SAIGON THUỞ ẤY ...

[Nguyễn Mạnh Quốc]

nmq kính chào quí Bạn.. chào Diễn đàn VL..
mấy ngày nay vắng bóng vì bị hackers, nay lại lò dò..tham dự, và chào mừng cho cái thư mục mới của t/v Tigon.. , cảm ơn t/v Pleiku phố núi cao.. về Đà lạt lãng mạn và tình tự một thời.. Để đóng góp cho thư mục mới này, nhân có bài thơ bằng tiếng Pháp, hình như của tác giả Lamartine (?), nmq xin phép phỏng dịch sang tiếng Việt, xin quí bạn chỉnh sửa giúp.. cảm ơn..nmq

La lumière brillante.... rực rỡ sáng ngời... chưa gõ xong đang sửa thì lại bị hackers " bốc đi.." mất rồi
sau đây là phần phỏng dịch qua tiếng Việt..
Chẳng có dư hương, ý, vị gì
mà ta tìm kiếm dước lòng đất sâu !
Khi mà ánh sáng tràn lan toả
chẳng thể tách rời thực với vô !

Sáng bừng soi rọi thế gian ôi !
vô ích kiếm tìm khắp mọi nơi ..
Hãy tìm,,; ngay tận nội tâm thôi !
không chút ngóng chờ mà thanh thản,,
phái đến sẽ tìm dễ ....để tin !!

Mong quí Bạn sửa cho đúng và hay.. xin cảm ơn. nmq

[Pleiku]

Đalat : The Lost Shangri-La

Đà Lạt ngày xưa có nét đẹp thiên nhiên, trong lành, thác nước, hồ nước trong xanh, im vắng bên rừng thông, đồi núi ngút ngàn. Một thành phố được coi như là một “Việt Nam Shangri-La”. Nhưng Đà Lạt ngày nay, đã trở thành một Đà Lạt nhân tạo, xanh xanh đỏ đỏ với những kiến trúc rẻ tiền của đám lãnh đạo có trình độ thấp kém, vô học, trong chế độ cộng sản. Kiểu kiến tạo giả dối, tiểu công nghệ, ăn xổi ở thì, chỉ mong mau tay móc túi du khách, kiểu xin tiền lẻ, moi bạc cắc. Nghe nói thác Camly đã thành nơi chứa rác, Hồ Xuân Hương , hồ Than Thở đã cạn nước.......
Đà Lạt ngày xưa như người con gái đẹp thơ ngây, hồn nhiên, mộc mạc không son phấn bao nhiêu , thì Đà Lạt ngày nay như cô gái ăn sương, đứng chờ khách trong đêm tối, lòe loẹt phấn son!!!!

Đây là đâu ? Chợ lớn hay xóm nhà lá Cầu chử Y....Không Đà Lạt bây giờ đó !!!





Hoài niệm Đà Lạt

Chiều Đà Lạt ai ngồi gom sương lại
Tựa lưng chiều nghe lơ lửng lạnh buông
Langbian trăng trắng mờ hoang dại
Prenn buồn để mặc con nước tuôn

Camly ơi! cớ chi mà réo rắt
Thông già ơi!sao cứ đứng suy tư
Và Đà Lạt là em gầy dáng nhỏ
Quây kín trong ta lớp lớp sương mù

Con phố nhỏ lượn quanh về một ngõ
Đường nhấp nhô, đồi núi cũng nhấp nhô
Qua Xuân Hương rồi tạt về Than Thở
Đi một ngày chưa hết được xứ mơ

Em có lên đồi Cù không hở nhỏ
Nhớ hái thật nhiều những đóa mimosa
Rồi nhè nhẹ rải hoa vào trong gió
Sẽ thấy chiều Đà Lạt rất kiêu sa

Anh biết rồi em vì sao má đỏ
Có phải những chiều Đà Lạt kín mùa đông
Em gom hết vào lòng những tia nắng nhỏ
Đà Lạt lạnh muôn năm cho đôi má em hồng

