Con đường xưa vẫn phải đi ...
Tôi vốn mê nhạc vàng và “Con đường xưa em đi” cũng nằm trong số đó. Nhạc Vàng đă đưa tôi vào một cuộc đời thật khác đa phần người ta ở Miền Bắc sinh sau năm 1975. Nhạc vàng đă góp công lớn để “giải phóng” tôi khỏi những tháng ngày vô định. Và trong đó có “Con đường xưa em đi”.
Tôi đă từng nghe qua Tuấn Vũ, Thanh Tuyền, Như Quỳnh, Phượng Mai vv.. ca bản này, mỗi người có một sự “đặc biệt” riêng. Hay chứ, chất chứ ! Đó là cảm giác của tôi. Và cảm giác đó cũng mang theo vào cả những mối t́nh học tṛ. Nhớ khi đó, học lớp 9 là đă biết yêu và ca nghêu ngao với nàng những “Hoa sứ nhà nàng”, “Con đường xưa em đi”, “Hoa mười giờ”, “Chuyện người thiếu nữ tên Thi”, “Chuyện hoa sim” vv… Cái thuở đó, chẳng biết cái “Con đường xưa” là con đường ǵ, chỉ biết đó là con đường mà nàng đi. Để rồi đến lúc vào đại học th́ được nghe tin con đường đó đă đi lấy chồng. Buồn!
“Năm năm đại học có là bao
Anh về làng xóm nở hoa chào
Người yêu bồng con ra đón bác,
Đau ḷng bác lắm mẹ cháu ơi…!”
Thế rồi cuộc đời nổi trôi đưa đẩy tôi vào giữa gịng đời đầy cám dỗ, danh vọng, bon chen, khổ đau nơi xứ “Thiên đường” cộng sản. Chợt có một ngày nghe lại “Con đường xưa em đi” mới biết rằng “Anh đă quên một ḍng sông”…
Và cuộc đời cứ thế trôi đi, lúc rảnh café, lúc ngồi trong tù, lúc ngồi chờ vượt biên qua Thái, lúc rảnh rỗi lái xe tại Canada. Tôi lại hát nhạc vàng và trong đó có “Con đường xưa em đi”.
Đôi lúc tôi nghĩ, hát chỉ là để hát và con đường ấy đă đi mất rồi. Giờ là lúc cần t́m một con đường khác. Nhưng người ta lại phải khiến cho tôi viết một chút về con đường xưa mà em đă đi…
Nhạc sỹ Châu Kỳ viết nhạc bài “Con đường xưa em đi” vào năm 1968 với lời nhạc của Hồ Đ́nh Phương. Với gốc gác là gia đ́nh làm nghệ thuật ở Huế, nhạc sỹ Châu Kỳ đă viết cho ḿnh rất nhiều ca khúc nổi tiếng như: “Áo Trắng màu vu quy”, “Được tin em lấy chồng” ,“Đón xuân này nhớ xuân xưa”. vv… mang âm hưởng Bolero sâu đậm. Nhưng ấn tượng nhất với người nghe vẫn ấn tượng nhất với “Con đường xưa em đi”.
Ấy thế nhưng cộng sản Việt Nam đă cấm bài hát đó không được lưu hành. Câu hỏi là V́ sao ? V́ sao lại có chuyện bi hài đó? Và sau đây là câu phỏng đoán của tôi…
Mở đầu bài hát, tác giả mô ta sự lăng mạn của một người lính VNCH:
“Con đường xưa em đi,
Vàng lên mái tóc thề,
Ngơ hồn dâng tái tê
Anh làm thơ vu quy,
Khách qua đường lắng nghe, chuyện t́nh ta đă ghi”
Anh lính v́ yêu cô gái nên đứng bên đường làm thơ tán tỉnh nàng. Người qua đường thấy bài thơ lăng mạn và phải đứng lại lắng nghe anh lính trải ḷng. Không gian được bài hát mở ra trong không khí yên b́nh của đôi lứa nơi hậu phương trước năm 1975. Và bên cạnh đó, tác giả muốn nói đến sự cảm thông của người dân với hoàn cảnh của người lính chiến khi không hề chê bai cách tỏ tỉnh hết sức đặc biệt của anh lính.
Bài hát tiếp theo với khung cảnh của những năm tháng chiến tranh trước năm 1975. Người lính lên tiền đồn, ra mặt trận để canh giữ b́nh yên cho Miền Nam. Người thiếu nữ trong bài hát ở lại hậu phương ngóng chờ:
“Nhưng mùa trăng vu quy,
V́ mưa gió không về
Chiến trường anh bước đi
Có nàng hoen đôi mi,
ngóng theo đường vắng hoe…
Hỏi c̣n ai cố tri”
Nàng khóc v́ chờ người lính chiến, nàng khóc v́ nhớ chàng, nàng khóc v́ số phận của đất nước. Nàng ngóng theo con đường mà chàng đă ra đi và mong chờ chàng trở lại. Người con gái ấy cũng chờ người mà nàng cho là cố tri ấy trở lại trong khi anh lính VNCH vẫn “Chiến trường anh bước đi”. Đây là một h́nh ảnh đẹp tiêu biểu cho thời chiến chinh điêu linh trước 1975 mà người dân VNCH phải chấp nhận để giữ b́nh yên trước sự khủng bố, phá hoại của CSVN. H́nh tượng “Mưa gió không về” là tiêu biểu cho nghệ thuật nhân hóa mà Châu Kỳ, Hồ Đ́nh Phương muốn ví người lính VNCH như những cơn mưa gió mang theo thương yêu với người con gái hậu phương ra tiền tuyến.
