hiện ra rằng Doăn Thành Sán đă sắp xếp để vận chuyển các ống thép này đến Trung tâm Vũ trụ Kennedy và ngụy tạo các chứng chỉ giả cho rằng các sản phẩm này đáp ứng tất cả các yêu cầu của NASA.
Doăn Thành Sán bị buộc tội cung cấp tài liệu giả mạo cho các cơ quan liên bang và phải đối mặt với mức án tù cao nhất 10 năm.
Ông John Corbett, nhân viên FBI chịu trách nhiệm điều tra vụ án này, nói: “Văn pḥng Tổng Thanh tra NASA sẽ tiếp tục tích cực điều tra về những kẻ đă phá hoại và lừa dối NASA khi xây dựng hệ thống phóng tàu không gian. Phán quyết của bồi thẩm đoàn là một lời nhắc nhở mạnh mẽ chúng ta. Loại hành vi phá hoại này là không thể tha thứ”.
Phiên điều trần để xác định mức án của Doăn Thành Sán dự kiến sẽ được tổ chức vào ngày 2/3/2020.

Theo tin của CNN hồi đầu tháng 12 này, ngay từ hồi đầu năm 2012, công ty Boeing đă kư hợp đồng xây dựng các thành phần chính của hệ thống phóng tàu không gian. Loại hỏa tiễn đẩy này ban đầu dự kiến sẽ được phóng lần đầu vào tháng 12/2017.
Hiện đă quá hơn hai năm kể từ thời gian ấn định cho lần phóng đầu tiên theo lịch tŕnh, hệ thống phóng không gian vẫn đang phải chịu những chỉ trích về sự chậm trễ và chi phí vượt mức. Quốc hội Mỹ đă phải phân bổ 14,6 tỷ USD cho việc phát triển các hệ thống phóng tàu không gian này và sản xuất hai quả tên lửa mang đầu tiên, vượt xa mức dự kiến ban đầu.
Ngoài ra, theo báo cáo của tạp chí chuyên về công nghệ Mỹ “The Verge” số tháng 6, tàu vũ trụ Orion với trợ giúp của hệ thống phóng tàu không gian, ban đầu dự kiến sẽ được phóng cùng nhau vào năm 2017, nhưng chuyến bay đầu tiên này đă liên tục bị tŕ hoăn.
Trang web “space.com” chuyên về không gian mới đây đă đưa tin, mặc dù NASA đă thông báo hồi mùa Hè này rằng hệ thống phóng tàu không gian cuối cùng sẽ được phóng vào cuối năm 2020, mang theo một tàu vũ trụ Orion không người lái bay quanh mặt trăng, nhưng một nhân viên cấp cao của NASA hồi tháng 10 đă tiết lộ tại một cuộc hội thảo rằng nhiệm vụ này có thể được hoăn lại đến giữa năm 2021.
Về nhân thân của Doăn Thành Sán, đây là một người đàn ông gốc châu Á, nhưng gốc Trung Quốc hay gốc Triều Tiên th́ hiện chưa có thông tin xác định rơ.
Viettimes