Rời Đà Lạt mới thấy thương Đà Lạt
Về đồng bằng mới thấy nhớ cao nguyên
Mimosa đâu thể vàng nơi khác
Xa em rồi mới biết đã thương em


(sưu tầm)

[Pleiku]

Về Một Con Đường Đã Bị Lãng Quên
Đường Xe Lửa Răng Cưa Tháp Chàm-Đà Lạt

Đường Xe lửa Tháp Chàm – Đà Lạt là một kiến tạo có một không hai trong vùng Đông Nam Á nói riêng, thế giới nói chung ngoại trừ Thụy Sĩ. Với loại đường rầy đặc biệt có móc răng cưa ( cog railway ) và với loại đầu máy xe lửa cổ điển chạy bằng hơi nước, kéo những toa tàu dài chở hành khách, ngoằn ngèo như con rắn không lồ, chạy ven theo vách núi, lượn theo những sườn núi toàn là thông mọc thẳng đứng. Khi đoàn tàu leo lên đèo Ngoạn Mục (Bellevue Pass thật xứng với cái tên), hành khách sẽ có cảm giác kỳ diệu với cảnh trí một bên là triền núi xanh, một bên là khoảng không gian mênh mông, bất tận, trải dài đến chân trời mờ mờ phía xa là bờ biển Thái Bình Dương. Phong cảnh thay đổi ngoạn mục theo từng địa thế cho đến khi con tầu lên đến đỉnh, vùng cao nguyên Lâm Viên mù sương, mát dịu và bắt đầu thấy thoang thoảng mùi thơm của rừng thông, của nhựa thông hòa lẫn với mùi gỗ cháy mang theo từ những cột khói tầu phụt ra đen ngòm. Một cảnh trí thiên nhiên tuyệt vời khó quên.
Sau khi Đà Lạt được hình thành, người Pháp đã nhận thấy đây là một nơi nghỉ dưỡng lý tưởng.Nên họ đã nghỉ ngay đến vấn đề cải thiện phương tiện giao thông thuận tiện đi đến Đà Lạt.Vì vậy một toán người Pháp được thành lập dưới quyền chỉ huy của Đại úy Beaudesson để thám hiểm và khảo sát địa hình vùng Cao nguyên LangBian. Công cuộc khảo sát nầy phải mất đến 2 năm mới hoàn thành.Và kết quả nầy là nền móng cho ý tưởng của một đường rầy xe lửa có răng cưa (Cog Railway)…..

Năm 1903, người Pháp bắt đầu kiến tạo đường xe lửa nối liền thành phố Đà Lạt mát mẻ trên cao nguyên và thành phố Phan Rang nóng nực nằm ven duyên hải với mục đích tạo điều kiện giao thông thuận tiện cho các kiều dân Pháp lên sinh sống, làm việc hoặc nghỉ ngơi trên thành phố Đà Lạt có khí hậu ôn hòa, mát mẻ quanh năm. Đoạn đường xe lửa Đà Lạt-Tháp Chàm chỉ có 84 cây số. 41 cây số từ Tháp Chàm đến Sông Pha (Krong Pha) được hoàn tất và xử dụng từ năm 1919 còn 43 cây số từ Sông Pha lên Đà Lạt phải mãi đến năm 1932, 13 năm sau mới hoàn tất và xử dụng được, 43 cây số cuối cùng này là núi đồi dốc, 3 nơi phải làm hệ thống đường rày có móc răng cưa và 5 chỗ phải làm đường hầm xuyên qua núi. Tổng cộng công trình kiến tạo là 30 năm để hoàn tất 84 cây số đường xe lửa Phan Rang-Đà Lạt.
Tiến trình kiến tạo đường xe lửa Tháp Chàm-Đà Lạt:
- Khởi đầu từ năm 1893. Đoạn từTháp Chàm (Tourcham) đến Tân Kỳ, 41 Km, hoàn tất và xử dụng năm 1913.
- 1919 hoàn tất từ Tân Mỹ đến Sông Pha (Krongpha)
- 1928 - - - từ Sông Pha đến Eo Gió đèo Ngoạn Mục (Bellevue Pass)
- 1929 - - - từ Eo Gió đến Đơn Dương (Dran)
- 1930 - từ Đơn Dương đến Trạm Hành (Arbre Broye)
- 1933 - - - - từ Trạm Hành đến Đà Lạt
tổng cộng 84 Km từ Tháp Chàm (tourcham) đến Đà Lạt.Như vậy công trình nầy đã tốn đến hơn 30 năm , với nỗ lực cố gắng lớn lao của người Pháp trong thời kỳ Đông Dương mới kiến tạo được một tuyến đường xe lửa có răng cưa kỳ diệu này (extraordinary cog railway).