Tiếp theo đó, tác giả lại nói đến nỗi nhớ từ phía người lính với hậu phương:
“Em ơi! nh́n gió lên khơi,
Ḷng có trông vời một người xa cuối trời?
Nơi đây phiên gác canh dài,
e ấp đôi lời ḿnh c̣n nhớ thương hoài
Em ơi! màu áo phong sương,
ḿnh ước huy hoàng được bàn tay chính nàng
Dâng hoa, dâng hết ân t́nh
T́nh đến bao giờ”.
Người lính ấy trong mỗi canh gác đều nh́n theo mây bay, gió cuốn cuối trời trong chiếc áo đầy phong sương, khói súng vẫn nhớ về hậu phương nơi có nàng, nơi có con đường mà nàng vẫn đi như thuở xưa bên nhau. Nhạc sỹ Châu Kỳ, Hồ Đ́nh Phương mô tả người lính ấy mong mỏi có một ngày về chiến thắng huy hoàng trước quân cộng sản để được đến bên nàng và được nàng trao những đóa hoa ân t́nh. Đến lúc đó th́ sẽ có “t́nh đến bao giờ”.
Trong khổ cuối của bài hát, tác giả lại quay lại kỷ niệm xưa của đôi lứa:
“Hỏi đường xưa mà nhớ con đường xưa em đi
Thời gian có quên ǵ
Đá ṃn kia vẫn ghi,
ghi một đêm trăng thanh
Quán bên đường vắng tanh
Chỉ c̣n em với anh.”
Mối t́nh của đôi trai tài, gái sắc sẽ vượt qua chông gai, đạn thù để có nhau. Họ sẽ đi lại con đường xưa mà họ đă đi trong một đêm trăng đẹp. Họ chỉ cần bên nhau là đủ, họ sẽ ôm xiết ṿng tay bên trong ngôi quán nhỏ ven đường.
Hai tác giả Châu Kỳ, Hồ Đ́nh Phương đă mô tả khái quát cảnh thanh b́nh nơi hậu phương miền Nam trước 1975, khung cảnh miền Nam vướng vào chiến tranh liên miên thông qua cảnh chia ly, chinh chiến của người lính VNCH mà kẻ thủ ác là CSVN. Đôi lứa đang yên b́nh phải chia cách cũng là lỗi của giặc cộng. V́ thế mà đảng CSVN không thể không cấm bài hát đă tố cáo tội ác phá hoại cuộc sống yên b́nh của miền nam trước 1975.
Chưa hết, bài hát “Con đường xưa em đi” được viết vào năm 1968, đó là thời điểm sau tết Mậu Thân 1968. Tác giả đă viết để cổ vũ tinh thần chiến đấu của người lính VNCH trong tết Mậu Thân. Điều đó một lần nữa gợi lên tội ác giết người hơn 5000 người dân Huế vô tội của đảng CSVN. V́ thế mà đảng phải cấm.
Cuối cùng, con đường mà những người lính VNCH đă đi qua mà bài hát ám chỉ không chỉ có là con đường dệt mộng mà là cả những con đường xây bằng máu và nước mắt của họ như: An Lộc với con đường 13 máu lửa, Đường 9 Nam Lào, Đại Lộ Kinh Hoàng 1972, hay đường 7B đầy tủi hận, đường ra biển đông đầy sóng dữ…Tất cả là sự oai hùng lẫn đau thương của quân lực VNCH. V́ thế mà CSVN không hề muốn ai biết tới.
CSVN sợ người dân nhớ thương về VNCH, về nhạc vàng và những con đường hùng tráng, bi thương của quân dân VNCH. Đảng sợ điều đó v́ điều đó là kẻ thù của đảng độc tài hiện nay. V́ thế, đảng phải cấm.
Nhưng…Những con đường xưa em đi dù có thơ mộng, hùng tráng hay bi thương th́ vẫn là con đường phải đi tiếp cho ngày hôm nay. Đảng càng cấm, con đường xưa vẫn tiếp tục đi v́ con đường đó là con đường mang linh hồn của cả một dân tộc với đầy rẫy bi tráng, kiêu hùng và cả đau thương trong ḿnh.
Dân tộc Việt Nam sẽ phải đi tiếp những con đường xưa vẫn đi…
Đặng Chí Hùng
Reply With Quote
Originally Posted by QuanTran
Bookmarks