Nhìn bản đồ với những vòng cao độ ta mới thấy được đây quả thật là một kỳ tích, một bảo vật của đất nước. Khởi hành từ Tháp Chàm lên tới Đà Lạt có nghĩa là con tàu đã leo một cái dốc cao khoản 1600m…….

Khởi đầu của tuyến đường là Ga Tháp Chàm dưới chân tháp cổ. Trong hình ta thấy hành khách đang ngồi chờ lên xe. Giữa các toa hành khách có một toa màu xám, đó là toa chở lính để bảo vệ hành khách khi VC phục kích. Hình chụp vào khoản 1965-1966.
Với kỹ thuật cổ xưa, đầu máy kéo chạy bằng hơi nước, nấu bằng than, có công xuất từ 600 đến 820 Mã Lực (CV - Chevaux Vapeur). Vì Việt Cộng liên tiếp phá hoại và đặt mìn trong khi con đường lại phải đi qua những vùng đồi núi trùng điêp nên cố gắng lắm hỏa xa Việt Nam mới duy trì được những chuyến xe lửa chạy trên tuyến đường Đà Lạt-Phan Rang cho đến năm 1968, sau đó đành phải ngưng hoạt động.
( Còn Tiếp )

[Nguyễn Mạnh Quốc]

.. tách cà phê sáng nóng hổi đang cầm trên tay.. thì có một bàn tay ai đó.. véo ngay vào bắp cánh tay.. xoắn chặt, đau điếng đến nhăn cả mặt.. thì ra có một bàn tay ai đó.. véo ngay vào bắp cánh tay.. xoắn chặt, đau điếng đến nhăn cả mặt.. thì có một bàn tay ai đó.. véo ngay vào bắp cánh tay.. xoắn chặt, đau điếng làm rung tay cà phê nóng đổ bỏng cả tay mà không dám buông.. Cắn răng chịu đau rồi quay lại.. thì ra bà trẻ Tám Hươn đang muốn lôi lão già đến đọc báo mạng... tiêu đều của Đà Lạt một thời..
- anh.. ngày đó.. hai đứa lên cong tác Đà Lạt.. chiều đến đi ăn cơm tối ở nhà hàng Shangai rồi xem ciné Ngọc Hiệp ngay đầu dốc.. Tan hát ra về trời cao nguyên se lạnh.. mùi bắp nướng thật thơm ngon như níu kéo người mê.. và hai đứa đã mua bắp nướng..quết chút hành mỡ rồi.. vừa đi vừa gậm.. tay cầm bắp, tay ôm eo.. sao mà êm ấm nhạt nhoà đến thế.. Ngọn gió nhẹ từ mặt hồ Xuân Hương thổi lên.. những sợi tóc loà xoà nay quấn qúit trên khuôn mặt của cả hai.. trăng sao lung linh như nhắn nhủ thầm thì.. thế gian này còn có ai sung sướng hơn. Thế mà lại không thành.. tiếc thay.. tình chi duyên em đó vậy thôi !
Hết rồi, một thời trai trẻ đã qua../.

[Nguyễn Mạnh Quốc]

.. trên Diễn đàn của T/v Nguyễn hùng Kiệt có nhắc đến tướng Đỗ cao Trí.. thấy các t/v và khách bên đó tranh luận hăng quá mà làm sai lệch (??) đi vấn đề của Tướng Trí.. Riêng phần của nmq thì có được biết qua Biên bản chứng tử thôi.. ; T/tá LM Chính Trưởng Hành chánh QYV/TN kể lại đại khái như sau ;
...( sáng hôm đó khoảng đâu 10 giờ.. một chiếc trực thăng UH1B của Không quân VN trên đường từ Snoul về ngang Tây Ninh thì bốc cháy ( nghi là bị hoả tiễn bắn) rớt xuống Quân y viện Tay Ninh... thi thể của Tướng Trí.. tuỳ tùng và đoàn viên phi hành cháy nám, không nhận diẹn được rõ ràng... ).
nmq không vô được bên thu mục của NHK nên phải tạm gởi vô đây ./. nmq

[Pleiku]

Về Một Con Đường Đã Bị Lãng Quên

Một Vài Cảnh Trên Tuyến Đường Huyền Thoại
Phải nhìn thấy cảnh làm sao con tàu có thể vượt qua những đèo cao dốc thẳm của vùng rừng núi Cao Nguyên ta mới thấy được cái giá trị kỳ diệu của con đường sắt nầy.Một di sản quý giá vô cùng của đất nước.

Đây là trạm ga tại Kabeu ( nằm giữa ga Bellevue và Sông Pha ). Tại đây con đường phải làm một khúc cua rất gắt. Ngày nay trạm ga nầy đã đi vào lãng quên rồi…..

Đây là một đoạn đường tại đèo Bellevue. Nhìn xuống khoản 4Km là ga Krong Pha.

Đây là khoản giữa đèo Bellevue và Krong Pha, cách nhau mổi bên chừng 20Km. Nhìn kỷ khúc đường nầy ta thấy ngoài 2 hàng rack thông thường 2 bên chính giữa là một hàng móc răng cưa.

Khúc đường nầy con đường uốn mình quanh co như con rắn theo sườn núi cao và có rảnh thông thủy 2 bên để thoát nước trong mùa mưa..Những kiến trúc bên trái có thể là một “Rest Area” hay là nơi trú ngụ của những người thợ sửa chửa, bảo trì con đường. Nhìn chung khúc nầy tầm mắt không nhìn xa được như Bellevue nên có lẻ đoạn đường nầy là tại đèo Dran ( Đơn Dương ).

[Pleiku]

Nhìn về bên trái bạn sẽ thấy chiếc xe lửa vừa vượt qua một đoạn đường cong 180 độ. Không còn nhớ đoạn nầy nằm giữa Krong Pha-Bellevue hay Dran-Arbre Broye (Tram Hanh).

Đây là hình ảnh đang thi công một trong 2 đường hầm qua núi của chặn đường Krong Pha-Bellevue.

Hồi đó mà mấy anh Thượng đã biết bỏ ruộng rẩy ra đi làm nhân công với Tây…. Hèn gì tại Plantation của Ba tui ở Fimnom (cách Đà Lạt 19Km) thấy mướn toàn người Thượng làm việc. Họ nói tiếng Pháp khá lắm.

Tấm hình cho thấy đoàn xe lửa đang sắp sửa chui vào đường hầm qua núi trên đèo Bellevue.

[Pleiku]

Đoạn đường nầy là chổ giao diểm giữa Krong Pha và Bellevue.

Đây là một khúc cua nguy hiểm nhứt xẻ ngang qua một trái núi để lấy đường đi. Nằm trên đoạn đường từ Dran tới Tram Hanh, lúc nầy tại vài nơi đường xe lửa chạy song hành với liên tỉnh lộ 11.

Chiếc cầu sắt bắt qua sông Da Nhim những ngày xa xưa. Nay thì nghe nói nó đã bị làm thịt bán sắt vụn rồi…!!

Hình ảnh cho thấy sự cấu tạo của đường rầy Cog Railway. Chính giữa đường rầy có một hàng răng cưa. Đầu máy có thêm một bánh xe ở giữa với các chốt móc ăn khớp với các răng cưa dưới đường rầy. Nhờ vậy xe lửa vượt qua được những độ dốc cao mà không bị tuột xuống.

[Pleiku]

Ha Ha cuối cùng thì con tàu cũng đến được ga Đà Lạt sau khi vượt qua biết bao núi cao đồi thấp với phong cảnh bao la hùng vĩ nhưng hửu tình biết bao…

Năm 1932, hai kiến trúc sư người Pháp, ông Moncet và Reveron thiết lập đồ án nhà ga xe lửa Đà Lạt và thuê một công ty Việt Nam để xây cất cách Hồ Xuân Hương khoảng 2 Km. Nhà ga được thiết kế đặc biệt theo kiểu Tây phương cộng thêm một vài điểm đặc thù của vùng cao nguyên, phòng hành khách chính giữa mái cao và dốc. Nhà ga được chia làm ba gian nhà, mỗi gian đều rộng lớn với những cửa kính mầu và trần hình vòm cung.
Sau khi đường Hỏa Xa Lâm Viên với đường xe lửa có răng cưa (Cog railway) hoàn tất. Công ty Hỏa Xa “Chemin De Fer” (CFI) của Pháp nhập cảng đầu máy xe lửa chạy được trên đường xe lửa răng cưa vào Việt Nam làm hai đợt.
- Đợt đầu 7 đầu máy. 5 đầu tầu kiểu HG 4/4 của công ty Thụy sĩ SLM Winterthurand (Schweizerische Lokomotiv- und Maschinenfabrik Esslingen) và 2 đầu tầu cũng kiểu HG 4/4 do Công Ty của Đức (German MFE - Maschinenfabrik Esslingen) sản xuất.
- Đợt hai, giữa năm 1930 - 1947 công ty CFI mua được 6 đầu máy cũ (used locomotives) của công ty Swiss FO (Furka-Oberwald), 2 loại HG 4/4 (serial number CFI 40-308 và 40-309) năm 1930 và 4 kiểu HG 3/4 (serial number CFI 31-201 đến 31-204 ) năm 1947.

Ngày nay, không còn cách nào để tái tạo lại đường xe lửa răng cưa Sông Pha–Đà Lạt này nữa! Nhất là với sự lảnh đạo của những con người CS ngu dốt. Một khi đã phá hủy thì chẳng còn hy vọng gì tạo dựng lại được nữa! Người Pháp đã tốn 30 năm để kiến tạo 84 cây số đường xe lửa Tháp Chàm–Đà Lạt, nhưng Việt Cộng trong thời bình sau năm 1975, chỉ tốn vài năm để “dọn sạch” dấu vết của con đường xe lửa tuyệt đẹp này, ngay cả “dọn sạch” cây cầu sắt lịch sử ở Đơn Dương (Dran) năm 2004 để lấy sắt vụn !! Người Thụy Sĩ đã kịp thời mua lại một số đầu máy xe lửa của con đường nầy với giá rẻ mạt dường như chỉ có 650000 USD tất cả và hiện nay họ vẩn còn xử dụng.

Đầu máy xe lửa được chở về lại Thuỵ Sĩ , chú ý tấm băng rôn có ghi
“ Back to Switzerland” và cờ Thụy Sĩ .

Sau một thời gian dài bỏ hoang phế, cỏ cây đã phủ kín dấu vết của con đường xe lửa ngày xưa. Nhưng, trong những ngày gió lộng, trên đỉnh cao nguyên Lâm Viên, từ trong những cánh rừng thông, nghe nói hình như người ta còn mơ hồ nghe tiếng vọng lại lẫn trong tiếng gió hú, hồi còi tầu rúc lên, âm điệu sầu thảm như thương tiếc cho một thời của quá khứ đã mất đi.

[Tigon]

Nhưng, trong những ngày gió lộng, trên đỉnh cao nguyên Lâm Viên, từ trong những cánh rừng thông, nghe nói hình như người ta còn mơ hồ nghe tiếng vọng lại lẫn trong tiếng gió hú, hồi còi tầu rúc lên, âm điệu sầu thảm như thương tiếc cho một thời của quá khứ đã mất đi.

Dù Đà Lạt có thay hình đổi dạng , Đà Lạt trong tim người yêu Đà Lạt vẫn trọn vẹn , chỉ tiếc là

Trời Đà Lạt hôm nay người đông quá

Nhưng tìm đâu màu áo chiến alpha ?